منابع و پی نوشتهای متوسط
مقاله مورد سنجش قرار گرفته است

ابوالقاسم حسین بن روح نوبختی «سفیر سوم» (کتاب): تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
جز (اولویت بندی و رتبه بندی)
 
سطر ۱: سطر ۱:
 
{{خوب}}
 
{{خوب}}
 
+
کتاب '''«ابوالقاسم حسين بن روح نوبختى (سفير سوم)»''' اثر عبدالرحيم اباذرى، پژوهشى درباره زندگانى و شرح احوال «[[حسین بن روح نوبختی|حسين بن روح نوبختى]]»، سومين نايب خاص [[امام زمان]](علیه السلام) به زبان فارسى است. اهميت آشنايى با شرح حال، انديشه‌ها و موضع‌گيرى‌هاى سياسى و اجتماعى سفيران امام زمان، انگيزه تأليف کتاب بوده است.
 
+
{{مشخصات کتاب
'''ابوالقاسم حسين بن روح نوبختى (سفير سوم)''' اثر [[اباذری، عبدالرحیم|عبدالرحيم اباذرى]]، پژوهشى درباره زندگانى و شرح احوال ابوالقاسم حسين بن روح نوبختى، سوين نايب خاص امام زمان(ع) بوده كه به زبان فارسى و در سال 1375ش نوشته شده است.
 
 
 
اهميت آشنايى با شرح حال، انديشه‌ها و موضع‌گيرى‌هاى سياسى و اجتماعى سفيران امام زمان(ع)، انگيزه تأليف کتاب بوده است.
 
{{مشخصات کتاب
 
  
 
|عنوان=
 
|عنوان=
سطر ۱۷: سطر ۱۳:
 
|زبان=فارسی
 
|زبان=فارسی
  
|تعداد جلد=1
+
|تعداد جلد=۱
  
 
|عنوان افزوده1=
 
|عنوان افزوده1=
سطر ۳۰: سطر ۲۶:
  
 
}}  
 
}}  
== ساختار ==
+
==محتوای کتاب==
 
 
کتاب با دو مقدمه از پژوهشكده باقرالعلوم(ع) و مؤلف در تعريف عمل‌كرد مجموعه «راهيان نور» و چند نكته پيرامون مطالب، آغاز شده و مباحث در چهار فصل، ارائه شده است.
 
 
 
نويسنده پس از معرفى تعدادى از شخصيت‌هاى دينى و علمى معروف اين خاندان، وارد بحث در زمينه‌هاى غيبت و نيابت از امام زمان شده و سرانجام بحث را به نيابت حسين بن روح و چگونگى ارتباط دو جانبه او با امام مهدى(عج) و شيعيان ايشان كشانده است. در ادامه عوامل موفقيت حسين بن روح مورد بحث قرار گرفته و از دو عامل ظهور كرامات توسط وى و نفوذ فوق‌العاده خاندان نوبختى در دستگاه عباسيان، به عنوان اصلى‌ترين عوامل موفقيت او ياد شده است. در نهايت، پاره‌اى از ديدگاه‌هاى فقهى، كلامى و توقيعاتى كه توسط حسين بن روح نقل شده، آمده است.
 
 
 
ويژگى بارز کتاب اين است كه مطالب پراكنده و سنگينى كه در كتب تاريخى، رجالى و روايى، به زبان عربى و با عبارت‌هاى مشكل، مغلق و نامأنوس بيان شده‌اند را در يك‌جا جمع‌آورى كرده و با ارتباط و ترتيب منطقى، آن‌ها را به هم ربط داده و با زبان ساده و روان ارائه كرده است.
 
 
 
گاهى يك مطلب خاصى از مجموع چند منبع استفاده شده، به طورى كه اگر يكى از آن‌ها كنار گذاشته شود، امكان و استفاده آن برداشت، ممكن نخواهد بود؛ از اين رو، نويسنده در پاورقى مربوطه، همه آن مأخذ را آورده است. در مواقعى هم كه موضوع روشن و آشكار بوده، سعى شده است تا به منابع متعدد ارجاع داده شود.
 
 
 
در ارائه مطالب، سعى شده است تا از عبارات سنگين تاريخى پرهيز شده و در مقابل، مفهوم و محتواى آن‌ها، در قالبى روان بيان شود.
 
 
 
کتاب جزء مجموعه «راويان نور» بوده كه به شرح زندگانى اصحاب عترت(ع) اختصاص دارد.
 
 
 
== گزارش محتوا ==
 
 
 
 
 
نويسنده معتقد است، از نظر تاريخى، زندگى سومين نايب حضرت مهدى(عج) از همان آغاز دوران نيابت و سفارت شروع شده و به همين دليل، تاريخ و محل تولد، دورانى كودكى و نوجوانى، چگونگى تحصيلات و ارتباط وى با ائمه(ع) در پرده ابهام قرار دارد. از اين رو در فصل اول، براى آشنايى بهتر با اين شخصيت بزرگ، به شرح حال خاندان او پرداخته و گرچه نحوه پيوند نسبى وى با اين خاندان براى محققان روشن نيست؛ ولى وى بر اين باور است كه در هر صورت، به شهادت بيشتر تاريخ‌نگاران و دانشمندان رجالى، او از فرزندان اين دودمان شمرده مى‌شود.
 
 
 
بر حسب منابع تاريخى، تبار حسين بن روح از خاندان ايرانى نژاد آل‌نوبخت سرچشمه گرفته و نوبخت جد اعلاى اين خاندان است كه در عهد منصور عباسى، از دين زتشت به اسلام گرويده و پس از راه يافتن به دربار عباسى، در راه نشر علوم و تمدن اسلامى، خدمات زيادى از خود نشان مى‌دهد.
 
 
 
گرچه حسين بن روح، برغم اين كه از اصحاب خاص امام يازدهم(ع) و يكى از استوانه‌هاى بارز مذهب تشيع به شمار مى‌آمده، ولى به دلايل مختلف، پيش از قبول مسؤوليت نيابت، در عرصه‌هاى علمى، كلامى و فقهى چندان حضور نداشته و شخصيت‌هايى؛ مانند: ابوسهل اسماعيل نوبختى بر وى پيشى داشتند.
 
 
 
نويسنده اين مسئله را به خاطر برخى مسائل امنيتى دانسته و در فصل دوم، ضمن بيان جلوه‌هايى از كرامات ايشان، به بررسى راز موفقيت‌هاى وى پرداخته است.
 
 
 
فصل سوم، در دو بخش مسائل فقهى و ديدگاه‌هاى اعتقادى، به چند نمونه از سؤال و جواب‌ها، فتاواى فقهى، مناظرات علمى و كلامى و توقيعاتى كه توسط حسين بن روح انجام پذيرفته، اعم از اين كه وى تنها راوى آن بوده و يا خود استنباط و اجتهاد كرده، اشاره شده است.
 
 
 
اين نايب بزرگوار، در طول نيابت بيست و يك ساله خويش، علاوه بر فعاليت‌هايى كه در ابعاد مختلف انجام داد، سعى و تلاش فراوان داشت تا فرهنگ زيارت ائمه(ع) را در ميان شيعيان رونق بخشد تا بدين وسيله؛ اولاً: به شيعيان بفهماند كه عدم حضور ظاهرى معصوم(ع) نمى‌تواند مانع از ارتباط با آنان بشود و ثانياً زمينه كافى براى غيبت كبرا به اين ترتيب آماده شود.
 
 
 
از اين رو، آخرين فصل، به متن و ترجمه زيارتنامه‌هايى كه وى به شاگردان خويش آموزش داده، اختصاص دارد.
 
  
== وضعيت کتاب ==
+
کتاب با دو مقدمه از پژوهشکده باقرالعلوم(ع) و مؤلف آغاز و مباحث در چهار فصل زیر، ارائه شده است:
  
فهرست مطالب در ابتدا و فهرست منابع و مآخذ مورد استفاده مؤلف، در انتهاى کتاب آمده است.
+
* نویسنده در فصل اول، براى آشنایى بهتر با این شخصیت بزرگ، به شرح حال خاندان حسین بن روح نوبختی و معرفى شخصیت‌هاى دینى و علمى معروف این خاندان پرداخته است.
 +
* گرچه حسین بن روح، از اصحاب خاص [[امام عسکری]](ع) و یکى از استوانه‌هاى بارز مذهب [[تشیع]] به شمار مى‌آمده، ولى به دلایل مختلف، پیش از قبول مسؤولیت نیابت، در عرصه‌هاى علمى چندان حضور نداشته و شخصیت‌هایى مانند [[ابو سهل نوبختی|ابوسهل نوبختى]] بر وى پیشى داشتند. نویسنده این مسئله را به خاطر برخى مسائل امنیتى دانسته و در فصل دوم، به بررسى راز موفقیت‌هاى وى پرداخته و از دو عامل ظهور کرامات توسط وى و نفوذ فوق‌العاده خاندان نوبختى در دستگاه [[عباسیان]]، به عنوان اصلى‌ترین عوامل موفقیت او یاد کرده است.
 +
* فصل سوم، در دو بخش مسائل فقهى و دیدگاه‌هاى اعتقادى، به چند نمونه از سؤال و جواب‌ها، فتاواى [[فقه|فقهى]]، مناظرات علمى و [[کلام|کلامى]] و [[توقیعات امام زمان علیه السلام|توقیعاتى]] که توسط حسین بن روح انجام پذیرفته، اعم از این که وى تنها راوى آن بوده و یا خود استنباط و اجتهاد کرده، اشاره شده است.
 +
* این نایب بزرگوار، در طول نیابت ۲۱ ساله خویش، علاوه بر فعالیت‌هایى که در ابعاد مختلف انجام داد، سعى و تلاش فراوان داشت تا فرهنگ [[زیارت]] [[ائمه اطهار|ائمه]](ع) را در میان شیعیان رونق بخشد تا بدین وسیله؛ اولاً: به شیعیان بفهماند که عدم حضور ظاهرى معصومان(ع) نمى‌تواند مانع از ارتباط با آنان بشود و ثانیاً زمینه کافى براى [[غیبت کبری|غیبت کبرا]] به این ترتیب آماده شود. از این رو، آخرین فصل، به متن و ترجمه زیارتنامه‌هایى که وى به شاگردان خویش آموزش داده، اختصاص دارد.
  
پاورقى‌ها، به ذكر منابع و توضيح برخى از كلمات متن پرداخته است.
+
== ویژگى‌های کتاب ==
 +
ویژگى بارز کتاب این است که مطالب پراکنده و سنگینى که در کتب تاریخى، [[علم رجال|رجالى]] و روایى، به زبان عربى و با عبارت‌هاى مشکل و نامأنوس بیان شده‌اند را در یک‌جا جمع‌آورى کرده و با ارتباط و ترتیب منطقى، آن‌ها را به هم ربط داده و با زبان ساده و روان ارائه کرده است.
  
== منابع مقاله==
+
گاهى یک مطلب خاصى از مجموع چند منبع استفاده شده، به طورى که اگر یکى از آن‌ها کنار گذاشته شود، امکان و استفاده آن برداشت، ممکن نخواهد بود؛ از این رو، نویسنده در پاورقى مربوطه، همه آن مأخذ را آورده است. در مواقعى هم که موضوع روشن و آشکار بوده، سعى شده است تا به منابع متعدد ارجاع داده شود.
  
#مقدمه و متن کتاب.
+
در ارائه مطالب، سعى شده است تا از عبارات سنگین تاریخى پرهیز شده و در مقابل، مفهوم و محتواى آن‌ها، در قالبى روان بیان شود.
#پارسا با مشاركت بنياد فرهنگى حضرت مهدى موعود(عج) و انتشارات مسجد جمكران، (1388)، «امام مهدى(عج) در آينه قلم كارنامه منابع پيرامون امام مهدى (عليه‌السلام) و مهدويت»، قم، مؤسسه اطلاع‌رسانى اسلامى مرجع، ج1 ص148.
 
  
== منبع ==
+
==منابع==
ویکی نور
 
  
 +
* کتابخانه مهدویت، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی (نور).
 
{{سنجش کیفی
 
{{سنجش کیفی
 
|سنجش=شده
 
|سنجش=شده

نسخهٔ کنونی تا ‏۲ ژوئیهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۰۶:۵۵

کتاب «ابوالقاسم حسين بن روح نوبختى (سفير سوم)» اثر عبدالرحيم اباذرى، پژوهشى درباره زندگانى و شرح احوال «حسين بن روح نوبختى»، سومين نايب خاص امام زمان(علیه السلام) به زبان فارسى است. اهميت آشنايى با شرح حال، انديشه‌ها و موضع‌گيرى‌هاى سياسى و اجتماعى سفيران امام زمان، انگيزه تأليف کتاب بوده است.

Ketab35.jpg
نویسنده ع‍ب‍دال‍رح‍ی‍م‌ اب‍اذری‌
موضوع سرگذشتنامه محدثان شیعه
زبان فارسی
تعداد جلد ۱

محتوای کتاب

کتاب با دو مقدمه از پژوهشکده باقرالعلوم(ع) و مؤلف آغاز و مباحث در چهار فصل زیر، ارائه شده است:

  • نویسنده در فصل اول، براى آشنایى بهتر با این شخصیت بزرگ، به شرح حال خاندان حسین بن روح نوبختی و معرفى شخصیت‌هاى دینى و علمى معروف این خاندان پرداخته است.
  • گرچه حسین بن روح، از اصحاب خاص امام عسکری(ع) و یکى از استوانه‌هاى بارز مذهب تشیع به شمار مى‌آمده، ولى به دلایل مختلف، پیش از قبول مسؤولیت نیابت، در عرصه‌هاى علمى چندان حضور نداشته و شخصیت‌هایى مانند ابوسهل نوبختى بر وى پیشى داشتند. نویسنده این مسئله را به خاطر برخى مسائل امنیتى دانسته و در فصل دوم، به بررسى راز موفقیت‌هاى وى پرداخته و از دو عامل ظهور کرامات توسط وى و نفوذ فوق‌العاده خاندان نوبختى در دستگاه عباسیان، به عنوان اصلى‌ترین عوامل موفقیت او یاد کرده است.
  • فصل سوم، در دو بخش مسائل فقهى و دیدگاه‌هاى اعتقادى، به چند نمونه از سؤال و جواب‌ها، فتاواى فقهى، مناظرات علمى و کلامى و توقیعاتى که توسط حسین بن روح انجام پذیرفته، اعم از این که وى تنها راوى آن بوده و یا خود استنباط و اجتهاد کرده، اشاره شده است.
  • این نایب بزرگوار، در طول نیابت ۲۱ ساله خویش، علاوه بر فعالیت‌هایى که در ابعاد مختلف انجام داد، سعى و تلاش فراوان داشت تا فرهنگ زیارت ائمه(ع) را در میان شیعیان رونق بخشد تا بدین وسیله؛ اولاً: به شیعیان بفهماند که عدم حضور ظاهرى معصومان(ع) نمى‌تواند مانع از ارتباط با آنان بشود و ثانیاً زمینه کافى براى غیبت کبرا به این ترتیب آماده شود. از این رو، آخرین فصل، به متن و ترجمه زیارتنامه‌هایى که وى به شاگردان خویش آموزش داده، اختصاص دارد.

ویژگى‌های کتاب

ویژگى بارز کتاب این است که مطالب پراکنده و سنگینى که در کتب تاریخى، رجالى و روایى، به زبان عربى و با عبارت‌هاى مشکل و نامأنوس بیان شده‌اند را در یک‌جا جمع‌آورى کرده و با ارتباط و ترتیب منطقى، آن‌ها را به هم ربط داده و با زبان ساده و روان ارائه کرده است.

گاهى یک مطلب خاصى از مجموع چند منبع استفاده شده، به طورى که اگر یکى از آن‌ها کنار گذاشته شود، امکان و استفاده آن برداشت، ممکن نخواهد بود؛ از این رو، نویسنده در پاورقى مربوطه، همه آن مأخذ را آورده است. در مواقعى هم که موضوع روشن و آشکار بوده، سعى شده است تا به منابع متعدد ارجاع داده شود.

در ارائه مطالب، سعى شده است تا از عبارات سنگین تاریخى پرهیز شده و در مقابل، مفهوم و محتواى آن‌ها، در قالبى روان بیان شود.

منابع

  • کتابخانه مهدویت، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی (نور).