بیت المقدس: تفاوت بین نسخه‌ها
(صفحه‌ای جدید حاوی '{{الگو:نیازمند ویرایش فنی}} قدس یا بیت المُقدس یا بیت المَقدِس، شهری باستانی در س...' ایجاد کرد) |
|||
| سطر ۱: | سطر ۱: | ||
| − | + | قدس یا بیت المُقدس یا بیت المَقدِس، شهری باستانی در سرزمین فلسطین، نخستین قبله مسلمانان و از مراکز ادیان الهی و همیشه به عنوان شهری مقدس و مورد احترام، بوده و محل [[عبادت]] نام برده شده است! | |
| − | قدس یا بیت المُقدس یا بیت المَقدِس، شهری باستانی در سرزمین فلسطین، نخستین قبله مسلمانان و از مراکز ادیان الهی و همیشه | + | |
| − | امروزه مرکز فلسطین است که به عنوان بزرگترین شهر کرانه غربی، از نظر طبیعی در دشت مرتفع منطقه یهودیه (در غرب آسیا و شمال خاورمیانه) و بین دو دریای مدیترانه و بحرالمیت قرار دارد. | + | امروزه مرکز فلسطین است که به عنوان بزرگترین شهر کرانه غربی، از نظر طبیعی در دشت مرتفع منطقه یهودیه (در غرب آسیا و شمال خاورمیانه) و بین دو دریای مدیترانه و بحرالمیت قرار دارد. |
| + | |||
| + | ==نام های مختلف قدس== | ||
| + | |||
| + | از اولین نام های این شهر "یُبوس" است، زیرا عرب های کنعانی قدیمی ترین ساکنان صاحب تمدن این ناحیه بودند و مشهورترین قبیله آنها (یبوسان) بودند که در این منطقه ساکن شده و آنجا را بنا کردند. | ||
| − | |||
| − | |||
دیگر کادش، سالم، سالیم، صهیون (شهر داود)، اوروسالیم، اورشلیم، قدس، القدس، بیت المَقدِس، ایلیا (از آن جهت که مؤسس آن "ایلیا بن ارم بن سام بن نوح" بود!) | دیگر کادش، سالم، سالیم، صهیون (شهر داود)، اوروسالیم، اورشلیم، قدس، القدس، بیت المَقدِس، ایلیا (از آن جهت که مؤسس آن "ایلیا بن ارم بن سام بن نوح" بود!) | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | فضائل شهر قدس | + | این نام، حداقل تا زمان فتح اسلامی توسط مسلمانان بر سر زبانها بود و نام های دیگری هم مثل شهر [[عدالت]]، شهر زیبا، شهر امین، شهر مقدس، کوه معبد، شهر خدا و به تنهایی معبد یا شهر هم داشته است. |
| − | درباره فضائل این شهر بسیار گفته و نوشته اند. | + | |
| − | این شهر، محل اولین قبله مسلمانان، دومین مسجد مسلمانان و یکی از چهار قصر بهشتی دنیاست که به فرموده علی علیه السلام، | + | در متون مذهبی حدود 20 نام مختلف برای آنجا آمده. در [[قرآن کریم]] بنام های "القریه"، "الارض المبارکه"، "الزیتون"، "الساهره" گفته شده است. |
| − | این مکان را پیامبران الهی بنا کرده اند، حضرت داود پیغمبر و سلیمان پیغمبر در آنجا جاه و جلالی داشتند و جبال و طیر را برای حضرت داود در اینجا مسخر کرد. خداوند به زکریای پیغمبر، فرزندش یحیی را در | + | |
| − | حضرت هاجر از "کوتا" به همین مکان (بیت المقدس) هجرت کرد. بنا به نقل اکثر مفسران، دمیدن اسرافیل در صور به امر خدا بر صخره بیت المقدس است، حضرت مریم در اینجا وفات نمود، عیسی مسیح در اینجا به دنیا آمد و پیامبر اسلام حضرت محمد صلی الله علیه و آله، | + | در روایتی آمده که در [[شب قدر]] به [[فرشتگان]] امر شد تا به همراه [[جبرئیل]] و [[میکائیل]] از سدرةالمنتهی در 4 مکان یعنی کعبه، قبر رسول الله، طور سینا و بیت المقدس هبوط کنند. |
| − | اولین بقعه ای که در روی زمین ساخته شده همان است که بر صخره بیت المقدس بنا گردید. آیات متعددی راجع به این مکان در قرآن هست که هر کدام در وصف مکان، تعابیر مختلفی شده. | + | |
| − | از جمله آیه 41 سوره | + | ==فضائل شهر قدس== |
| + | |||
| + | درباره فضائل این شهر بسیار گفته و نوشته اند. این شهر، محل اولین قبله مسلمانان، دومین مسجد مسلمانان و یکی از چهار قصر بهشتی دنیاست که به فرموده [[امام علی]] علیه السلام، [[مسجدالحرام]]، [[مسجد کوفه]]، [[مسجدالنبی]] و [[بیت المقدس]]! | ||
| + | |||
| + | این مکان را [[پیامبران]] الهی بنا کرده اند، [[حضرت داود]] پیغمبر و سلیمان پیغمبر در آنجا جاه و جلالی داشتند و جبال و طیر را برای [[حضرت داود]] در اینجا مسخر کرد. خداوند به زکریای پیغمبر، فرزندش یحیی را در اینجا بشارت داد. | ||
| + | |||
| + | حضرت هاجر از "کوتا" به همین مکان (بیت المقدس) هجرت کرد. بنا به نقل اکثر مفسران، دمیدن اسرافیل در صور به امر خدا بر صخره بیت المقدس است، [[حضرت مریم]] در اینجا وفات نمود، عیسی مسیح در اینجا به دنیا آمد و [[پیامبر اسلام]] [[حضرت محمد]] صلی الله علیه و آله، مدت ها رو به بیت المقدس [[نماز]] گزارد و بعد [[معراج]] حضرت از همین جا بود. | ||
| + | |||
| + | اولین بقعه ای که در روی زمین ساخته شده همان است که بر صخره بیت المقدس بنا گردید. آیات متعددی راجع به این مکان در [[قرآن]] هست که هر کدام در وصف مکان، تعابیر مختلفی شده. | ||
| + | |||
| + | از جمله آیه 41 [[سوره ق]]، در وصف روز حشر و "مکان قریب" را تعبیر به همین صخره در این محل نموده اند. و احادیثی از پیغمبر و ائمه معصومین حاکی از آن است که حضرت مهدی موعود به بیت المقدس هجرت می کند و آنجا منزل می گیرد. | ||
| + | |||
| + | ==قدمت بیت المقدس== | ||
| + | |||
| + | بنابر شواهد باستان شناختی، سابقه حیات بشر در منطقه بیت المقدس، به دوره نخست از دوران چهارم زمین شناسی برمی گردد. گویند که آنجا به صورت "دژی" بوده که عرب های کوچنده از جزیرةالعرب که همان کنعانی های سامی نژاد بودند، حدود 3000 سال قبل از میلاد اینجا را از دست کنعانی ها خارج کردند. | ||
| + | |||
| + | دولت یهود از حدود 1020 سال قبل از میلاد تأسیس شد و تنها مدت 80 سال حکمرانی داود و سلیمان نبی، دارای تشکیلات و سازمان سیاسی بود. [[حضرت سلیمان]] در سال چهارم حکومتش 539 سال بعد از وفات [[حضرت موسی]]، بنابر وصیت پدرش، بنای بیت المقدس را شروع کرد، 979 سال بعد از وفات حضرت موسی پیغمبر، بخت نصر دوم بابلی به آنجا حمله کرد و آنجا را خراب نمود و این شهر 70 سال به صورت خرابه باقی ماند و این اولین ویرانی "قدس" بود، بعدا در جنگی که بین ایران و بابل شد، به دست کوروش هخامنشی فتح شد و این پادشاه ایرانی اجازه داد تا بیت المقدس و معابد آنها بازسازی شود. | ||
| + | |||
| + | حدود 200 سال در تصرف ایرانیان بود که در این مدت، بعد از سقوط هخامنشیان، شهر در تصرف اسکندر مقدونی درآمد. 63 سال قبل از میلاد رومی ها و 40 سال قبل از میلاد، پارتیان ایرانی بر بیت المقدس مسلط شدند و مدتی بعد، رومیان و ایرانیان بر آنجا مسلط شدند که حضرت عیسی مسیح در دوره حکومت هر دو به دنیا آمد. | ||
| + | |||
| + | سال 132 و 66 میلادی شورش هایی بزرگ در این منطقه روی داد که به شدت از طرف رومیان سرکوب شد. تیتوس (صیطوس) شاه روم، 40 سال بعد از صعود [[حضرت عیسی]] به آسمان در همان اولین سال حکومتش به آنجا حمله کرد، هیکل یا (معبد سلیمان) را آتش زد و همه کتب را سوزاند و قدس را از بنی اسرائیل خالی کرد که این آغاز پراکندگی یهود در سراسر جهان بود و این منطقه تا فتح آن بدست مسلمانان در تحولات نظامی و سیاسی بود! | ||
| + | |||
| + | ==قدس در دوره اسلامی== | ||
| + | |||
| + | بعد از فتح شام در اواخر خلافت ابوبکر، مسلمانان به (دروازه های بیت المقدس = ایلیا) رسیدند و در طی نامه ای که (ابوعبیده جراح) به عمر خلیفه مسلمین نوشت و گفت که مردد هستم برای تسخیر قیصریه و بیت المقدس! عمر به توصیه [[امام علی]] علیه السلام دستور داد که بیت المقدس را فتح کنند و این کار حدود سال 16 هجری قمری بدست مسلمانان فتح شد که در این ماجرا عده ای از صحابه [[رسول خدا]] از جمله [[ابوذر]]، [[سلمان فارسی]]، ابومسعود انصاری، ابوهریره، عبدالله بن عباس و بلال حبشی بودند. | ||
| + | |||
| + | از آن به بعد مسلمانان، خیلی با مدارا با ادیان دیگر بخصوص یهودیان رفتار می کرد که خود این مسئله باعث شد خیلی زود به مرکز بزرگ ادیان الهی و شهر صلح و آرامش تبدیل شود. | ||
| + | |||
| + | این شهر بعدها موضوع مهمترین کشمکش های اعتقادی، دینی، میان مسیحیان و مسلمانان جهان، تحت عنوان جنگ های صلیبی شد و چندین بار خونریزی های وحشتناک و ویرانی های تأسف بار بین مسلمانان و مسیحیان گردید. | ||
| − | + | 91 سال این شهر در دست صلیبیون بود و بعد با فتح مجدد آن توسط "صلاح الدین ایوبی" پادشاه ایران، در سال 583 هـ.ق که از تصرف صلیبیون درآورد تا اوایل قرن بیستم میلادی، پیوسته در اختیار مسلمانان بود. | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | + | ==دوره عثمانی== | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | + | در زمان عثمانیان تحول بزرگی در خاورمیانه به ویژه در بیت المقدس به وجود آمد که تا حدود 4 قرن ادامه داشت. طرح ها و برنامه های زیادی برای تقویت و توسعه شهر انجام شد و تمام عناصر جمعیتی رو به رشد رفت، مدت ها امور مسیحیان بیت المقدس با معاهداتی در دست رهبران دینی کاتولیک بود و در زمان سلطان مراد چهارم، یونانیان ارتدکس بر امور آنها مسلط شدند و حکومت عثمانی تا مدتی آنجا را به خوبی اداره کرد ولی این اقدامات با افول دولت عثمانی به پایان رسید. | |
| − | در زمان عثمانیان تحول بزرگی در خاورمیانه به ویژه در بیت المقدس به وجود آمد که تا حدود 4 قرن ادامه داشت. طرح ها و برنامه های زیادی برای تقویت و توسعه شهر انجام شد و تمام عناصر جمعیتی رو به رشد رفت، | ||
| − | == منابع == | + | ==منابع== |
| + | * [http://www.tahoorkotob.com/page.php?pid=9184 قدس (بیت المقدس)، کتابخانه طهور] (با اندکی تلخیص). | ||
| − | |||
[[رده:جغرافیای تاریخی جهان اسلام]] | [[رده:جغرافیای تاریخی جهان اسلام]] | ||
نسخهٔ ۱۰ آوریل ۲۰۱۳، ساعت ۰۶:۵۸
قدس یا بیت المُقدس یا بیت المَقدِس، شهری باستانی در سرزمین فلسطین، نخستین قبله مسلمانان و از مراکز ادیان الهی و همیشه به عنوان شهری مقدس و مورد احترام، بوده و محل عبادت نام برده شده است!
امروزه مرکز فلسطین است که به عنوان بزرگترین شهر کرانه غربی، از نظر طبیعی در دشت مرتفع منطقه یهودیه (در غرب آسیا و شمال خاورمیانه) و بین دو دریای مدیترانه و بحرالمیت قرار دارد.
محتویات
نام های مختلف قدس
از اولین نام های این شهر "یُبوس" است، زیرا عرب های کنعانی قدیمی ترین ساکنان صاحب تمدن این ناحیه بودند و مشهورترین قبیله آنها (یبوسان) بودند که در این منطقه ساکن شده و آنجا را بنا کردند.
دیگر کادش، سالم، سالیم، صهیون (شهر داود)، اوروسالیم، اورشلیم، قدس، القدس، بیت المَقدِس، ایلیا (از آن جهت که مؤسس آن "ایلیا بن ارم بن سام بن نوح" بود!)
این نام، حداقل تا زمان فتح اسلامی توسط مسلمانان بر سر زبانها بود و نام های دیگری هم مثل شهر عدالت، شهر زیبا، شهر امین، شهر مقدس، کوه معبد، شهر خدا و به تنهایی معبد یا شهر هم داشته است.
در متون مذهبی حدود 20 نام مختلف برای آنجا آمده. در قرآن کریم بنام های "القریه"، "الارض المبارکه"، "الزیتون"، "الساهره" گفته شده است.
در روایتی آمده که در شب قدر به فرشتگان امر شد تا به همراه جبرئیل و میکائیل از سدرةالمنتهی در 4 مکان یعنی کعبه، قبر رسول الله، طور سینا و بیت المقدس هبوط کنند.
فضائل شهر قدس
درباره فضائل این شهر بسیار گفته و نوشته اند. این شهر، محل اولین قبله مسلمانان، دومین مسجد مسلمانان و یکی از چهار قصر بهشتی دنیاست که به فرموده امام علی علیه السلام، مسجدالحرام، مسجد کوفه، مسجدالنبی و بیت المقدس!
این مکان را پیامبران الهی بنا کرده اند، حضرت داود پیغمبر و سلیمان پیغمبر در آنجا جاه و جلالی داشتند و جبال و طیر را برای حضرت داود در اینجا مسخر کرد. خداوند به زکریای پیغمبر، فرزندش یحیی را در اینجا بشارت داد.
حضرت هاجر از "کوتا" به همین مکان (بیت المقدس) هجرت کرد. بنا به نقل اکثر مفسران، دمیدن اسرافیل در صور به امر خدا بر صخره بیت المقدس است، حضرت مریم در اینجا وفات نمود، عیسی مسیح در اینجا به دنیا آمد و پیامبر اسلام حضرت محمد صلی الله علیه و آله، مدت ها رو به بیت المقدس نماز گزارد و بعد معراج حضرت از همین جا بود.
اولین بقعه ای که در روی زمین ساخته شده همان است که بر صخره بیت المقدس بنا گردید. آیات متعددی راجع به این مکان در قرآن هست که هر کدام در وصف مکان، تعابیر مختلفی شده.
از جمله آیه 41 سوره ق، در وصف روز حشر و "مکان قریب" را تعبیر به همین صخره در این محل نموده اند. و احادیثی از پیغمبر و ائمه معصومین حاکی از آن است که حضرت مهدی موعود به بیت المقدس هجرت می کند و آنجا منزل می گیرد.
قدمت بیت المقدس
بنابر شواهد باستان شناختی، سابقه حیات بشر در منطقه بیت المقدس، به دوره نخست از دوران چهارم زمین شناسی برمی گردد. گویند که آنجا به صورت "دژی" بوده که عرب های کوچنده از جزیرةالعرب که همان کنعانی های سامی نژاد بودند، حدود 3000 سال قبل از میلاد اینجا را از دست کنعانی ها خارج کردند.
دولت یهود از حدود 1020 سال قبل از میلاد تأسیس شد و تنها مدت 80 سال حکمرانی داود و سلیمان نبی، دارای تشکیلات و سازمان سیاسی بود. حضرت سلیمان در سال چهارم حکومتش 539 سال بعد از وفات حضرت موسی، بنابر وصیت پدرش، بنای بیت المقدس را شروع کرد، 979 سال بعد از وفات حضرت موسی پیغمبر، بخت نصر دوم بابلی به آنجا حمله کرد و آنجا را خراب نمود و این شهر 70 سال به صورت خرابه باقی ماند و این اولین ویرانی "قدس" بود، بعدا در جنگی که بین ایران و بابل شد، به دست کوروش هخامنشی فتح شد و این پادشاه ایرانی اجازه داد تا بیت المقدس و معابد آنها بازسازی شود.
حدود 200 سال در تصرف ایرانیان بود که در این مدت، بعد از سقوط هخامنشیان، شهر در تصرف اسکندر مقدونی درآمد. 63 سال قبل از میلاد رومی ها و 40 سال قبل از میلاد، پارتیان ایرانی بر بیت المقدس مسلط شدند و مدتی بعد، رومیان و ایرانیان بر آنجا مسلط شدند که حضرت عیسی مسیح در دوره حکومت هر دو به دنیا آمد.
سال 132 و 66 میلادی شورش هایی بزرگ در این منطقه روی داد که به شدت از طرف رومیان سرکوب شد. تیتوس (صیطوس) شاه روم، 40 سال بعد از صعود حضرت عیسی به آسمان در همان اولین سال حکومتش به آنجا حمله کرد، هیکل یا (معبد سلیمان) را آتش زد و همه کتب را سوزاند و قدس را از بنی اسرائیل خالی کرد که این آغاز پراکندگی یهود در سراسر جهان بود و این منطقه تا فتح آن بدست مسلمانان در تحولات نظامی و سیاسی بود!
قدس در دوره اسلامی
بعد از فتح شام در اواخر خلافت ابوبکر، مسلمانان به (دروازه های بیت المقدس = ایلیا) رسیدند و در طی نامه ای که (ابوعبیده جراح) به عمر خلیفه مسلمین نوشت و گفت که مردد هستم برای تسخیر قیصریه و بیت المقدس! عمر به توصیه امام علی علیه السلام دستور داد که بیت المقدس را فتح کنند و این کار حدود سال 16 هجری قمری بدست مسلمانان فتح شد که در این ماجرا عده ای از صحابه رسول خدا از جمله ابوذر، سلمان فارسی، ابومسعود انصاری، ابوهریره، عبدالله بن عباس و بلال حبشی بودند.
از آن به بعد مسلمانان، خیلی با مدارا با ادیان دیگر بخصوص یهودیان رفتار می کرد که خود این مسئله باعث شد خیلی زود به مرکز بزرگ ادیان الهی و شهر صلح و آرامش تبدیل شود.
این شهر بعدها موضوع مهمترین کشمکش های اعتقادی، دینی، میان مسیحیان و مسلمانان جهان، تحت عنوان جنگ های صلیبی شد و چندین بار خونریزی های وحشتناک و ویرانی های تأسف بار بین مسلمانان و مسیحیان گردید.
91 سال این شهر در دست صلیبیون بود و بعد با فتح مجدد آن توسط "صلاح الدین ایوبی" پادشاه ایران، در سال 583 هـ.ق که از تصرف صلیبیون درآورد تا اوایل قرن بیستم میلادی، پیوسته در اختیار مسلمانان بود.
دوره عثمانی
در زمان عثمانیان تحول بزرگی در خاورمیانه به ویژه در بیت المقدس به وجود آمد که تا حدود 4 قرن ادامه داشت. طرح ها و برنامه های زیادی برای تقویت و توسعه شهر انجام شد و تمام عناصر جمعیتی رو به رشد رفت، مدت ها امور مسیحیان بیت المقدس با معاهداتی در دست رهبران دینی کاتولیک بود و در زمان سلطان مراد چهارم، یونانیان ارتدکس بر امور آنها مسلط شدند و حکومت عثمانی تا مدتی آنجا را به خوبی اداره کرد ولی این اقدامات با افول دولت عثمانی به پایان رسید.
منابع
- قدس (بیت المقدس)، کتابخانه طهور (با اندکی تلخیص).
