اخلاق اجتماعی

بخش اخلاق اجتماعی از مهمترین بخش‌های اخلاق اسلامی است. انسان چون ضرورتا نیازمند زندگی در اجتماع می‌باشد و به یاری دیگر انسان‌ها و یاری رساندن به دیگران وابسته است. آشنایی و رعایت مسائل این قسم از زندگی بسیار لازم به نظر می‌رسد. با توجه به آیات و روایات و تاملی کوتاه در زندگی اطراف خود به خوبی ملاحظه می‌کنیم که بسیاری از صفات ناپسند و گناهان از همین اجتماع و ارتباط برمی‌خیزد و بسیاری از صفات نیکو و ثواب‌ها و فضیلت‌ها از همین بخش است.

فهرست مباحث اخلاق اجتماعی:

شاخه‌ها و زیرشاخه‌های مباحث اخلاق اجتماعی به صورت زیر می‌باشد:

الف) اجتماعی زیستن انسان:

1. اختیاری بودن اجتماعی زیستن انسان؛
2. عوامل رویکرد به حیات اجتماعی:
   1. غریزه جنسی
   2. عواطف انسان
   3. خرد انسان
3. ارزش‌های اخلاقی در حیات اجتماعی؛
4. اصول حاکم بر ارزش‌های اجتماعی:
5. عدل و قسط
6. احسان
7. تقدم مصالح معنوی بر منافع مادی

ب) زیرمجموعه‌ی اخلاق اجتماعی:

1. اخلاق خانواده:
   1. رابطه زن و شوهر
   2. رابطه فرزند و پدر و مادر
   3. رابطه‌ی فرزندان با یکدیگر
2. رابطه خویشاوندی؛
3. رابطه با دوستان؛
4. رابطه با همسایگان؛
5. رابطه با مومنان؛
6. رابطه با امام و ولی امر؛
7. رابطه با دیگر انسان‌ها

ج) صفات اخلاقی پسندیده اجتماعی

امانت داری	رافت	تعاون	وفای به عهد و پیمان
احسان	عدالت	ظلم ستیزی	عزت
راستگویی	صبر و حلم	حسن خلق	خیر خواهی
انفاق	مواسات	تواضع	حسن ظن
سکوت و صمت	عفت	امربه معروف	نهی از منکر
سخاوت و بخشش		صله رحم

د) صفات اخلاقی ناپسند اجتماعی

عاق والدین	دروغ	غیبت	تهمت	اذیت و آزار دیگران
سخن چینی	چشم چرانی	پیمان شکنی	ربا	رشوه
بد اخلاقی	بدخواهی	حسادت	بی تفاوتی	کمک به ظالم
رها کردن مظلوم	فحش و ناسزا	جدال و مراء	بخل	تکبر
لجاجت و عناد	ناشکیبایی و ضجر	سوء ظن	پر حرفی	زنا
لواط	لهو و لعب	مسخره	عدم وفای به عهد	دزدی

منابع:

(1). اخلاق اسلامی و مبانی نظری آن، علی شیروانی؛ انتشارات دارالفکر.

(2). سایت بلاغ (اخلاق).