القاب امام موسی کاظم (علیه السلام)

القاب آن بزرگوار که دلیل مظاهر شخصیت و جهات عظمت او است به شرح زیر میباشد:

• صابر

از آن جهت است که امام علیهالسلام بر گرفتاریها و سختیهایی که از طرف حاکمان جور و فرعونهاي سرکش میدید صبر میکرد. براستی که اینان انواع غمها بر دل آن بزرگوار وارد کردند، و هر نوع بدي و ناروائی را بر آن حضرت روا داشتند.

• زاهر

از آنرو که تجلی اخلاق والا و شخصیت نورانیاش، تجسم خلق و خوي جد بزرگوارش پیامبر (صل الله علیه و آله و سلم) بود.

• عبد صالح

به خاطر عبادت و کوشش در اطاعت پروردگار به این لقب مشهور شد. تا آن جا که در طول زمان و گذشت نسلها، در عبادت خدا ضرب المثل گشت، و با این لقب در نزد راویان حدیث معروف شد، و کسی که از او حدیث نقل می کرد، می گفت: عبد صالح چنین فرمود.

• سید

زیرا که آن بزرگوار از سادات و بزرگان مسلمین و یکی از پیشوایان آنها است و شاعر معروف ابوالفتح، با همین لقب او را در شعر خود ستوده است: أنا للسید الشریف غلام حیثما کنت فلیبلغ سلامی واذا کنت للشریف غلاما فأنا الحر و الزمان غلامی

• وفی

از آن رو که وي باوفاترین انسان زمان خود بود. او به حق نسبت به برادران و شیعیانش وفادار و نیکوکار بود و حتی نسبت به دشمنان و کینه توزان به نیکی رفتار می کرد.

• امین

کلمه ي امانت - به تمام معنی - در شخصیت بزرگ امام علیهالسلام تجسم یافته بود. براستی که او امین بر تمام شؤون و احکام دینی بود و همچنین نسبت به امور مسلمانان رعایت امانت می فرمود و همچون جدش پیامبر گرامی اسلام -که پیش از او به امین ملقبشده بود به این لقب شهرت یافت و بدین وسیله مورد اطمینان همه ي مردم قرار گرفت.

• فرمانده سپاه

از جمله القاب آن حضرت، فرمانده سپاه و سرلشگر بود. ثقۀ الاسلام، محقق نامی شیخ عباس قمی - که خداوند آرامگاهش را خوش و خرم سازد - بعید شمرده است که علت این شهرت آن باشد که در یک روز نوروز از طرف منصور نمایندگی یافت و سپاهیان و فرماندهان به حضور آن حضرت شرفیاب شده، تبریک میگفتند و هدایا و ارمغانهایی تقدیم او می کردند، کاري که براي هیچ یک از پدران و فرزندان آن بزرگوار اتفاق نیفتاده است، از اینرو چنین لقبی را گرفت!

• کاظم

این لقب را از آن جهت گرفته است که نسبت به هر نوع سرکوبی و ستمی که از ستمگران میدید، خشم خود را فرو می خورد، به حدي که با زهر جفا در سیاهچاله ي زندان به شهادت رسید و هرگز از غمها و گرفتاري هایش به کسی چیزي نگفت، بلکه در مقابل آن همه شداید به شکر و ثناي خدا می پرداخت. ابن اثیر میگوید: او به خاطر شکیبائی و نرمش اخلاقی و نیکی در برابر بدي،به این لقب، مشهور شد.

• پاك نفس

به دلیل صفاي ذاتش که هرگز به گناهان زندگی و پلیديهاي مادي آلوده نشد و به حد والایی رسیده و بی نظیر گردید.

• باب الحوائج

امام هفتم بیش از هر لقبی به این لقب یاد می شود و از همه ي القاب آن بزرگوار مشهورتر و معروف تر است. در میان عام و خاص مشهور است که هیچ گرفتار و یا اندوه رسیده اي رو به آن حضرت نیاورد، مگر این که خداوند گرفتاریها و غم هاي او را برطرف ساخت، هیچ کسی به ضریح مقدس او پناهنده نشد جز این که حاجاتش برآورده شده و با دلی شاد و فکري آسوده از رنجها و بلایاي روزگار و حوادث دوران به میان خانوادهاش بازگشته است و همه ي شیعیان آن حضرت بلکه توده ي مسلمان با اختلاف طبقات و درجاتی که دارند به این مطلب معتقدند. این ابوعلی خلال دانشمند بزرگ و رهبر فکري حنبلی ها است که میگوید:هیچ گرفتاري براي من پیش نیامد که من به قبر موسی بن جعفر علیه السلام متوسل شدم، مگر این که آنچه می خواستم خداوند برایم فراهم ساخت. گرفتاری هاي روزگار و مصائب دوران بر شانهي گروهی از شعرا و ادبا سنگینی کرده و متوسل به آن بزرگوار و پناهندهي ضریح مقدس او شده اند و او را در رفع اندوه و برطرف ساختن رنج گرفتاري و بلاي خویش، به پیشگاه خدا وسیله قرار داده اند و خداوند گرفتاري آنها را برطرف ساخته است.

منابع

• تحلیلی از زندگانی امام کاظم علیهالسلام،باقر شریف قرشی، ترجمه محمد رضا عطایی