مسالک الافهام فی شرح شرایع الاسلام (کتاب)

منبع: کتابشناسی تفصیلی مذاهب اسلامی

نویسنده: محمدرضا ضمیری

مؤلف:

زین الدین بن على بن احمد عاملى، معروف به شهید ثانی (م 966 ق).

زندگی‌نامه و اظهارنظرها:

این عالم سترگ شیعه در دهكده «جبع»، از توابع جبل عامل در سیزده شوال پا به عرصه هستى نهاد. وى در نه سالگى قرآن مجید را ختم كرد. سپس قسمتى از ادبیات عرب و فقه را نزد پدر دانشمندش، نورالدین على آموخت.

در سال 925 ق در چهارده سالگى به قریه «میس» جبل عامل رفت. هشت سال نزد شیخ عبدالعالى میسى كتاب‌هاى شرایع الاسلام محقق حلى، ارشاد الاذهان علامه حلى و قواعد شهید اول را خواند. در اواخر سال 933 به دهكده «كرك نوح» رفت و از محضر سید بدرالدین حسن بن جعفر اعرجى (مؤلف كتاب محجة البیضاء) كتاب قواعد ابن میثم بحرانى و تهذیب را خواند. در سال 937 ق به دمشق رفت و از محضر فیلسوف شمس الدین محمد بن مكى استفاده نمود.

شهید مسافرت‌هایى به شهرهاى مصر، عراق، حجاز، بیت المقدس، روم و جاهاى دیگر كرد و در آخر هم به زادگاهش جبع بازگشت و در آنجا به تدریس و تصنیف و تألیف مشغول شد. وى در سال 966 ق بدست مأمور سلطان سلیمان عثمانى به شهادت رسید.

استادان:

علامه نورالدین على بن احمد، شیخ على بن عبدالعالى میسى، سید حسن بن سید جعفر حسینى، عاملى كركى، شمس الدین محمد بن مكى، شیخ ابوالحسن بكرى، شیخ ناصرالدین لقانى مالكى، شیخ شمس الدین محمد بن نجار نحاس، شیخ عبدالحمید سمهودى.

شاگردان:

سید نورالدین على بن حسین موسوى عاملى، سید على حسینى جزینى عاملى، شیخ حسین بن عبدالصمد عاملى، على بن زهره جبعى، سید نورالدین كركى، شیخ عبدالنبى بن على، بهاءالدین محمد بن على عودى جزینى.

تألیفات:

شرح لمعه، روض الجنان فى شرح ارشاد الاذهان، مسالك الافهام، منیة المرید و...

معرفى اجمالى كتاب:

«مسالك الأفهام» از تألیفات ذى قیمت شهید در فقه استدلالى است و یكى از بهترین شروح شرایع محقق حلى است. آرا و نظریات شهید ثانى در مسالك مورد توجه و استناد فقهاى بعد واقع شد؛ به طورى كه در بسیارى از موارد به رأى و نظر شهید در مسالك استناد مى جویند. این كتاب یك دوره فقه كامل است كه از كتاب طهارت شروع مى شود و به كتاب دیات پایان مى پذیرد.

وضعیت نشر:

این كتاب به وسیله انتشارات «مؤسسة المعارف الاسلامیة» در سال 1419 ق چاپ و منتشر شده است.