امام حسین علیه السلام

مقام : امام سوم

نام : حسين

لقب : سيدالشهدا

کنيه : ابوعبدالله

نام پدر : علي

نام مادر : فاطمه

تاريخ ولادت : سوم شعبان سال چهارم هجري قمري در مدينه

مدت امامت : 11 سال

مدت عمر : 57 سال

تاريخ شهادت : روز عاشوراي سال 61 هجري قمري در کربلا

قاتل : پس از آنکه در اثر جراحات فراوان در ميدان نبرد افتاده بود ، شمر (لعن الله عليه) با دوازده ضربه سر نازنين آن حضرت را جدا کرد .

محل دفن : کربلا

تعداد فرزند : 4 پسر ، 3 دختر(*1)

نمايي از زندگاني امام(ع)

ابو عبد الله حسين بن علي بن ابي طالب عليهم السلام

سومين امام از اهل بيت طاهرين و دومين نواده رسول خدا (ص) و يکي از دو سرور جوانان اهل بهشت و دو گل خوشبوي محمد مصطفي و يکي از پنج نفر اصحاب کساست.او سرور شهيدان نام داشت و مادرش فاطمه دخت رسول الله (ص) بود.

ميلاد شريف امام

در سوم ماه شعبان در شهر مدينه به دنيا آمد.برخي گويند تولد آن حضرت در پنجم شعبان سال سوم يا چهارم هجري بوده است.

حاکم در کتاب مستدرک، از محمد بن اسحاق ثقفي به سند خود از قتاده آورده است که آن حضرت در نيمه اول ماه پنجم از سال ششم هجري تولد يافته است.

گروهي تولد امام را در اواخر ربيع الاول دانسته اند و گروهي ديگر در سوم يا پنجم جمادي الاولي، اما قول مشهور تولد آن حضرت را در ماه شعبان و مدت حمل آن حضرت را شش ماه ذکر مي کند.در سيره امام حسن (ع) به اين روايت اشاره کرديم که ميان ولادت امام حسن و حمل امام حسين يک طهر فاصله و مدت حمل امام حسين شش ماه بوده است، و اين نکته را نيز يادآور شديم که اين روايت با قول مشهوري که در تاريخ ولادت آنها ذکر گرديده هماهنگ نبوده است، زيرا ولادت امام حسن در پانزدهم ماه رمضان، و امام حسين بنا بر قول مشهور در پنجم ماه شعبان بوده و با اين حساب فاصله ميان ميلاد دو برادر همان ده ماه و بيست روز بوده است .

از يک سو مي توان اين روايت را چنين توجيه کرد که ولادت امام حسين (ع) در اواخر ربيع الاول بوده و از سوي ديگر روايتي است که از تاريخ ولادت امام حسن (ع) و مدت حمل امام حسين (ع) استنباط شده است.به اين ترتيب که فاصله ميان تولد امام حسن و حمل امام حسين يک طهر و مدت حمل امام حسين شش ماه بوده است.و الله اعلم.اما حاکم در مستدرک از محمد بن اسحاق به سند خود از قتاده آورده است که فاطمه (س) يک سال و ده ماه پس از تولد امام حسن (ع) امام حسين (ع) را به دنيا آورد.

همين که امام حسين به دنيا آمد وي را نزد جدش رسول الله (ص) بردند و تولد وي را به ايشان مژده دادند.آن حضرت نيز در گوش راستش اذان و در گوش چپش اقامه گفت.و پس از گذشت هفت روز او را حسين ناميد.براي او گوسفندي عقيقه کرد، و به مادر اين کودک دستور داد که موي سر فرزند خود را بتراشد و همانند برادرش امام حسن براي او نيز هموزن موي سرش نقره به مستمندان بدهند.فاطمه (س) اين دستور را به مرحله اجرا درآورد.

زبير بن بکار در کتاب انساب قريش آورده است که رسول الله (ص) امام حسن و امام حسين را در روز هفتم نامگذاري کرد و اسم حسين را از نام حسن گرفت.

حاکم در کتاب، مستدرک، به سند صحيح از ابي رافع روايت کرده است که پيامبر (ص) را مشاهده کردم که وقتي فاطمه (س) حسين را به دنيا آورد، در گوش او اذان گفت.و در جاي ديگر از جعفر بن محمد و او از پدر خود و او نيز از پدر خود و او نيز از علي (ع) به سند صحيح روايت کرده است که رسول الله (ص) به فاطمه (س) امر کرد وزن موي سر امام حسين را تعيين کند و به اندازه آن نقره صدقه دهد، و به وي فرمود: ران گوسفند عقيقه را به قابله ببخش .

و نيز در روايت ديگري مي نويسد: رسول خدا (ص) در روز هفتم ميلاد حسن و حسين براي آن دو عقيقه و در همان روز آنها را نامگذاري کرد، و از خدا خواست که رنج و آزار را از آنان دور گرداند.

در روايت ديگري به سند خود از محمد بن علي بن حسين و او نيز از جد خود علي بن ابي طالب (ع) آورده است که رسول الله (ص) گوسفندي را براي امام حسين عقيقه کرد، و به دختر خود فاطمه (س) دستور داد موي سرش را بتراشند و آن را وزن کنند.اگر به اندازه يک درهم بود، مطابق آن نقره صدقه دهند.

حاکم در جاي ديگر به سند خود مي نويسد: پيامبر (ص) براي هر يک از امام حسن و امام حسين دو گوسفند که هر دو شبيه يکديگر و هموزن بودند عقيقه کرد.

کنيه و لقب و نقش انگشتري امام

کنيه آن حضرت را ابو عبد الله و القاب وي را الرشيد، الوفي، الطيب، السيد، الزکي، المبارک، التابع لمرضاة الله، الدليل علي ذات الله، و السبط، نوشته اند.اما بالاترين لقب همان است که جد بزرگوارش پيامبر (ص) بر او و برادرش امام حسن نهاده و فرمود: حسن و حسين دو سرور جوانان اهل بهشتند.و در جاي ديگر رسول الله (ص) امام حسين (ع) را به نام سبط خواند .

در کتاب، الفصول المهمة، نقش انگشتري وي، لکل اجل کتاب آمده، اما در کتاب وافي و غير آن که از امام صادق (ع) نقل گرديده، حسبي الله، و از امام رضا (ع) (ان الله بالغ امره) ذکر شده است و چنين به نظر مي رسد که براي آن حضرت چند انگشتري با عباراتي که بدانها اشاره شد وجود داشته است.

شاعر آن حضرت يحيي بن حکم و جماعتي ديگر را ذکر کرده اند.

دربان امام را اسعد هجري نوشته اند.

در زمان آن حضرت معاويه و يزيد سلطنت داشتند.

اولاد امام

فرزندان امام حسين (ع) را نه نفر ذکر کرده اند، که شش نفر از آنها پسر و سه نفر دختر بوده اند.به اين ترتيب:

1ـ علي اکبر، که در کربلا به شهادت رسيد.مادرش، ليلي، دختر ابي مرة بن عروة بن مسعود ثقفي نام داشت.2ـ علي اوسط.3ـ علي اصغر زين العابدين، که مادرش به نام شاهزنان يا ملکة النساء دختر کسري يزدگرد پادشاه ايران بود.به گفته شيخ مفيد، علي اکبر زين العابدين بوده و علي اصغر در کربلا به شهادت رسيده است.اما روايت اول که مي گويد علي اکبر به شهادت رسيده مشهورتر است.4ـ محمد.5ـ جعفر که در حيات پدرش از دنيا رفت، و فرزندي از خود برجاي نگذاشت.مادرش از قبيله قضاعيه بود.6ـ عبد الله شير خوار که در دامان پدر خود به وسيله تير به شهادت رسيد .7ـ سکينة، که نام مادر او و مادر عبد الله، رباب، دختر امرئ القيس بن عدي بن اوس بن جابر بن کعب بن عليم که از قبيله کلبيه معديه بوده است.8ـ فاطمه، که مادرش ام اسحاق دختر طلحة بن عبد الله از قبيله تيميه بود.9ـ زينب.

درود و ثنا بر امام زين العابدين (ع) که از ميان فرزندان امام حسين (ع) که نسل آن حضرت از وي باقي مانده و نامش جاويد و سرمدي خواهد بود.(*2)

دوران کودکي و جواني

امام حسين ع بر اساس بيشتر منابع در مدينه در آغاز شعبان سال 4 ق / ژانويه 626 م متولد شد. بنابراين او هنگام مرگ پيامبر کودکي بيش نبود. از اين رو تنها مي‌توانسته خاطراتي بسيار اندک از پدر بزرگ خويش به ياد داشته باشد. شماري از احاديث، به ذکر عبارات محبت‌آميزي که حضرت محمد ص در مورد نوه‌هايش به کار برده، پرداخته‌اند.

به عنوان مثال، " هر کس آنها را دوست بدارد مرا دوست داشته و هر آن کس با‌آنها دشمني ورزد مرا دشمن داشته" و " امام حسن ع و امام حسين ع سيد جوانان بهشتند". ( اين گفته نزد شيعيان از آن رو که از آن يکي از توجيهات اساسي خود را در مورد حق امامت فرزندان ساخته‌اند، داراي اهميت زيادي است. سيد شباب الجنه يکي از القابي است که شيعيان به هر يک از دو برادر مي‌دهند)؛ احاديث ديگري، حضرت محمد ص را با دو نوه‌اش که بر زانوان او نشسته‌اند و يا بر دوش او و يا حتي بر پشت او به هنگام نماز و در حال سجده قرار گرقته‌اند نشان مي‌دهد.1شمار قابل ملاحظه‌اي از اين گزارش‌ها را عمدتاً‌از مجموعه‌هاي حديثي ابن حنبل و ترمذي جمع‌آوري کرده است). تعدادي از محدثين به اين تصاوير کوچک زيبا و واقع نما، جزيياتي افزوده‌اند که براي غيرمسلمان عجيب و غريب و در صورت وجود فرشتگان در آنها، خيال پردازانه به نظر مي‌آيد در حالي که نزد مسلمانان، از آن رو که معتقد به ديدار مستمر جبرئيل با حضرت محمد ص مي‌باشند،‌اينگونه نيست؛ در ديگر اخباري که تحت عنوان "‌افسانه امام حسين ع در همين مدخل مي‌خوانيم، نفوذ شيعه را به وضوح مي‌يابيم. امام حسين ع دوران جواني را در سايه‌سار پدرش و با فرمانبرداري از او گذراند. او در جنگ‌هاي پدرش شرکت مي‌جست.

اسامي و القاب امام حسين ع ^[۱]

خداوند امام حسين ع را در تورات، "تسبير" و در اناجيل "طب" ناميد. هارون برادر موسي که از نامهايي که خداوند به پسران امام علي ع داده، اطلاع يافته بود،‌همان نامها را به پسران خويش داد. براي مطالعه فهرستي بلند و جالب از القاب امام حسين ع به شکل يک دعا ^[۲] امام حسين ع و برادرش غالباً‌به عنوان"حجت خدا بر زمين" ارجاع داده مي‌شوند.^[۳]

آياتي از قرآن که شيعيان تفسير آن را در باره امام حسين ع دانسته اند:^[۴]

يک نمونه، آيات 14 و 15 سوره احقاف است که درباره مادري حامله که رنج مي‌کشد و با درد بچه مي‌زايد، صحبت مي‌کند؛ تفسير اين آيه اشاره به حضرت فاطمه س دارد که امام حسين ع را حامله شده است و وقتي از حضرت محمد ص مي‌شنود که خداوند درباره سرنوشت نوه آينده‌اش به او تسلي داده بيشتر ناراحت و غمزده مي‌شود. حروف مقطعه کهيعص را که سوره نوزدهم با آن آغاز مي‌شود، خداوند براي زکريا اينگونه توضيح داده: ک= کربلا؛ ه= هلاک العتره؛ ي=يزيد؛ ع= عطشه؛ ص= صنبره. اين توضيح صرفاً‌جزيي از روايتي نسبتاً‌غامض است^[۵] که قسمتي از مجموعه‌اي از مقايسه‌هاي عجيب و غريب را ميان سرنوشت امام حسين ع و سرنوشت يحيي فرزند زکريان تشکيل مي‌دهد(شايد به دليل اين بن مايه که سرهاي بريده در ظرفي نهاده شده‌اند): زکريا که نامهاي پنج تن را از جبرئيل شنيده بود از اين واقعيت که هنگام تلفظ نام امام حسين ع چشمانش پر از اشک مي‌شد اما هنگام تلفظ ديگر نامها احساس شادي مي‌کرد،‌متعجب شده بود خداوند او را از سرنوشت نوه حضرت محمد ص مطلع کرد،‌زکريا گريست و هق هق کنان از خداوند خواست تا به او نيز پسري بدهد که او نيز بتواند مصيبتي همچون مصيبتي که خداوند براي حضرت محمد ص محبوبش مقرر کرده، تحمل نمايد. خداوند به او پسري به نام يحيي اعطا کرد. در هر مرحله از سفر، از مکه به کوفه،‌ امام حسين ع ،‌يحيي را به ياد آورد. بر اساس گزارشي ديگر^[۶] خون امام حسين ع همچون خون يحيي خواهد جوشيد و خداوند براي خاموش کردن آن 7000 منافق، کافر و مسلمان شرور را خواهد کشت، همانطور که براي يحيي اين چنين کرد.(*3)