امامزاده سلطان محمود قم
بقعه «امامزاده سلطان محمود» از نوادگان امام سجاد (علیه‌السّلام)، در ۱۵ کیلومترى شمال غربی شهر کهک قم و در روستاى «صرم» واقع شده است.
به اعتقاد مرحوم عباس فیض قمی، این زیارتگاه مدفن سه تن به نامهاى «سلطان محمود»، «شاهزاده سلیمان» و یک زن به نام «ستّى زینب» است. سلطان محمود، فرزند محمّد بن زید بن على‌الاکبر بن محمّد السلیق بن عبیداللَّه بن محمّد بن حسن بن حسین الاصغر بن امام زین العابدین (علیه‌السّلام) است و زینب خاتون همسر او و سلیمان فرزندش مى باشد.
امامزاده سلطان محمود از چهره هاى تابنده طالبیان در اهواز بود که در سال ۲۹۸ ه.ق علیه واثق عباسى قیام کرد و شهر واسط را به تصرّف خود در آورد و بر بخش‌هایى از جمله اهواز، شوش، شوشتر و دزفول فائق آمد تا سرانجام خلیفه، امیر حسین بن سهل بن عبداللَّه جرشى را با قوایى مجهّز به مقابله با وى گسیل داشت. او شهر واسط را محاصره کرد و جنگ‌هایى بین طرفین به وقوع پیوست و تعدادى از دو طرف کشته و زخمى گشتند تا سرانجام سلطان محمود فهمید که توان مقاومت را ندارد لذا با یاران وداع گفت و از تاریکى شب استفاده کرد و از واسط بیرون آمد و به سوى قم که مرکز اصحاب وفاق بود حرکت کرد. امّا از خوف ماموران خلیفه به طور مخفیانه در دهکده صرم مى زیست و نام و نسب خود را پنهان مى داشت. در همین خلال سیّده زینب خاتون -که از سادات موسوى و از احفاد امام کاظم (علیه‌السّلام) بود- به نکاح وى درآمد و از او فرزند پسرى بنام سلیمان متولّد گشت. این خانواده یکى پس از دیگرى در همین منطقه وفات یافته و در این مکان به خاک سپرده شدند.
بناى این امامزاده، از خارج هشت ضلعى و از داخل به صورت مربّع متساوى الاضلاع به طول پنج و ارتفاع هشت متر است که در هر ضلع، شاه‌نشینى ساخته شده است و از هر شاه‌نشین درى به خارج گشوده مى شود.
بناى بقعه، با تعبیه نیم طاقى‌هایى از داخل به هشت ضلعى و سپس فلکه اى تبدیل شده و گنبد عرقچینى بر آن قرار گرفته است. مصالح به کار رفته در این بقعه آجر است و نماى داخلى آن نیز سفیدکارى ساده و خالى از تزیینات هنرى است. در جانب شرقى و شمالى بقعه، ایوانى ساده و در جهت جنوبى آن رواقى چشمه پوش و مرکب از سه قسمت به چشم مى خورد.
این زیارتگاه به دوره صفویه تعلّق دارد و به شماره ۴۷۷۳ و در تاریخ ۲۳/۱۱/۱۳۸۰ به ثبت آثار ملّى و تاریخی ایران رسیده و تعمیراتى در آن انجام گرفته است.
منابع
- "امامزاده محمود ـ صرم"، مزارات ایران و جهان اسلام.
- "اماکن مقدس قم"، سایت اندیشه قم، شماره ۱ و ۲.
- پایگاه علمی فرهنگی اعتقادی الشیعه.
