الوجیزة فی علم الدرایة (کتاب)
 | |
| نویسنده | شیخ بهایی |
| موضوع | علم درایة الحدیث |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | ۱ |
|
| |
کتاب «الوجیزة فی الدرایة» تألیف شیخ بهایی (م، ۱۰۳۰ ق)، از اولین آثاری است که در زمینه علم درایة الحدیث نوشته شده است.
محتویات
مؤلف
بهاءالدین محمدبن‌حسین عاملی، معروف به شیخ بهایی (۱۰۳۰-۹۵۳ ق)، فقیه، محدث، متکلم، ادیب، ریاضیدان، فیلسوف و عارف نامدار شیعه در قرن ۱۱ قمری است. هوش و استعداد منحصر به فرد، از ویژگی های بارز اوست. وی مدتی در دربار صفوی در اصفهان منصب شیخ الاسلامی داشت.
شیخ بهایی از شاگردان ملا عبدالله مدرس یزدی بوده و خود، شاگردان بزرگی تربیت کرده است از جمله: ملاصدرا، ملا محمدتقی مجلسی، فیض کاشانی، فاضل جواد و علی‌نقی کمره‌ای.
شیخ بهایی صاحب آثار متعدد در فنون مختلف بوده است؛ برخی دیگر از تألیفات او عبارتند از: زبدة الاصول، صمدیه، مفتاح الفلاح فی عمل الیوم واللیله، شرح من لایحضره الفقیه، تأویل الآیات، الحساب و الوجیزة فی الدرایة.
معرفی کتاب
«الوجیزة فی الدرایة» یکی از آثار مشهور شیخ بهایی و از اولین آثاری است که در زمینه علم درایه نگاشته شده است، به گونه ای که پس از شهید ثانی، مهمترین کتابها در این موضوع متعلق به شیخ بهایی و پدر وی است.
مطالب این کتاب در کمال اختصار بیان شده است و از دو جنبه درخور توجه است:
الف) به لحاظ ساختار کتاب، شیخ بهایی در این مجموعه شیوه ای ابتکاری در ارائه اقسام حدیث داشته که با شیوۀ دوگانه شهید ثانی و فاقد دسته بندی والدش متفاوت است. او اقسام حدیث را با توجه به ویژگیهای مشترک و متمایز، در اقسام متعددی تنظیم کرده.
ب) مباحث این رساله، به رغم اختصار، به دلیل صاحب نظر بودن مؤلف آن، متضمن مباحثی نو و مطالبی بدیع است که در پرداختن به این موضوع، مراجعه بدان را ضروری می سازد.
بر این کتاب شرح های متعددی نگاشته شده است که از مهمترین آنها، «نهایة الدرایة» اثر سید حسن صدر (م، ۱۳۵۴ ق) می باشد.
محتوای کتاب
مطالب این کتاب را می توان در یک مقدمه و ۶ فصل تقسیم کرد با موضوعاتی از قبیل:
- مقدمه: تعریف علم درایه
- فصل۱: ما یتقوّم به معنی الحدیث متنه و سلسلة رواته الی المعصوم علیه السلام
- فصل۲: کیفیة الصدق فی المتواترات و الاحاد
- فصل۳: فی انواع حدیث ضعیف
- فصل۴: انحاء تحمل الحدیث
- فصل۵: فی کیفیة جرح و تعدیل الراوی
- فصل۶: آداب کتابة الحدیث
منابع
- "الوجیزه فی علم الدرایه"، کتابشناسی طهور (۳۱ اردیبهشت ۱۳۹۱).
