اسلام

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو

اسلام در اصطلاح آخرین دین توحیدی است. که خدا توسط پیامبر اسلام؛ حضرت محمد مصطفی صلی الله علیه و آله برای هدایت مردم فرستاده است.

اما اسلام در لغت به معناى تسليم و گردن نهادن است و با توجه به آن دین اسلام آئینی است که برنامه کلى آن تسليم شدن انسان است به خداى جهان و جهانيان و با این تعریف همه پیامبران به دین اسلام دعوت می نموده اند. این مطلب را قرآن نیز تصدیق می نماید:

«و من احسن دينا ممن اسلم وجهه لله و هو محسن و اتبع ملة ابراهيم حنيفا؛ کدام دين بهتر از آن است که شخص خودش را تسليم حکم خدا کند و نيکوکار هم باشد و از آيين پاک و معتدل ابراهيم پيروى نمايد». (سوره نساء، آيه 125)
«قل يا اهل الکتاب تعالوا الى کلمة سواء بيننا و بينکم الا نعبد الا الله و لانشرک به شيئا و لايتخذ بعضنا بعضا اربابا من دون الله فان تولوا فقولوا اشهدوا بانا مسلمون؛ به اهل کتاب بگو بياييد در يک سخن مشترک با هم همکارى کنيم. جز خدا را عبادت نکنيم و شريکى برايش قرار ندهيم و بعضى از ما بعض ديگر را ارباب قرار ندهد اگر از اين سخن اعراض کردند به ايشان بگو: پس گواه باشيد ما تسليم حق هستيم». (سوره آل عمران، آيه 64)
«يا ايها الذين آمنوا ادخلوا فى السلم کافة؛ اى اهل ايمان! همگى داخل در مقام تسليم شويد». (سوره بقره، آيه 208) که در اثر اين تسليم پرستش نکند جز خداى يگانه را و طاعت نکند جز فرمان او را، چنان که قرآن کريم خبر مى دهد

اولين کسى که اين دين را «اسلام» و پيروان آن را «مسلمان» ناميد، حضرت ابراهيم عليه‌السلام بود.[۱]

اسلام در نهج البلاغه

علی علیه السلام در نهج البلاغه اسلام را اینگونه وصف می نماید:

خدا را سپاس كه اسلام را تشريع، و آبشخوارهاى آن را براى آن‌كه بخواهد وارد شود آسان نمود، و اركانش را در برابر آن‌كه قصد غلبه بر آن دارد غير قابل شكست قرار داد، و آن را براى كسى كه به آن آويخت پناهگاه امن و براى وارد بر آن حريم سلامت قرار داد. آن را برهان ساخت براى كسى كه به وسيله آن سخن گفت، و شاهد براى كسى كه به وسيله آن به دفاع برخاست، و نور براى آن‌كه طلب روشنى كرد، و فهم براى آن‌كه انديشه نمود، و مغز براى آن‌كه آراسته به تدبير شد، و نشانه براى بافراستى كه راه حق جست، و بينايى براى كسى كه عزم جزم كرد، و پند براى كسى كه پند آموخت، و نجات براى آن‌كه تصديق كرد، و تكيه ‌گاه براى كسى كه به آن متّكى شد، و آسايش براى آن‌كه خود را به آن واگذاشت، و سپر براى آن‌كه صبر پيشه كرد. اسلام روشن‌ترين راه، و آشكارترين مسلك‌هاست، علائم راهش بلند، جاده هايش روشن، چراغهايش درخشان، ميدان تمرينش آماده براى مسابقه، هدفش مرتفع، و جاى ‌دهنده مسابقه گذاران است، جايزه ‌اش مورد رغبت، و سوارانش شريف. راهش تصديق، نشانه ‌اش اعمال شايسته، پايانش مرگ، ميدان تمرينش دنيا، محل گرد آمدن مسابقه گذارانش قيامت، و جايزه مسابقه‌ اش بهشت است.[۲]

پانویس

  1. «ربنا واجعلنا مسلمين لک و من ذريتنا امة مسلمة لک؛ (ابراهيم و اسماعيل گفتند:) پروردگارا! ما را تسليم فرمان خود گردان و از فرزندان ما نيز امتى را مسلم قرار ده». (سوره بقره، آيه 128)؛ «ملة ابيکم ابراهيم هو سميکم المسلمين؛ اين آيين پدر شما ابراهيم است اوست که شما را مسلمان (تسليم شونده) ناميده است».
  2. نهج البلاغه، خطبه 105، ترجمه نهج البلاغه انصاریان ، ص139

منابع

محمدحسین طباطبائی، شیعه در اسلام

نهج البلاغه