خاور میانه: تفاوت بین نسخه‌ها
(مرتب سازی) |
|||
| سطر ۱: | سطر ۱: | ||
{{نیازمند ویرایش فنی}} | {{نیازمند ویرایش فنی}} | ||
| − | آسیای جنوب غربی | + | آسیای جنوب غربی و شمال شرقی افریقا را بنام '''خاور میانه'''<ref> Middel East </ref> می شناسند .خاورميانه محل تقاطع دو دريا و سه قاره بزرگ و زادگاه پيامبران و جنگاوران برجسته از دوران باستان است که همواره طمع جهانگشايان را برانگيخته است. خاور میانه بخش مرکزی جهان اسلام است. |
| − | این منطقه از نقطه نظر تاریخی و مسائل سیاسی و سوق الجیشی اهمیت ویژه ای دارد . این ناحیه به لحاظ آب و هوایی از تابستانهای بسیار گرم و خشک و زمستانهای نسبتا کوتاه ، برخوردار است . نواحی شمالی این منطقه را رشته کوههایی فرا گرفته که بخش های زیادی از ترکیه ، ایران و افغانستان را در بر می گیرد . در بخش شرقی این برجستگی ها ، زمین های همواری دیده می شود که با رسوبات دجله و فرات پدید آمده و خاک حاصلخیزی دارند . در جنوب رودهای دجله و فراب که به خلیج فارس می ریزند ، غیر از زمینهای پست بین النهرین ، شبه جزیره عربستان قرار دارد که از نظر وسعت | + | ==اصطلاح خاورمیانه== |
| − | + | اولین بار در سال 1902 میلادی افسری آمریکایی ، طی مقاله ای از این اصطلاح استفاده کرد و در سال 1948م سازمان ملل متحد آن را پذیرفت . <ref> خاور میانه جلد اول کلیات جغرافیائی - دکتر محمد تقی رضویان تهران دانشگاه شهید بهشتی 1358 . </ref> | |
| − | + | ||
| − | + | ==جغرافیای خاورمیانه== | |
| + | این منطقه از نقطه نظر تاریخی و مسائل سیاسی و سوق الجیشی اهمیت ویژه ای دارد . این ناحیه به لحاظ آب و هوایی از تابستانهای بسیار گرم و خشک و زمستانهای نسبتا کوتاه ، برخوردار است . نواحی شمالی این منطقه را رشته کوههایی فرا گرفته که بخش های زیادی از ترکیه ، ایران و افغانستان را در بر می گیرد . در بخش شرقی این برجستگی ها ، زمین های همواری دیده می شود که با رسوبات دجله و فرات پدید آمده و خاک حاصلخیزی دارند . در جنوب رودهای دجله و فراب که به خلیج فارس می ریزند ، غیر از زمینهای پست بین النهرین ، شبه جزیره عربستان قرار دارد که از نظر وسعت ،بزرگترین شبه جزیره جهان است و با وجود هم مرز بودن با دریا از سه طرف ، سرزمین خشک و صحرایی است . در اطراف دریای خزر ، دریای سیاه ، دریای مدیترانه ، دریای سرخ و خلیج فارس زمین های حاصلخیزی قابل مشاهده است. | ||
| + | |||
| + | تعداد واحدهای سیاسی این بخش از قاره آسیا به 15 واحد بالغ می گردد که در مجموع 7 میلیون کیلومتر مربع وسعت دارند . | ||
| − | + | ==ساکنان خاورمیانه== | |
| + | در خاورمیانه 6 نژاد گوناگون در کنار هم زندگی می کنند . با سه زبان اصلی عربی ، فارسی و ترکی در قسمتهای مختلف این منطقه تکلم می شود . | ||
تمرکز جمعیت به دلیل شرایط اقلیمی و موقع جغرافیائی در این بخش از آسیا یکسان نیست و اغلب مردم در مناطق ساحلی مرطوب و زمینهای حاصلخیز تمرکز یافته اند . سه کشور [[ترکیه]] ، [[ایران]] و [[افغانستان]] 75% سکنه این منطقه را تشکیل می دهند . قریب به 40% مردمان این نواحی در کانونهای شهری به سر می برند ، از | تمرکز جمعیت به دلیل شرایط اقلیمی و موقع جغرافیائی در این بخش از آسیا یکسان نیست و اغلب مردم در مناطق ساحلی مرطوب و زمینهای حاصلخیز تمرکز یافته اند . سه کشور [[ترکیه]] ، [[ایران]] و [[افغانستان]] 75% سکنه این منطقه را تشکیل می دهند . قریب به 40% مردمان این نواحی در کانونهای شهری به سر می برند ، از | ||
| − | عربستان که بگذریم ، تجانس جمعیت در کشورهای دیگر این منطقه کمتر دیده می شود و اغلب کشروها اقلیت های متفاوتی دارند . | + | عربستان که بگذریم ، تجانس جمعیت در کشورهای دیگر این منطقه کمتر دیده می شود و اغلب کشروها اقلیت های متفاوتی دارند. |
| + | |||
| + | ==دین در خاورمیانه== | ||
| + | این بخش از آسیا منشا پیدایش سه دین بزرگ [[اسلام]] ، مسیح و یهود بوده و فرهنگ در این سرزمین بر اساس معتقدات و معارف اسلامی بنیاد گزارده شده و زبان قرآن که عربی است در ان گسترش زیادی داشته که در فرهنگ های دیگر تاثیر قابل ملاحظه ای گذاشته است. | ||
| + | وجود [[مکه]] قبله گاه مسلمین ، فلسطین ( الهام بخش سه دین بزرگ ) به این منطقه اهمیت ویژه ای توام با هاله ای از قداست بخشیده است . با وقوع انقلاب اسلامی ایران در 22 بهمن 1357ش ، آسیای جنوب غربی دچار تحولی عظیم گشت که شرق و غرب را در نگرانی شدید و بهت و حیرت فرو برد . پیروزی این انقلاب شکوهمند الهی به رهبری حضرت [[امام خمینی]] ( ره ) و با ایثار و فداکاری امت مسلمان ایران اهمیت تجاری و سوق الجیشی این ناحیه را تحت الشعاع قرار داده و استکبار را از گسترش این نهضت به وحشت انداخته است . | ||
| + | |||
| + | ==تعاملات در خاورمیانه== | ||
قرار گرفتن این ناحیه در میان سه قاره اروپا ، آسیا و افریقا و نیز وجود دریاها ، رودها و تنگه های استراتژیک و بهره مندی آن از ذخائر عظیم نفت ، موجب آن شده تا ابرقدرتها و کشورهای بزرگ صنعتی برای دسترسی و سلطه بر آن ، با یکدیگر در رقابت سختی باشند و کشمکش ها و بحرانهای زیادی را در آن پدید آورند . موضع گیری دول این منطقه در مقابل دول غربی و تکیه بر ناسیونالیسم ، بسیاری از روابط و پیوندهای این منطقه را به تحلیل برده و یگانگی های فرهنگی را ضعیف نموده و با وجود آنکه ، آئین مشترک و قبله واحدی دارند در حالت نزاع و ستیز با یکدیگر به سر می برند ، این رفتارها که توام با تفرقه و تشتت است سبب آن گشته که با تؤطئه عوامل استکبار بین کشورهای مسلمان سرزمین مذکور تضادهای سیاسی ، فرهنگی و اجتماعی پدید آورده به نحوی که با وجود دسترسی به منابع عظیم و تسلط بر نواحی سوق الجیشی و مهمتر از آن ، بهره مندی از اخوت عقیدتی و بنیانهای مذهبی عمیق ، نتوانند در مناسبات جهانی به نحو تعیین کننده ای ابراز وجود کنند و از حل معضلی چون غصب سرزمین فلسطین توسط گروهی [[صهیونیست]] غاصب ، عاجز باشند . جبهه گیری های سیاسی این کشورها در موقعیت های گوناگون ، نیز آنها را وادار به تشکیل سازمانها و نهادهای سیاسی و یا پیوستن به تشکیلات سیاسی غربی نموده است . این سازمانها در حل مشکلات کشورهای مزبور و نیز رفع مسائل و بحرانهای منطقه از خود توانائی آنچنانی نداشته و شکاف بین دول اسلامی را شدت بخشیده است . | قرار گرفتن این ناحیه در میان سه قاره اروپا ، آسیا و افریقا و نیز وجود دریاها ، رودها و تنگه های استراتژیک و بهره مندی آن از ذخائر عظیم نفت ، موجب آن شده تا ابرقدرتها و کشورهای بزرگ صنعتی برای دسترسی و سلطه بر آن ، با یکدیگر در رقابت سختی باشند و کشمکش ها و بحرانهای زیادی را در آن پدید آورند . موضع گیری دول این منطقه در مقابل دول غربی و تکیه بر ناسیونالیسم ، بسیاری از روابط و پیوندهای این منطقه را به تحلیل برده و یگانگی های فرهنگی را ضعیف نموده و با وجود آنکه ، آئین مشترک و قبله واحدی دارند در حالت نزاع و ستیز با یکدیگر به سر می برند ، این رفتارها که توام با تفرقه و تشتت است سبب آن گشته که با تؤطئه عوامل استکبار بین کشورهای مسلمان سرزمین مذکور تضادهای سیاسی ، فرهنگی و اجتماعی پدید آورده به نحوی که با وجود دسترسی به منابع عظیم و تسلط بر نواحی سوق الجیشی و مهمتر از آن ، بهره مندی از اخوت عقیدتی و بنیانهای مذهبی عمیق ، نتوانند در مناسبات جهانی به نحو تعیین کننده ای ابراز وجود کنند و از حل معضلی چون غصب سرزمین فلسطین توسط گروهی [[صهیونیست]] غاصب ، عاجز باشند . جبهه گیری های سیاسی این کشورها در موقعیت های گوناگون ، نیز آنها را وادار به تشکیل سازمانها و نهادهای سیاسی و یا پیوستن به تشکیلات سیاسی غربی نموده است . این سازمانها در حل مشکلات کشورهای مزبور و نیز رفع مسائل و بحرانهای منطقه از خود توانائی آنچنانی نداشته و شکاف بین دول اسلامی را شدت بخشیده است . | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
== پانویس == | == پانویس == | ||
| + | {{پانویس}} | ||
| − | |||
== منابع == | == منابع == | ||
*سرزمین اسلام (شناخت اجمالی کشورها و نواحی مسلمان نشین جهان)، غلامرضا گلی زواره. | *سرزمین اسلام (شناخت اجمالی کشورها و نواحی مسلمان نشین جهان)، غلامرضا گلی زواره. | ||
*میترا سیدسجادی و پروین زرین کلانسری، تاريخچه ای از يک پديده جغرافيايي - سياسي(خاورميانه چيست)، روزنامه اعتماد، شماره 1470، 28 مرداد 1386. | *میترا سیدسجادی و پروین زرین کلانسری، تاريخچه ای از يک پديده جغرافيايي - سياسي(خاورميانه چيست)، روزنامه اعتماد، شماره 1470، 28 مرداد 1386. | ||
| + | |||
[[رده:جغرافیای تاریخی جهان اسلام]] | [[رده:جغرافیای تاریخی جهان اسلام]] | ||
نسخهٔ ۲۶ ژانویهٔ ۲۰۱۴، ساعت ۰۵:۳۱
آسیای جنوب غربی و شمال شرقی افریقا را بنام خاور میانه[۱] می شناسند .خاورميانه محل تقاطع دو دريا و سه قاره بزرگ و زادگاه پيامبران و جنگاوران برجسته از دوران باستان است که همواره طمع جهانگشايان را برانگيخته است. خاور میانه بخش مرکزی جهان اسلام است.
محتویات
اصطلاح خاورمیانه
اولین بار در سال 1902 میلادی افسری آمریکایی ، طی مقاله ای از این اصطلاح استفاده کرد و در سال 1948م سازمان ملل متحد آن را پذیرفت . [۲]
جغرافیای خاورمیانه
این منطقه از نقطه نظر تاریخی و مسائل سیاسی و سوق الجیشی اهمیت ویژه ای دارد . این ناحیه به لحاظ آب و هوایی از تابستانهای بسیار گرم و خشک و زمستانهای نسبتا کوتاه ، برخوردار است . نواحی شمالی این منطقه را رشته کوههایی فرا گرفته که بخش های زیادی از ترکیه ، ایران و افغانستان را در بر می گیرد . در بخش شرقی این برجستگی ها ، زمین های همواری دیده می شود که با رسوبات دجله و فرات پدید آمده و خاک حاصلخیزی دارند . در جنوب رودهای دجله و فراب که به خلیج فارس می ریزند ، غیر از زمینهای پست بین النهرین ، شبه جزیره عربستان قرار دارد که از نظر وسعت ،بزرگترین شبه جزیره جهان است و با وجود هم مرز بودن با دریا از سه طرف ، سرزمین خشک و صحرایی است . در اطراف دریای خزر ، دریای سیاه ، دریای مدیترانه ، دریای سرخ و خلیج فارس زمین های حاصلخیزی قابل مشاهده است.
تعداد واحدهای سیاسی این بخش از قاره آسیا به 15 واحد بالغ می گردد که در مجموع 7 میلیون کیلومتر مربع وسعت دارند .
ساکنان خاورمیانه
در خاورمیانه 6 نژاد گوناگون در کنار هم زندگی می کنند . با سه زبان اصلی عربی ، فارسی و ترکی در قسمتهای مختلف این منطقه تکلم می شود .
تمرکز جمعیت به دلیل شرایط اقلیمی و موقع جغرافیائی در این بخش از آسیا یکسان نیست و اغلب مردم در مناطق ساحلی مرطوب و زمینهای حاصلخیز تمرکز یافته اند . سه کشور ترکیه ، ایران و افغانستان 75% سکنه این منطقه را تشکیل می دهند . قریب به 40% مردمان این نواحی در کانونهای شهری به سر می برند ، از عربستان که بگذریم ، تجانس جمعیت در کشورهای دیگر این منطقه کمتر دیده می شود و اغلب کشروها اقلیت های متفاوتی دارند.
دین در خاورمیانه
این بخش از آسیا منشا پیدایش سه دین بزرگ اسلام ، مسیح و یهود بوده و فرهنگ در این سرزمین بر اساس معتقدات و معارف اسلامی بنیاد گزارده شده و زبان قرآن که عربی است در ان گسترش زیادی داشته که در فرهنگ های دیگر تاثیر قابل ملاحظه ای گذاشته است. وجود مکه قبله گاه مسلمین ، فلسطین ( الهام بخش سه دین بزرگ ) به این منطقه اهمیت ویژه ای توام با هاله ای از قداست بخشیده است . با وقوع انقلاب اسلامی ایران در 22 بهمن 1357ش ، آسیای جنوب غربی دچار تحولی عظیم گشت که شرق و غرب را در نگرانی شدید و بهت و حیرت فرو برد . پیروزی این انقلاب شکوهمند الهی به رهبری حضرت امام خمینی ( ره ) و با ایثار و فداکاری امت مسلمان ایران اهمیت تجاری و سوق الجیشی این ناحیه را تحت الشعاع قرار داده و استکبار را از گسترش این نهضت به وحشت انداخته است .
تعاملات در خاورمیانه
قرار گرفتن این ناحیه در میان سه قاره اروپا ، آسیا و افریقا و نیز وجود دریاها ، رودها و تنگه های استراتژیک و بهره مندی آن از ذخائر عظیم نفت ، موجب آن شده تا ابرقدرتها و کشورهای بزرگ صنعتی برای دسترسی و سلطه بر آن ، با یکدیگر در رقابت سختی باشند و کشمکش ها و بحرانهای زیادی را در آن پدید آورند . موضع گیری دول این منطقه در مقابل دول غربی و تکیه بر ناسیونالیسم ، بسیاری از روابط و پیوندهای این منطقه را به تحلیل برده و یگانگی های فرهنگی را ضعیف نموده و با وجود آنکه ، آئین مشترک و قبله واحدی دارند در حالت نزاع و ستیز با یکدیگر به سر می برند ، این رفتارها که توام با تفرقه و تشتت است سبب آن گشته که با تؤطئه عوامل استکبار بین کشورهای مسلمان سرزمین مذکور تضادهای سیاسی ، فرهنگی و اجتماعی پدید آورده به نحوی که با وجود دسترسی به منابع عظیم و تسلط بر نواحی سوق الجیشی و مهمتر از آن ، بهره مندی از اخوت عقیدتی و بنیانهای مذهبی عمیق ، نتوانند در مناسبات جهانی به نحو تعیین کننده ای ابراز وجود کنند و از حل معضلی چون غصب سرزمین فلسطین توسط گروهی صهیونیست غاصب ، عاجز باشند . جبهه گیری های سیاسی این کشورها در موقعیت های گوناگون ، نیز آنها را وادار به تشکیل سازمانها و نهادهای سیاسی و یا پیوستن به تشکیلات سیاسی غربی نموده است . این سازمانها در حل مشکلات کشورهای مزبور و نیز رفع مسائل و بحرانهای منطقه از خود توانائی آنچنانی نداشته و شکاف بین دول اسلامی را شدت بخشیده است .
پانویس
منابع
- سرزمین اسلام (شناخت اجمالی کشورها و نواحی مسلمان نشین جهان)، غلامرضا گلی زواره.
- میترا سیدسجادی و پروین زرین کلانسری، تاريخچه ای از يک پديده جغرافيايي - سياسي(خاورميانه چيست)، روزنامه اعتماد، شماره 1470، 28 مرداد 1386.
