عمرو بن حمق: تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
(اضافه کردن رده)
(بازنویسی مقاله به کمک منبع پیشین و منابع جدید و تعیین رده ها)
سطر ۱: سطر ۱:
{{بخشی از یک کتاب}}
+
{{نیازمند ویرایش فنی}}
  
  
  
  
 +
عمرو بن حمق خزاعى  از اصحاب رسول خدا (صلى الله عليه و آله و سلم) بود و در خدمت حضرت [[امیرالمومنین]] عليه السلام به مقام عالى رسيد. در زمان خلافت امیر المونین علیه السلام در [[كوفه]] سُكنى داشت و در جميع جنگ های آن حضرت از جمل و نهروان و صفين همراه بود.<ref> منتهی الامال، شیخ عباس قمی </ref> او یکی از شخصيت هاى بزرگ اسلامى است كه توسط معاويه به شهادت رسيده است. <ref> عاشورا (ريشه ها، انگيزه ها، رويدادها، پيامدها)، سعيد داودى، مهدى رستم نژاد </ref>
  
عمرو بن الحمق الخزاعى، عبدصالح الهى و از حواريين باب علم رسالت پناهى است در خدمت حضرت [[امیرالمومنین]] عليه السلام به مقام عالى رسيده در جميع حروب آن حضرت از جمل و نهروان و صفين همراه بوده، در [[كوفه]] سُكنى داشت و بعد از وفات حضرت امير عليه السلام در اعانت حُجْر بن عَدى و منع بنى اميه از سَب آن حضرت، اهتمام تمام مى‌نمود و چون زياد بن ابيه حكم به گرفتن حجر نمو، عمرو گريخته به موصل رفت و در غارى پنهان شد و در آن غار او را مارى گزيد و شهيد گرديد. پس جماعتى از جانب زياد به طلب او رفته بودند او را مرده يافتند سر او را جدا ساخته و نزد «زياد» بردند، زياد آن سر را بر نزد [[معاويه]] فرستاد، معاويه آن سر را بر نيزه كرد، و اين اول سرى بود كه در [[اسلام]] بر نيزه زده شد.<ref> «مجالس المؤمنين»، 1/258.</ref>
+
==مقام و مرتبه عمرو بن حمق==
 +
مطابق نقل محدثان و مورخان روزى بامقدارى شير رسول خدا (صلى الله عليه و آله و سلم) را سيراب كرد،آن حضرت در حق وى چنين دعا كرد: اللهم متعه بشبابه خدايا او را از جوانى اش بهره مند ساز!عمرو نيز به بركت اين دعا،هشتاد سال بر او گذشت،ولى امير مؤمنان سپيدى در سر و رويش ديده نشد.
  
و اميرالمؤمنين علیه السلام از عاقبت امر او خبر داده بود<ref> [[بحارالانوار]]، 34/300.</ref> و در كاغذى كه [[امام حسين]] عليه السلام در جواب مكتوب معاويه نگاشته و در آن شرحى از غدر و مكر و ظلم و نقض عهد او نوشته چنين مرقوم فرموده: اَوَلَستَ قاتلَ عَمْرِو بْنِ الْحَمِقِ صاحِبِ رَسُولِ اللّه صلى الله عليه و آله و سلم الْعَبْدِ الصالِحِ الذَّي اَبلَتهُ الْعِبادِةُ فَنَحَل جِسْمُهُ وَاصْفَرَّ لَوْنُهُ بَعْدَ ما اَمِنْتَهُ وَ اَعْطَيْتَهُ مِنْ عهودِاللّهِ وَ مواثيقِهِ مالَوْ اَعْطَيْتَهُ طآئِرا اُنْزِلَ عَلَيْك مِنْ رَاْسِ الْجَبَلِ ثُمَّ قَتَلْتَهُ جُرْاَةً عَلى رَبَّكَ وَ اِسْتِخْفافا بِذالِكَ الْعَهْدِ.<ref> بحارالانوار، 44/213.</ref>
+
وى از شيعيان خاص امير مؤمنان (عليه السلام) امام كاظم (عليه السلام) هنگامى كه حواريون و ياران ويژه امير مؤمنان (عليه السلام) را بر مى شمارد،از عمرو بن حمق نيز نام مى برد.
  
فقير گويد: كه بيايد در ذكر مقتولين از اصحاب [[امام حسين]] عليه السلام ذكر «زاهر» كه با عمرو بن الحمق بوده و او را دفن نموده. راوندى و [[ابن شهر آشوب]] روايت كرده‌اند كه عمرو بن الحمق وقتى آب داد حضرت [[رسالت]] صلى الله عليه و آله و سلم را، حضرت [[دعا]] كرد از براى او كه خداوندا او را از جوانى خود بهره‌مند گرداند؛ پس هشتاد سال از عمر او گذشت و يك موى سفيد در محاسن او ظاهر نشد.<ref> [[الخرائج]]، راوندى 1/52، [[مناقب]]، [[ابن شهر آشوب]]، 1/118.</ref>
+
امير مؤمنان (عليه السلام) در جنگ صفين پس از اعلام آمادگى و وفاتدارى خالصانه عمرو،به وى فرمود:
 +
 
 +
ليت أن فيى جندى مائة مثلك؛ كاش در ميان لشكريانم يكصد نفر همانند عمرو بن حمق تو بودند.<ref> عاشورا (ريشه ها، انگيزه ها، رويدادها، پيامدها)، سعيد داودى، مهدى رستم نژاد </ref>
 +
 
 +
==شهادت عمرو بن حمق==
 +
 
 +
پس از شهادت حضرت علی (ع) و امام مجتبی (ع)، معاویه دستور داد که یاران و شیعیان خاص آن بزرگواران را تعقیب کنند.
 +
 
 +
عمر و بن حمق به سبب عشق و ارادت به على (عليه السلام) مورد بغض ‍ معاويه قرار داشت،تا آن كه معاويه در زمان خلافت،وى را در مورد تعقيب قرار داد. عمرو از شهر خويش گريخت،ولى معاويه با وقاحت تمام همسرش آمنه را به مدت دو سال در زندان دمشق حبس كرد،تا آن كه عمال معاويه عمرو را در منطقه موصل دستگير كردند. و پس از به شهادت رساندن عمرو، سر وي را به سوي معاويه گسيل داشتند
 +
 
 +
به دستور معاويه سر بريده عمرو براى همسرش در زندان فرستاد شد. ماءموران سنگدل حاكم شام، سر آن شهيد را به دامن آمنه انداختند و آمنه نيز كلماتى آتشين و باحزن و اندوه در فراق شوهرش بيان كرد.
 +
 
 +
در برخی منابع آمده، او را در غار، بر اثر نیش ماری، مرده یافتند و بعد سرش را جدا کردند، اما عده ای معتقدند که این مطلب، گویا برای پاک کردن جنایت صحابه کشی از دامن معاویه باشد.  
 +
 
 +
مورخان نوشته اند:نخستين سرى كه در اسلام شهر به شهر گردانده شد،سر عمرو بن حمق خزاعى بود!
 +
 
 +
ابن سعد در طبقات به نقل از شعبى از بزرگان تابعين مى نويسد: اءول راءس حمل فى الاسلام راءس عمرو بن الحمق  
 +
 
 +
==سخن امام حسین علیه السلام در مورد او==
 +
امام حسین علیه السلام، در زمان امامت خود، در جواب، در نامه ای اعتراض آمیز به معاویه ضمن بیان حقایق زیادی از جنایات معاویه در حق شیعیان امام علی علیه السلام به او، چنین نوشت. (آیا تو قاتل «عمروبن حمق خزاعی» نیستی؟ او که از اصحاب پیامبر (ص) بود و عبادت، او را ضعیف کرده و چهره او را تغییر داده و جسم او را لاغر کرده بود؟ با آن که به او امان داده و چنان با قسم های شدید، عهد و پیمان بسته بودی که اگر به پرنده ای می دادند، از فراز ابرها به زیر می آمد. تو او را کشتی و بر خدا بی پروا شدی و عهد و پیمان او را سبک شمردی. ای عمرو، خدایت رحمت کند. آنچه در راه عقیده ات بر عهده تو بود، ادا کردی و از آن پاسداری نمودی.)
 +
 
 +
معاویه، در آخرین لحظات حیات ننگین خود، دائما نگرانی خودش را از ریختن خون او و حجربن عدی ابراز و اظهار پشیمانی می کرد.
  
 
==پانویس ==
 
==پانویس ==
 
<references />
 
<references />
  
== منبع ==
+
== منابع ==
 +
 
 +
حاج شیخ عباس قمی, منتهی الآمال، قسمت اول، باب سوم: در تاريخ حضرت علي عليه السلام
 +
 
 +
عاشورا (ريشه ها، انگيزه ها، رويدادها، پيامدها)، سعيد داودى، مهدى رستم نژاد، عنوان "شهادت عمرو بن حمق" در دسترس در [http://www.ghadeer.org/tarix/ashora/723-0011.htm سایت غدیر]، بازیابی:19 بهمن 1391
 +
 
 +
[http://alaam.tahoor.com/page.php?id=17753 عمرو بن حمق، سایت اعلام طهور]، بازیابی:19 بهمن 1391
  
  
حاج شیخ عباس قمی, منتهی الآمال، قسمت اول، باب سوم: در تاريخ حضرت علي عليه السلام
 
 
[[Category:اصحاب اهل البیت علیهم السلام]]
 
[[Category:اصحاب اهل البیت علیهم السلام]]
 +
 +
[[رده:اصحاب پیامبر]]
 +
 +
[[رده:اصحاب امام علی علیه السلام]]

نسخهٔ ‏۷ فوریهٔ ۲۰۱۳، ساعت ۰۹:۰۴



عمرو بن حمق خزاعى از اصحاب رسول خدا (صلى الله عليه و آله و سلم) بود و در خدمت حضرت امیرالمومنین عليه السلام به مقام عالى رسيد. در زمان خلافت امیر المونین علیه السلام در كوفه سُكنى داشت و در جميع جنگ های آن حضرت از جمل و نهروان و صفين همراه بود.[۱] او یکی از شخصيت هاى بزرگ اسلامى است كه توسط معاويه به شهادت رسيده است. [۲]

مقام و مرتبه عمرو بن حمق

مطابق نقل محدثان و مورخان روزى بامقدارى شير رسول خدا (صلى الله عليه و آله و سلم) را سيراب كرد،آن حضرت در حق وى چنين دعا كرد: اللهم متعه بشبابه خدايا او را از جوانى اش بهره مند ساز!عمرو نيز به بركت اين دعا،هشتاد سال بر او گذشت،ولى امير مؤمنان سپيدى در سر و رويش ديده نشد.

وى از شيعيان خاص امير مؤمنان (عليه السلام) امام كاظم (عليه السلام) هنگامى كه حواريون و ياران ويژه امير مؤمنان (عليه السلام) را بر مى شمارد،از عمرو بن حمق نيز نام مى برد.

امير مؤمنان (عليه السلام) در جنگ صفين پس از اعلام آمادگى و وفاتدارى خالصانه عمرو،به وى فرمود:

ليت أن فيى جندى مائة مثلك؛ كاش در ميان لشكريانم يكصد نفر همانند عمرو بن حمق تو بودند.[۳]

شهادت عمرو بن حمق

پس از شهادت حضرت علی (ع) و امام مجتبی (ع)، معاویه دستور داد که یاران و شیعیان خاص آن بزرگواران را تعقیب کنند.

عمر و بن حمق به سبب عشق و ارادت به على (عليه السلام) مورد بغض ‍ معاويه قرار داشت،تا آن كه معاويه در زمان خلافت،وى را در مورد تعقيب قرار داد. عمرو از شهر خويش گريخت،ولى معاويه با وقاحت تمام همسرش آمنه را به مدت دو سال در زندان دمشق حبس كرد،تا آن كه عمال معاويه عمرو را در منطقه موصل دستگير كردند. و پس از به شهادت رساندن عمرو، سر وي را به سوي معاويه گسيل داشتند

به دستور معاويه سر بريده عمرو براى همسرش در زندان فرستاد شد. ماءموران سنگدل حاكم شام، سر آن شهيد را به دامن آمنه انداختند و آمنه نيز كلماتى آتشين و باحزن و اندوه در فراق شوهرش بيان كرد.

در برخی منابع آمده، او را در غار، بر اثر نیش ماری، مرده یافتند و بعد سرش را جدا کردند، اما عده ای معتقدند که این مطلب، گویا برای پاک کردن جنایت صحابه کشی از دامن معاویه باشد.

مورخان نوشته اند:نخستين سرى كه در اسلام شهر به شهر گردانده شد،سر عمرو بن حمق خزاعى بود!

ابن سعد در طبقات به نقل از شعبى از بزرگان تابعين مى نويسد: اءول راءس حمل فى الاسلام راءس عمرو بن الحمق

سخن امام حسین علیه السلام در مورد او

امام حسین علیه السلام، در زمان امامت خود، در جواب، در نامه ای اعتراض آمیز به معاویه ضمن بیان حقایق زیادی از جنایات معاویه در حق شیعیان امام علی علیه السلام به او، چنین نوشت. (آیا تو قاتل «عمروبن حمق خزاعی» نیستی؟ او که از اصحاب پیامبر (ص) بود و عبادت، او را ضعیف کرده و چهره او را تغییر داده و جسم او را لاغر کرده بود؟ با آن که به او امان داده و چنان با قسم های شدید، عهد و پیمان بسته بودی که اگر به پرنده ای می دادند، از فراز ابرها به زیر می آمد. تو او را کشتی و بر خدا بی پروا شدی و عهد و پیمان او را سبک شمردی. ای عمرو، خدایت رحمت کند. آنچه در راه عقیده ات بر عهده تو بود، ادا کردی و از آن پاسداری نمودی.)

معاویه، در آخرین لحظات حیات ننگین خود، دائما نگرانی خودش را از ریختن خون او و حجربن عدی ابراز و اظهار پشیمانی می کرد.

پانویس

  1. منتهی الامال، شیخ عباس قمی
  2. عاشورا (ريشه ها، انگيزه ها، رويدادها، پيامدها)، سعيد داودى، مهدى رستم نژاد
  3. عاشورا (ريشه ها، انگيزه ها، رويدادها، پيامدها)، سعيد داودى، مهدى رستم نژاد

منابع

حاج شیخ عباس قمی, منتهی الآمال، قسمت اول، باب سوم: در تاريخ حضرت علي عليه السلام

عاشورا (ريشه ها، انگيزه ها، رويدادها، پيامدها)، سعيد داودى، مهدى رستم نژاد، عنوان "شهادت عمرو بن حمق" در دسترس در سایت غدیر، بازیابی:19 بهمن 1391

عمرو بن حمق، سایت اعلام طهور، بازیابی:19 بهمن 1391