علی بن یونس عاملی
این مدخل از دانشنامه هنوز نوشته نشده است.
(احتمالا تصرف اندکی صورت گرفته است)
علی بن یونس نباطی بیاضی
ولادت
تاریخ دقیق ولادت شیخ زین الدین، ابو محمد، علی بن یونس نباطی بیاضی مشخص نیست; اما آنچه شیخ آقا بزرگ تهرانی نیز تأیید كرده ولادت او را در حدود سال های 804 یا 805 هجری نشان می دهد.
شخصیت
بنابر شهادت بزرگان از علما و شاگردان، او عالمی فاضل و محقق، فقیه، مفسر و متكلم بوده و در عین حال ادیبی فرزانه و شاعر بوده است. همچنان كه با اندك تأملی در آثار او به خوبی جنبه های فراوان علمی و روحی او بر انسان آشكار می گردد.
شیخ علی نباطی در كمالات روحی و سیر معنوی نیز به بالاترین درجات ممكن رسیده و ولایت ناب در سراسر نوشته های او مشهود است.در كلمات و سخنان بزرگان پیرامون شخصیت او جز مدح و ستایش هیچ نمی بینیم ; چرا كه هر كس نظر به شخصیت والای او كرده جز كمالات روحی و اخلاقی ندیده است.
منطقه جبل عامل
دیار جبل عامل در قرن های نهم و دهم اوج شكوفایی خود را می گذراند. با نگاهی گذرا به تاریخ اسلام در این دو قرن می بینیم كه بسیاری از علمای تشیع از آن سامان برخاسته اند.
با این حال، یكی از مناطقی كه بیشترین ظلم ها را دیده و بزرگ ترین فجایع بشری در آن اتفاق افتاده منطقه جبل عامل است.در قرون 11 و 12 هجری بارها جبل عامل مورد حمله یاغیان و طاغیان قرار گرفت به طوری كه در یك حمله 40 هزار شیعه كشته شدند و زن هایشان به اسارت گرفته شد و بقیه ساكنان آنجا كوچ داده شدند.
در حمله جزّار به جبل عامل تنها در كتابخانه شیخ علی خاتون آبادی پنج هزار نسخه خطی به آتش كشیده شد و چه بسیار كتاب ها كه زیر خروارها خاك مدفون گشت.
در این بین نام و آثار بسیاری از علمای آن منطقه به فراموشی سپرده شد و متأسفانه آنها كه به دست ما رسیده بسیار ناچیز است و اندكی است از بسیار!آری، از جمله چیزهایی كه در این فجایع از بین رفته شرح حال بزرگانی چون علی بن یونس نباطی است كه آگاهی مختصری پیرامونزندگی او داریم.
اساتید
با آنكه در خطّه جبل عامل علمای فراوانی می زیسته اند و قاعده هر طالب علم از محضر بسیاری از آنان بهره می برد، اما از اساتید شیخ علی نباطی تنها نام دو نفر یافت شده كه عبارتند از:
1 - سید زین الدین علی بن دقماق
2 - شیخ جمال الدین احمد بن حسین بن مطهر
شاگردان
او كه حدود 70 سال در مهد علم و دانش می زیسته و دریای موّاج علم و دانش بوده یقینا شاگردان فراوانی تربیت نموده است ; اما حوادث روزگار تنها اجازه رسیدن نام سه تن از آنان را به ما داده است:
1 - شیخ ناصر بویهی م 853 هجری
2 - شیخ ابراهیم بن علی كفعمی، صاحب مصباح، م 905 هجری
3 - شیخ شرف الدین بن سلیمان.
تألیفات
گرچه حوادث تلخ تاریخ ما را از دستیابی به شرح حال بسیاری از بزرگان محروم كرده، اما خوشبختانه مؤلفات و كتب آنان زبانی گویا دربیان فضائل و شخصیت های علمی و دینی آن بزرگواران دارد.
از شیخ بزرگوار، زین الدین نباطی بیاضی كتاب های فراوانی به یادگار مانده كه در علوم و موضوعات مختلفی هستند و در اینجا تنها به ذكر چند كتاب بسنده می كنیم:
1 - الصراط المستقیم إلی مستحقی التقدیم، كتابی ارزشمند در اثبات ولایت امیر المؤمنین علیه السلام است.
2 - الرساله الیونسیه، كه شرح المقاله التكلیفیه شهید اول است.
3 - زبده البیان و إنسان الإنسان، منتخب مجمع البیان است.
4 - الباب المفتوح إلی ما قیل فی النفس و الروح (علامه مجلسی تمام آن را در جلد السماء و العالم بحار آورده است).
5 - مختصر الصحاح، در علم لغت.
6 - منخل الفلاح، كه مختصر «مختلف الشیعه» علامه حلی است.
7 - المقام الأسنی فی تفسیر أسماء الله الحسنی.
8 - دیوان اشعار.
9 - ذخیره الإیمان یا أرجوزه فی الكلام، كه منظومه ای است در علم كلام.و ...
رحلت
در زندگی مرحوم بیاضی مسئله وفات و سال و تاریخ آن بسیار روشن است، چرا كه برادر بزرگ مرحوم كفعمی، كه هم عصر او بوده، تاریخ وفات او را ذكر كرده است.
علامه بیاضی، پس از یك عمر سراسر تلاش و مجاهده در سال 877 هجری در حالی كه حدود 70 سال از عمرش می گذشت به سوی دوست شتافت و غمی بزرگ بر جان و دل شاگردان و اطرافیان خود گذاشت.
منبع
اندیشه قم
پيوند ها
