دعای اول صحیفه سجادیه
موضوع دعا: حمد خداوند
تقسیمات: این دعا به ۵ بخش و ۳۰ فراز تقسیم شده است.
عبارت آغاز دعا در صحیفه سجادیه:
متن و ترجمه دعا:
ترجمه دعا از ترجمه صحیفه حسین انصاریان گرفته شده. برای مشاهده سایر ترجمه های دعا و شرح های آن به لینک قرار داده شده در ذیل هر بخش مراجعه کنید.
وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي لَوْ حَبَسَ عَنْ عِبَادِهِ مَعْرِفَةَ حَمْدِهِ عَلَي مَا أَبْلَاهُمْ مِنْ مِنَنِهِ الْمُتَتَابِعَةِ وَ أَسْبَغَ عَلَيهِمْ مِنْ نِعَمِهِ الْمُتَظَاهِرَةِ، لَتَصَرَّفُوا فِي مِنَنِهِ فَلَمْ يحْمَدُوهُ، وَ تَوَسَّعُوا فِي رِزْقِهِ فَلَمْ يشْکرُوهُ. وَ لَوْ کانُوا کذَلِک لَخَرَجُوا مِنْ حُدُودِ الْإِنْسَانِيةِ إِلَي حَدِّ الْبَهِيمِيةِ فَکانُوا کمَا وَصَفَ فِي مُحْکمِ کتَابِهِ: «إِنْ هُمْ إِلَّا کالْأَنْعامِ بَلْ هُمْ أَضَلُّ سَبِيلًا».
وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ عَلَي مَا عَرَّفَنَا مِنْ نَفْسِهِ، وَ أَلْهَمَنَا مِنْ شُکرِهِ، وَ فَتَحَ لَنَا مِنْ أَبْوَابِ الْعِلْمِ بِرُبُوبِيتِهِ، وَ دَلَّنَا عَلَيهِ مِنَ الْإِخْلَاصِ لَهُ فِي تَوْحِيدِهِ، وَ جَنَّبَنَا مِنَ الْإِلْحَادِ وَ الشَّک فِي أَمْرِهِ.
حَمْداً نُعَمَّرُ بِهِ فِيمَنْ حَمِدَهُ مِنْ خَلْقِهِ، وَ نَسْبِقُ بِهِ مَنْ سَبَقَ إِلَي رِضَاهُ وَ عَفْوِهِ. حَمْداً يضِيءُ لَنَا بِهِ ظُلُمَاتِ الْبَرْزَخِ، وَ يسَهِّلُ عَلَينَا بِهِ سَبِيلَ الْمَبْعَثِ، وَ يشَرِّفُ بِهِ مَنَازِلَنَا عِنْدَ مَوَاقِفِ الْأَشْهَادِ، «يوْمَ تُجْزي کلُّ نَفْسٍ بِما کسَبَتْ وَ هُمْ لا يظْلَمُونَ»، «يوْمَ لا يغْنِي مَوْلًي عَنْ مَوْلًي شَيئاً وَ لا هُمْ ينْصَرُونَ». حَمْداً يرْتَفِعُ مِنَّا إِلَي أَعْلَي عِلِّيينَ فِي کتَابٍ مَرْقُومٍ يشْهَدُهُ الْمُقَرَّبُونَ. حَمْداً تَقَرُّ بِهِ عُيونُنَا إِذَا بَرِقَتِ الْأَبْصَارُ، وَ تَبْيضُّ بِهِ وُجُوهُنَا إِذَا اسْوَدَّتِ الْأَبْشَارُ. حَمْداً نُعْتَقُ بِهِ مِنْ أَلِيمِ نَارِ اللَّهِ إِلَي کرِيمِ جِوَارِ اللَّهِ. حَمْداً نُزَاحِمُ بِهِ مَلَائِکتَهُ الْمُقَرَّبِينَ، وَ نُضَامُّ بِهِ أَنْبِياءَهُ الْمُرْسَلِينَ فِي دَارِ الْمُقَامَةِ الَّتِي لَا تَزُولُ، وَ مَحَلِّ کرَامَتِهِ الَّتِي لَا تَحُولُ.
و اگر چنین میبودند از حدود انسانیت بیرون شده، به مرز حیوانیت میرسیدند و چنان میبودند که در کتاب محکمش فرموده: «ایشان جز به چارپایان نمانند، بلکه از آنان گمراهترند».
سپاس خدای را بر آنچه از وجود مبارکش به ما شناسانده و بر آنچه از شکرش به ما الهام فرموده، و بر آن درهای دانش که به پروردگاری‌اش بر ما گشوده و بر اخلاصورزی در توحید و یگانگی‌اش ما را رهنمون شده و قلب ما را از الحاد و شک در کار خودش دور داشته،
چنان سپاسی که با آن در حلقه سپاسگزاران از بندگانش زندگی بگذرانیم، و با آن بر هر که به خشنودی و بخشایش او پیشی جسته سبقت گیریم،
سپاسی که تیرگی‌های برزخ را به سبب آن بر ما روشن کند و راه رستاخیز را به سبب آن بر ما آسان نماید و موقعیت و جایگاه ما را نزد گواهان آن روز بلند گرداند، در روزی که همه سزای عمل خود بینند بدون آنکه بر کسی ستمی رود، روزی که هیچ دوستی چیزی از عذاب و کیفر را از دوست خود دفع نکند و ستمکاران یاری نشوند،
سپاسی که از جانب ما در پروندهای که وضع نیکبختان در آن رقم خورده و مقربان حضرت او گواهان آن‌اند به اعلی علیین بالا رود،
سپاسی که چون چشمها در آن روز خیره شود، سبب روشنی دیده ما گردد و هنگامی که چهرهها سیاه شود صورت ما به نورانیت آن سپید گردد،
سپاسی که ما را از آتش دردناک حق آزاد و در جوار کرم نامتناهی‌اش جای دهد،
حمد و سپاسی آنچنان که ما را با فرشتگان مقرب او همنشین سازد و در آن سرای جاوید که جایگاه کرامت همیشگی اوست با پیامبران مرسل همدوش گرداند.
وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي اخْتَارَ لَنَا مَحَاسِنَ الْخَلْقِ، وَ أَجْرَي عَلَينَا طَيبَاتِ الرِّزْقِ. وَ جَعَلَ لَنَا الْفَضِيلَةَ بِالْمَلَکةِ عَلَي جَمِيعِ الْخَلْقِ، فَکلُّ خَلِيقَتِهِ مُنْقَادَةٌ لَنَا بِقُدْرَتِهِ، وَ صَائِرَةٌ إِلَي طَاعَتِنَا بِعِزَّتِهِ.
وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي أَغْلَقَ عَنَّا بَابَ الْحَاجَةِ إِلَّا إِلَيهِ، فَکيفَ نُطِيقُ حَمْدَه، ام مَتَي نُؤَدِّي شُکرَهُ! لَا، مَتَي؟ وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي رَکبَ فِينَا آلَاتِ الْبَسْطِ، وَ جَعَلَ لَنَا أَدَوَاتِ الْقَبْضِ، وَ مَتَّعَنَا بِأَرْوَاحِ الْحَياةِ، وَ أَثْبَتَ فِينَا جَوَارِحَ الْأَعْمَالِ، وَ غَذَّانَا بِطَيبَاتِ الرِّزْقِ، وَ أَغْنَانَا بِفَضْلِهِ، وَ أَقْنَانَا بِمَنِّهِ.
ثُمَّ أَمَرَنَا، لِيخْتَبِرَ طَاعَتَنَا، وَ نَهَانَا، لِيبْتَلِي شُکرَنَا؛ فَخَالَفْنَا عَنْ طَرِيقِ أَمْرِهِ، وَ رَکبْنَا مُتُونَ زَجْرِهِ، فَلَمْ يبْتَدِرْنَا بِعُقُوبَتِهِ، وَ لَمْ يعَاجِلْنَا بِنِقْمَتِهِ، بَلْ تَأَنَّانَا بِرَحْمَتِهِ تَکرُّماً، وَ انْتَظَرَ مُرَاجَعَتَنَا بِرَأْفَتِهِ حِلْماً.
وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي دَلَّنَا عَلَي التَّوْبَةِ الَّتِي لَمْ نُفِدْهَا إِلَّا مِنْ فَضْلِهِ، فَلَوْ لَمْ نَعْتَدِدْ مِنْ فَضْلِهِ إِلَّا بِهَا لَقَدْ حَسُنَ بَلَاؤُهُ عِنْدَنَا، وَ جَلَّ إِحْسَانُهُ إِلَينَا وَ جَسُمَ فَضْلُهُ عَلَينَا. فَمَا هَکذَا کانَتْ سُنَّتُهُ فِي التَّوْبَةِ لِمَنْ کانَ قَبْلَنَا، لَقَدْ وَضَعَ عَنَّا مَا لَا طَاقَةَ لَنَا بِهِ، وَ لَمْ يکلِّفْنَا إِلَّا وُسْعاً، وَ لَمْ يجَشِّمْنَا إِلَّا يسْراً، وَ لَمْ يدَعْ لِأَحَدٍ مِنَّا حُجَّةً وَ لَا عُذْراً. فَالْهَالِک مِنَّا مَنْ هَلَک عَلَيهِ، وَ السَّعِيدُ مِنَّا مَنْ رَغِبَ إِلَيهِ.
وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ بِکلِّ مَا حَمِدَهُ بِهِ أَدْنَي مَلَائِکتِهِ إِلَيهِ وَ أَکرَمُ خَلِيقَتِهِ عَلَيهِ وَ أَرْضَي حَامِدِيهِ لَدَيهِ، حَمْداً يفْضُلُ سَائِرَ الْحَمْدِ کفَضْلِ رَبِّنَا عَلَي جَمِيعِ خَلْقِهِ.
ثُمَّ لَهُ الْحَمْدُ مَکانَ کلِّ نِعْمَةٍ لَهُ عَلَينَا وَ عَلَي جَمِيعِ عِبَادِهِ الْمَاضِينَ وَ الْبَاقِينَ عَدَدَ مَا أَحَاطَ بِهِ عِلْمُهُ مِنْ جَمِيعِ الْأَشْياءِ، وَ مَکانَ کلِّ وَاحِدَةٍ مِنْهَا عَدَدُهَا أَضْعَافاً مُضَاعَفَةً أَبَداً سَرْمَداً إِلَي يوْمِ الْقِيامَةِ؛ حَمْداً لَا مُنْتَهَي لِحَدِّهِ، وَ لَا حِسَابَ لِعَدَدِهِ، وَ لَا مَبْلَغَ لِغَايتِهِ، وَ لَا انْقِطَاعَ لِأَمَدِهِ؛ حَمْداً يکونُ وُصْلَةً إِلَي طَاعَتِهِ وَ عَفْوِهِ، وَ سَبَباً إِلَي رِضْوَانِهِ، وَ ذَرِيعَةً إِلَي مَغْفِرَتِهِ، وَ طَرِيقاً إِلَي جَنَّتِهِ، وَ خَفِيراً مِنْ نَقِمَتِهِ، وَ أَمْناً مِنْ غَضَبِهِ، وَ ظَهِيراً عَلَي طَاعَتِهِ، وَ حَاجِزاً عَنْ مَعْصِيتِهِ، وَ عَوْناً عَلَي تَأْدِيةِ حَقِّهِ وَ وَظَائِفِهِ؛ حَمْداً نَسْعَدُ بِهِ فِي السُّعَدَاءِ مِنْ أَوْلِيائِهِ، وَ نَصِيرُ بِهِ فِي نَظْمِ الشُّهَدَاءِ بِسُيوفِ أَعْدَائِهِ، إِنَّهُ وَلِي حَمِيد.
