کنیه

در فرهنگ عربی به آن دسته از نام هایی که با پیشوند اب (در مردان) و امّ (در زنان) همراه باشد، کنیه می گویند. سنّت گذاشتن نامی در قالب کنیه برای افراد در میان قبایل عرب، گونه ای بزرگداشت و تجلیل نسبت به فرد به شمار می آید؛ مانند ابو القاسم، ابو الحسن، ام سلمه، ام کلثوم و... .

کنیه در شریعت اسلام

در شریعت اسلام نیز توجّه زیادی به آن شده است، غزالی در این باره می نویسد: «رسول اکرم (ص) اصحاب خود را از روی احترام برای به دست آوردن دل هایشان به کنیه صدا می زد و آنهایی که کنیه نداشتند، کنیه ای برایشان انتخاب می نمود و سپس آنها را بدان می خواند. مردم نیز از آن پس، آن شخص را به همان کنیه می خواندند. حتی آنان که فرزندی نداشتند تا کنیه ای داشته باشند، برای آنان کنیه ای انتخاب می کرد. پیامبر اکرم (ص) رسم داشت حتی برای کودکان نیز کنیه انتخاب می نمود و آنان را مثلاً ابا فلان صدا می زد تا دل کودکان را نیز به دست آورد».

از امام رضا (ع) روایت شده است: "إذا کان الرجل حاضرا فکنه و إن کان غائبا فسمه‌"؛ اگر کسى را در حضورش نام می برى او را به کنیه بخوان، و اگر غایب بود، نامش را بگو.

همچنین از رسول خدا (ص) نقل شده است: "السُّنَّةُ وَ الْبِرُّ أَنْ یُکَنَّى الرَّجُلُ بِاسْمِ ابْنِهِ"؛ از جمله سنت هاى نیک آن است که انسان کنیه خود را به نام پسرش انتخاب کند.