تهوّر
این مدخل از دانشنامه هنوز نوشته نشده است.
(احتمالا تصرف اندکی صورت گرفته است)
از رذايل اخلاقى تهور و بى باکى و افراط خشم است. تهور در لغت به معناى بى باکى، بى پروايى و گستاخى است و در اصطلاح به حد افراط در خشم مى‌آيد. در اين حالت شخص اقدام به کارهايى مى‌کند.
قوه ی غضبیه اگر به طرف افراط برود آن همان بی‌باکی بی‌جهت است که در اصطلاح اخلاق اسلامی «تهوّر» نام دارد و عبارت است از اقدام بی‌باکانه در امورى كه نابود کننده‌ی جسم و یا جان و روان انسان است و چه بسا موجبات هلاکت و نابودى وى را فراهم مى‌سازد و از نظر شرع و عقل بايد از آنها پرهيز كرد. و طرف تفريط آن ترس و بزدلى است و طرف اعتدال آن که صفتى پسنديده است، شجاعت می باشد.
امام علی عليه‌السلام در خطبه‌ی معروف همام، فرمودند: مومن اگر دنبال چیزی برود در راه رسیدن به آن تهور نمی‌ورزد.[۱]
همچنین ایشان تهور را نتیجه‌ی از دست دادن احتیاط دانستند.[۲]
درمان تهور
بعد از به ياد آوردن مفاسد دنیوی و اخروی تهور که ذکر شدند و تلقین این آثار منفی به نفس که سبب انزجار و تا حدی ترک این رذیله شود، باید انسان اخلاقْ‌جو متوجه باشد و مراقبت کند که هر كارى مى‌خواهد بكند ابتدا درباره آن تأمّل و فكر كند، اگر عقل و شرع آن را تجويز مى كنند، بدان دست يازد وگرنه از آن اجتناب نمايد و بسا هست كه در معالجه آن بر اساس قاعدهی علاج به ضد، بايد از بعضى كارها كه احتراز از آن لازم نيست احتراز كند تا به سوى تفريط بيفتد و چون به زوال تهوّر و بىباكى علم پيدا كرد طرف تفريط را رها كند و بر حدّ وسط كه شجاعت است بايستد.[۳]
پانویس
- ↑ كلينى، ابوجعفر محمد بن يعقوب؛ الكافي، دارالكتب الإسلامية، تهران، چ‌چهارم، 1407 ق، ج2، ص228.
- ↑ آمدى، عبدالواحد بن محمد تميمى؛ غررالحكم و دررالكلم، انتشارات دفتر تبليغات اسلامى قم، 1366ش، ص474.
- ↑ نراقی، ملا محمدمهدی؛ علم اخلاق اسلامى (ترجمه جامع السعادات)، ترجمهی سيدجلال الدين مجتبوی، انتشارات حكمت، چ چهارم، 1377، ج1، ص252.
منابع
- بی باکی، اصطلاحنامه جامع علوم اسلامی، بازیابی: 18 فروردین 1393.
- مصطفی همدانی، شجاعت، دانشنامه پژوهه، بازیابی: 18 فروردین 1393.
