حجر اسماعیل
فضایى وصل به كعبه، بین ركن عراقى و شامى كه دیوارى قوسى شكل بر آن احاطه دارد.
حجر اسماعیل طبق بعضى روایات، محل سكونت حضرت اسماعیل علیهالسلام بوده و مادرش هاجر نیز با وى در همین مكان مىزیسته است و پس از درگذشت، در همین مكان دفن شدهاند. اسماعیل علیهالسلام پس از دفن مادرش در حجر، براى آن كه طواف كنندگان بر روى قبر وى گام ننهند، گرد آن دیوارى كشید[۱] كه هم اكنون با ارتفاع 1/30 متر محیط بر این فضا است. از این عنوان در باب صلات و حج سخن گفتهاند.
در این كه حجر اسماعیل جزو كعبه است تا نماز گزاردن به سمت آن صحیح باشد، یا نه اختلاف است. اكثر قائل به قول دوماند.[۲](قبله)
محل احرام حج، شهر مكه است؛ لیكن مستحب است در مسجدالحرام، به ویژه مقام ابراهیم یا حجر اسماعیل احرام بسته شود.[۳] واجب است طواف كننده از بیرون حجر اسماعیل طواف كند و داخل كردن چیزى از حجر در طواف جایز نیست. آیا داخل كردن حجر در طواف موجب بطلان طواف نیز مىشود یا تنها همان دورى كه این عمل در آن اتفاق افتاده باطل مىگردد؟ مسئله محل اختلاف است. بنابر قول دوم، اعاده همان دور كفایت مىكند و نیازى به اعاده طواف از اول نیست.[۴](طواف)
پانویس
منابع
جمعى از پژوهشگران زیر نظر سید محمود هاشمى شاهرودى، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهمالسلام، جلد 3، ص 230.
