ساختار هندسی قرآن
اول-چه سیستمی بر تنظیم کل قرآن كریم حاكم است
1-از نظر شكلی
یك-از سوره های بزرگ آغاز و به سوره های كوچك پایان مییابد.
دو-از نظر تاریخی از سوره های مدنی آغاز وبه سوره های مكی ختم میشود.
سه-سوره های با حروف مقطعه در اوائل قرآن و سوره های سوگند دار تماما در پایان قرار دارند.
2-از نظر موضوعی
اوائل قرآن عموما در خصوص احكام است واواسط قرآن درباره مسائل اخلاقی و سرانجام قسمتهای پایانی قرآن به مسائل اعتقادی و جهان بینی الهی اختصاص دارد نظر دیگری درباره ساختار هندسی قرآن چنین است: قرآن درابتدا برای مردمانی بیسواد و ضعیف العقول از آیاتی اغاز شد كه ساختار فكری و سپس اخلاقی آنان را شكل دهد و در نهایت در نظام حكومتی اسلام ساختار اجتماعی آنان شكل بگیرد یعنی از پایان قرآن بطرف اغاز. اما پس از شكل گیری حكومت اسلامی و در دوره های بعدی تاامروز چون ساختار فكری واخلاقی بشر رشد نموده نظام مند شد لذا میتوانند برای خودسازی كار رااز آغاز قرآن شروع كنند و باانجام عبادات واحكام به سازندگی بپردازند بنابراین قرآن ازانتها بیانگر تاریخ دنیای عرب همانندآشنایی كودكان با قرآن است و شروع آن ازابتدا متعلق به دوران عقل گرایی واجتماعی بودن انسان است.[۱]
دوم-ساختار هندسی سوره
دریك سوره مخصوصا سوره های بزرگ با اینكه موضوعات مختلفی مطرح شده است اما میان آن موضوعات یك هماهنگی و وحدتی وجود دارد كه حاكم بر نظم كلی سوره میباشد[۲]
سوم-ساختار هندسی آیات
حروف پایان آیات:
یك- از مجموع حروف الفبا تنها سه حرف خ.غ. و درپایان آیات قرار نگرفته اند
دو- دو حرف ض وح تنها یكبار در انتهای آیات آمده است اذا جاء نصرالله والفتح - واذامسه الشر خذوا دعاء عریض (51 فصلت)
سه- بيشترين حروف در پايان آيات ن-م-الف ميباشد.
چهار- مشتركات حداكثر پایان آيات ۷۲ حرف میباشد (هود ۱۱۰ و فصلت 45) [۳]