سید حسین خوانساری: تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
(ویرایش)
سطر ۱: سطر ۱:
==درباره ی سید خوانساری==
+
'''سید حسین خوانساری''' فرزند میرزا ابوالقاسم ([[میر کبیر]])، عالم متقی و زاهد [[شیعه]] در قرن ۱۲ هجری است. [[سید محمد مهدی بحرالعلوم|سید بحرالعلوم]] و [[میرزای قمی|میرزای قمی]] از شاگردان او هستند.
  
حاج سيد حسين فرزند حاج ميرزا ابو القاسم آخرين فرزند ميرکبير خود عالمی است کامل، بارعی با تقوا، زاهدی با وقار و عاشقی بی قرار... شخصيتی که چون به کرسی بحث علمی نشستی علوم آل محمد را باقر بودی، و چون در کنار عشاق احاديث رفتی علامه مجلسی را تداعی نمودی، و اگر به محراب تهجد به راز و نياز با معبود ايستادی، چون سجاد عليه السلام زديده به گونه درها سفتی، و اگر عيال محروم خدا بر بوريای خانه گلينت نشستی، منزل با روح و کلبه با صفای مادرت زهرا را به خاطر آوردی. و اگر اين فقير عم خويش را مانند شاگردش بحر العلوم عاشق!!، اين محبت و عشق بدان جهت که عمو و شاگردش عاشق!! و عمو عاشق آنکه علی او را عاشق!! و اين فقير چه صيغه ای که بنويسد، ما به فدای آنکه علی او را عاشق!!. اين حسين عزيز که فرزند آن حسين کريم است، سبط عزيزش در وصف جد کبيرش در روضات چنين نگاشت:
+
==استادان و شاگردان==
 +
بیشتر بهره های علمی و کمالات [[اخلاق|اخلاقی]] و معنوی سید خوانساری، از محضر پدر بزرگوارش ([[میر کبیر]]) به او رسید. او از والد خویش و [[فاضل سراب|میرزا محمدصادق سراب]] نقل روایت می کند.
  
(خوانساری از بزرگان محققان اعلام، و از اعاظم دانشمندان اسلام بود، ذهنی روان داشت که مشکلات علوم را با فراست خداداديش بر مسائل لا ینحل حقايق موفق می شد. خوانساری تقريری نيکو و تحريری شايسته و اخلاقی دلجو داشت. و رعايت آداب معاشرت را کاملا می نمود. و به درجات عاليه پارسائی و پرهيزکاری و مراعات خواسته های دين نايل گرديده بود. او اکثر عمر خويش را به انزوا گذرانيد، و از زادگاه خويش هجرت نکرد و در گمنامی قرار داشت. و آن گونه که بود ديگران او را نشناختند، و الا مانند همنام خويش «سيد حسين قزوينی» شهرت بيشتر می یافت...)
+
تراجم علما می نویسند: [[سید محمد مهدی بحرالعلوم|سید بحر العلوم]]، آقا محمد علی کرمانشاهی، سید حسین قزوینی، امیر عبدالباقی اصفهانی و [[میرزای قمی|میرزای قمی]] از محضر او مدتی استفاده نمود و از او [[اجازه (علم الحدیث)|اجازه]] روایت دارند. آیات مذکور در برخی تألیفات خویش، این سید عالی مقام و والد او را با القاب و عناوینی زیبا ستوده اند.
  
تراجم علما می نويسند: سيد بحر العلوم، آقا محمد علی کرمانشاهی، سيد حسين قزوينی، امير عبد الباقی اصفهانی، ميرزای قمی از محضر او مدتی استفاده نمود و از او اجازه روايت دارند. آيات مذکور در برخی تأليفات خويش اين سيد عالی مقام و والد او را با القاب و عناوينی زيبا ستوده اند.
+
مرحوم میرزای قمی صاحب [[قوانین الاصول (کتاب)|قوانین]] داماد [[میر کبیر|میرکبیر]] بود و قطعا در مدتی که خوانسار از حضور سید استاد استفاده علمی می برد، با خواهر وی [[ازدواج]] نموده که متأسفانه پس از مدت کوتاهی این علویه وفات می کند و جناب میرزا پس از مدتی جهت ادامه تحصیلات عازم [[عتبات عالیات|عتبات]] می شود.
  
مرحوم ميرزای قمی صاحب قوانين داماد ميرکبير بود و قطعا در مدتی که خوانسار از حضور سيد استاد استفاده علمی می برد با همشيره وی ازدواج نموده که متأسفانه پس از مدت کوتاهی اين علويه (عمه سادات) وفات می کند و جناب ميرزا پس از مدتی جهت ادامه تحصيلات عازم عتبات می شود.
+
==آثار و تألیفات ==
  
سيد خوانساری بيشتر بهره های علمی و کمالات اخلاقی و معنوی او از محضر پدر بزرگوارش به او رسيد. او از والد خويش و مرحوم ميرزا محمد صادق سراب نقل روايت می کند.
+
خوانساری بر «[[شرح لمعه]]» [[شهید ثانی|شهید ثانی]] و «ذخیرة العباد» [[محقق سبزواری]] حاشیه زیبا زد. و شرحی جالب بر [[دعای ابوحمزه ثمالی|دعای ابوحمزه]] و [[زیارت عاشورا|زیارت عاشورا]] و همچنین در کلمات [[امام صادق علیه السلام|امام صادق]] علیه السلام زد. و رسائلی در عبادات و کتابی در پاسخ به سؤالات شریف گلپایگانی (اسفرنجانی) به رشته تحریر برد.  
  
==تالیفات سید==
+
==ویژگی‌های سید خوانساری==
  
خوانساری بر شرح لمعه شهيد و ذخيرۀ محقق سبزواری حاشيه زيبا زد. و شرحی جالب بر دعای ابو حمزه و زيارت عاشورا و همچنين در کلمات امام صادق عليه السلام زد. و رسائلی در عبادات و کتابی در پاسخ به سؤالات شريف گلپايگانی (اسفرنجانی) به رشته تحرير برد. در برهه ای از زمان سيد به اتفاق فرزندان بزرگوارش ميرزا ابو القاسم و آقا حسن به زيارت عتبات مشرف برد. نوشته اند در مدتی که آقای خوانساری کربلا بود وحيد بهبهانی با لباسی ساده و مندرس متواضعانه به منزل سيد می رفته به نحوی که ميرزا ابو القاسم آقا را نشناخته و اگر سيد در منزل نبوده و یا به خواب رفته بود ديدار را به موقع ديگر موکول می ساخت و گاه از اين سادات آل رسول ديدن می فرمود. موقعی که زائران ايرانی در عتبات به منزل وحيد کبير شرفياب شدند، از آقا سؤال می کنند ما در ايران به که مراجعه و از که تقليد کنيم؟ وحيد در جواب می فرمايد: من در ايران فقيهی شايسته فتوی دادن باشد به جز دو نفر سراغ ندارم یکی آقای آقا حسين قزوينی و ديگر آقای آقا حسين خوانساری...
+
[[صاحب روضات]] در وصف جد کبیرش چنین می نگارد: «خوانساری از بزرگان محققان اعلام، و از اعاظم دانشمندان [[اسلام]] بود، ذهنی روان داشت که مشکلات علوم را با فراست خدادادیش بر مسائل لا ینحل حقایق موفق می شد. خوانساری تقریری نیکو و تحریری شایسته و اخلاقی دلجو داشت و رعایت آداب معاشرت را کاملا می نمود. و به درجات عالیه پارسائی و پرهیزکاری و مراعات خواسته های [[دین|دین]] نایل گردیده بود. او اکثر عمر خویش را به انزوا گذرانید، و از زادگاه خویش هجرت نکرد و در گمنامی قرار داشت. و آن گونه که بود دیگران او را نشناختند، و الا مانند همنام خویش «سید حسین قزوینی» شهرت بیشتر می یافت... ».
  
==ویژگی های سید خوانساری==
+
سید خوانساری هیچ گاه [[نماز شب]]، [[زیارت عاشورا|زیارت عاشورا]] و [[نماز جمعه]] و [[نماز جماعت|جماعت]] او ترک نمی شد. و هر گاه به عللی [[مسجد]] نمی رفت، در خانه خویش به اتفاق اهل بیت اقامه جماعت می فرمود. سید عالمی دلسوز و با [[انصاف]] بود. با فقرا و مؤمنین مواساة و همنشینی می نمود و در اصلاح امور و حوایج مردم کوشش می نمود.
  
سيد خوانساری هيچ گاه نماز شب، زيارت عاشورا و نماز جمعه و جماعت او ترک نمی شد. و هر گاه به عللی مسجد نمی رفت، در خانه خويش به اتفاق اهل بيت اقامه جماعت می فرمود. سيد عالمی دلسوز و با انصاف بود. با فقرا و مؤمنين مواساة و همنشينی می نمود و در اصلاح امور و حوايج مردم کوشش می نمود. خدايش درجات او عالی است متعالی فرمايد.
+
در برهه ای از زمان، سید به اتفاق فرزندان بزرگوارش میرزا ابوالقاسم و آقا حسن به زیارت [[عتبات عالیات|عتبات]] مشرف شد. نوشته اند در مدتی که آقای خوانساری [[کربلا]] بود، [[وحید بهبهانی|وحید بهبهانی]] با لباسی ساده و مندرس متواضعانه به منزل سید می رفته، به نحوی که میرزا ابوالقاسم آقا را نشناخته و اگر سید در منزل نبوده و یا به خواب رفته بود دیدار را به موقع دیگر موکول می ساخت و گاه از این [[سادات]] آل [[پیامبر اسلام|رسول]] دیدن می فرمود.  
  
==وفات ومحل دفن سید خوانساری==
+
موقعی که زائران [[ایران|ایرانی]] در عتبات به منزل وحید کبیر شرفیاب شدند، از آقا سؤال می کنند ما در ایران به که مراجعه و از که [[تقلید|تقلید]] کنیم؟ وحید بهبهانی در جواب می فرماید: من در ایران [[فقیه|فقیهی]] که شایسته [[فتوا|فتوی]] دادن باشد به جز دو نفر سراغ ندارم؛ یکی آقا حسین قزوینی و دیگر آقا حسین خوانساری.
  
معظم له در روز یکشنبه هشتم رجب اندکی از ظهر گذشته بود که به لقای معشوق شتافت و ناگهان پيک حق را لبيک گفت.
+
==وفات  ==
  
مدفن او در شهر زيبای خوانسار مزار است. پس از سيد خوانساری فرزندان او سيد ابو القاسم جعفر و سيدحسن و... که از اعلام بزرگ عصر خويشند وارث علوم پدر گشتند. ابو القاسم جعفر پدر حاج ميرزا زين العابدين خوانساری اصفهانی است که وی سرسله سادات روضاتی اصفهان است و سيد حسن پدر سيد محمد مهدی صاحب رساله ابو بصير و ساير آيات خوانساری می باشد که در آينده به ذکر اعلام بزرگ اين خاندان می رسيم.
+
مرحوم سید حسین خوانساری در روز هشتم [[ماه رجب]]، به لقای معشوق شتافت و پیک حق را لبیک گفت. مدفن او در شهر زیبای خوانسار، مزار است.  
 +
 
 +
پس از سید خوانساری فرزندان او سید ابوالقاسم جعفر و سید حسن و ... که از اعلام بزرگ عصر خویشند، وارث علوم پدر گشتند. ابوالقاسم جعفر، پدر حاج [[میرزا زین العابدین خوانساری|میرزا زین العابدین خوانساری اصفهانی]] است که وی سر سلسله [[سادات]] روضاتی [[اصفهان]] است و سید حسن، پدر سید محمدمهدی صاحب رساله ابو بصیر و سایر آیات خوانساری می باشد.
 +
 
 +
==منابع==
 +
 
 +
* پایگاه شعائر
  
==منابع==
 
پایگاه شعائر
 
 
[[رده:علمای قرن دوازدهم]]
 
[[رده:علمای قرن دوازدهم]]

نسخهٔ ‏۲ دسامبر ۲۰۲۰، ساعت ۱۰:۴۹

سید حسین خوانساری فرزند میرزا ابوالقاسم (میر کبیر)، عالم متقی و زاهد شیعه در قرن ۱۲ هجری است. سید بحرالعلوم و میرزای قمی از شاگردان او هستند.

استادان و شاگردان

بیشتر بهره های علمی و کمالات اخلاقی و معنوی سید خوانساری، از محضر پدر بزرگوارش (میر کبیر) به او رسید. او از والد خویش و میرزا محمدصادق سراب نقل روایت می کند.

تراجم علما می نویسند: سید بحر العلوم، آقا محمد علی کرمانشاهی، سید حسین قزوینی، امیر عبدالباقی اصفهانی و میرزای قمی از محضر او مدتی استفاده نمود و از او اجازه روایت دارند. آیات مذکور در برخی تألیفات خویش، این سید عالی مقام و والد او را با القاب و عناوینی زیبا ستوده اند.

مرحوم میرزای قمی صاحب قوانین داماد میرکبیر بود و قطعا در مدتی که خوانسار از حضور سید استاد استفاده علمی می برد، با خواهر وی ازدواج نموده که متأسفانه پس از مدت کوتاهی این علویه وفات می کند و جناب میرزا پس از مدتی جهت ادامه تحصیلات عازم عتبات می شود.

آثار و تألیفات

خوانساری بر «شرح لمعه» شهید ثانی و «ذخیرة العباد» محقق سبزواری حاشیه زیبا زد. و شرحی جالب بر دعای ابوحمزه و زیارت عاشورا و همچنین در کلمات امام صادق علیه السلام زد. و رسائلی در عبادات و کتابی در پاسخ به سؤالات شریف گلپایگانی (اسفرنجانی) به رشته تحریر برد.

ویژگی‌های سید خوانساری

صاحب روضات در وصف جد کبیرش چنین می نگارد: «خوانساری از بزرگان محققان اعلام، و از اعاظم دانشمندان اسلام بود، ذهنی روان داشت که مشکلات علوم را با فراست خدادادیش بر مسائل لا ینحل حقایق موفق می شد. خوانساری تقریری نیکو و تحریری شایسته و اخلاقی دلجو داشت و رعایت آداب معاشرت را کاملا می نمود. و به درجات عالیه پارسائی و پرهیزکاری و مراعات خواسته های دین نایل گردیده بود. او اکثر عمر خویش را به انزوا گذرانید، و از زادگاه خویش هجرت نکرد و در گمنامی قرار داشت. و آن گونه که بود دیگران او را نشناختند، و الا مانند همنام خویش «سید حسین قزوینی» شهرت بیشتر می یافت... ».

سید خوانساری هیچ گاه نماز شب، زیارت عاشورا و نماز جمعه و جماعت او ترک نمی شد. و هر گاه به عللی مسجد نمی رفت، در خانه خویش به اتفاق اهل بیت اقامه جماعت می فرمود. سید عالمی دلسوز و با انصاف بود. با فقرا و مؤمنین مواساة و همنشینی می نمود و در اصلاح امور و حوایج مردم کوشش می نمود.

در برهه ای از زمان، سید به اتفاق فرزندان بزرگوارش میرزا ابوالقاسم و آقا حسن به زیارت عتبات مشرف شد. نوشته اند در مدتی که آقای خوانساری کربلا بود، وحید بهبهانی با لباسی ساده و مندرس متواضعانه به منزل سید می رفته، به نحوی که میرزا ابوالقاسم آقا را نشناخته و اگر سید در منزل نبوده و یا به خواب رفته بود دیدار را به موقع دیگر موکول می ساخت و گاه از این سادات آل رسول دیدن می فرمود.

موقعی که زائران ایرانی در عتبات به منزل وحید کبیر شرفیاب شدند، از آقا سؤال می کنند ما در ایران به که مراجعه و از که تقلید کنیم؟ وحید بهبهانی در جواب می فرماید: من در ایران فقیهی که شایسته فتوی دادن باشد به جز دو نفر سراغ ندارم؛ یکی آقا حسین قزوینی و دیگر آقا حسین خوانساری.

وفات

مرحوم سید حسین خوانساری در روز هشتم ماه رجب، به لقای معشوق شتافت و پیک حق را لبیک گفت. مدفن او در شهر زیبای خوانسار، مزار است.

پس از سید خوانساری فرزندان او سید ابوالقاسم جعفر و سید حسن و ... که از اعلام بزرگ عصر خویشند، وارث علوم پدر گشتند. ابوالقاسم جعفر، پدر حاج میرزا زین العابدین خوانساری اصفهانی است که وی سر سلسله سادات روضاتی اصفهان است و سید حسن، پدر سید محمدمهدی صاحب رساله ابو بصیر و سایر آیات خوانساری می باشد.

منابع

  • پایگاه شعائر