یعسوب الدین

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو

یعسوب الدین لقبی است که شیعیان به حضرت علی بن ابی طالب علیه السلام دهند.[۱] [۲]

یعسوب در لغت

لفظ يعسوب به معني رئيس بزرگ و سرپرست بزرگ است، در لغت آمده: «اليعسوب: الرئيس الکبير يقال هو يعسوب قومه».

مراد از یعسوب المؤمنین

در اصل رسول خدا صلي الله عليه و آله درباره اميرالمؤمنين عليه‌السلام فرمود: «يا عليّ انّک سيّدالمسلمين و يعسوبُ المؤمنين و امام المتقين و قائد الغُرّ المحجّلين».[۳]

ابن ابی الحدید در شرح کلام امیرالمومنین که فرمود: «انا يعسوب المؤمنين والمال يعسوب الفجار» گويد: اين کلمه را رسول خدا صلي الله عليه و آله درباره آن حضرت فرموده يک دفعه به لفظ: «انت يعسوب الدين» و يکدفعه به لفظ «انت يعسوب المؤمنين» هر دو به يک معني برمي گردد گويا او را رئيس مؤمنين و سيد آن‌ها قرار داده است.[۴]

نگارنده گويد: «گويا» درست نيست بلکه آن حضرت با اين کلام او را رهبر مؤمنان قرار داده است نظير لقب اميرالمؤمنين که به او داد و در مقدمه شرح خويش گفته: در اخبار اهل حدیث کلامی درباره علي عليه‌السلام از رسول الله صلي الله عليه و آله نقل شده که معناي اميرالمؤمنين مي دهد و آن اين که فرمود: «اَنتَ يعسوب الدين والمال يعسوب الظّلمَة» و در روايت ديگري «هذا يعسوب الدين» اين دو روايت را احمد بن حنبل در مسند خود و ابونعيم در حلية الاولياء نقل کرده است.[۵]

ناگفته نماند: اين منقبت از مناقب منحصر به فرد امام و از دلائل خلافت اوست.

پانویس

  1. از مجموعه مترادفات، ص250.
  2. یادداشت مؤلف.
  3. در بحارالانوار، ج38، ص126-166، حدود ده روایت از شیعه و اهل سنت در این رابطه نقل شده است.
  4. شرح ابن ابی الحدید، ج19، ص224، ذیل حکمت 322.
  5. شرح ابن ابی الحدید، ج1، ص12، مقدمه، کنزل العمال هامش مسند احمد.

منابع

  • مناقب منحصر به فرد حضرت امام علی علیه‌السلام از منظر پيامبر اكرم صلی الله علیه و آله.
  • لغت نامه دهخدا، ذیل واژه یعسوب. در دسترس در واژه یاب، بازیابی: 8 اردیبهشت 1393.