صحیح مسلم (کتاب)
 | |
| نویسنده | مسلم بن حجاج نيشابورى |
| موضوع | احادیث اهل سنت |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 5 |
| مصحح | محمد فؤاد عبدالباقي |
|
| |
صحیح مسلم تالیف مسلم بن حجاج نیشابوری یکی از صحاح ششگانه اهل سنت است. مولف این کتاب سعی داشته است که احادیث صحیح را در کتاب خود جمع آوری کند، اما محققان شیعه برخی از احادیث این کتاب را مجعول میدانند. برای این کتاب شرح های متعدی نگاشته شده است.
مولف
مسلم بن حجاج نيشابورى از محدثين بزرگ اهل سنت و مؤلف دومين كتاب مهم حديثى آنان است. او در سال 206 هجرى زاده شد و تحصيلات خود را در نيشابور به پايان برد. سپس به حوزه‌هاى علمى ديگر هم مسافرت كرد و از اساتيد مختلف كسب حديث نمود. او در نهايت به شاگردى بخارى پرداخت، اگرچه در كتاب خود هيچ حديثى از بخارى نقل نكرده است. مسلم در سال 261 هجرى در نيشابور وفات نمود.[۱]
محتوای کتاب
صحيح مسلم كتابی جامع است این کتاب که کار تدوین آن پانزده سال به طول کشیده است، از ۵۴ کتاب اصلی از «کتاب الإیمان» تا «کتاب التفسیر»، تشکیل شده که موضوعات گوناگون اعتقادی، فقهی، اخلاقی، تاریخ و سیره را در بر دارد.[۲] صحیح مسلم حدود 7000 حديث دارد كه احاديث غير مكرر آن نزديك به 3000 حديث است.[۳]
مسلم همانند بخاری سعی داشته است که تنها احادیث صحیح رادر کتاب خود جای دهد. شروط او در صحت حديث نيز همانند بخارى است و به نظر محققان حدیث صحیح در نظر او و بخاری دارای دو شرط اصلی بوده است:1. سند متصل از آنها تا طبقه صحابه 2. مورد وثوق و اعتماد بودن راویان در هر طبقه[۴]
نقدی که بر کتاب صحیح مسلم وارد شده است آن است که تمام روایات این کتاب نیتواند صحیح باشد و برخی روایات این کتاب همچون احاديث دال بر تحريف قرآن، تجسم خداوند، تحقير پيامبران و پيامبر خاتم (ص) از احاديث مجعولی است که به این کتاب راه یافته است.[۵]
شرح های صحیح مسلم
- المنهاج فی شرح صحیح مسلم بن حجاج؛ ابوزکریا محیی‌الدین یحیی بن شرف نووی شافعی(درگذشته ۶۷۶ق) این شرح بهترین شرح این کتاب دانسته شده است[۶]
- منهاج الابتهاج؛ قسطلانی
- الاکمال فی شرح مسلم؛ قاضی عیاض بن موسی یحصبی مالکی(درگذشته ۷۸۸ق)
- المعلم بفوائد کتاب مسلم؛ ابوعبدالله محمد بن علی مازری(درگذشته ۵۳۶ق)
- المفهم لما اشکل من تلخص کتاب مسلم؛ ابوعباس احمد بن عمر بن ابراهیم قرطبی(درگذشته ۶۵۶ق)
- الدیباج علی صحیح مسلم بن الحجاج؛ جلال الدین سیوطی(درگذشته ۹۱۱ق)
- شرح زوائد مسلم علی البخاری؛ سراج الدین عمر بن علی بن ملقن شافعی( درگذشته ۸۰۴ق)[۷]
پانویس
- ↑ طباطبایی، آشنایی با تاریخ و منابع حدیث، ج1، ص78
- ↑ محمدی ری شهری، شناخت نامه حدیث، ج۳، ص۱۸۸
- ↑ طباطبایی، آشنایی با تاریخ و منابع حدیث، ج1، ص78
- ↑ معارف، تاریخ عمومی حدیث، 1377ش، ص 141
- ↑ طباطبایی، آشنایی با تاریخ و منابع حدیث، ج1، ص78
- ↑ معارف، تاریخ عمومی حدیث، 1377ش، ص 141
- ↑ نووی، المنهاج، ۱۴۲۳ق، ج۱، مقدمه شیخ خلیل مأمون شیحا، ص۸۲-۹۰؛ حاجی خلیفه، کشف الظنون، ۱۴۱۰ق، ج۱، ص۵۵۷-۵۵۸.
منابع
- طباطبایی، محمدکاظم، آشنایی با تاریخ و منابع حدیث.
- محمدی ری شهری، محمد، شناخت نامه حدیث، قم، دارالحدیث، چاپ اول، ۱۳۹۷ش.
- معارف، مجید، تاریخ عمومی حدیث، تهران، کویر، چاپ اول، 1377ش.
- معرفی کتاب در سایت ویکی شیعه
