محمد عمادالدین کاتب اصفهانی
ابوعبدالله محمد عمادالدین کاتب اصفهانی
قرن:6
(597-519 ق)
مورخ، ادیب و نویسنده. ملقب به عماد و كاتب اصفهانى. معروف به این اخى العزیز. در اصفهان به دنیا آمد و در همین شهر نشوونما یافت. در جوانى به بغداد رفت و در مدرسه‌ى نظامیه به آموختن علم پرداخت و در فقه شافعى و فنون ادب و شعر سرآمد شد. سپس به دمشق رفت و به سلطان نورالدین محمود زنگى پیوست و متصدى دیوان انشاء گردید.
وى به دو زبان فارسى و عربى مى‌نوشت. او در مدتى كه در دمشق بود صلاح‌الدین ایوبى را نیز مى‌ستود و مورد علاقه‌ى او بود و به همین مناسبت مقامش نزد نورالدین بالاتر رفت و در زمان مستنجد عباسى، به عنوان پیامگزار از دمشق به بغداد رفت و پس از بازگشت به دمشق در مدرسه‌اى كه به نام خود او خوانده مى‌شود (مدرسه‌ى عمادیه) به عنوان مدرس منصوب شد.
اما وى مورد سعایت دشمنان قرار گرفت و كار بر او تنگ شد و ناچار از دمشق به موصل رفت و در آنجا بیمار شد. ولى به محض شنیدن خبر رسیدن صلاح‌الدین ایوبى به دمشق، مجدداً به آن شهر بازگشت و در همان شهر درگذشت و در مقابر صوفیه دفن شد. از آثار وى: «خریده القصر و جریده العصر»، در ده مجلد؛ «الفتح القسى فى الفتح القدسى» یا «القدح القسى فى الفتح القدسى» یا «الفیح القسى فى الفتح لقدسى»، گزارشى از فتح شام و فلسطین به وسیله‌ى صلاح‌الدین؛ «البرق الشامى، در تاریخ در هفت مجلد؛ «دیوان» شعر در چهار مجلد؛ «نصره الفتره و عصره الفطره» یا «نصره الفتره و عصره القطره»، در تاریخ سلاجقه‌ى عراق؛ «السیل على الذیل» در سه مجلد، در تاریخ بغداد؛ «العتبى و العقبى»؛ «نحله الرحله».
منابع
- انجمن مفاخر فرهنگی، اثرآفرینان، ج4، ص213.
