سریه
سَرِيّة از سرى به معنى : به شب راه پيمودن ، يا سرىّ به معنى : نخبه لشكر : دسته اى از لشكر گويند كه به جنگ دشمن گسيل شود واز چهارصد نفر بيش نباشد ، جمع آن سرايا است (نهايه ابن اثير)
در اصطلاح تاريخ اسلام
آن سپاه اعزامى باشد كه پيغمبر (ص) در آن سپاه نباشد ، مقابل غزوة كه پيغمبر (ص) در جمع حضور داشته باشد . علت اعزام سرايا غالبا سركوبى اشرار ، دعوت طوايف به اسلام ، پيشگيرى از حوادث غيرمترقبه وعقيم نمودن توطئه هاى دشمن ومسائلى از اين قبيل ، وگاه به منظور جمع صدقات وتعليم مسائل دينى بوده است .
بيشترين سريه هاى عصر پيغمبر (ص) در سال ششم هجرت بوده كه آن را سنة الاستئناس ميگويند .
سريه هاى پيغمبر اسلام
از امام كاظم(ع) رسيده كه سريه هاى پيغمبر (ص) سى وشش بوده كه نخستين آنها سريه اى به سركردگى حمزة بن عبدالمطلب بود كه به اتفاق سى تن از مهاجران در كنار دريا به سرزمين جهينه با ابوجهل بن هشام به همراه صد وسى سواره از مشركان ، برخورد نموده ومجدى بن عمرو جهنى دو سپاه را از يكديگر جدا ساخت وميان آنها فاصله شد وهر دو سپاه بدون جنگ وخون ريزى بازگشتند . از امام صادق (ع) نقل است : هرگاه پيغمبر (ص) سريه اى را به جائى اعزام مى داشت پيش از حركت ، افراد سپاه را روبروى خود مينشاند وبه آنها ميفرمود : بنام خدا وبه يارى خدا ودر راه خدا وبر سنت پيغمبر خدا برويد ومبادا در غنيمتى كه بدست آوريد خيانت كنيد وكسى را مثله نمائيد ويا غدر ومكر بكار بريد وهرگز پير افتاده يا كودك و زن را به قتل مرسانيد ودرخت قطع مكنيد جز اينكه ناچار گرديد ، واگر ضعيف ترين مسلمان يا بهترين آنها به يكى از مشركان مهلت داد آن مشرك در پناه او ميباشد و وى در امان است تا اينكه قرآن به سمع او برسد اگر اسلام اختيار كرد وى برادر شما خواهد بود وگرنه او را به محل امن خودش برسانيد واز خدا بخواهيد كه در آينده به وى دست يابيد . (بحار:19/177 ـ 186)
منابع
سيد مصطفى حسينى دشتى، معارف و معاریف.
