عمرو بن سعید بن عاص
عمرو بن سعید بن عاص معروف به «اشرق تابعی»، از حاکمان حکومت امویان و مروانیان و از بدخواهان کینه توز نسبت به آل پیامبر صلی الله علیه وآله است. مردی فاسق و خبیث که در زمان معاویه و پسرش یزید، حاکم شهر مدینه و مکه بود! پدرش از شخصیت های سیاسی مهم در دوران معاویه بود و خودش در چند مقطع تاریخ، نقش های اساسی داشت و گفته شده که او خطیبی بلیغ بوده است.
محتویات
عمرو بن سعید در حکومت ظالمان
عمرو بن سعید در حکومت یزید
در ایامى که سیدالشهدا علیه السلام در مکه بود، یزید «عمرو بن سعید» را که والى مدینه بود، همراه با سپاهى به مکه فرستاد و او را امير الحاج قرار داد و سرپرستى امر حج را در موسم به او سپرد و توصیه کرد که هر جا به حسین دست یافت، او را ترور کند.
امام حسین علیه السلام چون از ماجرا آگاه شد، براى این که حرمت خانه خدا با ریختن خونش زیر پا گذاشته نشود و نقشه ترور ناکام بماند، به عمره اکتفا کرد و از مکه بیرون آمد.[۱]
همین که عمرو بن سعید، خبر خروج آن حضرت از مکه را شنید، مزدورانش را به دنبال امام علیه السلام فرستاد و گفت که به هر وسیله ممکن متوسل شوید و حسین بن علی را برگردانید، ماموران دنبال امام رفتند ولی موفق نشده و برگشتند.
عمرو، سپس برادرش «یحیی بن سعید» را با چند نفر فرستاد و پیغام داد تا امام علیه السلام برگردد، ولی آن حضرت امتناع کرد، یحیی با افرادش با یاران امام علیه السلام به مقابله و نزاع پرداختند ولی باز هم حضرت اعتنا نکرد و به راهش ادامه داد.
عمرو بن سعید، بعد از شهادت حسین بن علی علیه السلام، حاکم شهر مدینه بود و ابن زیاد، توسط مردی بنام عبدالملک بن ابی الحارث، او را به قتل حسین علیه السلام بشارت داد. او با آگاهی از این خبر، بر منبر رفت و کشته شدن امام علیه السلام را به مردم اطلاع داد و برای یزید بن معاویه دعا کرد و پس از بازگشت آل پیامبر به مدینه، وقتی خبر گریه ها و سوگواری های بازماندگان شهداء کربلا را در سوگ حسین علیه السلام و یارانش شنید، از روی تمسخر و اهانت گفت: این شیون ها مثل روز مرگ عثمان است.
پس از شهادت امام حسین علیه السلام، چون شخصیت مخالف دیگری بنام عبدالله بن زبیر در حجاز و مکه، در برابر حاکمیت یزید پیدا شد و هر چه یزید با مکر و حیله خواست تا او را فریب دهد، نتوانست و عبدالله در مخالفتش جدی تر شد، عمرو بن سعید حاکم مدینه از طرف یزید، مامور سرکوبی ابن زبیر در مکه شد. او با همکاری عمرو بن زبیر، برادر عبدالله و سپاهی بزرگ به جنگ عبدالله رفت ولی شکست خورد، برادرش اسیر شد و عبدالله بن زبیر که قدرت زیادی پیدا کرده بود به یزید پیشنهاد کرد تا عمرو بن سعید از کار برکنار شود.
عمرو بن سعید در زمان مروانیان
عمرو بن سعید در زمان حکومت مروان بن حکم، نقش مهمی داشت و کمک زیادی به مروان کرد و البته به عنوان جانشین او، بعد از پسرش عبدالملک معین شده بود. اما چون عبدالملک به خلافت رسید تصمیم گرفت که او را از ولایت عهدی خلع کند، زیرا این مهمترین مسئله داخلی حکومت عبدالملک شده بود که طبق قرار پدرش باید جانشین او می شد.
سال ۶۸ هـ.ق که عبدالملک عازم فتح عراق شد، عمرو در شام بر علیه عبدالملک شورش کرد و آنجا را تصرف نمود و مردم شام با او بیعت کردند. عبدالملک با شنیدن این خبر از نیمه راه عراق برگشت و به شام رفت. عمرو، از ورود او به شهر جلوگیری کرد، ولی عبدالملک شهر را محاصره و با نوعی فریب و ملاطفت، او را ولیعهد خود معرفی نمود تا توانست در شهر وارد شود و از آنجا که منتظر فرصتی بود، در سال ۷۰ هـ.ق عمرو بن سعید بن عاص را به قتل رساند.
پانویس
- ↑ جواد محدثی، فرهنگ عاشورا به نقل از مقتل الحسین، مقرم ص ۱۹۳ و بحارالانوار، ج ۴۵، ص ۹۹.
منابع
- جواد محدثی، فرهنگ عاشورا، نشر معروف.
- عمرو بن سعید بن عاص، سایت دائرة المعارف طهور.
