شهادت در راه خدا
«شَهادت» در زبان عرفی معمولاً دو کاربرد معروف دارد؛ یکی به معنای شاهد و ناظر چیزی بودن، و گواهی دادن برای چیزی به منظور تأیید و تصدیق آن؛[۱]
معنای شایع تر و رایج تر واژه «شهادت»، همان کشته شدن در راه خدا است، که در این گفتار به تبیین آن می پردازیم.
وجه تسميه چنين قتلى به «شهادت» يا بدين جهت است که ملائکه رحمت بدين صحنه حضور يابند و بر اين وجه «شهيد» به معنى مشهود است. و يا بدين سبب که خدا و فرشتگانش به دخول شهيد به بهشت گواهى دهند، و يا بدين لحاظ که شهيد به همراه انبياء (علیهم السلام) در قيامت بر ديگر امم گواهى دهند. و يا چون شهيد زنده و حاضر است به موجب آیه «...بل احياء عند ربهم يُرزَقون»[۲]، و يا به اين جهت که وى به شهادت حق قيام نمود تا کشته شد.[۳]
«شهادت» در نگاه قرآن و روایات
قرآن کریم در وصف مقام «شهید» و «شهادت» سخن فراوان دارد، از آن جمله می فرماید:
- «و من يطع الله و الرسول فدولئک مع الذين انعم الله عليهم من النبيين و الصديقين و الشهداء الصالحين و حَسُن أولئک رفيقاً»(سوره نساء/ 69).
- «و لا تحسبنّ الذين قُتلوا فى سبيل الله امواتاً بل احياء عند ربهم يُرزقون * فرحين بِمَا آتَاهُمُ اللّهُ مِن فَضْلِهِ ... »؛ گمان مبر که کشته شدگان در راه حق مرده اند بله (به حيات ابدي) زنده و در نزد پروردگار خويش کامرانند. آنان به فضل خدا شادمان باشند و بياران خود که هنوز به آنها نپيوسته مژده دهند که هيچ بيم و هيچگونه غم و اندوهى در انتظارشان نمى باشد(آل عمران/ 169و170).
احاديث در فصيلت «شهادت» بيش از حد احصاء است از جمله:
- پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله) فرمود: سه گروهند که روز قيامت به شفاعت برخيزند و خداوند شفاعتشان را بپذيرد: پيغمبران ، سپس علماء و سپس شهدا.[۴]
- امیر المؤمنین (علیه السلام) فرمودند: سوگند به آنکه جان على به دست اوست که ضربت هزار شمشير آسانتر از مرگ در بستر است.
پانویس
- ↑ رجوع شود به شهادت(درفقه).
- ↑ (سوره آل عمران/169).
- ↑ مجمع البحرين.
- ↑ سفينة البحار.
- ↑ بحارالانوار: 71 / 265 و 100 / 23.
منبع: سید مصطفی حسینی دشتی، فرهنگ «معارف و معاریف»؛