کاربر:Zamani/یادداشت
آغاز وحی بر پیامبر پژوهشی در علوم قرآن موضوع: جامع علوم قرآنی پدیدآور اصلی: نويسنده: احمدی، حبیب‌الله قرن: 15 ناشر: فاطيما محل نشر: قم - ایران سال نشر: 1381 ه.ش. تعدادجلد: ۱ زبان: فارسی:
همان گونه كه در مورد اولين آيه‌ها نازل شده ديدگاه‌هاى گوناگون وجود دارد، دربارۀ آغاز بعثت رسول اللّه (صلّى اللّه عليه و آله) نيز اختلاف است. معروف در اعتقاد شيعه كه برخى شواهد روايى نيز آن را تأييد مى‌كند اين است كه آغاز بعثت رسول اللّه (صلّى اللّه عليه و آله) در روز بيست و هفتم ماه رجب چهل سال بعد از عام الفيل بوده است. حتى در روايات براى اين روز به همين اعتبار احكام خاصى بيان شده است: «عن الصادق (عليه السّلام) فى اليوم السابع و العشرون من رجب نزلت النبوّة على رسول اللّه (صلّى اللّه عليه و آله) لا تدع صيام يوم السبع و عشرين فإنّه يوم الذى نزلت فيه النبوّة على محمد (صلّى اللّه عليه و آله)» »؛ «از روزه بيست هفتم رجب غافل مباش كه اين روز روزى است كه رسالت بر رسول اللّه (صلّى اللّه عليه و آله) نازل شده است». «عن الرّضا (عليه السّلام) بعث اللّه عزّ و جلّ، محمّدا رحمة للعالمين فى سبع و عشرين من رجب فمن صام ذلك اليوم كتب اللّه له صيام ستين شهرا» ؛ «از امام رضا (عليه السّلام) نقل شده است كه خداى سبحان محمد (صلّى اللّه عليه و آله) را به عنوان رحمت براى همۀ انسان‌ها در روز بيست هفتم ماه رجب به رسالت مبعوث كرد. هركس اين روز را روزه بدارد خداى سبحان ثواب شصت ماه روزه را بر او عطا مى‌كند». برخى روايات اهل سنت نيز همين ديدگاه را تأييد مى‌كند. از ابو هريره: «من صام يوم سبع و عشرين من رجب كتب اللّه تعالى صيام ستين شهرا و هو اليوم الّذى نزل فيه جبرئيل على النّبى (صلّى اللّه عليه و آله)» ؛ «هركس روز بيست و هفتم ماه رجب را روزه بگيرد ثواب شصت ماه روزه دارد. در اين روز جبرئيل بر پيامبر (صلّى اللّه عليه و آله) نازل شده است». از سلمان فارسى (رحمه اللّه) نيز نقل مى‌كنند: «فى رجب يوم و ليلة و هو لثلاث بقين من رجب فيه بعث اللّه محمدا (صلّى اللّه عليه و آله)» ؛ «در ماه رجب شب و روزى است كه سه روز به آخر ماه مانده كه در آن روز خداى سبحان محمد را به رسالت مبعوث نموده است». ديدگاه دوم كه يعقوبى آن را انتخاب مى‌كند اين كه آغاز بعثت رسول اللّه (صلّى اللّه عليه و آله) دوازدهم ربيع الاول مى‌باشد كه بر اين ديدگاه دليل ذكر نشده است تنها نقل تاريخ يعقوبى است. ديدگاه سوم كه معروف در اعتقاد اهل سنت است و شواهد قرآنى را بر آن تطبيق مى‌كنند اين كه آغاز بعثت رسول اللّه (صلّى اللّه عليه و آله) بيست چهارم و يا بيست و هشتم ماه رمضان است. دليل اين ديدگاه را آيه‌ها قرآن كه دلالت مى‌كنند قرآن در ماه رمضان نازل شده است قرار داده‌اند، مانند: شَهْرُ رَمَضٰانَ الَّذِي أُنْزِلَ فِيهِ الْقُرْآنُ ؛ «ماه رمضان ماهى است كه در آن قرآن نازل شده است». سؤالاتى در پيرامون اين استدلال مطرح است كه اگر آن سؤال‌ها بى‌جواب بماند؛ اين ديدگاه قابل دفاع نخواهد بود. آنگاه بهترين ديدگاه همان ديدگاه اول است كه آغاز بعثت، بيست و هفتم ماه رجب مى‌باشد.
آغاز نزول وحى متأسفانه روز بعثت پيامبر صلّى اللّه عليه و آله و سلّم همانند روز ولادت و رحلت او از نظر تاريخ چندان قطعى نيست لذا به قول مرحوم مجلسى پنج قول در اين رابطه نقل شده است مانند: 1 - هفدهم ماه رمضان. 2 - هجدهم ماه رمضان. 3 - بيست و چهارم ماه رمضان. 4 - دوازدهم ماه رمضان. 5 - بيست و هفتم ماه رجب كه شيعيان به اين روز اتفاق نظر دارند . بلكه مى‌توان گفت بعضيها (ابن برهان حلبى) در سيرۀ خود دو قول ديگر را نيز نقل كرده‌اند و آن هفتم و هشتم ربيع الأول است . در بين اين اقوال، شيعه به تبعيت از اهل بيت اطهار عليهم السّلام معتقد است كه بعثت رسول گرامى اسلام در روز بيست و هفتم رجب است و براى عبادت در شب بيست و هفتم و روزه در روز بيست و هفتم فضيلت بسيارى را نقل كرده‌اند . و از طرق اهل سنت نيز رواياتى وارد شده كه در آنها تصريح شده كه روز بيست و هفتم رجب روز بعثت است. مثل اينكه بيهقى در «شعب الإيمان» از سلمان فارسى (ره) نقل كرده كه او گفته است در ماه رجب يك روز و يك شب وجود دارد كه اگر كسى در آن روز روزه بگيرد و در آن شب عبادت كند، همانند كسى است كه يك‌صد سال روزه گرفته و يك‌صد سال به عبادت مشغول باشد، آن شب و روز بيست و هفتم رجب است كه خداوند در آن روز محمد صلّى اللّه عليه و آله و سلّم را به پيامبرى مبعوث كرد . از ابو هريره نيز نقل شده كه روزه در روز بيست و هفتم رجب معادل شصت ماه روزه در غير اين روز است؛ زيرا اين روز روزى است كه جبرئيل به پيامبر فرودآمد و پيام رسالت را به او ابلاغ كرد و اين اولين روز فرودآمدن جبرئيل است . لكن اهل سنّت به طور عمده معتقدند كه بعثت در ماه رمضان واقع شده است و عمده دليلشان همان آياتى است كه مى‌گويند قرآن در ماه رمضان نازل شده است پس بعثت نيز بايد در ماه رمضان باشد؛ زيرا بعثت همراه با نزول وحى انجام مى‌گيرد، البته اقوال ديگر چون بر اساس بعضى از روايات ضعيف است مورد اعتنا نيستند. با توجه به اين اختلاف در روز بعثت و اينكه بايد بعثت همراه با نزول وحى باشد نسبت به آغاز نزول وحى سؤالى مطرح است كه اگر بعثت در بيست و هفتم رجب يا يكى از روزهاى هفتم و هشتم ربيع الأول باشد، با نزول قرآن در ماه رمضان چگونه قابل جمع است؟ بنا بر اين، چاره‌اى نيست مگر اينكه بگوييم بعثت آن حضرت نيز در ماه رمضان واقع شده است و گر نه چه شيعه و چه آن دسته از اهل سنت كه مى‌گويند بعثت در ماه ربيع الأول واقع شده است بايد از اين سؤال پاسخ دهند.
