حضرت فاطمه معصومه علیها السلام: تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
(صفحه‌ای جدید حاوی '{{الگو:بخشی از یک کتاب}} فاطمه معصومه علیهاالسلام (محدث، متوفی 201 هـ.ق)؛ فاطمه، دخ...' ایجاد کرد)
 
سطر ۱: سطر ۱:
{{الگو:بخشی از یک کتاب}}
+
حضرت معصومه سلام الله عليها از با فضیلت ترین بانوان خاندان اهل بيت عليهم السّلام مي‎باشد.
 +
ایشان دختر [[امام کاظم|امام موسی‌کاظم]] علیه‌السلام و خواهر تنی [[امام رضا علیه السلام]] از پرهیزگارترین زنان [[شیعه]] بوده اند. مرقد ایشان در شهر قم واقع است و در روایات بر فضیلت زیاد زیارت ایشان تاکید بسیاری شده است.
 +
==ولادت==
 +
حضرت فاطمه معصومه (س) در روز اول ذيقعده سال 173 هجري، در شهر مدينه چشم به جهان گشود.<ref> نگاهي گذرا بر زندگينامه حضرت معصومه (س)، سایت موسسه تحقیقاتی حضرت ولی عصر (عج) </ref>
 +
پدر بزرگوار او حضرت «موسي بن جعفر» امام هفتم شيعيان مي‎باشد و مادر گرامي ایشان «نجمه» مادر بزرگوار امام رضا ـ عليه السّلام ـ مي‎باشد. نجمه از بانوان با فضيلت و از اسوه‎هاي تقوا و شرافت و از مخدرات كم نظير تاريخ بشريت است.
  
فاطمه معصومه علیهاالسلام (محدث، متوفی 201 هـ.ق)؛ فاطمه، دختر [[امام کاظم|امام موسی‌کاظم]] علیه‌السلام و خواهر [[امام رضا علیه السلام]] از پرهیزگارترین زنان [[شیعه]] بود و از زنان عالم و محدث بود و روایات متعددی از طریق ایشان در کتب [[حدیث]] شیعه و اهل سنت آمده است.
+
درباره تعداد فرزندان حضرت موسي بن جعفر ـ عليه السّلام ـ و اين كه چند تن از آن‎ها فاطمه نام داشته‎اند اختلاف است. شيخ مفيد تعداد آنان را سي و هفت تن ذكر كرده است؛ نوزده پسر و هجده دختر كه دو تن از دختران، فاطمه نام داشتند. فاطمة‌الكبري و فاطمة الصغري. حضرت فاطمه معصومه بعد از امام رضا ـ عليه السّلام ـ از ديگر فرزندان حضرت موسي بن جعفر ـ عليه السّلام ـ فاضل‎تر و داراي مقامي شامخ‎تر مي‎باشد.<ref> زندگينامه حضرت معصومه(س)، مختار اصلانی </ref>
  
 +
== حضرت معصومه سلام الله علیها از ولادت تا حرکت به سمت خراسان==
 +
در اين سال‎ها محل رشد آن حضرت خانداني بود كه او را با دريايي از علم و معرفت رو به رو ساخت. ولي بيش از ده بهار از عمر شريفش نگذشته بود كه پدر بزرگوارش با زهر جفا در زندان هارون به شهادت رسيد و دريايي از غم و اندوه بر قلب شريفش فرو ريخت كه در اين ايام غم و تنهايي، تنها ماية تسلي او برادرش امام رضا ـ عليه السّلام ـ بود كه ناگهان «مأمون» وجود اقدس امام هشتم را از كانون خانواده جدا نمود و به اجبار به خراسان جلب كرد و به اقامت اجباري در خراسان وادار نموده. حضرت معصومه ـ سلام الله عليها ـ دوري يك ساله فراق برادر را تحمل كرد.<ref> زندگينامه حضرت معصومه(س)، مختار اصلانی </ref>
 +
 +
==حضرت معصومه علیها اسلام در راه مرو==
 
ایشان در سال 201 هـ.ق یک سال پس از ورود امام رضا علیه‌السلام به مرو، برای دیدار برادر به قصد مرو بیرون آمد. اما در بین راه و در شهر ساوه بیمار شد. پرسید بین ساوه و [[قم]] چقدر مسافت است؟ گفتند: ده فرسخ. خدمتکار خود را فرمود تا او را برداشته و به قم آورد و در خانه موسی بن جعفر خزرج بن سعد اشعری فرود آمدند.
 
ایشان در سال 201 هـ.ق یک سال پس از ورود امام رضا علیه‌السلام به مرو، برای دیدار برادر به قصد مرو بیرون آمد. اما در بین راه و در شهر ساوه بیمار شد. پرسید بین ساوه و [[قم]] چقدر مسافت است؟ گفتند: ده فرسخ. خدمتکار خود را فرمود تا او را برداشته و به قم آورد و در خانه موسی بن جعفر خزرج بن سعد اشعری فرود آمدند.
  
 
به روایت دیگر و به نوشته حسن بن محمد بن حسن قمی در تاریخ [[قم]] به روایت صحیح چون شبانگاه خبر به آل سعد رسید، موسی بن خزرج به نمایندگی آنان در همان شب از قم به قصد ساوه بیرون آمد تا ایشان را به قم دعوت کند. پس از دیدار حضرت و پذیرفتن دعوت وی، خود افسار شتر ایشان را گرفت و به سمت قم و به منزل خویش آورد. حضرت پس از هفده روز اقامت در خانه موسی بن خزرج و در حال بیماری بودند درگذشت. پیکرشان را غسل داده و کفن کردند و موسی بن خزرج بر ایشان [[نماز]] خواند و در باغ «بابلان» دفن کردند.
 
به روایت دیگر و به نوشته حسن بن محمد بن حسن قمی در تاریخ [[قم]] به روایت صحیح چون شبانگاه خبر به آل سعد رسید، موسی بن خزرج به نمایندگی آنان در همان شب از قم به قصد ساوه بیرون آمد تا ایشان را به قم دعوت کند. پس از دیدار حضرت و پذیرفتن دعوت وی، خود افسار شتر ایشان را گرفت و به سمت قم و به منزل خویش آورد. حضرت پس از هفده روز اقامت در خانه موسی بن خزرج و در حال بیماری بودند درگذشت. پیکرشان را غسل داده و کفن کردند و موسی بن خزرج بر ایشان [[نماز]] خواند و در باغ «بابلان» دفن کردند.
  
روایت شده است که حضرت [[امام صادق علیه السلام]] به گروهی از مردم ری که به دیدنشان رفته بودند خبر دفن یکی از نوادگانشان را در قم دادند و در فضیلت [[زیارت]] مرقد آن بانو تأکید نمودند. درباره عمر حضرت معصومه علیها‌السلام نیز روایات متفاوت است. سن ایشان را هیجده و بیشتر نیز نوشته‌اند.  
+
درباره عمر حضرت معصومه علیها‌السلام نیز روایات متفاوت است. سن ایشان را هیجده و بیشتر نیز نوشته‌اند.
 +
 
 +
نظر به این که پدرشان، [[امام کاظم|امام موسی‌کاظم]] علیه‌السلام در سال 179 ق به دستور هارون الرشید دستگیر و زندانی شدند و چهار سال در زندان ماندند و همان جا به شهادت رسیدند و نیز حضرت معصومه علیهاالسلام در سال 201 از دنیا رفتند. سن ایشان حداقل 22 سال بوده است. <ref> معاونت پژوهش مرکز حوزه‌های علمیه خواهران, بانوان عالمه و آثار آن‌ها </ref>
 +
 
 +
==نقش حضرت معصومه سلام الله علیها در نشر احادیث خاندان عصمت==
 +
از زنان عالم و محدث بود و روایات متعددی از طریق ایشان در کتب [[حدیث]] شیعه و اهل سنت آمده است. <ref> معاونت پژوهش مرکز حوزه‌های علمیه خواهران, بانوان عالمه و آثار آن‌ها </ref>
 +
 
 +
==فضیلت زیارت حضرت معصومه سلام الله علیها==
 +
 
 +
روایت شده است که حضرت [[امام صادق علیه السلام]] به گروهی از مردم ری که به دیدنشان رفته بودند خبر دفن یکی از نوادگانشان را در قم دادند و در فضیلت [[زیارت]] مرقد آن بانو تأکید نمودند.<ref> معاونت پژوهش مرکز حوزه‌های علمیه خواهران, بانوان عالمه و آثار آن‌ها </ref>
 +
 
 +
هنگامي که يکي از محدثان برجسته قم، به نام سعد بن سعد به محضر مقدس امام رضا (س) شرفياب مي شود، امام هشتم خطاب به ايشان مي فرمايد: اي سعد! از ما در نزد شما قبري است. سعد مي گويد: فدايت شوم! آيا قبر فاطمه دختر موسي بن جعفر (س) را مي فرماييد؟ مي فرمايد: آري، هر کس او را زيارت کند، در حالي که به حق  او آگاه باشد، بهشت از آن اوست.
 +
 
 +
همچنین از امام جواد (ع) نقل شده که فرمود: هر کس عمه ام را در قم زيارت کند، بهشت از آن اوست.<ref> نگاهي گذرا بر زندگينامه حضرت معصومه (س)، سایت موسسه تحقیقاتی حضرت ولی عصر (عج) </ref>
 +
 
 +
==زیارت نامه حضرت معصومه سلام الله علیها==
 +
يکي از ويژگيهاي حضرت معصومه (س)، ورود زيارتنامه اي از سوي معصومان (س) درباره ايشان است که پس از حضرت فاطمه زهرا (س)، او تنها بانوي بزرگواري است که زيارت مأثور دارد. بانوان برجسته اي چون: آمنه بنت وهب، فاطمه بنت اسد، خديجه بنت خويلد، فاطمه ام البنين، زينب کبري، حکيمه خاتون و نرجس خاتون که هيچ شک و ترديدي در مقام بلند و جايگاه رفيع  آن ها نيست. هيچ کدام زيارت مأثور از سوي معصومان (س) ندارند و اين نشان دهنده مقام والاي اين بانوي گرانقدر اسلام است. باشد که شيعيان و پيروان اهل بيت عصمت و طهارت (س) به ويژه بانوان، اين مقام بزرگ و عالي را پاس بدارند و همواره الگو و مظهر عفاف و تقوا و حيا باشند. تنها در اين صورت است که روح باعظمت اين بانوي بزرگ از همه ما خشنود خواهد شد.
  
نظر به این که پدرشان، [[امام کاظم|امام موسی‌کاظم]] علیه‌السلام در سال 179 ق به دستور هارون الرشید دستگیر و زندانی شدند و چهار سال در زندان ماندند و همان جا به شهادت رسیدند و نیز حضرت معصومه علیهاالسلام در سال 201 از دنیا رفتند. سن ایشان حداقل 22 سال بوده است.
+
==لقب معصومه==
 +
بر اساس پاره اي از روايات، اين لقب از سوي امام رضا (ع) به اين بانوي والامقام داده شده است. علامه مجلسي (ع) در اين باره مي‌گويد: امام رضا (ع) در جايي فرمود: «هرکس معصومه را در قم زيارت کند، مانند کسي است که مرا زيارت کرده است».
 +
==پانویس==
 +
{{پانویس}}
  
 +
== منابع ==
  
== منبع ==
+
* معاونت پژوهش مرکز حوزه‌های علمیه خواهران, بانوان عالمه و آثار آن‌ها
 +
* [http://www.andisheqom.com/public/application/index/viewData?c=2480&t=article زندگينامه حضرت معصومه(س)، مختار اصلانی، سایت اندیشه قم]، بازیابی: 5 مرداد 1393
 +
* [http://www.valiasr-aj.com/fa/page.php?bank=notepad&id=48 نگاهي گذرا بر زندگينامه حضرت معصومه (س)، موسسه تحقیقاتی حضرت ولی عصر (عج)]، بازیابی: 5 مرداد 1393
  
معاونت پژوهش مرکز حوزه‌های علمیه خواهران, بانوان عالمه و آثار آن‌ها
+
[[رده:زنان نمونه قرن دوم]]
[[Category:زنان نمونه قرن دوم]]
+
[[رده:زنان راوی حدیث]]
[[Category:زنان راوی حدیث]]
+
[[رده:وابستگان امام کاظم علیه السلام]]
[[Category:وابستگان امام کاظم علیه السلام]]
+
[[رده:امامزادگان]]

نسخهٔ ‏۲۷ اوت ۲۰۱۴، ساعت ۰۴:۱۲

حضرت معصومه سلام الله عليها از با فضیلت ترین بانوان خاندان اهل بيت عليهم السّلام مي‎باشد. ایشان دختر امام موسی‌کاظم علیه‌السلام و خواهر تنی امام رضا علیه السلام از پرهیزگارترین زنان شیعه بوده اند. مرقد ایشان در شهر قم واقع است و در روایات بر فضیلت زیاد زیارت ایشان تاکید بسیاری شده است.

ولادت

حضرت فاطمه معصومه (س) در روز اول ذيقعده سال 173 هجري، در شهر مدينه چشم به جهان گشود.[۱] پدر بزرگوار او حضرت «موسي بن جعفر» امام هفتم شيعيان مي‎باشد و مادر گرامي ایشان «نجمه» مادر بزرگوار امام رضا ـ عليه السّلام ـ مي‎باشد. نجمه از بانوان با فضيلت و از اسوه‎هاي تقوا و شرافت و از مخدرات كم نظير تاريخ بشريت است.

درباره تعداد فرزندان حضرت موسي بن جعفر ـ عليه السّلام ـ و اين كه چند تن از آن‎ها فاطمه نام داشته‎اند اختلاف است. شيخ مفيد تعداد آنان را سي و هفت تن ذكر كرده است؛ نوزده پسر و هجده دختر كه دو تن از دختران، فاطمه نام داشتند. فاطمة‌الكبري و فاطمة الصغري. حضرت فاطمه معصومه بعد از امام رضا ـ عليه السّلام ـ از ديگر فرزندان حضرت موسي بن جعفر ـ عليه السّلام ـ فاضل‎تر و داراي مقامي شامخ‎تر مي‎باشد.[۲]

حضرت معصومه سلام الله علیها از ولادت تا حرکت به سمت خراسان

در اين سال‎ها محل رشد آن حضرت خانداني بود كه او را با دريايي از علم و معرفت رو به رو ساخت. ولي بيش از ده بهار از عمر شريفش نگذشته بود كه پدر بزرگوارش با زهر جفا در زندان هارون به شهادت رسيد و دريايي از غم و اندوه بر قلب شريفش فرو ريخت كه در اين ايام غم و تنهايي، تنها ماية تسلي او برادرش امام رضا ـ عليه السّلام ـ بود كه ناگهان «مأمون» وجود اقدس امام هشتم را از كانون خانواده جدا نمود و به اجبار به خراسان جلب كرد و به اقامت اجباري در خراسان وادار نموده. حضرت معصومه ـ سلام الله عليها ـ دوري يك ساله فراق برادر را تحمل كرد.[۳]

حضرت معصومه علیها اسلام در راه مرو

ایشان در سال 201 هـ.ق یک سال پس از ورود امام رضا علیه‌السلام به مرو، برای دیدار برادر به قصد مرو بیرون آمد. اما در بین راه و در شهر ساوه بیمار شد. پرسید بین ساوه و قم چقدر مسافت است؟ گفتند: ده فرسخ. خدمتکار خود را فرمود تا او را برداشته و به قم آورد و در خانه موسی بن جعفر خزرج بن سعد اشعری فرود آمدند.

به روایت دیگر و به نوشته حسن بن محمد بن حسن قمی در تاریخ قم به روایت صحیح چون شبانگاه خبر به آل سعد رسید، موسی بن خزرج به نمایندگی آنان در همان شب از قم به قصد ساوه بیرون آمد تا ایشان را به قم دعوت کند. پس از دیدار حضرت و پذیرفتن دعوت وی، خود افسار شتر ایشان را گرفت و به سمت قم و به منزل خویش آورد. حضرت پس از هفده روز اقامت در خانه موسی بن خزرج و در حال بیماری بودند درگذشت. پیکرشان را غسل داده و کفن کردند و موسی بن خزرج بر ایشان نماز خواند و در باغ «بابلان» دفن کردند.

درباره عمر حضرت معصومه علیها‌السلام نیز روایات متفاوت است. سن ایشان را هیجده و بیشتر نیز نوشته‌اند.

نظر به این که پدرشان، امام موسی‌کاظم علیه‌السلام در سال 179 ق به دستور هارون الرشید دستگیر و زندانی شدند و چهار سال در زندان ماندند و همان جا به شهادت رسیدند و نیز حضرت معصومه علیهاالسلام در سال 201 از دنیا رفتند. سن ایشان حداقل 22 سال بوده است. [۴]

نقش حضرت معصومه سلام الله علیها در نشر احادیث خاندان عصمت

از زنان عالم و محدث بود و روایات متعددی از طریق ایشان در کتب حدیث شیعه و اهل سنت آمده است. [۵]

فضیلت زیارت حضرت معصومه سلام الله علیها

روایت شده است که حضرت امام صادق علیه السلام به گروهی از مردم ری که به دیدنشان رفته بودند خبر دفن یکی از نوادگانشان را در قم دادند و در فضیلت زیارت مرقد آن بانو تأکید نمودند.[۶]

هنگامي که يکي از محدثان برجسته قم، به نام سعد بن سعد به محضر مقدس امام رضا (س) شرفياب مي شود، امام هشتم خطاب به ايشان مي فرمايد: اي سعد! از ما در نزد شما قبري است. سعد مي گويد: فدايت شوم! آيا قبر فاطمه دختر موسي بن جعفر (س) را مي فرماييد؟ مي فرمايد: آري، هر کس او را زيارت کند، در حالي که به حق او آگاه باشد، بهشت از آن اوست.

همچنین از امام جواد (ع) نقل شده که فرمود: هر کس عمه ام را در قم زيارت کند، بهشت از آن اوست.[۷]

زیارت نامه حضرت معصومه سلام الله علیها

يکي از ويژگيهاي حضرت معصومه (س)، ورود زيارتنامه اي از سوي معصومان (س) درباره ايشان است که پس از حضرت فاطمه زهرا (س)، او تنها بانوي بزرگواري است که زيارت مأثور دارد. بانوان برجسته اي چون: آمنه بنت وهب، فاطمه بنت اسد، خديجه بنت خويلد، فاطمه ام البنين، زينب کبري، حکيمه خاتون و نرجس خاتون که هيچ شک و ترديدي در مقام بلند و جايگاه رفيع آن ها نيست. هيچ کدام زيارت مأثور از سوي معصومان (س) ندارند و اين نشان دهنده مقام والاي اين بانوي گرانقدر اسلام است. باشد که شيعيان و پيروان اهل بيت عصمت و طهارت (س) به ويژه بانوان، اين مقام بزرگ و عالي را پاس بدارند و همواره الگو و مظهر عفاف و تقوا و حيا باشند. تنها در اين صورت است که روح باعظمت اين بانوي بزرگ از همه ما خشنود خواهد شد.

لقب معصومه

بر اساس پاره اي از روايات، اين لقب از سوي امام رضا (ع) به اين بانوي والامقام داده شده است. علامه مجلسي (ع) در اين باره مي‌گويد: امام رضا (ع) در جايي فرمود: «هرکس معصومه را در قم زيارت کند، مانند کسي است که مرا زيارت کرده است».

پانویس

  1. نگاهي گذرا بر زندگينامه حضرت معصومه (س)، سایت موسسه تحقیقاتی حضرت ولی عصر (عج)
  2. زندگينامه حضرت معصومه(س)، مختار اصلانی
  3. زندگينامه حضرت معصومه(س)، مختار اصلانی
  4. معاونت پژوهش مرکز حوزه‌های علمیه خواهران, بانوان عالمه و آثار آن‌ها
  5. معاونت پژوهش مرکز حوزه‌های علمیه خواهران, بانوان عالمه و آثار آن‌ها
  6. معاونت پژوهش مرکز حوزه‌های علمیه خواهران, بانوان عالمه و آثار آن‌ها
  7. نگاهي گذرا بر زندگينامه حضرت معصومه (س)، سایت موسسه تحقیقاتی حضرت ولی عصر (عج)


منابع