محمدآصف محسنی

آیت الله العظمی محمدآصف محسنی (۱۳۱۴ - ۱۳۹۸ ش) فرزند محمدمیرزا، متولد قندهار و از مراجع تقلید ساکن افغانستان بود. ایشان به زبان‌های فارسی، عربی، اردو و پشتو مسلط بوده و از قدرتمندترین شخصیت های شیعه افغانستان به حساب می آمد. او مدافع تقریب مذاهب اسلامی و از معدود علمای شیعه پشتون بود. ایشان از شاگردان سید محسن حکیم و سید ابوالقاسم خویی است و آثاری در رجال، فقه و حدیث دارد.

نام کامل	محمد آصف محسنی
زادروز	1314 شمسی
زادگاه	قندهار- افغانستان
وفات	1398 شمسی
مدفن	کابل
آثار	رسائل فقهی، متافیزیک، قرآن یا سند اسلام، فوائد دین در زندگانی، اقتصاد معتدل

این مدخل از دانشنامه هنوز نوشته نشده است.

محتوای فعلی مقاله یکی از پایگاه های معتبر متناسب با عنوان است.

(احتمالا تصرف اندکی صورت گرفته است)

زندگی نامه

حضرت آیت الله العظمی ‌‌محسنی مدظله العالی فرزند محمد میرزا محسنی در یک خانواده مذهبی و مومن شب جمعه پنجم ثور (اردیبهشت) سال 1314 خورشیدی مطابق با 22 محرم الحرام سال 1354 قمری مساوی با 26 آپریل 1936 میلادی در شهر قندهار به دنیا آمد. در سال 1949 میلادی با پدر بزرگوارش به پاکستان رفت و در پاکستان زبان اردو را آموخت.

در سال 1331 خورشیدی کارمند اطاق‌های تجارت شهر قندهار شد اما عشق و علاقه شدید که به تحصیل علوم دینی داشت، این شغل را رها کرد و به تحصیل پرداخت و سپس به ولسوالی جاغوری رفت و به مدت هشت ماه ادبیات و منطق را در آنجا فراگرفت. در سال 1332 خورشیدی به نجف اشرف رفت و در طول دو سال و نیم دروس سطوح را به پایان رساند. سپس به دروس خارج فقه و اصول پرداخت و پیش آیت الله العظمی‌‌ سید محسن حکیم و آیت الله شیخ حسین حلی و آیت الله سید عبدالاعلی سبزواری و آیت الله العظمی‌‌ خوئی به شاگردی پرداخت.

او پس از دوازده سال تحصیل در نجف به زادگاهش قندهار بازگشت و حسینیه بزرگ قندهار و مدرسه علمیه آن شهر را تأسیس کرد. در سال 1357 خورشیدی حضرت آیت الله العظمی‌‌ محسنی دام ظله به حج رفت و بعد از حج، به سوریه رفت و چند ماهی در شهر دمشق مشغول تدریس علوم حوزه‌ای شد. او سپس به ایران رفت و در فروردین (حمل) سال 1357 خورشیدی با جمعی از روحانیون افغانستان مقیم حوزه علمیه مقدس قم، حزب حرکت اسلامی ‌‌افغانستان را تأسیس نمودند. حزب حرکت اسلامی ‌‌به رهبری حضرت آیت الله محسنی دام ظله در بُعد نظامی ‌‌بیش از صد پایگاه نظامی‌‌ در نوزده ولایت افغانستان ایجاد نموده و هزاران نیروی مسلح را بر علیه متجاوزین اسلام و وطن (شوروی سابق) سازماندهی و رهبری کرد.

در زمان حاکمیت اولین دولت مجاهدین در کابل وی منشی و سخنگوی شورای رهبری دولت اسلامی ‌‌افغانستان بود. پس از وقوع جنگ‌های داخلی بین گروه‌های مجاهدین کابل را ترک نموده و مدتی مقیم شهر اسلام آباد پاکستان شد. در سال 1376 خورشیدی پاکستان را ترک نمود و مقیم شهر مقدس قم در ایران شد. و معظم‌له در این شهر به تدریس خارج فقه، علم کلام و علم رجال پرداخت.

بعد از سقوط حکومت طالبان، به کابل بازگشت و تاکنون نیز در این شهر سکونت دارد. از مهم‌ترین اقدامات ایشان در کابل رسمیت مذهب تشیع، تأسیس تلویزیون تمدن و ساخت مجتمع بزرگ علمی ‌‌فرهنگی خاتم النبیین صلی الله علیه و آله است که نظیر خود را در افغانستان ندارد.

نبوغ علمی

حضرت آیت الله الـعظمی ‌‌محسنی دام ظله همواره در بحوث اساتید خود استعداد و هوش فوق‌العاده‌ای از خود نشان می‌‌دادند و برجسته‌تر از اکثر هم‌درسانش بود. وی در كثرت تحقیق و تتبع در مسائل فقهی و رجال و تداوم فعالیت علمی ‌‌و آشنائی با بسیاری از نظریه‌ها در میدان‌های علمی ‌‌گوناگون، در حوزه، مهارت استثنائی نشان دادند. و همیشه مورد توجه اساتید و هم‌درسانش بوده است. و گواهینامه‌های در علم رجال؛ علم کلام و حدیث بدست آورده است که حکایت از درایت حضرت آیت الله العظمی ‌‌محسنی مدظله العالی در این زمینه دارد.

سفرها

حضرت آیت الله العظمی ‌‌محسنی دام ظله به کشورهای متعدد سفر نموده است که اکثر این سفرها علمی، فرهنگی، اقتصادی، سیاسی و اجتماعی بوده است. از جمله سفرهای در کشورهای همسایه پاکستان، ایران، شبهه قاره هند و ترکیه داشته‌اند و ایشان مدت‌های مدید برای فراگیری علوم اسلامی ‌‌در کشور عراق (نجف اشرف) که مهد علوم آن روز بوده است ساکن بودند و سایر کشورهای عربی همچون سوریه که مدت‌ها در آنجا تدریس نموده است، عربستان سعودی، لبنان، کویت، امارات متحده عربی و اردن سفرهای داشته است.

علاوه بر این ایشان سفرهای فراقاره‌ای نیز داشته‌اند که جهت شرکت در کنفرانس‌های علمی و سیاسی رفته‌اند از جمله انگستان، آلمان، فرانسه، سنگال سودان، مسکو (روسیه) و اتریش.

ملاقات‌ها

حضرت آیت الله العظمی ‌‌محسنی مدظله العالی یکی از شخصیت‌های ممتاز و برجسته جهانی می‌باشد که خواه‌ناخواه ملاقات‌های فراوان با رهبران و روئسای کشورهای جهان داشته است که ما به تعدادی از آن‌ها اشاره می‌کنیم:

ایشان در ارتباط به مسائل مختلفی با روئسای کنفرانس کشورهای اسلامی، با جنرال ضیاءالحق، غلام اسحاق خان روئسای جمهور و نوازشریف صدراعظم وقت پاکستان، با رئیس پارلمان فرانسه در سال 1989 م با دبیر کل سازمان ملل متحد در سال 1993 م در اسلام‌آباد، با حافظ الاسد رئیس جمهور وقت سوریه در سال 1994 م (دمشق) با رئیس جمهور سودان در سال 1992 م (خارطوم) با فهد شاه عربستان، با شیخ کویت با حجت الاسلام هاشمی‌‌ رفسنجانی و حجت الاسلام سید محمد خاتمی‌‌ روئسای جمهوری سابق جمهوری اسلامی ‌‌ایران و همچنان با محمود احمدی نژاد رئیس جمهور فعلی جمهوری اسلامی ‌‌ایران در سال 1386 هـ.ق مطابق سال 2007 در کابل و با نمایندگان متعدد سازمان ملل متحد در افغانستان ملاقات‌هایی داشته‌اند.

تالیفات

آیت الله العظمی ‌‌محسنی دام ظله العالی دارای بیش از 63 کتاب در امور مذهبی، سیاسی، فقه، علمی‌‌ و... می‌باشد از مهم‌ترین تالیفات مدظله العالی می‌توان به عناوین زیر اشاره کرد:

1. کتاب صراط الحق، در سه جلد در علم کلام؛
2. کتاب حدود الشریعة فی محرمات‌ها و واجبات‌ها، در چهار جلد مربوط به علم فقه؛
3. عقاید اسلامی؛
4. فوائد رجالیة؛
5. متافیزیک؛
6. قرآن یا سند اسلام؛
7. فوائد دین در زندگانی؛
8. اقتصاد معتدل؛
9. معجم الاحادیث المعتبرة، در شش جلد؛
10. الفقه و مسائل طبیه (در دو جلد)؛
11. حکومت اسلامی؛
12. مشرعة بحارالانوار، در دو جلد؛
13. الضمانات الفقهیة و اسباب‌ها؛
14. القواعد الاصولیة والفقهیة؛
15. روح از نظر دین؛
16. عقل و علم روحی جدید؛
17. بحوث فی علم الرجال؛
18. تقریب مذاهب از نظر تا عمل؛
19. روش جدید اخلاق اسلامی؛
20. مباحثی درباره حکومت اسلامی؛
21. فواید دمشقیه؛
22. (قسمتي از تاريخ سياسي حكومت مجاهدين) مصوبات شورای رهبری مجاهدین؛
23. دین و زندگی؛
24. عقاید اسلامی ‌‌از نظر علم و فلسفه؛
25. دین و اقتصاد؛
26. روابط انسان؛
27. راه ترقی ما؛
28. خداشناسی منها دین؛
29. جوان و دوره جوانی؛
30. عقاید برای همه؛
31. قضاء و شهادت؛
32. جهاد اسلامی، در دو جلد؛
33. تصویب قانون اساسی؛
34. زن در شریعت اسلامی؛
35. توضیح المسائل جنگی؛
36. توضیح المسائل طبی (پزشکی)؛
37. عدالت الصحابه؛
38. جنگ در تاریکی (شیعه و سنی چه فرقی دارند.)؛
39. مهدی موعد عجل الله تعالی فرجه شریف؛
40. عقاید، فقه و اخلاق؛
41. گوناگون، در دو جلد؛
42. حل 66 سئوال دینی؛
43. تسنیم؛
44. وظیفه علما دینی ما؛
45. دفاع و حرکت؛
46. تصویری از حکومت اسلامی؛
47. خود را بسازیم؛
48. نظم مفید؛
49. مسایل لندن؛
50. مسایل کابل؛
51. تفسیر سوره شمس؛
52. حجت؛
53. وحدت امت؛
54. الارض فی الفقه؛
55. نظرة عابرة؛
56. خواست شیعیان افغانی؛
57. تحقق اتحاد امت اسلامی؛
58. مقالات؛
59. توحید نظری؛
60. وظایف اعضای بدن؛
61. همبستگی اسلامی؛
62. مسایل پاراچنار.

وفات

آیت‌الله محسنی با تمام تلاش‌های علمی، فرهنگی، سیاسی و اجتماعی و خلق آثار ارزشمند، شامگاه روز دوشنبه 14 مرداد 1398 در سن 85 سالگی در کابل، درگذشت.

پیکر ایشان در مجتمع علمی ‌‌فرهنگی و حوزه علمیه خاتم النبیین کابل تشییع و در مکانی که پیش از این خودش در این حوزه علمیه مشخص کرده بود، به خاک سپرده شد.

منبع

سایت حضرت آیت الله العظمی ‌‌محسنی مدظله العالی (نقل با تلخیص)

آرشیو عکس و تصویر

• 

  محمدآصف محسنی

• 

  محمدآصف محسنی

• 

  محمدآصف محسنی

• 

  محمدآصف محسنی

• 

  محمدآصف محسنی

• 

  از راست: سید عمار حکیم و محمدآصف محسنی

• 

  محمدآصف محسنی در منزل شخصی

• 

  مزار محمدآصف محسنی