منتقلة الطالبية (کتاب): تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
(صفحه‌ای تازه حاوی « بندانگشتی|منتقلة الطالبیة == معرفى اجمالى == «منتقلة الطال...» ایجاد کرد)
 
 
سطر ۱: سطر ۱:
[[پرونده:Ketab455.jpg|بندانگشتی|منتقلة الطالبیة]]
+
'''«مُنتَقِلَة الطالبيّة»'''، تأليف ابراهيم بن ناصر بن طباطبا علوی، کتابی در موضوع بيان شهرها و مكان‌هايى است كه قبايل طالبيّه (اولاد و فرزندان جناب [[ابوطالب]]) در آن‌جاها وطن گزيده‌ و زندگى كرده‌اند.
 +
{{مشخصات کتاب
  
 +
|عنوان=منتقلة الطالبية
  
== معرفى اجمالى ==
+
|تصویر= [[پرونده:Ketab455.jpg|240px|وسط]]
  
 +
|نویسنده=ابراهيم بن ناصر بن طباطبا
  
«منتقلة الطالبية»، تأليف ابواسماعيل، ابراهيم بن ناصر بن طباطبا، به زبان عربى و در موضوع بيان شهرها و مواضعى است كه قبايل طالبيه در آن‌جاها وطن گزيده‌اند.
+
|موضوع=تاریخ طالبیان
  
واژه «منتقله» را در عنوان «منتقلة الطالبية»، به دو صورت مى‌توان خواند:
+
|زبان= عربی
  
1. به فتح لام: در اين صورت، مراد، مكان‌هايى است كه قبيله طالبيه به آنجاها منتقل شده‌اند و در آنها سكنى گزيده‌اند. وجه صحيح، همين است، چرا كه كتاب بر اساس نام شهرها ترتيب يافته است.
+
|تعداد جلد= ۱
  
2. به كسر لام: در اين صورت، مقصود، جماعات و قبايلى هستند كه از شهرى به شهر ديگر منتقل شده‌اند، البته اين ظاهرا مراد مؤلف نيست، ولى چون كتاب هم حاوى شهرهاى مزبور است و هم شامل قبايل مذكور، پس مى‌توان گفت فتح و كسر لام هر دو درست است.
+
|عنوان افزوده1= تحقیق
  
== ساختار ==
+
|افزوده1=سيد محمدمهدى خرسان
  
 +
|عنوان افزوده2=
  
كتاب، شامل مقدمه محقق، مقدمه مؤلف و متن مى‌باشد. شهرها و مكان‌هايى كه در متن كتاب ذكر شده، به ترتيب حروف الفبا تنظيم گرديده است.
+
|افزوده2=
  
روش مؤلف، در ارائه مطالب چنين است كه در ذيل هر باب(هر حرف از حروف الفبا)، نخست، همه شهرها و مواطنى را كه مى‌خواهد شرح دهد، فهرست مى‌كند، سپس يكى يكى آنها را مى‌آورد و به شرح و تفصيل مى‌پردازد، البته گاهى اوقات، اسمى را در فهرست ذكر مى‌كند، ولى ديگر در قسمت شرح، از آن ياد نمى‌نمايد يا بر عكس كه محقق كتاب، در اواخر كتاب، در اوايل بخش«كشاف»، راز اين مطلب را بازمى‌گويد.
+
|لینک= }}
  
== گزارش محتوا ==
+
== معرفى کتاب ==
 +
«مُنتقلة الطالبية»، كتابی در ذکر اسامى شهرها، اماكن و مواضعى است كه قبايل طالبيه (اولاد و فرزندان [[ابوطالب]]) در آنها سكنى گزيده‌اند و سپس در آن‌جاها وفات نموده‌اند.
  
 +
واژه «مُنتقله» را در عنوان «منتقلة الطالبية»، به دو صورت مى‌توان خواند:
  
كتاب، حاوى بيان اسامى شهرها، اماكن و مواضعى است كه قبايل طالبيه(اولاد و فرزندان ابوطالب) در آنها سكنى گزيده‌اند و در آن‌جاها زندگى كرده‌اند و سپس وفات نموده‌اند و نيز شامل ذكر گروه‌ها و قبايلى است كه در مكان‌هاى نام برده شده، سكونت گزيده‌اند.
+
* به فتح لام: در اين صورت، مراد، مكان‌هايى است كه قبيله طالبيه به آنجاها منتقل شده‌اند و در آنها سكنى گزيده‌اند. وجه صحيح، همين است، چرا كه كتاب بر اساس نام شهرها ترتيب يافته است.
  
مؤلف در مقدمه، گزارش كوتاهى پيرامون موضوع كتاب و انگيزه خود از تأليف اين اثر و روش و شيوه بيان مطالب ارائه نموده است و متن كتاب را اين‌گونه آغاز كرده است:
+
* به كسر لام: در اين صورت، مقصود، جماعات و قبايلى هستند كه از شهرى به شهر ديگر منتقل شده‌اند، البته اين ظاهرا مراد مؤلف نيست، ولى چون كتاب هم حاوى شهرهاى مزبور است و هم شامل قبايل مذكور، پس مى‌توان گفت فتح و كسر لام هر دو درست است.
  
«باب الالف»
+
== محتوای کتاب==
 +
شهرها و مكان‌هايى كه در متن كتاب ذكر شده، به ترتيب حروف الفبا تنظيم گرديده است. روش مؤلف، در ارائه مطالب چنين است كه در ذيل هر باب (هر حرف از حروف الفبا)، نخست همه شهرها و مواطنى را كه مى‌خواهد شرح دهد، فهرست مى‌كند، سپس يكى يكى آنها را مى‌آورد و به شرح و تفصيل مى‌پردازد. البته گاهى اوقات، اسمى را در فهرست ذكر مى‌كند، ولى ديگر در قسمت شرح، از آن ياد نمى‌نمايد يا بر عكس؛ كه محقق كتاب در اواخر كتاب، در بخش «كشاف»، راز اين مطلب را بازمى‌گويد.
  
هذه اسماء البلدان و المواطن التى اولها الالف فى هذه الكتاب و قد انتقل اليها الطالبيون: اندلس، اقلام، انسلام، آثا، اسوان، اطرابلس... اخسيكت»
+
مؤلف متن كتاب را اين‌گونه آغاز كرده است: «باب الالف»؛ هذه اسماء البلدان و المواطن التى اولها الالف فى هذه الكتاب و قد انتقل اليها الطالبيون: [[اندلس]]، اقلام، انسلام، آثا، اسوان، اطرابلس...». آن‌گاه يكى يكى به شرح اماكن مزبور و گروه‌هايى كه در آنها سكونت گزيده‌اند، پرداخته است و در بقيه حروف نيز همين روش را دنبال كرده است و مطلب را به اين صورت به پايان برده است: «باب الياء» هذه اسماء البلدان و المواطن التى اولها الياء و قد انتقل اليها الطالبيون: [[یزد]]، ينبُع، [[یمن]]، [[یمامه]]... باليمامة، محمد بن الحسن بن حمزة بن القاسم بن الحسن بن زيد بن الحسن بن على بن ابى طالب عليه الصلاة و السلام و السلام على من اتبع الهدى؛ تمّ ما رأيت فى ذكر المعقّبين من الطالبيين.»
  
آن‌گاه يكى يكى به شرح اماكن مزبور و گروه‌هايى كه در آنها سكونت گزيده‌اند، پرداخته است و در بقيه حروف نيز همين روش را دنبال كرده است و مطلب را به اين صورت به پايان برده است:
+
همچنین مطالب زير توسط محقق كتاب، سيد محمدمهدى خرسان، در پايان آن ذكر شده است:
  
«باب الياء»
+
* «كشاف»، حاوى اسامى شهرها و مواضع مذكور در كتاب، به ترتيب حروف الفبا؛
  
هذه اسماء البلدان و المواطن التى اولها الياء و قد انتقل اليها الطالبيون: يزد، ينبع، يمن، يمامة
+
* «استدراک»، شامل ذكر اعلام و ساداتى از طالبيون كه پيش از مؤلف يا معاصر با وى بوده‌اند، ولى از آنها ياد نكرده است؛
  
... باليمامة، محمد بن الحسن بن حمزة بن القاسم بن الحسن بن زيد بن الحسن بن على بن ابى طالب عليه الصلاة و السلام و السلام على من اتبع الهدى؛ تم ما رأيت فى ذكر المعقبين من الطالبيين.»
+
* جدول خطا و صواب؛
  
محقق كتاب، سيد محمد مهدى خرسان، در مقدمه خويش، از داستان يافتن كتاب حاضر، كارى‌هايى كه در مورد آن انجام داده است(استنساخ كتاب، تحقيق نص، تنظيم كتاب، تعليقه‌نگارى بر كتاب و استدراك)، نسخه‌هاى كتاب، اهميت علم نسب، مصطلحات نسابين و مطالبى پيرامون مؤلف و كتاب حاضر، سخن گفته است.
+
* فهرست محتويات كتاب.
  
== وضعيت كتاب ==
+
==منابع==
 
+
*[[نرم افزار جغرافیای جهان اسلام]]، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
 
+
[[رده:منابع تاریخ اسلام]][[رده:منابع تاریخ تشیع]][[رده:کتابهای درباره شیعه]][[رده:کتاب‌های تاریخی]]
مطالب زير توسط محقق كتاب، در پايان آن ذكر شده است:
 
 
 
1. «كشاف»، حاوى اسامى شهرها و مواضع مذكور در كتاب، به ترتيب حروف الفبا؛
 
 
 
2. «استدراك»، شامل ذكر اعلام و ساداتى از طالبيون كه پيش از مؤلف يا معاصر با وى بوده‌اند، ولى از آنها ياد نكرده است؛
 
 
 
3. جدول خطا و صواب؛
 
 
 
4. فهرست محتويات كتاب.
 
 
 
توضيح واژه‌هاى غريب و دشوار و اختلاف نسخ در پاورقى‌ها ذكر شده است.
 
 
 
== منابع مقاله==
 
 
 
 
 
مقدمه و متن كتاب.
 
 
 
 
 
== منبع ==
 
ویکی نور
 

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۶ آوریل ۲۰۲۵، ساعت ۱۵:۲۰

«مُنتَقِلَة الطالبيّة»، تأليف ابراهيم بن ناصر بن طباطبا علوی، کتابی در موضوع بيان شهرها و مكان‌هايى است كه قبايل طالبيّه (اولاد و فرزندان جناب ابوطالب) در آن‌جاها وطن گزيده‌ و زندگى كرده‌اند.

Ketab455.jpg
نویسنده ابراهيم بن ناصر بن طباطبا
موضوع تاریخ طالبیان
زبان عربی
تعداد جلد ۱
تحقیق سيد محمدمهدى خرسان

معرفى کتاب

«مُنتقلة الطالبية»، كتابی در ذکر اسامى شهرها، اماكن و مواضعى است كه قبايل طالبيه (اولاد و فرزندان ابوطالب) در آنها سكنى گزيده‌اند و سپس در آن‌جاها وفات نموده‌اند.

واژه «مُنتقله» را در عنوان «منتقلة الطالبية»، به دو صورت مى‌توان خواند:

  • به فتح لام: در اين صورت، مراد، مكان‌هايى است كه قبيله طالبيه به آنجاها منتقل شده‌اند و در آنها سكنى گزيده‌اند. وجه صحيح، همين است، چرا كه كتاب بر اساس نام شهرها ترتيب يافته است.
  • به كسر لام: در اين صورت، مقصود، جماعات و قبايلى هستند كه از شهرى به شهر ديگر منتقل شده‌اند، البته اين ظاهرا مراد مؤلف نيست، ولى چون كتاب هم حاوى شهرهاى مزبور است و هم شامل قبايل مذكور، پس مى‌توان گفت فتح و كسر لام هر دو درست است.

محتوای کتاب

شهرها و مكان‌هايى كه در متن كتاب ذكر شده، به ترتيب حروف الفبا تنظيم گرديده است. روش مؤلف، در ارائه مطالب چنين است كه در ذيل هر باب (هر حرف از حروف الفبا)، نخست همه شهرها و مواطنى را كه مى‌خواهد شرح دهد، فهرست مى‌كند، سپس يكى يكى آنها را مى‌آورد و به شرح و تفصيل مى‌پردازد. البته گاهى اوقات، اسمى را در فهرست ذكر مى‌كند، ولى ديگر در قسمت شرح، از آن ياد نمى‌نمايد يا بر عكس؛ كه محقق كتاب در اواخر كتاب، در بخش «كشاف»، راز اين مطلب را بازمى‌گويد.

مؤلف متن كتاب را اين‌گونه آغاز كرده است: «باب الالف»؛ هذه اسماء البلدان و المواطن التى اولها الالف فى هذه الكتاب و قد انتقل اليها الطالبيون: اندلس، اقلام، انسلام، آثا، اسوان، اطرابلس...». آن‌گاه يكى يكى به شرح اماكن مزبور و گروه‌هايى كه در آنها سكونت گزيده‌اند، پرداخته است و در بقيه حروف نيز همين روش را دنبال كرده است و مطلب را به اين صورت به پايان برده است: «باب الياء» هذه اسماء البلدان و المواطن التى اولها الياء و قد انتقل اليها الطالبيون: یزد، ينبُع، یمن، یمامه... باليمامة، محمد بن الحسن بن حمزة بن القاسم بن الحسن بن زيد بن الحسن بن على بن ابى طالب عليه الصلاة و السلام و السلام على من اتبع الهدى؛ تمّ ما رأيت فى ذكر المعقّبين من الطالبيين.»

همچنین مطالب زير توسط محقق كتاب، سيد محمدمهدى خرسان، در پايان آن ذكر شده است:

  • «كشاف»، حاوى اسامى شهرها و مواضع مذكور در كتاب، به ترتيب حروف الفبا؛
  • «استدراک»، شامل ذكر اعلام و ساداتى از طالبيون كه پيش از مؤلف يا معاصر با وى بوده‌اند، ولى از آنها ياد نكرده است؛
  • جدول خطا و صواب؛
  • فهرست محتويات كتاب.

منابع

مسابقه از خطبه ۱۱۱ نهج البلاغه