قاموس قرآن: إِرب
نسخهٔ تاریخ ۴ ژانویهٔ ۲۰۱۶، ساعت ۰۸:۱۶ توسط سید مهدی خدایی (بحث | مشارکتها) (صفحهای تازه حاوی «ارب: حاجت. از اين ماده فقط دو بار در قرآن آمده است و هر دو بمعني حاجت و نياز...» ایجاد کرد)
ارب: حاجت. از اين ماده فقط دو بار در قرآن آمده است و هر دو بمعني حاجت و نياز است.يكي ««أَوِ التّٰابِعِينَ غَيْرِ أُولِي الْإِرْبَةِ مِنَ الرِّجٰالِ»» [۱] كه گفتهاند: مراد كساني هستند كه بنكاح حاجت و نياز ندارند. ديگري در آيۀ «وَ لِيَ فِيهٰا مَآرِبُ أُخْريٰ» [۲] كه موسي بخدا عرض كرد: مرا در آن عصا حاجتهاي ديگري است. در مجمع البيان گويد: مآرب يعني حوائج مفرد آن مأربة است. راغب گفته: ارب احتياج شديدي است كه در دفع آن بحيله متوسل شوند در لغت معاني ديگري هم دارد ولي در قرآن مجيد بكار نرفته است. در نهج البلاغه خطبۀ 203 فرموده: «و اللّٰه ما كانت لي في الخلافة رغبة و لا في الولاية إربة»
آیاتی که این واژه در آنها به کار رفته است
- وَ قُلْ لِلْمُؤْمِناتِ يَغْضُضْنَ مِنْ أَبْصارِهِنَّ وَ يَحْفَظْنَ فُرُوجَهُنَّ وَ لا يُبْدينَ زينَتَهُنَّ إِلاَّ ما ظَهَرَ مِنْها وَ لْيَضْرِبْنَ بِخُمُرِهِنَّ عَلى جُيُوبِهِنَّ وَ لا يُبْدينَ زينَتَهُنَّ إِلاَّ لِبُعُولَتِهِنَّ أَوْ آبائِهِنَّ أَوْ آباءِ بُعُولَتِهِنَّ أَوْ أَبْنائِهِنَّ أَوْ أَبْناءِ بُعُولَتِهِنَّ أَوْ إِخْوانِهِنَّ أَوْ بَني إِخْوانِهِنَّ أَوْ بَني أَخَواتِهِنَّ أَوْ نِسائِهِنَّ أَوْ ما مَلَكَتْ أَيْمانُهُنَّ أَوِ التَّابِعينَ غَيْرِ أُولِي الْإِرْبَةِ مِنَ الرِّجالِ أَوِ الطِّفْلِ الَّذينَ لَمْ يَظْهَرُوا عَلى عَوْراتِ النِّساءِ وَ لا يَضْرِبْنَ بِأَرْجُلِهِنَّ لِيُعْلَمَ ما يُخْفينَ مِنْ زينَتِهِنَّ وَ تُوبُوا إِلَى اللَّهِ جَميعاً أَيُّهَا الْمُؤْمِنُونَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ [۳]
- قالَ هِيَ عَصايَ أَتَوَكَّؤُا عَلَيْها وَ أَهُشُّ بِها عَلى غَنَمي وَ لِيَ فيها مَآرِبُ أُخْرى [۴]
پانویس
منابع
- قاموس قرآن، قرشی بنابی، علی اکبر، تهران: دارالکتب الاسلامیه، 1307