سید فضل الله راوندى

نام کامل	سید ابو الرضا ضیاء الدین فضل الله بن على بن عبید الله حسینى راوندى
زادگاه	راوند
وفات	570 قمری
مدفن	کاشان
اساتید	عبدالواحد بن اسماعیل رویانی، سید مرتضی بن سید داعی حسینی،...
شاگردان	ابن شهر آشوب مازندرانی، منتجب الدین بن بابویه قمی، شیخ محمد بن حسن طوسی،...
آثار	النوادر، ضوء الشهاب فی شرح الشهاب، الأربعین فی الأحادیث،...

سید فضل الله راوندى از علماى نام آور و مشایخ بزرگ شیعه در قرن ششم هجرى به شمار مى‌آید. کتاب النوادر از تالیفات اوست.

ولادت

او در یكی از شهرهای اطراف كاشان به نام راوند و در خانواده ای علاقه مند به خاندان محمد و آل محمد صلی الله علیهم اجمعین به دنیا آمد. از همان كودكی مهر و محبت اهل بیت علیهم السلام را فراگرفت و تشنه چشمه زلال و آب گوارای علوم و معارف خاندان عصمت و طهارت گردید.

خاندان

خاندان وى همه از اهل علم و تقوى بوده‌، شخصیتهاى برجسته‌اى از میان این خاندان برخاسته‌اند. فرزندان و نسل ایشان عموما از اهل علم و دانش بوده‌اند که از جمله آنها یکی سید ابو المحاسن، احمد بن فضل الله، عالم و فاضل و قاضى شهر کاشان و دیگری سید عز الدین ابو الحسن على بن فضل الله راوندى‌ می‌باشد. خاندان وی همه از اهل علم و تقوی بوده اند و شخصیت های برجسته ای از میان این خاندان برخاسته اند و فرزندان و نسل ایشان عموماً از اهل علم و دانش بوده اند كه از جمله آنهاست:

1. سید ابوالمحاسن، احمد بن فضل الله، عالم و فاضل و قاضی شهر كاشان.
2. سید عزالدین ابوالحسن علی بن فضل الله راوندی.

شخصیت سید فضل الله راوندی شخصیتی فاضل و دانشمند، عالمی بزرگوار و رئیس مذهب و از برجسته ترین علمای دوران خود بشمار می رفت. او شخصیتی ادیب و شاعری توانا بود كه دیوان شعری نیز از او به یادگار مانده است. او از مشایخ ابن شهر آشوب و منتجب الدین بن بابویه و شیخ محمد بن حسن طوسی، پدر خواجه نصیر الدین طوسی و اكثر علمای بزرگ دوران خود بوده است. نام وی پیوسته در كتاب های تراجم و علم رجال با احترام یاد می شود و شخصیت ایشان مورد احترام علمای شیعه است.

سخن بزرگان

سمعانی در كتاب خود می گوید: روزی به كاشان رفتم و تصمیم به زیارت ابوالرضا فضل الله راوندی گرفتم. وقتی به خانه وی رسیدم، در زدم و منتظر خروج ایشان شدم. در آن هنگام دیدم بالای درِ خانه این آیه شریفه را نوشته اند: «إنَّما یُریدُاللّهُ لِیُذهِبَ عَنكمُ الرِّجسَ أهلَ البَیتِ و یُطهِّرَكُم تَطهیراً» لحظه ای كه چشمانم به روی مباركش افتاد دیدم ایشان از آن چه تصور می كردم بسیار بزرگوارتر است. در آن دیدار من برخی احادیث و روایات و بخشی از اشعار وی را از ایشان شنیدم. از جمله اشعاری كه ایشان به خط خود برای من نگاشتند این ابیات بود: هل لك یا مغرور من زاجر أو حاجز من جهلك الغامر × أمس تقضی و غد لم یجیء والیوم یمضی لمحه الباصر × فذلك العمر كذا ینقضی ما أشبه الماضی بالغابر؛ یعنی: ای فریفته دنیا آیا چیزی تو را بیدار می كند؟ و آیا مانعی در برابر دریای جهل تو وجود دارد؟ دیروز گذشت و فردا هنوز نیامده است. و امروز هم با یك چشم به هم زدن می گذرد. و عمر این گونه به پایان می رسد. چقدر گذشته به آینده شباهت دارد.

عماد كاتب درباره ایشان می گوید: سید فضل الله راوندی شخصیتی كم نظیر و دارای نسبی شریف و اخلاقی بزرگوار بود. وی از قدمای علما و دانشمندی فاضل و دارای چهره ای جذاب و با ابهت و صاحب سخنی زیبا بود. او واعظی بزرگ و دارای خطی خوش و تألیفاتی فراوان بوده، مورد احترام مردم و از رزق و روزی خوبی نیز بهره مند بود.

در سال 533 هجری در دوران كودكی من و برادر كوچكم در مدرسه مجدیه در شهر كاشان درس می خواندم. در آن زمان می دیدم كه آن سید بزرگوار به مدرسه می آمدند و در آن جا درس اخلاق می دادند. جمعیت فراوانی از مردم عادی و علمای بزرگ نیز پای درس ایشان حاضر می شدند. بعدها در اصفهان با فرزندش احمد دوست شدم و از طریق ایشان بهتر با تألیفات و مقام علمی پدر بزرگوارش آشنا گشتم.

اساتید

وی از محضر اساتید و علمای فراوانی نیز بهره برده مانند:

1. امام شهید عبدالواحد بن اسماعیل رویانی.
2. سید ابوالبركات محمد بن اسماعیل حسینی مشهدی.
3. سید مرتضی بن سید داعی حسینی.
4. ابوالحرب المنتهی بن سید داعی حسینی.
5. سید علی بن ابوطالب حسنی.
6. شیخ بارع، حسین بن محمد بن عبدالوهاب بغدادی.
7. علی بن علی بن عبدالصمد و برادرش محمد بن علی.
8. ابوعبدالله جعفر بن محمد دوریستی.
9. ابوجعفر، محمد بن علی بن حسین مقری نیشابوری.

شاگردان

علمای بزرگی در محضر او تربیت شده اند كه هر یك ستاره ای هستند در آسمان پرفروغ تشیع مانند:

1. ابن شهر آشوب مازندرانی.
2. شیخ منتجب الدین بن بابویه قمی.
3. شیخ محمد بن حسن طوسی پدر خواجه نصیرالدین طوسی.
4. سید ناصرالدین ابوالمعالی محمد بن حسین بن محمد حمدانی.
5. شیخ قوام الدین محمد بن محمد بحرانی.
6. شیخ تاج الدین محمد بن محمد شعیری.

تألیفات

او دارای تألیفات ارزشمندی است مانند:

1. كتاب النوادر.
2. ضوء الشهاب فی شرح الشهاب.
3. الأربعین فی الأحادیث.
4. التفسیر.
5. دیوان اشعار.

رحلت

سرانجام پس از عمری خدمت به اسلام و علوم و معارف آل محمد صلی الله علیهم اجمعین، این عالم اندیشمند در حدود سال 570 هجری در شهر كاشان دیده از جهان فروبست و به دیار دوست شتافت.

منابع

• عقيقي بخشايشي، تلخيص از كتاب فقهاي نامدار شيعه.
• ابوالرضا سید ضیاء الدین فضل الله راوندی،تبیان،بازیابی: 11 اسفند 1392.