قیس بن مسهر صیداوی: تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
(تصحیح رده)
سطر ۱: سطر ۱:
'''قیس بن مسهر الصیداوی''' <ref> قيس بن عبدالله همدانى هم گفته اند.</ref>
+
ضبط نام :قيس بن مُسهِر صَيداوى
  
صیدا، طایفه ای از اسد هستند. قیس، فرزند مسهر بن خالد اسدی صیداوی، مردی شریف، و در قبیله ی خود به بزرگواری و شخصیت نام برده می شد. شجاع، ثابت قدم، وفادار، با[[اخلاص]] [[رسول خدا]] و اهل بیتش بود.<ref> زندگاني [[امام حسين]] علیه السلام، جلد 2، ص 138.</ref>
+
قيس بن مُسهِر ، يكى از ياران امام حسين عليه السلام بود كه در نهضت كوفه ، نقش بسيار فعّالى داشت . وى بارها از كوفه براى امام عليه السلام پيام بُرد و پيام امام عليه السلام را براى كوفيان، باز آورد. تا اینکه در آخرین ماموریت خود، توسّط حُصَين بن تميم (/ نُمَير) ، دستگير و به دستور ابن زیاد به شهيد رسید.
  
از شهداى نهضت [[امام حسين ]] علیه السلام كه پيش از [[عاشورا]] در [[كوفه]] به شهادت رسيد. قيس، از جوانمردان شجاع كوفه و از اشراف طايفه بنى‌اسد و يكى از نامه‌رسانان مردم كوفه به امام حسين  علیه السلام بود. همراه [[مسلم بن عقيل]] از [[مكه]] به كوفه آمد. پس از مدتى نامه مسلم را كه حاوى خبر بيعت كوفيان بود به [[مكه]] برد و به سيدالشهدا تسليم كرد. امام حسين  علیه السلام در منزلگاه  «بطن الرمه » (مكانى در منطقه حاجز) نامه اى خطاب به كوفيان نوشت كه در آن، خبر از حركت  خويش به سوى كوفه بود. نامه را به قيس بن مسهر سپرد تا به كوفه برساند.
+
== نسب قیس ==
 +
 
 +
صیدا، طایفه ای از اسد هستند. قیس، فرزند مسهر بن خالد اسدی صیداوی، مردی شریف، و در قبیله ی خود به بزرگواری و شخصیت نام برده می شد. شجاع، ثابت قدم، وفادار، با [[اخلاص]] [[رسول خدا]] و اهل بیتش بود.<ref> زندگاني [[امام حسين]] علیه السلام، جلد 2، ص 138.</ref>
 +
 
 +
== فعالیت های قیس بن مصهر در نهضت حسینی ==
 +
قیس در نهضت امام حسین علیه السلام از نامه رسانان مردم کوفه به امام بود.  
 +
 
 +
قیس در نهضت كوفه ، نقش بسيار فعّالى داشت . وى بارها از كوفه براى امام عليه السلام پيام بُرد و پيام امام عليه السلام را براى كوفيان، باز آورد. از جمله فعّاليت هاى اوست :
 +
 
 +
'''۱ . رساندن دعوت نامه كوفيان به امام عليه السلام در مكّه ، همراه با چند تن ديگر ؛'''
 +
 
 +
بعد از مرگ معاویه، شیعیان در منزل سلیمان بن صرد خزاعی جمع شدند و نامه هایی پی درپی به امام حسین علیه السلام نوشتند و در آن خواستار بیعت با ایشان شدند. قیس همراه عبدالرحمان بن عبدالله ارحبی حامل دومین نامه کوفیان به سوی امام حسین علیه السلام در مکه بود.
 +
 
 +
'''۲ . همراهى با مسلم عليه السلام در سفر به كوفه و رساندن نامه مسلم عليه السلام در مسير كوفه به امام عليه السلام جهت كسبِ تكليف ؛'''
 +
 
 +
قیس پس از رساندن نامه کوفیان به امام حسین علیه السلام در مکه، همراه مسلم بن عقیل راهی کوفه شد. مسلم ابتدا به مدینه رفت و دو نفر راهنما برای خود انتخاب کرد و راه کوفه را در پیش گرفت.آن دو مسلم را از بیراهه بردند و راه را گم کردند.تشنگی شدیدی بر آنان غلبه کرد و از ادامه راه بازماندند.پس از آنکه راه را پیدا کردند با اشاره علایم راه را به مسلم نشان دادند و خود در اثر تشنگی جان سپردند .مسلم پس از پیمودن راه به محلی که معروف به مضیق بوده و آب فراوانی داشت که قبیله بنی کلب از آن سیراب می‌شدند، رسید و نامه‌ای به امام نوشت و به وسیله قیس بن مسهر ارسال داشت.متن نامه چنین بود: اما بعد، من از مدینه با دو تن راهنما به کوفه رهسپار شدم.آن دو از راه کناره گرفته و راه را گم کردند.تشنگی بر ایشان سخت شد.دیری نپایید که از دنیا برفتند.ما به راه خود ادامه دادیم، تا آنگاه که به آب رسیدیم جز رمقی مختصر برای ما نمانده بود و این آب در دره خبث است و به نام مضیق خوانده می‌شود و من این راه را به واسطه این جریان به فال بد گرفتم از این رو چنانچه اجازه دهید مرا از رفتن بدین سفر معذور دارید، و دیگری را به جای من بفرستید.و السلام.
 +
 
 +
امام حسین ع در پاسخ او نوشت: اما بعد، من از آن بیم دارم که چیزی جز ترس نباشد که تو را وادار به استعفا کرده است.پس اندیشه مکن و همان راهی که تو را فرستاده‌ام در پیش گیر.همین که مسلم نامه حضرت را خواند گفت: من هرگز از جان خود بیمناک نیستم.پس بیدرنگ راه کوفه را در پیش گرفتند.
 +
 
 +
'''۳ . رساندن نامه مسلم عليه السلام از كوفه به امام عليه السلام در مكّه ؛'''
 +
 
 +
'''۴ . همراهى با امام عليه السلام در سفر به كربلا و بردن نامه امام عليه السلام به كوفيان از محلّى به نام حاجِز'''
 +
 
 +
امام حسين  علیه السلام در منزلگاه  «بطن الرمه » (مكانى در منطقه حاجز) نامه اى خطاب به كوفيان نوشت كه در آن، خبر از حركت  خويش به سوى كوفه بود. نامه را به قيس بن مسهر سپرد تا به كوفه برساند.
  
 
قيس در منطقه قادسيه، توسط [[حصين بن نمير]] كه از سران سپاه كوفه بود دستگير شد. براى  اين كه مضمون نامه و اسامى اشخاص به دست دشمن نيفتد، قيس بن مسهر نامه را از بين  برد. او را نزد عبيدالله بن زياد بردند. تلاش والى [[كوفه]] براى دستيابى به نام كسانى كه  مخاطب نامه بودند بى نتيجه ماند.<ref> حياة الامام الحسين  علیه السلام، ج 3، ص 62، انصارالحسين، ص 107.</ref> ابن زياد از او خواست كه يا نام اشخاص را بگويد يا بر منبر رود و در حضور مردم حسين بن على و [[امام حسن]] و على بن ابى طالب را لعن كند وگرنه كشته خواهد شد.  
 
قيس در منطقه قادسيه، توسط [[حصين بن نمير]] كه از سران سپاه كوفه بود دستگير شد. براى  اين كه مضمون نامه و اسامى اشخاص به دست دشمن نيفتد، قيس بن مسهر نامه را از بين  برد. او را نزد عبيدالله بن زياد بردند. تلاش والى [[كوفه]] براى دستيابى به نام كسانى كه  مخاطب نامه بودند بى نتيجه ماند.<ref> حياة الامام الحسين  علیه السلام، ج 3، ص 62، انصارالحسين، ص 107.</ref> ابن زياد از او خواست كه يا نام اشخاص را بگويد يا بر منبر رود و در حضور مردم حسين بن على و [[امام حسن]] و على بن ابى طالب را لعن كند وگرنه كشته خواهد شد.  
سطر ۹: سطر ۳۲:
 
وى رفتن بر منبر را پذيرفت، اما وقتى شروع به سخن كرد، پس از حمد و ثناى الهى، بر حسين بن على و امام حسن مجتبى و اميرالمؤمنين رحمت فرستاد و عبيدالله  زياد و پدرش را لعنت كرد و مردم را به يارى سيدالشهدا فراخواند.
 
وى رفتن بر منبر را پذيرفت، اما وقتى شروع به سخن كرد، پس از حمد و ثناى الهى، بر حسين بن على و امام حسن مجتبى و اميرالمؤمنين رحمت فرستاد و عبيدالله  زياد و پدرش را لعنت كرد و مردم را به يارى سيدالشهدا فراخواند.
  
وقتى خبر به ابن زياد دادند، دستور داد او را بالاى قصر برده از آنجا به زير افكندند و شهيد شد.<ref> ارشاد مفيد، ص 220.</ref> چون خبر شهادتش به [[امام حسين ]] علیه السلام رسيد، بى اختيار گريست و اين آيه راخواند: «رجال صدقوا ما عاهدوا الله عليه فمنهم من قضى نحبه و منهم من ينتظر و ما بدلوا تبديلا».<ref> [[سوره احزاب]]، آيه 23.</ref>
+
وقتى خبر به ابن زياد دادند، دستور داد او را بالاى قصر برده از آنجا به زير افكندند و شهيد شد.<ref> ارشاد مفيد، ص 220.</ref>  
 +
 
 +
==رسیدن خبر شهادت قیس به امام حسین علیه السلام==
 +
 
 +
در تاریخ طبری آمده است : [امام حسين عليه السلام به چهار مردى كه از كوفه آمده بودند ، ]فرمود: «به من خبر دهيد كه آيا فرستاده ام نزد شما آمد؟» . گفتند: چه كسى؟ فرمود: «قيس بن مُسهِر صيداوى» . گفتند: آرى. حُصَين بن تميم ، او را دستگير كرد و نزد ابن زياد فرستاد. ابن زياد به وى دستور داد تا تو و پدرت را لعنت كند. قيس بر تو و پدرت ، درود فرستاد و ابن زياد و پدرش را لعنت كرد و مردم را به يارى تو دعوت نمود و از آمدنت خبر داد. آن گاه ابن زياد ، دستور داد و از بالاى قصر ، [به پايين ]پرتاب شد . چشمان حسين عليه السلام اشك آلود شد و نتوانست جلوى اشك هايش را بگيرد و فرمود: اين آيه راخواند: «رجال صدقوا ما عاهدوا الله عليه فمنهم من قضى نحبه و منهم من ينتظر و ما بدلوا تبديلا».<ref> [[سوره احزاب]]، آيه 23.</ref> «برخى از آنان به شهادت رسيدند و برخى از آنها در انتظار [شهادت] هستند و هرگز [عقيده خود را] تغيير نداده اند» . بار خدايا! بهشت را منزلگاه ما و آنان ، گردان و ميان ما و آنان، در محلّ استقرار رحمتت و پاداش هاى ذخيره شده و مرغوب، جمع گردان». <ref> دانشنامه امام حسين عليه السلام بر پايه قرآن، حديث و تاریخ ج4، ص387 به نقل از تاریخ طبری، ج ۵، ص ۱۶۵
 +
</ref>
 +
همچنین آمده است که امام حسین علیه السلام پس از آن فرمود: « قيس، دليرانه به  استقبال شهادت رفت و تا پاى جان ايستاد و تزلزلى نيافت».<ref> فرهنگ عاشورا، جواد محدثی.</ref>
 +
 
 +
 
 +
== قیس در زیارت نامه های امام حسین (ع) و شهدای کربلا ==
  
(مردانى كه بر سر پيمان خويش با خدا، صادق بودند، برخى از آنان شهيد شدند و برخى ديگر انتظار مى كشند و پيمان را هيچ عوض و دگرگون نكردند.) قيس، دليرانه به  استقبال شهادت رفت و تا پاى جان ايستاد و تزلزلى نيافت.<ref> فرهنگ عاشورا، جواد محدثی.</ref>
+
نام وى در «زيارت رجبيه» ۵ و «زيارت ناحيه» ۶ ، چنين آمده است : سلام بر قيس بن مسُهِر صَيداوى!
  
 
==پانویس==
 
==پانویس==

نسخهٔ ‏۱۵ ژانویهٔ ۲۰۱۳، ساعت ۰۶:۰۵

ضبط نام :قيس بن مُسهِر صَيداوى

قيس بن مُسهِر ، يكى از ياران امام حسين عليه السلام بود كه در نهضت كوفه ، نقش بسيار فعّالى داشت . وى بارها از كوفه براى امام عليه السلام پيام بُرد و پيام امام عليه السلام را براى كوفيان، باز آورد. تا اینکه در آخرین ماموریت خود، توسّط حُصَين بن تميم (/ نُمَير) ، دستگير و به دستور ابن زیاد به شهيد رسید.

نسب قیس

صیدا، طایفه ای از اسد هستند. قیس، فرزند مسهر بن خالد اسدی صیداوی، مردی شریف، و در قبیله ی خود به بزرگواری و شخصیت نام برده می شد. شجاع، ثابت قدم، وفادار، با اخلاص رسول خدا و اهل بیتش بود.[۱]

فعالیت های قیس بن مصهر در نهضت حسینی

قیس در نهضت امام حسین علیه السلام از نامه رسانان مردم کوفه به امام بود.

قیس در نهضت كوفه ، نقش بسيار فعّالى داشت . وى بارها از كوفه براى امام عليه السلام پيام بُرد و پيام امام عليه السلام را براى كوفيان، باز آورد. از جمله فعّاليت هاى اوست :

۱ . رساندن دعوت نامه كوفيان به امام عليه السلام در مكّه ، همراه با چند تن ديگر ؛

بعد از مرگ معاویه، شیعیان در منزل سلیمان بن صرد خزاعی جمع شدند و نامه هایی پی درپی به امام حسین علیه السلام نوشتند و در آن خواستار بیعت با ایشان شدند. قیس همراه عبدالرحمان بن عبدالله ارحبی حامل دومین نامه کوفیان به سوی امام حسین علیه السلام در مکه بود.

۲ . همراهى با مسلم عليه السلام در سفر به كوفه و رساندن نامه مسلم عليه السلام در مسير كوفه به امام عليه السلام جهت كسبِ تكليف ؛

قیس پس از رساندن نامه کوفیان به امام حسین علیه السلام در مکه، همراه مسلم بن عقیل راهی کوفه شد. مسلم ابتدا به مدینه رفت و دو نفر راهنما برای خود انتخاب کرد و راه کوفه را در پیش گرفت.آن دو مسلم را از بیراهه بردند و راه را گم کردند.تشنگی شدیدی بر آنان غلبه کرد و از ادامه راه بازماندند.پس از آنکه راه را پیدا کردند با اشاره علایم راه را به مسلم نشان دادند و خود در اثر تشنگی جان سپردند .مسلم پس از پیمودن راه به محلی که معروف به مضیق بوده و آب فراوانی داشت که قبیله بنی کلب از آن سیراب می‌شدند، رسید و نامه‌ای به امام نوشت و به وسیله قیس بن مسهر ارسال داشت.متن نامه چنین بود: اما بعد، من از مدینه با دو تن راهنما به کوفه رهسپار شدم.آن دو از راه کناره گرفته و راه را گم کردند.تشنگی بر ایشان سخت شد.دیری نپایید که از دنیا برفتند.ما به راه خود ادامه دادیم، تا آنگاه که به آب رسیدیم جز رمقی مختصر برای ما نمانده بود و این آب در دره خبث است و به نام مضیق خوانده می‌شود و من این راه را به واسطه این جریان به فال بد گرفتم از این رو چنانچه اجازه دهید مرا از رفتن بدین سفر معذور دارید، و دیگری را به جای من بفرستید.و السلام.

امام حسین ع در پاسخ او نوشت: اما بعد، من از آن بیم دارم که چیزی جز ترس نباشد که تو را وادار به استعفا کرده است.پس اندیشه مکن و همان راهی که تو را فرستاده‌ام در پیش گیر.همین که مسلم نامه حضرت را خواند گفت: من هرگز از جان خود بیمناک نیستم.پس بیدرنگ راه کوفه را در پیش گرفتند.

۳ . رساندن نامه مسلم عليه السلام از كوفه به امام عليه السلام در مكّه ؛

۴ . همراهى با امام عليه السلام در سفر به كربلا و بردن نامه امام عليه السلام به كوفيان از محلّى به نام حاجِز

امام حسين علیه السلام در منزلگاه «بطن الرمه » (مكانى در منطقه حاجز) نامه اى خطاب به كوفيان نوشت كه در آن، خبر از حركت خويش به سوى كوفه بود. نامه را به قيس بن مسهر سپرد تا به كوفه برساند.

قيس در منطقه قادسيه، توسط حصين بن نمير كه از سران سپاه كوفه بود دستگير شد. براى اين كه مضمون نامه و اسامى اشخاص به دست دشمن نيفتد، قيس بن مسهر نامه را از بين برد. او را نزد عبيدالله بن زياد بردند. تلاش والى كوفه براى دستيابى به نام كسانى كه مخاطب نامه بودند بى نتيجه ماند.[۲] ابن زياد از او خواست كه يا نام اشخاص را بگويد يا بر منبر رود و در حضور مردم حسين بن على و امام حسن و على بن ابى طالب را لعن كند وگرنه كشته خواهد شد.

وى رفتن بر منبر را پذيرفت، اما وقتى شروع به سخن كرد، پس از حمد و ثناى الهى، بر حسين بن على و امام حسن مجتبى و اميرالمؤمنين رحمت فرستاد و عبيدالله زياد و پدرش را لعنت كرد و مردم را به يارى سيدالشهدا فراخواند.

وقتى خبر به ابن زياد دادند، دستور داد او را بالاى قصر برده از آنجا به زير افكندند و شهيد شد.[۳]

رسیدن خبر شهادت قیس به امام حسین علیه السلام

در تاریخ طبری آمده است : [امام حسين عليه السلام به چهار مردى كه از كوفه آمده بودند ، ]فرمود: «به من خبر دهيد كه آيا فرستاده ام نزد شما آمد؟» . گفتند: چه كسى؟ فرمود: «قيس بن مُسهِر صيداوى» . گفتند: آرى. حُصَين بن تميم ، او را دستگير كرد و نزد ابن زياد فرستاد. ابن زياد به وى دستور داد تا تو و پدرت را لعنت كند. قيس بر تو و پدرت ، درود فرستاد و ابن زياد و پدرش را لعنت كرد و مردم را به يارى تو دعوت نمود و از آمدنت خبر داد. آن گاه ابن زياد ، دستور داد و از بالاى قصر ، [به پايين ]پرتاب شد . چشمان حسين عليه السلام اشك آلود شد و نتوانست جلوى اشك هايش را بگيرد و فرمود: اين آيه راخواند: «رجال صدقوا ما عاهدوا الله عليه فمنهم من قضى نحبه و منهم من ينتظر و ما بدلوا تبديلا».[۴] «برخى از آنان به شهادت رسيدند و برخى از آنها در انتظار [شهادت] هستند و هرگز [عقيده خود را] تغيير نداده اند» . بار خدايا! بهشت را منزلگاه ما و آنان ، گردان و ميان ما و آنان، در محلّ استقرار رحمتت و پاداش هاى ذخيره شده و مرغوب، جمع گردان». [۵] همچنین آمده است که امام حسین علیه السلام پس از آن فرمود: « قيس، دليرانه به استقبال شهادت رفت و تا پاى جان ايستاد و تزلزلى نيافت».[۶]


قیس در زیارت نامه های امام حسین (ع) و شهدای کربلا

نام وى در «زيارت رجبيه» ۵ و «زيارت ناحيه» ۶ ، چنين آمده است : سلام بر قيس بن مسُهِر صَيداوى!

پانویس

  1. زندگاني امام حسين علیه السلام، جلد 2، ص 138.
  2. حياة الامام الحسين علیه السلام، ج 3، ص 62، انصارالحسين، ص 107.
  3. ارشاد مفيد، ص 220.
  4. سوره احزاب، آيه 23.
  5. دانشنامه امام حسين عليه السلام بر پايه قرآن، حديث و تاریخ ج4، ص387 به نقل از تاریخ طبری، ج ۵، ص ۱۶۵
  6. فرهنگ عاشورا، جواد محدثی.