آیه نجوا

آیه 12 سوره مجادله/58 گفتگوى در گوشى (نجوا) با پیامبر صلى الله علیه و آله را جز در موردى كه نجواكننده پیش از آن صدقه بپردازد، نهى كرده؛ از این رو آن را «آیه نجوا» یا «آیه مناجات» گفته‌اند:

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِذَا نَاجَيْتُمُ الرَّسُولَ فَقَدِّمُوا بَيْنَ يَدَيْ نَجْوَاكُمْ صَدَقَةً ذَلِكَ خَيْرٌ لَّكُمْ وَأَطْهَرُ فَإِن لَّمْ تَجِدُوا فَإِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَّحِيمٌ َ

[58–12] (مشاهده آیه در سوره)

در شأن نزول این آیه گفته‌اند: گروهى از ثروت‌مندان خدمت پیامبر مى‌رسیدند و با او نجوا مى‌كردند و ضمن گرفتن وقت پیامبر صلى الله علیه و آله، ناراحتى مستمندان را نیز فراهم مى‌ساختند كه آیه نازل شد و به آن‌ها دستور داد پیش از نجواكردن با پیامبر صلى الله علیه و آله به مستمندان صدقه بدهند.

اغنیا وقتى چنین دیدند از نجوا خوددارى كرده، آیه دوم نازل شد و آن‌ها را سرزنش و حكم آیه نخست را نسخ كرد و به همگان اجازه نجوا داد. بیشتر مفسران شیعه و سنى برآنند: یگانه شخصى كه به این آیه عمل كرد، على علیه‌السلام بود؛ چنان‌كه خود حضرت مى‌فرماید: آیه‌اى در قرآن است كه هیچ كس پیش از من و پس از من به آن عمل نكرده و نخواهد كرد. من یك دینار داشتم آن را به ده درهم تبدیل كردم و هر زمان مى‌خواستم با رسول خدا صلى الله علیه و آله نجوا كنم، درهمى را صدقه مى‌دادم. بر اساس نقلى، عبدالله ابن عمر این فضیلت على علیه‌السلام را در كنار همسرى حضرت زهرا و پرچم‌دارى خیبر از بزرگ‌ترین فضایل حضرت مى‌شمرد.

منابع

علی خراسانی، دائرة‌المعارف قرآن كریم، جلد 1، ص 404