ابقع

«اَبقَع»، «اَصهب» و «سفیانی»، سه شخص یا جریان درگیر در شام پیش از ظهور امام زمان علیه السلام هستند که این درگیری با پیروزی سفیانی و تصرف شام به دست او به پایان می‌رسد. بر اساس روایات ابقع از مصر خروج خواهد کرد.

معنای ابقع

«اَبقَع» در لغت به معنای ابلق یعنی هر شیء سیاه و سفید و به خصوص به کلاغ سیاهی که با سفیدی آمیخته باشد و به هر شخص پلید و به ابرص و شوره زار و کسی که لباس وصله دار و رنگارنگ بپوشد، گفته می شود.

ابقع در روایات ظهور

نام «ابقع» در کنار «اصهب» به عنوان دو رهبر یا جریان منفی و اثرگذار در تحولات آخرالزمان و پیش از ظهور امام زمان علیه السلام در برخی روایات مطرح شده است.

از روایات اینگونه فهمیده می شود که ابقع، اصهب و سفیانی سه جریان درگیر در شام خواهد بود: «نخستین سرزمینی که در آن کشتار و شورش می شود، شام است که سه لشکر در آن با یکدیگر نبرد می کنند: اصهب، ابقع و سفیانی. این سه لشکر با یکدیگر می جنگند تا سفیانی با ابقع درگیر می شود و او را با سپاهیانش می کشد و سپس اصهب را نیز از پای درمی آورد».

همچنین جابر بن یزید جعفی از امام باقر (علیه السلام) نقل کرده است: «پیوسته بر جای خود باش و بی حرکت بمان تا علامت هایی که بر تو بیان می کنم، مشاهده کنی، اختلاف بین خاندان فلانی و ندای آسمانی و صدایی که از ناحیه «دمشق» بیاید که مژده بخش ظهور است و فرو رفتن آبادی ای از شام که آن را «جابیّه» می نامند و روی آوردن هواداران ترک ها برای ماندن در «جزیره موصل» و مستقر شدن سرکشان رومی در رمله. در آن سال در تمام سرزمین های اسلامی که در ناحیه غرب واقع شده اند، اختلاف بسیار شود. نخستین سرزمینی که نابود گردد، «شام» است که در آن میان، سه لشکر اصهب، ابقع و سفیانی اختلاف شود».

البته در روایتی از امام باقر علیه السلام «ابقع» همان «اصهب» دانسته شده است. چنانکه می فرمایند: «از شرّ اصهب ابرص پرهیز کن!» پرسیدند: اصهب کیست؟ فرمودند: «ابقع». پرسیدند: ابقع کیست؟ فرمودند: «ابرص». سپس فرمودند: «از شرّ سفیانی نیز پرهیز کن».

اما بر اساس بیشتر احادیث، اصهب و ابقع نام دو نفر است. نکته دیگری که از این حدیث و احادیث دیگر در این زمینه فهمیده می شود، باطل بودن هر کدام از این سه پرچم و لزوم کناره گیری از آن است.

از رسول اکرم صلی الله علیه و آله و ائمه اطهار علیهم السلام روایت شده که خروج ابقع در مصر و به دنبال دیده شدن ستاره دنباله دار و کسوف خورشید و خسوف ماه خواهد بود که همه این ها در نزدیکی ظهور روی خواهد داد.

منابع

• روزگار رهایی، کامل سلیمان.