روح: تفاوت بین نسخه‌ها
مهدی موسوی (بحث | مشارکتها) (ویرایش) |
|||
| سطر ۳: | سطر ۳: | ||
«رُوح» به معنی جان، روان، خود، مایه یا زبده هر چیز و جمع آن «ارواح» است. | «رُوح» به معنی جان، روان، خود، مایه یا زبده هر چیز و جمع آن «ارواح» است. | ||
| − | + | == معانى روح == | |
| + | در علوم و معارف اسلامی واژه روح به حقایق خارجی مختلفی اطلاق می شود. | ||
| − | + | === روح القدس یا روح اعظم === | |
| + | طبق آیات و روایات «روح» مخلوقی ملکوتی، مطهر و مقدس است که برتر و اعظم از جبرئیل و میکائیل و سایر ملائکه است که از سوی خداوند به انبیاء و اولیای الهی وحی و القاء شده و آنان را یاری کرده و واجد علوم الهی می گرداند.<ref>رک الكافي (ط - الإسلامية)، ج1، ص: 273</ref>. در آیه 85 سوره اسراء از این روح یاد شده: {{متن حدیث|«وَ يَسْئَلُونَكَ عَنِ الرُّوحِ قُلِ الرُّوحُ مِنْ أَمْرِ رَبِّي وَ ما أُوتيتُمْ مِنَ الْعِلْمِ إِلاَّ قَليلا»}} | ||
| − | + | === روح ایمان === | |
| + | که مؤید و یاری دهنده اهل ایمان است. قرآن درباره این روح می فرماید: {{متن قرآن|«... أُولئِكَ كَتَبَ في قُلُوبِهِمُ الْإيمانَ وَ أَيَّدَهُمْ بِرُوحٍ مِنْهُ...»}}؛ خدا ايمان را بر صفحه دلهايشان نوشته و با روحى از ناحيه خودش آنها را تقويت فرموده. امام موسی کاظم علیه السلام در توضیح این آیه می فرمایند:«{{متن حدیث|إِنَّ اللَّهَ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى أَيَّدَ الْمُؤْمِنَ بِرُوحٍ مِنْهُ تَحْضُرُهُ فِي كُلِّ وَقْتٍ يُحْسِنُ فِيهِ وَ يَتَّقِي وَ تَغِيبُ عَنْهُ فِي كُلِّ وَقْتٍ يُذْنِبُ فِيهِ وَ يَعْتَدِي فَهِيَ مَعَهُ تَهْتَزُّ سُرُوراً عِنْدَ إِحْسَانِهِ وَ تَسِيخُ فِي الثَّرَى عِنْدَ إِسَاءَتِهِ}}»؛خداوند متعال ، مؤمن را با روحى از سوى خود پشتيبانى مى كند ، كه هرگاه وى نيكى و تقوا نشان مى دهد ، آن روح پيش اوست و هرگاه گناه و تجاوز مى كند ، آن روح از پيش او غايب مى شود . پس آن [ روح] با اوست . هرگاه وى نيكى كند ، آن [ روح] از شادى ، خوشحالى مى كند ؛ و هرگاه وى بدى كند ، آن [ روح] در كام زمين فرو مى رود. | ||
| − | + | == روح انسان == | |
| + | روح، حقيقتى ماوراى طبيعى است و فعّاليّت او با فعّاليت موجودات مادّى متفاوت است؛ هر چند همواره با جهان مادّه در ارتباط است <ref>تفسير نمونه، 12/ 252</ref>. امام صادق عليه السلام درباره روح فرمود:«{{متن حدیث|الرُّوحُ جِسمٌ رَقِيقٌ قد اُلبِسَ قالَبا كثيفا}}». روح جسم لطيفى است كه كالبد ستبرى بر آن پوشانده شده است. آنچه موجب تمایز انسان زنده و مرده است همان روح رقیق است. امام علی علیه السلام می فرمایند: «{{متن حدیث|الرّوحُ حَياةُ البَدَنِ}}» | ||
| − | + | === اصالت روح === | |
| + | شخصیت حقیقی انسان و خود واقعی او همان روح است. با مرگ بدن، روح همچنان زنده مى ماند و زيست مى كند. علماى اسلام معتقدند كه روح در مقايسه با بدن اصالت دارد و بدن در مرتبت نازل او جاى دارد<ref>الميزان، 13/ 130</ref>. براى اثبات وجود و اصالت روح گفته اند، همه اجزاى مادّى بدن همواره در حال تغيير و جايگزينى اند. سلولهاى بدن مى ميرند و سلولهايى ديگر بر جاى آنها مى نشينند؛ امّا خود انسان همان است و دگرگون نمى شود. اين نشان مى دهد كه انسان جز اجزاى مادّى، حقيقتى ديگر دارد كه ثابت و ماندگار است و تغيير نمى پذيرد و مرگ ندارد و عامل وحدت شخصيّت او است و اين همان روح است.<ref>تفسير نمونه، 12/ 263 و 264</ref>. | ||
| − | + | === جاودانگی روح === | |
| − | + | بنابر آموزه هاى اسلامى، روح انسان جاودانه است و نابودى نمى پذيرد و از اين رو، با مرگ انسان، چيزى از روح او كم نمى شود.<ref>المبدأ و المعاد، 313؛ الميزان، 1/ 352- 350</ref> قرآن كريم نيز زندگى پس از مرگ را قطعى شمرده است. <ref>بقره/ 154؛ سجده/ 10 و 11</ref> و از سويى ديگر، جسم آدمى پس از مرگ مى پوسد و از ميان مى رود. اين نشان مى دهد كه چيزى جز بدن، زنده مى ماند <ref>احقاف/ 14؛ زمر/ 72</ref>. بدون اثبات بقاى روح، وحدت و يگانگى انسان دنيوى و اخروى اثبات ناپذير است و معاد نيز كه از اصول دين است- معنا نمى يابد <ref>الميزان، 13/ 209 و 210</ref>. | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
<references /> | <references /> | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
| − | * سید مصطفی حسینی دشتی، [[فرهنگ معارف و معاریف (کتاب)|فرهنگ معارف و معاریف]]. | + | |
| + | *سید مصطفی حسینی دشتی، [[فرهنگ معارف و معاریف (کتاب)|فرهنگ معارف و معاریف]]. | ||
| + | |||
[[رده:تعاریف کلی]] | [[رده:تعاریف کلی]] | ||
[[رده:انسان]] | [[رده:انسان]] | ||
نسخهٔ ۱۶ ژوئن ۲۰۲۱، ساعت ۰۷:۴۶
«رُوح» به معنی جان، روان، خود، مایه یا زبده هر چیز و جمع آن «ارواح» است.
محتویات
معانى روح
در علوم و معارف اسلامی واژه روح به حقایق خارجی مختلفی اطلاق می شود.
روح القدس یا روح اعظم
طبق آیات و روایات «روح» مخلوقی ملکوتی، مطهر و مقدس است که برتر و اعظم از جبرئیل و میکائیل و سایر ملائکه است که از سوی خداوند به انبیاء و اولیای الهی وحی و القاء شده و آنان را یاری کرده و واجد علوم الهی می گرداند.[۱]. در آیه 85 سوره اسراء از این روح یاد شده: «وَ يَسْئَلُونَكَ عَنِ الرُّوحِ قُلِ الرُّوحُ مِنْ أَمْرِ رَبِّي وَ ما أُوتيتُمْ مِنَ الْعِلْمِ إِلاَّ قَليلا»
روح ایمان
که مؤید و یاری دهنده اهل ایمان است. قرآن درباره این روح می فرماید: «... أُولئِكَ كَتَبَ في قُلُوبِهِمُ الْإيمانَ وَ أَيَّدَهُمْ بِرُوحٍ مِنْهُ...»؛ خدا ايمان را بر صفحه دلهايشان نوشته و با روحى از ناحيه خودش آنها را تقويت فرموده. امام موسی کاظم علیه السلام در توضیح این آیه می فرمایند:«إِنَّ اللَّهَ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى أَيَّدَ الْمُؤْمِنَ بِرُوحٍ مِنْهُ تَحْضُرُهُ فِي كُلِّ وَقْتٍ يُحْسِنُ فِيهِ وَ يَتَّقِي وَ تَغِيبُ عَنْهُ فِي كُلِّ وَقْتٍ يُذْنِبُ فِيهِ وَ يَعْتَدِي فَهِيَ مَعَهُ تَهْتَزُّ سُرُوراً عِنْدَ إِحْسَانِهِ وَ تَسِيخُ فِي الثَّرَى عِنْدَ إِسَاءَتِهِ»؛خداوند متعال ، مؤمن را با روحى از سوى خود پشتيبانى مى كند ، كه هرگاه وى نيكى و تقوا نشان مى دهد ، آن روح پيش اوست و هرگاه گناه و تجاوز مى كند ، آن روح از پيش او غايب مى شود . پس آن [ روح] با اوست . هرگاه وى نيكى كند ، آن [ روح] از شادى ، خوشحالى مى كند ؛ و هرگاه وى بدى كند ، آن [ روح] در كام زمين فرو مى رود.
روح انسان
روح، حقيقتى ماوراى طبيعى است و فعّاليّت او با فعّاليت موجودات مادّى متفاوت است؛ هر چند همواره با جهان مادّه در ارتباط است [۲]. امام صادق عليه السلام درباره روح فرمود:«الرُّوحُ جِسمٌ رَقِيقٌ قد اُلبِسَ قالَبا كثيفا». روح جسم لطيفى است كه كالبد ستبرى بر آن پوشانده شده است. آنچه موجب تمایز انسان زنده و مرده است همان روح رقیق است. امام علی علیه السلام می فرمایند: «الرّوحُ حَياةُ البَدَنِ»
اصالت روح
شخصیت حقیقی انسان و خود واقعی او همان روح است. با مرگ بدن، روح همچنان زنده مى ماند و زيست مى كند. علماى اسلام معتقدند كه روح در مقايسه با بدن اصالت دارد و بدن در مرتبت نازل او جاى دارد[۳]. براى اثبات وجود و اصالت روح گفته اند، همه اجزاى مادّى بدن همواره در حال تغيير و جايگزينى اند. سلولهاى بدن مى ميرند و سلولهايى ديگر بر جاى آنها مى نشينند؛ امّا خود انسان همان است و دگرگون نمى شود. اين نشان مى دهد كه انسان جز اجزاى مادّى، حقيقتى ديگر دارد كه ثابت و ماندگار است و تغيير نمى پذيرد و مرگ ندارد و عامل وحدت شخصيّت او است و اين همان روح است.[۴].
جاودانگی روح
بنابر آموزه هاى اسلامى، روح انسان جاودانه است و نابودى نمى پذيرد و از اين رو، با مرگ انسان، چيزى از روح او كم نمى شود.[۵] قرآن كريم نيز زندگى پس از مرگ را قطعى شمرده است. [۶] و از سويى ديگر، جسم آدمى پس از مرگ مى پوسد و از ميان مى رود. اين نشان مى دهد كه چيزى جز بدن، زنده مى ماند [۷]. بدون اثبات بقاى روح، وحدت و يگانگى انسان دنيوى و اخروى اثبات ناپذير است و معاد نيز كه از اصول دين است- معنا نمى يابد [۸].
پانویس
منابع
- سید مصطفی حسینی دشتی، فرهنگ معارف و معاریف.
