محسن قرائتی

ولادت و خاندان

محسن قرائتى در هشتم دى‌ماه 1324 در شهر كاشان ديده به جهان گشود.پدرش، علينقى، از بازاريان خوشنام و مذهبى شهر بود. شهرت قرائتى از اين جهت به اين خانواده داده شده بود كه پدر علينقى در دوره رضاشاه با برگزارى مراسم قرائت قرآن در خانه ‌ها به احياى سنت‌ها و مفاهيم دينى همت مى ‌گماشت.

تحصیلات

حاج علينقى با وجود اشتغال در بازار، سيره پدر را پى گرفت و علاوه بر آموزش قرآن، در احياى مساجد و تكاياى مخروبه فعال بود. از همين‌رو وى علاقه‌ مند بود محسن نيز به تحصيل علوم دينى بپردازد. بر اين اساس محسن قرائتى در سن چهارده سالگى به ‌رغم ميل باطنى و به اصرار پدر وارد حوزه علميه كاشان به رياست آيت‌ اللَّه ‌حاج ‌شيخ جعفر صبورى قمى شد. وى علاوه بر تحصيل مقدمات، در جلسات تفسير قرآن توسط آيت‌ اللَّه حاج‌ شيخ‌ على‌ آقا نجفى شركت مى‌ كرد. جلساتى كه موجب پيوند وى با قرآن شد. يك‌سال بعد (1339) براى تكميل تحصيلات‌ خود به قم عزيمت كرد. در اين شهر در مدارس دينى آيت‌ اللَّه گلپايگانى و خان مشغول تحصيل شد. در مدت تحصيل، چندى به نجف اشرف رفت و به تحصيل رسائل و مكاسب پرداخت. مدتى هم در حوزه علميه مشهد به فراگيرى علوم دينى مشغول شد. پس از طىّ دروس سطح عالى، در درس خارج فقه حاضر شد.

آشنایی با تفسیر قرآن

حجت‌ الاسلام محسن قرائتى از دوره تحصيل لمعه به مطالعه تفسير مجمع‌ البيان همت گماشت. از همان زمان، مطالعات و مباحثات تفسيرى خود را يادداشت مى ‌كرد. افرادى چون آيت ‌اللَّه قربانعلى درّى نجف‌ آبادى و شهيد نوراللَّه طباطبايى‌ نژاد وى را در مباحثات تفسيرى همراهى مى ‌كردند. توشه او در مطالعات تفسيرى موجب شد چون از تصميم آيت‌ اللَّه ناصر مكارم شيرازى براى نگارش تفسير به زبان فارسى آگاهى يافت، داوطلب همكارى در گروه نويسندگان آن شود. اين همكارى به مدت پانزده سال ادامه يافت و حاصل آن تفسير نمونه است. بعدها حجت‌ الاسلام قرائتى با تجربه ‌اى كه از نگارش تفسير نمونه به دست آورده بود، به تدوين تفسير نور همت گماشت. تفسيرى كه با هدف فهم عامه نوشته شده است.

وعظ و تبلیغ

حجت ‌الاسلام شيخ‌ محسن قرائتى پس از پايان تحصيل علوم دينى، به وعظ و تبليغ مشغول شد. او اما در روش تبليغ ابداعاتى به عمل آورد. بدين‌گونه كه وى به جاى استفاده از منبر و روش سنتى تبليغ بسان معلمان از گچ و تخته‌سياه بهره برد. اين شيوه مورد توجه و تشويق عالمان برجسته‌اى چون آيت ‌اللَّه على مشكينى و شهيد مطهرى قرار گرفت. از همين‌رو پس از پيروزى انقلاب اسلامى به توصيه و پيشنهاد استاد مطهرى به اجراى برنامه «درس‌هايى از قرآن» در تلويزيون‌ پرداخت. برنامه‌اى كه بيش از سى سال به صورت هفتگى تداوم مستمر داشته است. اجراى موفق اين برنامه و اقبال عامه مردم به آن موجب شد امام‌خمينى در 1361 وى را به نمايندگى خود به سمت سرپرستى سازمان نهصت سوادآموزى منصوب كند. سازمانى كه در طول حيات خود به موفقيت شايانى دست يافته و جايزه‌هاى بين‌المللى فراوانى كسب كرده است. حجت‌ الاسلام قرائتى همواره دغدغه انتقال مفاهيم دينى به جامعه را داشته و معتقد به احياى سنت‌هاى فراموش‌ شده در جامعه اسلامى است. از همين رو در سال 1369 با پشتيبانى مقام معظم رهبرى، آيت‌ اللَّه خامنه ‌اى، به تأسيس ستاد اقامه نماز و در سال 1383 به ايجاد ستاد احياى زكات همت گماشت. حجت‌الاسلام قرائتى همچنان خود را يك معلم قرآن مى ‌داند و در مراكز دينى مختلف از جمله حوزه علميه قم به انتقال تجربيات خود در امر وعظ و تبليغ مى ‌پردازد.

منبع

زندگينامه و خدمات علمی فرهنگی حجه الاسلام و المسلمین محسن قرائتی‌, محسن قرائتى‌,تهران‌:انجمن آثار و مفاخر فرهنگى‌, 1389