جامع المقاصد فى شرح القواعد (کتاب): تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
سطر ۱۰: سطر ۱۰:
 
==معرفى اجمالى كتاب جامع المقاصد فی شرح القواعد==
 
==معرفى اجمالى كتاب جامع المقاصد فی شرح القواعد==
  
معروف ترین اثر گرانقدر محقق ثانى همین كتاب است. این كتاب كه تا مبحث نكاح قواعد است، از مدارك مهم فقه [[شیعه]] و مرجع و مستند فقها و مجتهدان بزرگ شیعه است. محقق ثانى را به سبب تألیف همین كتاب، صاحب جامع المقاصد هم مى گویند.
+
این کتاب معروف ترین اثر محقق ثانى و از مدارك مهم فقه [[شیعه]] و مرجع و مستند فقها و مجتهدان بزرگ شیعه است و محقق ثانى را به سبب تألیف همین كتاب، صاحب جامع المقاصد هم مى گویند.
  
جامع المقاصد سرشار از تحقیقات عالى علمى و تدقیقات لطیف فقهى و پیراسته از تطویل و تكثیر فروع مى باشد و از نظر معنى، نگارش و محتوا یكى از بهترین و نفیس ترین و متقن ترین متون فقهى شیعه است. در بسیارى از متون فقهى، فقها فتاوى خود را مستند به رأى محقق ثانى نموده اند.
+
این كتاب كه تا مبحث نكاح قواعد است، سرشار از تحقیقات عالى علمى و تدقیقات لطیف فقهى و پیراسته از تطویل و تكثیر فروع مى باشد و از نظر معنى، نگارش و محتوا یكى از بهترین و نفیس ترین و متقن ترین متون فقهى شیعه است. در بسیارى از متون فقهى، فقها فتاوى خود را مستند به رأى محقق ثانى نموده اند.
  
 
در اهمیت این كتاب صاحب جواهر گفته است: «هر مجتهدى كه جامع المقاصد و وسائل الشیعه و جواهر را داشته باشد، براى فهم و استدلال و استنباط و نگارش فقه نیازى به كتاب دیگرى ندارد».<ref> مستدرك الوسائل، ج 3، ص 432.</ref>
 
در اهمیت این كتاب صاحب جواهر گفته است: «هر مجتهدى كه جامع المقاصد و وسائل الشیعه و جواهر را داشته باشد، براى فهم و استدلال و استنباط و نگارش فقه نیازى به كتاب دیگرى ندارد».<ref> مستدرك الوسائل، ج 3، ص 432.</ref>
  
 
این كتاب از كتاب طهارت شروع مى شود و به كتاب نكاح مبحث «تفویض البضع» پایان مى یابد.
 
این كتاب از كتاب طهارت شروع مى شود و به كتاب نكاح مبحث «تفویض البضع» پایان مى یابد.
 +
 +
==انگیزه نگارش==
 +
 +
 +
در خطبۀ كتاب، مؤلف علت نگارش كتاب را اين گونه بيان مى‌كند:
 +
 +
از قديم آرزو داشتم كه شرحى را در حل و بيان مشكلات و ابهامات قواعد بنويسم، در ابتدا و در مدتى طولانى با نوشتن حواشى متفرق، اين كار را انجام مى‌دادم، تا اين كه به نوشتن شرح مبسوطى كه شامل مقاصدى است كه بر هر مطلب دقيق و با ارزشى شرح زده است مشغول شدم و پس از مذاكره با جمعى از علماء تصميم گرفتم كه آنچه در حل عبارات و بيان مشكلات و اظهار نكات دقيق مسائل آن كمك مى‌كند بيان شود. در حالى كه به اختلاف واقع در بين علما و دلائل متداول در بين فقها پرداخته شود و به نظريات خود نيز با عبارات مختصر و موجز اشاره كنم.<ref>خطبۀ كتاب، ج 1، ص67</ref>
  
 
==وضعیت نشر کتاب==
 
==وضعیت نشر کتاب==
  
این كتاب به همت مؤسسة آل البیت علیهم السلام لاحیاء التراث، در [[قم]] چاپ و منتشر شده است.
+
جامع المقاصد به همت مؤسسة آل البیت علیهم السلام لاحیاء التراث، در [[قم]] چاپ و منتشر شده است.
  
 
==پانویس ==
 
==پانویس ==
سطر ۳۳: سطر ۴۰:
  
 
[[رده:منابع فقهی]]
 
[[رده:منابع فقهی]]
 +
[[رده:منابع فقه استدلالی]]

نسخهٔ ‏۱۹ اوت ۲۰۱۸، ساعت ۰۵:۱۹

جامع المقاصد في شرح القواعد شرحی است بر کتاب قواعد الأحكام علامه حلی که توسط شيخ نور‌الدين على بن حسين بن عبدالعالى كركى معروف به محقق ثانى یا محقق كركى (م 940 ق) نگاشته شده است.

مؤلف کتاب

شیخ على بن حسین كركى، معروف به محقق ثانى (م 940 ق) در قریه كرك واقع در شهر بعلبكِ لبنان به دنیا آمد. این عالم امامى، مجتهد و اصولى كه از علماى شام و بصره است، در سفرى به مصر از علماى آن دیار نیز كسب علم نمود. او به ایران هم سفر كرد و مورد لطف شاه طهماسب صفوى واقع شد و لقب شیخ الاسلام گرفت. او در ترویج مذهب جعفرى بسیار كوشش نمود و موصوف به مروج الذهب و المولى الموروج شد.[۱]

وى از مفاخر و دانشمندان نامى شیعه و مجتهدان عالی‌قدر است. احاطه او بر علوم دینى و فقه اسلامى چنان بوده كه تمام علما و فقهاى شیعه تقدم او را بر خویش مسلم دانسته و شخصیت ممتاز او را در علم و عمل ستوده اند. استادى و مهارت وى در فقه استدلالى از انبوه تصانیف و تألیفات ارزنده اش به خصوص كتاب جامع المقاصد به خوبى آشكار مى شود. آراى محكم و نظریات ناب او در اغلب كتب فقهى مورد توجه خاص فقهاى بعد از او قرار گرفته است. به همین جهت او را همچون محقق اول و علامه حلى دانسته اند. محقق ثانى در نجف اشرف درگذشت.


معرفى اجمالى كتاب جامع المقاصد فی شرح القواعد

این کتاب معروف ترین اثر محقق ثانى و از مدارك مهم فقه شیعه و مرجع و مستند فقها و مجتهدان بزرگ شیعه است و محقق ثانى را به سبب تألیف همین كتاب، صاحب جامع المقاصد هم مى گویند.

این كتاب كه تا مبحث نكاح قواعد است، سرشار از تحقیقات عالى علمى و تدقیقات لطیف فقهى و پیراسته از تطویل و تكثیر فروع مى باشد و از نظر معنى، نگارش و محتوا یكى از بهترین و نفیس ترین و متقن ترین متون فقهى شیعه است. در بسیارى از متون فقهى، فقها فتاوى خود را مستند به رأى محقق ثانى نموده اند.

در اهمیت این كتاب صاحب جواهر گفته است: «هر مجتهدى كه جامع المقاصد و وسائل الشیعه و جواهر را داشته باشد، براى فهم و استدلال و استنباط و نگارش فقه نیازى به كتاب دیگرى ندارد».[۲]

این كتاب از كتاب طهارت شروع مى شود و به كتاب نكاح مبحث «تفویض البضع» پایان مى یابد.

انگیزه نگارش

در خطبۀ كتاب، مؤلف علت نگارش كتاب را اين گونه بيان مى‌كند:

از قديم آرزو داشتم كه شرحى را در حل و بيان مشكلات و ابهامات قواعد بنويسم، در ابتدا و در مدتى طولانى با نوشتن حواشى متفرق، اين كار را انجام مى‌دادم، تا اين كه به نوشتن شرح مبسوطى كه شامل مقاصدى است كه بر هر مطلب دقيق و با ارزشى شرح زده است مشغول شدم و پس از مذاكره با جمعى از علماء تصميم گرفتم كه آنچه در حل عبارات و بيان مشكلات و اظهار نكات دقيق مسائل آن كمك مى‌كند بيان شود. در حالى كه به اختلاف واقع در بين علما و دلائل متداول در بين فقها پرداخته شود و به نظريات خود نيز با عبارات مختصر و موجز اشاره كنم.[۳]

وضعیت نشر کتاب

جامع المقاصد به همت مؤسسة آل البیت علیهم السلام لاحیاء التراث، در قم چاپ و منتشر شده است.

پانویس

  1.  فرهنگ بزرگان اسلام و ایران، ص 354؛ مفاخر اسلام، ص 438-439.
  2.  مستدرك الوسائل، ج 3، ص 432.
  3. خطبۀ كتاب، ج 1، ص67

متن کتاب جامع المقاصد فى شرح القواعد

جامع المقاصد فى شرح القواعد

منابع

  • کتابشناسی تفصیلی مذاهب اسلامی،محمدرضا ضمیری
  • جامع المقاصد في شرح القواعد، ویکی نور