ملا محمد اشرفی مازندرانی: تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
جز (مهدی موسوی صفحهٔ حاج اشرفی مازندرانی را به ملا محمد اشرفی مازندرانی منتقل کرد)
(ویرایش)
 
سطر ۱: سطر ۱:
−
==درباره ی حاج اشرفی مازندرانی==
+
'''ملا محمد اشرفی مازندرانی''' (۱۳۱۵-۱۲۲۰ ق)، [[فقیه]] و عالم ربانی [[شیعه]] در قرن ۱۴ هجری و از شاگردان [[شیخ محمدحسن نجفی]] و [[شیخ مرتضی انصاری|شیخ انصاری]] بود. حاج اشرفی از ارادتمندان واقعی به [[اهل البیت|اهل بیت]] علیهم السلام بود و کراماتی از ایشان نقل شده است. «اسرار الشهاده» و «شعائر الاسلام» از تألیفات اوست.
 +
{{شناسنامه عالم
 +
||نام کامل = ملا محمد اشرفی مازندرانی
 +
||تصویر= [[پرونده:محمد اشرفی.jpg|۲۳۰px]]
 +
||زادروز =  ۱۲۲۰ قمری
 +
|زادگاه = بهشهر، مازندران
 +
|وفات =  ۱۳۱۵ قمری
 +
|مدفن = بابل
 +
|اساتید =  [[محمدسعید بارفروشی مازندرانی|سعید العلماء مازندرانی]]، [[سید محمد باقر شفتی|سید محمدباقر شفتی]]، [[شیخ محمدحسن نجفی]]، [[شیخ مرتضی انصاری]]،...
 +
|شاگردان = [[شیخ عبدالله مازندرانی]]، علی اصغر مجتهد کلایی، ولی الله مدرس بابلی، سید اسماعیل عمادی، ملا رجبعلی سوادکوهی،...
 +
|آثار = اسرار الشهادة، ذریعة النجاة، شعائر الاسلام فی مسائل الحلال و الحرام، أجوبة الأسئلة،...
 +
}}
 +
== تحصیل و استادان ==
 +
ملامحمد اشرفی مازندرانی در ۱۲۲۰ قمری در قصبه اشرف (بهشهر) مازندران به دنیا آمد. وی بیشتر عمر خود را در شهر بابُل گذراند و در همانجا به تحصیل مقدّمات پرداخت.
  
−
حاج ملا محمد فرزند ملا محمد مهدی بارفروش مازندرانی معروف به حاج اشرفی یکی از مفاخر بزرگ مکتب ما در اوايل قرن چهاردهم هجری است. معظم له عالمی ربانی، مجتهدی سبحانی و عارفی صمدانی، صاحب کرامات و مقامات بود، و از ارادتمندان واقعی به خاندان آل اطهار، که از کثرت عشق و علاقه و محبت به اين خاندان و به جهت صفای باطنش مورد توجه ائمه اطهار سلام الله عليهم اجمعين قرار گرفت.
+
ملا محمد اشرفی در اوان نوجوانی برای کسب علوم و معارف اسلامی با ورود به [[حوزه علمیه|حوزۀ علمیۀ]] بهشهر، از محضر اساتید بزرگ و برجسته ای مانند ملاصفرعلی و شیخ عبدالله اشرفی که از مفاخر علماء و مراجع دینی عصر خویش بودند، بهره مند شد. او برای ادامۀ تحصیلات در سطوح عالی علوم دینی به شهر بارفروش (بابل) مهاجرت کرده و در حوزۀ علمیۀ آن سامان که تحت زعامت فقیه و اصولیِ فرزانه و عالمی عارف و وارسته مرحوم [[محمدسعید بارفروشی مازندرانی|سعید العلماء مازندرانی]] بود، اقامت گزید.
  
−
حاج اشرفی از شاگردان سعيد العلما و شيخ انصاری بود و سالها در مازندران اقامت داشت و سرانجام هم در سال 1315 در بابل وفات نمود. حاج اشرفی مجتهدی عامل و زاهدی بارع و مجتهدی خاشع و دانشمندی با معرفت و کمال بود و در فقه و اصول و حديث و تفسير مهارت یافت.
+
بعد از چندی که از خرمن علم و دریای بیکران دانش و معارف این فقیه ممتاز به مدارج علمی و [[اجتهاد]] دست یافت، به حوزۀ علمیۀ [[اصفهان]] رهسپار شد تا در این عرصه به غنای هر چه بیشتر دست یابد. ملا محمد اشرفی در اصفهان نزد فقیه فرزانه حجت الاسلام [[سید محمد باقر شفتی|سید محمدباقر شفتی]] (ره) رسید و به استفاده از گنجینۀ دانش وافر وی همت گماشت. وی سپس برای درک محضر عالمان بزرگ حوزه های علمیۀ [[عراق]]، وارد حوزۀ علمیۀ [[نجف]] و [[سامرا|سامراء]] گردید.
  
−
اسرار الشهاده و شعائر الاسلام از تأليفات اوست و علمائی متعدد شاگردان او و فضلا و شيعيانی از مقلدين او بودند. حاج اشرفی هم پهلوان علم و شريعت بود و هم عارفی در مسير عشق و کمال که در علم و عمل و عرفان و معرفت گوی سبقت را از سايرين ربود.
+
مرحوم اشرفی با حضور در جلسات درس اساتید برجسته و نوابغ عصر خویش حضرات آیات: [[شیخ محمدحسن نجفی]] و [[شیخ مرتضی انصاری]]، به فقیهی فرزانه و عالمی کم نظیر تبدیل گشت؛ تا جایی که در اندک زمانی به عنوان چهره ای برجسته و عالمی فرهیخته در علوم مختلف مانند: [[فقه]]، [[اصول فقه‌‌‌‌|اصول]]، [[حدیث]]، [[علم کلام|کلام]] و [[تفسیر قرآن|تفسیر]] در حوزۀ علمیۀ نجف شناخته شد.
  
−
نوشته اند چون خواص اصحاب و شاگردان او خواستند از مازندران به قصد مشهد علی بن موسی عليه السلام به زيارت روند، به اين استاد گويد قصد زيارت سرور دو جهان دارم اگر مرا امری است بفرمائيد. او با چشمی گريان و دلی سوزان گويد: سلام مرا به آقا برسان و اين رقعه به ضريح مبارک رسان. و با چنين جملاتی که آقا مدتها است ما را فراموش نموده و فقير را به عشق فراق سوزانده! باشد که گوشه چشمی به ما کند! اين عالم صالح در مشهد مدتی پيام اين عالم ربانی را فراموش نمود، ناگهان به مواقعی خلوت به هنگام سلام عودت، به یاد پيغام و نامه افتاد که اين بيت را در جواب شنيد:
+
== تدریس و شاگردان ==
 +
ملامحمد اشرفی پس از تکمیل مقدمات علمی و عملی، در بارفروش (بابل) مازندران سکنی گزید و تا پایان عمر به تدریس و تحقیقات علمی پرداخت. علمای بسیاری از کرسی درسش بهره مند شدند و ایشان علاوه بر کارهای علمی، [[مرجعیت]] دینی منطقه را نیز به عهده داشت و [[شیعه|شیعیان]] آن دیار از وی تقلید می کردند.
  
−
آينه شود جمال پری طلعتان طلب                جاروب کــــــن خانه و پـــس  ميهمــــان طلــــب
+
برخی از شاگردان او عبارتند از:
  
−
مرد صالح بيت مذکور را به خاطر سپرد و خرسند بود که پاسخی برای استاد بازگو گرديده. جالب آنکه همينکه اين عالم به ديار خويش رسيد پيش از آنکه سخنی در اين مورد گويد، شيخ اشرف با دلی شکسته و اشکی ريزان خطاب به اين عالم همان بيت را زمزمه می کند که آری می بايست: آئينه شو و جمال... رو شرح حالش برخوان و از من فقير سلامی به او رسان، که نه فقط جناب حاج اشرفی، بلکه راه رسيدن به مراتب کمال همه را باز است. اگر تمايلات گوناگون بخوابد و شياطين و نفس اماره بگذارد و تشعشعاتی به صفای درون بتابد، مسلما فطرتی پاک و گوهری شريف و ذری خالص به بايد بود که چون به کنار ضريح ائمه رسد به گوشه خزد و با قلبی مملو از عشق و بصيرت فقط معشوق را ببيند! او بدين نازد و اين بدو گريد، که طرق معرفت و رسيدن به کمال همه را باز و اشرفيها رفتند، و با آنکه خلوص و صفای باطن داشت سرور دو جهان شفافيت بيشتر انتظار دارد.
+
۱- [[شیخ عبدالله مازندرانی]] ۲- شیخ علی اصغر مجتهد کلایی ۳- شیخ ولی الله مدرس بابلی ۴- شیخ ابوالقاسم هلی دشتی ۵- سید اسماعیل عمادی ۶- سید حسن بهشتی ۷- ملا رجبعلی سوادکوهی آلاشتی ۸- ملا عبدالباقی سوادکوهی آلاشتی.
  
−
اما اغلب ما کجا هستيم و به چه امور می انديشيم. هدف از زندگی را نيافتيم. روح ملکوتی و علوی را بدينجا پر و بالی نداديم، که فردا ميليونها سال نوری در پيش و ديدن کهکشانها و عرش برين روحی مصفا را در خويش، که راهی بس طولانی تا قاب قوسين او ادنی در پيش است و برخی خالصانه به جنات عدن و فردوس برين به کنار هم رسيدند، و فقيران را به ديار خاکين به افکاری پست رهانيدند. و از دور نظاره گر زمينيان گرديدند و فرياد زدند که «کل نفس بما کسبت رهينه».
+
== آثار و تألیفات ==
 +
برخی از تألیفات حاجی اشرفی عبارت‌اند از:
 +
 
 +
# اسرار الشهادة، به فارسی،
 +
# ذریعة النجاة، رساله عملیه او به فارسی، در عبادات و بعضی ابواب معاملات،
 +
# شعائر الاسلام فی مسائل الحلال و الحرام، معروف به «سؤال و جواب»، که شرح «[[شرایع الاسلام (کتاب)|شرا]]<span dir="LTR"></span><span dir="LTR"></span><span dir="LTR"></span><span dir="LTR"></span>[[شرایع الاسلام (کتاب)|یع الاسلام]]» [[محقق حلی|محق]]<span dir="LTR"></span><span dir="LTR"></span><span dir="LTR"></span><span dir="LTR"></span>[[محقق حلی|ق حلّی]] است.<span dir="LTR"></span><span dir="LTR"></span><span dir="LTR"></span><span dir="LTR"></span>
 +
# <span dir="LTR"></span><span dir="LTR"></span><span dir="LTR"></span><span dir="LTR"></span>رسالۀ عملیه،
 +
# أجوبة الأسئلة.
 +
 
 +
== ویژگی‌های علمی و اخلاقی ==
 +
بسیاری از ارباب <span dir="LTR"></span><span dir="LTR"></span><span dir="LTR"></span><span dir="LTR"></span>تراجم به معرفی <span dir="LTR"></span><span dir="LTR"></span><span dir="LTR"></span><span dir="LTR"></span>آ<span dir="LTR"></span><span dir="LTR"></span><span dir="LTR"></span><span dir="LTR"></span>ن عالم وار<span dir="LTR"></span><span dir="LTR"></span><span dir="LTR"></span><span dir="LTR"></span>سته <span dir="LTR"></span><span dir="LTR"></span><span dir="LTR"></span><span dir="LTR"></span>پ<span dir="LTR"></span><span dir="LTR"></span><span dir="LTR"></span><span dir="LTR"></span>رداخته و صف<span dir="LTR"></span><span dir="LTR"></span><span dir="LTR"></span><span dir="LTR"></span>حاتی<span dir="LTR"></span><span dir="LTR"></span><span dir="LTR"></span><span dir="LTR"></span> از کتاب خود را مزین به مراتب علمی و اخلاقی ایشان کرده اند. [[حاج شیخ عباس قمی|محدث قمی]] در فوائد الرضویه می نویسد: «محمد فرزند محمدمهدی اشرفی مازندرانی از نیکان عصر و افتخارات روزگار، عالمی ربانی و فقیهی بی نظیر، یکی از مراجع و عالمان بزرگ اسلام است که بین علم الهی و عمل به احکام آن جمع کرده بود. در نتیجه انوار ملکوت بر او تابید و بر مسند استقامت نشست و کرامت هایی از او آشکار گردید و خداوند از فضل خویش برخی الهامات را به وی عنایت فرمود... او مرجعیت عموم مردم در این سرزمین را داشت...».
 +
 
 +
همچنین [[میرزا محمدطاهر تنکابنی|میرزا محمد تنکابنی]]، مؤلف کتاب قصص العلما، که خود از نزدیک با ایشان معاشرت داشته است، می نویسد: «حاجی ملامحمد بن محمد مهدی اشرفی ساکن بارفروش، عالمی بی نظیر و فقیه بلا بدیل، از مشاهیر علما و اتقیاء اخیار، صاحب کرامات است...».
 +
 
 +
مرحوم حاج اشرفی همزمان با تحصیل، هماره در فکر [[تزکیه نفس|تهذیب نفس]] بود و در میدان مبارزه با نفس، گام های بلندی برداشت. ایشان مردی وارسته و آراسته به کمالات نفسانی بود. اهل راز و نیاز به درگاه معبود بی نیاز بود و خوف از حضرت باری، خواب و آسایش شب را از او گرفته بود. از نیمه های شب تا به صبح، مشغول عبادت و تضرع و زاری با حضرت باری جلّ و علا می شد.
 +
 
 +
== وفات ==
 +
مرحوم اشرفی مازندرانی، سرانجام پس از عمری خدمت به [[اسلام]] و ترویج مکتب [[اهل البیت|اهل بیت]] علیهم السلام در سال ۱۳۱۵ قمری دار فانی را وداع گفت و در مسجد جامع بابل در کنار استادش [[محمدسعید بارفروشی مازندرانی|سعید العلماء]] به خاک سپرده شد.
 +
 
 +
== منابع ==
 +
 
 +
* [[گلشن ابرار]]، ج ۹ ص ۳۱۲
 +
* پایگاه اطلاع رسانی حوزه
 +
* سایت شعائر
  
−
==منابع==
 
−
سایت شعائر
 
 
[[رده:علمای قرن چهاردهم]]
 
[[رده:علمای قرن چهاردهم]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۷ سپتامبر ۲۰۲۱، ساعت ۰۵:۴۸

ملا محمد اشرفی مازندرانی (۱۳۱۵-۱۲۲۰ ق)، فقیه و عالم ربانی شیعه در قرن ۱۴ هجری و از شاگردان شیخ محمدحسن نجفی و شیخ انصاری بود. حاج اشرفی از ارادتمندان واقعی به اهل بیت علیهم السلام بود و کراماتی از ایشان نقل شده است. «اسرار الشهاده» و «شعائر الاسلام» از تألیفات اوست.

۲۳۰px
نام کامل ملا محمد اشرفی مازندرانی
زادروز ۱۲۲۰ قمری
زادگاه بهشهر، مازندران
وفات ۱۳۱۵ قمری
مدفن بابل

Line.png

اساتید

سعید العلماء مازندرانی، سید محمدباقر شفتی، شیخ محمدحسن نجفی، شیخ مرتضی انصاری،...

شاگردان

شیخ عبدالله مازندرانی، علی اصغر مجتهد کلایی، ولی الله مدرس بابلی، سید اسماعیل عمادی، ملا رجبعلی سوادکوهی،...

آثار

اسرار الشهادة، ذریعة النجاة، شعائر الاسلام فی مسائل الحلال و الحرام، أجوبة الأسئلة،...

تحصیل و استادان

ملامحمد اشرفی مازندرانی در ۱۲۲۰ قمری در قصبه اشرف (بهشهر) مازندران به دنیا آمد. وی بیشتر عمر خود را در شهر بابُل گذراند و در همانجا به تحصیل مقدّمات پرداخت.

ملا محمد اشرفی در اوان نوجوانی برای کسب علوم و معارف اسلامی با ورود به حوزۀ علمیۀ بهشهر، از محضر اساتید بزرگ و برجسته ای مانند ملاصفرعلی و شیخ عبدالله اشرفی که از مفاخر علماء و مراجع دینی عصر خویش بودند، بهره مند شد. او برای ادامۀ تحصیلات در سطوح عالی علوم دینی به شهر بارفروش (بابل) مهاجرت کرده و در حوزۀ علمیۀ آن سامان که تحت زعامت فقیه و اصولیِ فرزانه و عالمی عارف و وارسته مرحوم سعید العلماء مازندرانی بود، اقامت گزید.

بعد از چندی که از خرمن علم و دریای بیکران دانش و معارف این فقیه ممتاز به مدارج علمی و اجتهاد دست یافت، به حوزۀ علمیۀ اصفهان رهسپار شد تا در این عرصه به غنای هر چه بیشتر دست یابد. ملا محمد اشرفی در اصفهان نزد فقیه فرزانه حجت الاسلام سید محمدباقر شفتی (ره) رسید و به استفاده از گنجینۀ دانش وافر وی همت گماشت. وی سپس برای درک محضر عالمان بزرگ حوزه های علمیۀ عراق، وارد حوزۀ علمیۀ نجف و سامراء گردید.

مرحوم اشرفی با حضور در جلسات درس اساتید برجسته و نوابغ عصر خویش حضرات آیات: شیخ محمدحسن نجفی و شیخ مرتضی انصاری، به فقیهی فرزانه و عالمی کم نظیر تبدیل گشت؛ تا جایی که در اندک زمانی به عنوان چهره ای برجسته و عالمی فرهیخته در علوم مختلف مانند: فقه، اصول، حدیث، کلام و تفسیر در حوزۀ علمیۀ نجف شناخته شد.

تدریس و شاگردان

ملامحمد اشرفی پس از تکمیل مقدمات علمی و عملی، در بارفروش (بابل) مازندران سکنی گزید و تا پایان عمر به تدریس و تحقیقات علمی پرداخت. علمای بسیاری از کرسی درسش بهره مند شدند و ایشان علاوه بر کارهای علمی، مرجعیت دینی منطقه را نیز به عهده داشت و شیعیان آن دیار از وی تقلید می کردند.

برخی از شاگردان او عبارتند از:

۱- شیخ عبدالله مازندرانی ۲- شیخ علی اصغر مجتهد کلایی ۳- شیخ ولی الله مدرس بابلی ۴- شیخ ابوالقاسم هلی دشتی ۵- سید اسماعیل عمادی ۶- سید حسن بهشتی ۷- ملا رجبعلی سوادکوهی آلاشتی ۸- ملا عبدالباقی سوادکوهی آلاشتی.

آثار و تألیفات

برخی از تألیفات حاجی اشرفی عبارت‌اند از:

  1. اسرار الشهادة، به فارسی،
  2. ذریعة النجاة، رساله عملیه او به فارسی، در عبادات و بعضی ابواب معاملات،
  3. شعائر الاسلام فی مسائل الحلال و الحرام، معروف به «سؤال و جواب»، که شرح «شرایع الاسلام» محقق حلّی است.
  4. رسالۀ عملیه،
  5. أجوبة الأسئلة.

ویژگی‌های علمی و اخلاقی

بسیاری از ارباب تراجم به معرفی آن عالم وارسته پرداخته و صفحاتی از کتاب خود را مزین به مراتب علمی و اخلاقی ایشان کرده اند. محدث قمی در فوائد الرضویه می نویسد: «محمد فرزند محمدمهدی اشرفی مازندرانی از نیکان عصر و افتخارات روزگار، عالمی ربانی و فقیهی بی نظیر، یکی از مراجع و عالمان بزرگ اسلام است که بین علم الهی و عمل به احکام آن جمع کرده بود. در نتیجه انوار ملکوت بر او تابید و بر مسند استقامت نشست و کرامت هایی از او آشکار گردید و خداوند از فضل خویش برخی الهامات را به وی عنایت فرمود... او مرجعیت عموم مردم در این سرزمین را داشت...».

همچنین میرزا محمد تنکابنی، مؤلف کتاب قصص العلما، که خود از نزدیک با ایشان معاشرت داشته است، می نویسد: «حاجی ملامحمد بن محمد مهدی اشرفی ساکن بارفروش، عالمی بی نظیر و فقیه بلا بدیل، از مشاهیر علما و اتقیاء اخیار، صاحب کرامات است...».

مرحوم حاج اشرفی همزمان با تحصیل، هماره در فکر تهذیب نفس بود و در میدان مبارزه با نفس، گام های بلندی برداشت. ایشان مردی وارسته و آراسته به کمالات نفسانی بود. اهل راز و نیاز به درگاه معبود بی نیاز بود و خوف از حضرت باری، خواب و آسایش شب را از او گرفته بود. از نیمه های شب تا به صبح، مشغول عبادت و تضرع و زاری با حضرت باری جلّ و علا می شد.

وفات

مرحوم اشرفی مازندرانی، سرانجام پس از عمری خدمت به اسلام و ترویج مکتب اهل بیت علیهم السلام در سال ۱۳۱۵ قمری دار فانی را وداع گفت و در مسجد جامع بابل در کنار استادش سعید العلماء به خاک سپرده شد.

منابع

  • گلشن ابرار، ج ۹ ص ۳۱۲
  • پایگاه اطلاع رسانی حوزه
  • سایت شعائر
برگرفته از «https://wiki.ahlolbait.com/index.php?title=ملا_محمد_اشرفی_مازندرانی&oldid=136158»
آپارات موسسه اهل البیت علیهم السلام کانال عکس نوشته قرآن و حدیث در اینستاگرام تلگرام قرآن و حدیث کانال قرآن و حدیث در ایتا