ورود امام کاظم علیه السلام به زندان بصره

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو

تقویم هجری قمری

روز واقعه:8 ذی الحجه
سال ۱۷۹ هجری قمری

امام موسی بن جعفر علیه‌السلام در ایام امامتش با حکومت‌های منصور دوانقی، مهدی عباسی و هارون الرشید از سلسله بنی‌عباس معاصر بود و از تمامی آنان سختی‌ها، رنج‌ها و بی‌مهری‌های فراوانی متحمل شد و چندین بار از سوی آنان به بغداد فراخوانده شد و در حبس آنان قرار گرفت و تنها در دوره هارون الرشید به مدت چهار سال زندانی بود.

هارون در آخرین ماه‌های سال ۱۷۹ قمری، جهت استحکام خلافت عباسیان و اخذ بیعت و زمینه‌سازی لازم برای ولیعهدی فرزندانش، عازم مراسم حج گردید و به علما، سادات، اعیان و اشراف سراسر عالم اسلام نامه‌هایی نوشت و آنان را برای حضور در مکه معظمه و بیعت با ولیعهدی فرزندانش فراخواند.

او پیش از ورود به مکه وارد مدینه منوره گردید و چند مدتی را در آن اقامت نمود و برای دستگیری امام موسی بن جعفر علیه‌السلام، اندیشه کرد و با دولتمردان وقت از جمله یحیی بن خالد برمکی مشورت نمود و سرانجام به دستگیری‌ امام تصمیم گرفت؛ زیرا آن حضرت را مزاحم خواسته‌ها و أمیال شیطانی خویش می‌دانست و به هر طریقی می‌خواست وی را از سر راه خود بردارد.

بدین جهت روزی که امام موسی‌کاظم علیه‌السلام در کنار قبر مطهر جدش رسول اکرم صلی الله علیه و آله مشغول نماز و نیایش بود، مأموران خلیفه وارد مسجد شده و آن حضرت را دستگیر و ظالمانه از مسجد خارج کردند.

امام موسی‌کاظم علیه‌السلام هنگامی که با زورگویی و بی‌نزاکتی مأموران هارون روبرو گردید، متوجه قبر شریف پیامبر صلی الله علیه و آله شد و به شکوه پرداخت و گفت: ای رسول خدا! از امت بدکردار تو، آن چه به اهل بیتت می‌رسد به تو شکایت می‌کنم. مردم که از مظلومیت آن حضرت و زورگویی مأموران هارون به شدت ناراحت و عصبانی شده بودند، با صدای بلند گریستند و آن حضرت را تا مقداری از راه همراهی کردند.

هارون الرشید دستور داد آن حضرت را در غل و زنجیر کرده و سوار بر محملی نمایند و از مدینه به عراق تبعیدش کنند. وی برای رد گم کردن مردم و گریز از اعتراضات احتمالی آنان، دو محمل ترتیب داد، یکی را به سوی بغداد و دیگری را به سوی بصره حرکت داد و کسی جز مأموران وی نمی‌دانستند که حضرت در کدام کجاوه است. ولی آن حضرت در کجاوه‌ای بود که به سوی بصره حرکت کرده بودند. آنان پس از چندین روز راهپیمایی، در روز هفتم ذی الحجه[۱] وارد بصره شدند و آن حضرت را به عیسی بن جعفر بن منصور دوانقی، پسرعموی هارون و عامل وی در بصره تسلیم نمودند.

عیسی بن جعفر، آن حضرت را در یکی از حجره‌هایی خانه خود زندانی کرد و به مدت یک سال در آن زندان، آن حضرت را نگه داشت و سپس آن حضرت را به بغداد فرستاد.[۲]

پانویس

  1. در کتاب «وقایع الایام» شیخ عباس قمی، وارد کردن امام موسی‌کاظم علیه‌السلام به زندان بصره، در وقایع ۷ ذی الحجه ذکر گردیده است: وقايع الايام شيخ عباس قمی، ۷ ذی‌الحجه.
  2. نک: الارشاد، شیخ مفید، ص ۵۷۹؛ منتهی الآمال، شیخ عباس قمی، ج ۲، ص ۲۱۲؛ وقایع الایام، شیخ عباس قمی، ص ۱۱۱.

منابع

  • مؤسسه تبیان، نرم‌افزار دایرة‌المعارف چهارده معصوم علیهم‌السلام