فريضه
هر آنچه كه خداوند بر بندگان واجب كرده باشد، از نماز و حج و زكاة و جز آن، و جمع آن فرائض است.
فریضه در قرآن
«انما الصدقات للفقراء والمساكين... فريضة من الله...».[۱]
فریضه در روایات
رسول الله (ص): «ما بين المسلم و بين ان يكفر الاّ ترك الصلاة الفريضة متعمدا او يتهاون بها فلا يصليها...».[۲]
رسول اكرم (ص) فرمود: «طلب العلم فريضة على كل مسلم و مسلمة».
امام صادق (ع) فرمود: «طلب العلم فريضة فى كل حال».[۳]
فریضه و ارث
فریضه به معنای سهم معين و اندازه مقرر از هر چيز، مانند سهم ارث هر وارث يا سهم مقرر ماهيانه سرباز است. پس ميان فريضه و ارث عموم من وجه است، كه سهم مفروض در قرآن جهت بازماندگان ميت ارث است.
و تعبير بعضى فقهاء از عنوان مبحث ارث به فرائض از باب تغليب و تجوز بوده يا خواسته اند متابعت از حديث نبوى كنند كه فرمود: «تعلّموا الفرائض وعلّموها الناس فانى امرؤ مقبوض وان العلم سيقبض وتظهر الفتن حتى يختلف اثنان فى الفريضة فلا يجدان من يفصل بينهما»، مسائل ارث را ياد بگيريد و آن را به مردم بياموزيد زيرا من از ميان شما رخت بربندم و علم هم به زودى از ميان برود و فتنه ها بروز كند و كار به جائى رسد كه چون دو نفر در امر ارث با يكديگر اختلاف كنند كسى را نيابند كه بين آنها حل و فصل كند.
پانویس
منبع
- سید مصطفی حسینی دشتی، فرهنگ معارف و معاریف.