سوره انفال

سوره 8 / الأنفال

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ / به نام خداوند رحمتگر مهربان

يَسْأَلُونَكَ عَنِ الأَنفَالِ قُلِ الأَنفَالُ لِلّهِ وَالرَّسُولِ فَاتَّقُواْاللّهَ وَ أَصْلِحُواْ ذَاتَ بِيْنِكُمْ وَ أَطِيعُواْاللّهَ وَ رَسُولَهُ إِن كُنتُم مُّؤْمِنِينَ ﴿1﴾

اى پيامبر از تو درباره غنايم جنگى مى پرسند بگو غنايم جنگى اختصاص به خدا و فرستاده او دارد پس از خدا پروا داريد و با يكديگر سازش نماييد و اگر ايمان داريد از خدا و پيامبرش اطاعت كنيد.(1)

إِنَّمَاالْمُؤْمِنُونَ الَّذِينَ إِذَا ذُكِرَاللّهُ وَجِلَتْ قُلُوبُهُمْ وَ إِذَا تُلِيَتْ عَلَيْهِمْ آيَاتُهُ زَادَتْهُمْ إِيمَانًا وَ عَلَى رَبِّهِمْ يَتَوَكَّلُونَ ﴿2﴾ / مؤمنان همان كسانى اند كه چون خدا ياد شود دل هايشان بترسد و چون آيات او بر آنان خوانده شود بر ايمانشان بيفزايد و بر پروردگار خود توكل مى كنند.(2)

الَّذِينَ يُقِيمُونَ الصَّلاَةَ وَ مِمَّا رَزَقْنَاهُمْ يُنفِقُونَ ﴿3﴾ / همانان كه نماز را به پا مى دارند و از آن چه به ايشان روزى داده ايم انفاق مى كنند.(3)

أُوْلَئِكَ هُمُ الْمُؤْمِنُونَ حَقًّا لَّهُمْ دَرَجَاتٌ عِندَ رَبِّهِمْ وَ مَغْفِرَةٌ وَ رِزْقٌ كَرِيمٌ ﴿4﴾ / آنان هستند كه حقا مؤمنند براى آنان نزد پروردگارشان درجات و آمرزش و روزى نيكو خواهد بود.(4)

كَمَا أَخْرَجَكَ رَبُّكَ مِن بَيْتِكَ بِالْحَقِّ وَ إِنَّ فَرِيقاً مِّنَ الْمُؤْمِنِينَ لَكَارِهُونَ ﴿5﴾ / همان گونه كه پروردگارت تو را از خانه ات به حق بيرون آورد و حال آن كه دسته اى از مؤمنان سخت كراهت داشتند.(5)

يُجَادِلُونَكَ فِي الْحَقِّ بَعْدَ مَا تَبَيَّنَ كَأَنَّمَا يُسَاقُونَ إِلَى الْمَوْتِ وَ هُمْ يَنظُرُونَ ﴿6﴾ / با تو درباره حق بعد از آن كه روشن گرديد مجادله مى كنند گويى كه آنان را به سوى مرگ مى رانند و ايشان بدان مى نگرند.(6)

وَ إِذْ يَعِدُكُمُ اللّهُ إِحْدَى الطَّائِفَتِيْنِ أَنَّهَا لَكُمْ وَ تَوَدُّونَ أَنَّ غَيْرَ ذَاتِ الشَّوْكَةِ تَكُونُ لَكُمْ وَ يُرِيدُاللّهُ أَن يُحِقَّ الحَقَّ بِكَلِمَاتِهِ وَ يَقْطَعَ دَابِرَ الْكَافِرِينَ ﴿7﴾

و به ياد آوريد هنگامى را كه خدا يكى از دو دسته كاروان تجارتى قريش يا سپاه ابوسفيان را به شما وعده داد كه از آن شما باشد و شما دوست داشتيد كه دسته بى سلاح براى شما باشد ولى خدا مى خواست حق (=اسلام) را با كلمات خود ثابت و كافران را ريشه كن كند.(7)

لِيُحِقَّ الْحَقَّ وَ يُبْطِلَ الْبَاطِلَ وَلَوْ كَرِهَ الْمُجْرِمُونَ ﴿8﴾ / تا حق را ثابت و باطل را نابود گرداند هر چند بزهكاران خوش نداشته باشند.(8)

إِذْ تَسْتَغِيثُونَ رَبَّكُمْ فَاسْتَجَابَ لَكُمْ أَنِّي مُمِدُّكُم بِأَلْفٍ مِّنَ الْمَلآئِكَةِ مُرْدِفِينَ ﴿9﴾ / به ياد آوريد زمانى را كه پروردگار خود را به فرياد مى طلبيديد پس دعاى شما را اجابت كرد كه من شما را با هزار فرشته پياپى يارى خواهم كرد.(9)

وَمَا جَعَلَهُ اللّهُ إِلاَّ بُشْرَى وَلِتَطْمَئِنَّ بِهِ قُلُوبُكُمْ وَ مَا النَّصْرُ إِلاَّ مِنْ عِندِاللّهِ إِنَّ اللّهَ عَزِيزٌ حَكِيمٌ ﴿10﴾ / و اين وعده را خداوند جز نويدى براى شما قرار نداد و تا آن كه دل هاى شما بدان اطمينان يابد و پيروزى جز از نزد خدا نيست كه خدا شكست ناپذير و حكيم است.(10)

إِذْ يُغَشِّيكُمُ النُّعَاسَ أَمَنَةً مِّنْهُ وَ يُنَزِّلُ عَلَيْكُم مِّن السَّمَاء مَاء لِّيُطَهِّرَكُم بِهِ وَ يُذْهِبَ عَنكُمْ رِجْزَ الشَّيْطَانِ وَلِيَرْبِطَ عَلَى قُلُوبِكُمْ وَ يُثَبِّتَ بِهِ الأَقْدَامَ ﴿11﴾

به ياد آوريد هنگامى را كه خدا خواب سبك آرامش بخشى كه از جانب او بود بر شما مسلط ساخت و از آسمان بارانى بر شما فرو ريزانيد تا شما را با آن پاك گرداند و وسوسه شيطان را از شما بزدايد و دل هايتان را محكم سازد و گام هايتان را بدان استوار دارد.(11)

إِذْ يُوحِي رَبُّكَ إِلَى الْمَلآئِكَةِ أَنِّي مَعَكُمْ فَثَبِّتُواْ الَّذِينَ آمَنُواْ سَأُلْقِي فِي قُلُوبِ الَّذِينَ كَفَرُواْ الرَّعْبَ فَاضْرِبُواْ فَوْقَ الأَعْنَاقِ وَاضْرِبُواْ مِنْهُمْ كُلَّ بَنَانٍ ﴿12﴾

هنگامى كه پروردگارت به فرشتگان وحى مى كرد كه من با شما هستم پس كسانى را كه ايمان آورده اند ثابت قدم بداريد بزودى در دل كافران وحشت خواهم افكند پس فراز گردن ها را بزنيد و همه سرانگشتانشان را قلم كنيد.(12)

ذَلِكَ بِأَنَّهُمْ شَآقُّواْ اللّهَ وَ رَسُولَهُ وَ مَن يُشَاقِقِ اللّهَ وَ رَسُولَهُ فَإِنَّ اللّهَ شَدِيدُ الْعِقَابِ ﴿13﴾ / اين كيفر بدان سبب است كه آنان با خدا و پيامبر او به مخالفت برخاستند و هر كس با خدا و پيامبر او به مخالفت برخيزد قطعا خدا سخت كيفر است.(13)

ذَلِكُمْ فَذُوقُوهُ وَ أَنَّ لِلْكَافِرِينَ عَذَابَ النَّارِ ﴿14﴾ / اين عذاب دنيا را بچشيد و بدانيد كه براى كافران عذاب آتش خواهد بود.(14)

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ إِذَا لَقِيتُمُ الَّذِينَ كَفَرُواْ زَحْفاً فَلاَ تُوَلُّوهُمُ الأَدْبَارَ ﴿15﴾ / اى كسانى كه ايمان آورده ايد هر گاه در ميدان نبرد به كافران برخورد كرديد كه به سوى شما روى مى آورند به آنان پشت مكنيد.(15)

وَ مَن يُوَلِّهِمْ يَوْمَئِذٍ دُبُرَهُ إِلاَّ مُتَحَرِّفاً لِّقِتَالٍ أَوْ مُتَحَيِّزاً إِلَى فِئَةٍ فَقَدْ بَاء بِغَضَبٍ مِّنَ اللّهِ وَ مَأْوَاهُ جَهَنَّمُ وَ بِئْسَ الْمَصِيرُ ﴿16﴾

و هر كه در آن هنگام به آنان پشت كند مگر آن كه هدفش كناره گيرى براى نبردى مجدد يا پيوستن به جمعى ديگر از همرزمانش باشد قطعا به خشم خدا گرفتار خواهد شد و جايگاهش دوزخ است و چه بد سرانجامى است.(16)

فَلَمْ تَقْتُلُوهُمْ وَلَكِنَّ اللّهَ قَتَلَهُمْ وَ مَا رَمَيْتَ إِذْ رَمَيْتَ وَلَكِنَّ اللّهَ رَمَى وَلِيُبْلِيَ الْمُؤْمِنِينَ مِنْهُ بَلاء حَسَناً إِنَّ اللّهَ سَمِيعٌ عَلِيمٌ ﴿17﴾

و شما آنان را نكشتيد بلكه خدا آنان را كشت و چون ريگ به سوى آنان افكندى تو نيفكندى بلكه خدا افكند آرى خدا چنين كرد تا كافران را مغلوب كند و بدين وسيله مؤمنان را به آزمايشى نيكو بيازمايد قطعا خدا شنواى داناست.(17)

ذَلِكُمْ وَ أَنَّ اللّهَ مُوهِنُ كَيْدِالْكَافِرِينَ ﴿18﴾ / ماجرا اين بود و بدانيد كه خدا نيرنگ كافران را سست مى گرداند.(18)

إِن تَسْتَفْتِحُواْ فَقَدْ جَاءكُمُ الْفَتْحُ وَ إِن تَنتَهُواْ فَهُوَ خَيْرٌ لَّكُمْ وَ إِن تَعُودُواْ نَعُدْ وَلَن تُغْنِيَ عَنكُمْ فِئَتُكُمْ شَيْئًا وَلَوْ كَثُرَتْ وَ أَنَّ اللّهَ مَعَ الْمُؤْمِنِينَ ﴿19﴾

اى مشركان اگر شما پيروزى حق را مى طلبيد اينك پيروزى به سراغ شما آمد و اسلام پيروز شد و اگر از دشمنى بازايستيد آن براى شما بهتر است و اگر به جنگ برگرديد ما هم برمى گرديم و بدانيد كه گروه شما هر چند زياد باشد هرگز از شما چيزى را دفع نتوانند كرد و خداست كه با مؤمنان است.(19)

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ أَطِيعُواْاللّهَ وَ رَسُولَهُ وَلاَ تَوَلَّوْا عَنْهُ وَ أَنتُمْ تَسْمَعُونَ ﴿20﴾ / اى كسانى كه ايمان آورده ايد خدا و فرستاده او را فرمان بريد و از او روى برنتابيد در حالى كه سخنان او را مى شنويد.(20)

وَلاَ تَكُونُواْ كَالَّذِينَ قَالُوا سَمِعْنَا وَهُمْ لاَيَسْمَعُونَ ﴿21﴾ / و مانند كسانى مباشيد كه گفتند شنيديم در حالى كه نمى شنيدند.(21)

إِنَّ شَرَّ الدَّوَابَّ عِندَاللّهِ الصُّمُّ الْبُكْمُ الَّذِينَ لاَيَعْقِلُونَ ﴿22﴾ / قطعا بدترين جنبندگان نزد خدا كران و لالانى اند كه نمى انديشند.(22)

وَلَوْ عَلِمَ اللّهُ فِيهِمْ خَيْرًا لَّأسْمَعَهُمْ وَلَوْ أَسْمَعَهُمْ لَتَوَلَّواْ وَّهُم مُّعْرِضُونَ ﴿23﴾ / و اگر خدا در آنان خيرى مى يافت قطعا شنوايشان مى ساخت و اگر آنان را شنوا مى كرد حتما باز به حال اعراض روى برمى تافتند.(23)

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ اسْتَجِيبُواْ لِلّهِ وَلِلرَّسُولِ إِذَا دَعَاكُم لِمَا يُحْيِيكُمْ وَاعْلَمُواْ أَنَّ اللّهَ يَحُولُ بَيْنَ الْمَرْءِ وَ قَلْبِهِ وَ أَنَّهُ إِلَيْهِ تُحْشَرُونَ ﴿24﴾

اى كسانى كه ايمان آورده ايد چون خدا و پيامبر شما را به چيزى فراخواندند كه به شما حيات مى بخشد آنان را اجابت كنيد و بدانيد كه خدا ميان آدمى و دلش حايل مى گردد و هم در نزد او محشور خواهيد شد.(24)

وَاتَّقُواْ فِتْنَةً لاَّتُصِيبَنَّ الَّذِينَ ظَلَمُواْ مِنكُمْ خَآصَّةً وَاعْلَمُواْ أَنَّ اللّهَ شَدِيدُ الْعِقَابِ ﴿25﴾ / و از فتنه اى كه تنها به ستمكاران شما نمى رسد بترسيد و بدانيد كه خدا سخت كيفر است.(25)

وَاذْكُرُواْ إِذْ أَنتُمْ قَلِيلٌ مُّسْتَضْعَفُونَ فِي الأَرْضِ تَخَافُونَ أَن يَتَخَطَّفَكُمُ النَّاسُ فَآوَاكُمْ وَ أَيَّدَكُم بِنَصْرِهِ وَ رَزَقَكُم مِّنَ الطَّيِّبَاتِ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ ﴿26﴾

و به ياد آوريد هنگامى را كه شما در زمين گروهى اندك و مستضعف بوديد مى ترسيديد مردم شما را بربايند پس خدا به شما پناه داد و شما را به يارى خود نيرومند گردانيد و از چيزهاى پاك به شما روزى داد، باشد كه سپاسگزارى كنيد.(26)

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ لاَتَخُونُواْ اللّهَ وَالرَّسُولَ وَ تَخُونُواْ أَمَانَاتِكُمْ وَ أَنتُمْ تَعْلَمُونَ ﴿27﴾ / اى كسانى كه ايمان آورده ايد به خدا و پيامبر او خيانت مكنيد و نيز در امانت هاى خود خيانت نورزيد و خود مى دانيد كه نبايد خيانت كرد.(27)

وَاعْلَمُواْ أَنَّمَا أَمْوَالُكُمْ وَ أَوْلاَدُكُمْ فِتْنَةٌ وَ أَنَّ اللّهَ عِندَهُ أَجْرٌ عَظِيمٌ ﴿28﴾ / و بدانيد كه اموال و فرزندان شما وسيله آزمايش شما هستند و خداست كه نزد او پاداشى بزرگ است.(28)

يِا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ إَن تَتَّقُواْاللّهَ يَجْعَل لَّكُمْ فُرْقَاناً وَ يُكَفِّرْ عَنكُمْ سَيِّئَاتِكُمْ وَ يَغْفِرْلَكُمْ وَاللّهُ ذُوالْفَضْلِ الْعَظِيمِ ﴿29﴾ / اى كسانى كه ايمان آورده ايد اگر از خدا پروا داريد براى شما نيروى تشخيص حق از باطل قرار مى دهد و گناهانتان را از شما مى زدايد و شما را مى آمرزد و خدا داراى بخشش بزرگ است.(29)

وَ إِذْ يَمْكُرُ بِكَ الَّذِينَ كَفَرُواْ لِيُثْبِتُوكَ أَوْ يَقْتُلُوكَ أَوْ يُخْرِجُوكَ وَ يَمْكُرُونَ وَ يَمْكُرُاللّهُ وَاللّهُ خَيْرُالْمَاكِرِينَ ﴿30﴾

و ياد كن هنگامى را كه كافران درباره تو نيرنگ مى كردند تا تو را به بند كشند يا بكشند يا از مكه اخراج كنند و نيرنگ مى زدند و خدا تدبير مى كرد و خدا بهترين تدبيركنندگان است.(30)

وَ إِذَا تُتْلَى عَلَيْهِمْ آيَاتُنَا قَالُواْ قَدْ سَمِعْنَا لَوْ نَشَاء لَقُلْنَا مِثْلَ هَذَا إِنْ هَذَا إِلاَّ أَسَاطِيرُ الأوَّلِينَ ﴿31﴾ / و چون آيات ما بر آنان خوانده شود مى گويند به خوبى شنيديم اگر مى خواستيم قطعا ما نيز همانند اين را مى گفتيم اين جز افسانه هاى پيشينيان نيست.(31)

وَ إِذْ قَالُواْ اللَّهُمَّ إِن كَانَ هَذَا هُوَ الْحَقَّ مِنْ عِندِكَ فَأَمْطِرْ عَلَيْنَا حِجَارَةً مِّنَ السَّمَاء أَوِائْتِنَا بِعَذَابٍ أَلِيمٍ ﴿32﴾ / و ياد كن هنگامى را كه گفتند خدايا اگر اين كتاب همان حق از جانب توست پس بر ما از آسمان سنگ هايى به باران يا عذابى دردناك بر سر ما بياور.(32)

وَ مَا كَانَ اللّهُ لِيُعَذِّبَهُمْ وَ أَنتَ فِيهِمْ وَ مَا كَانَ اللّهُ مُعَذِّبَهُمْ وَ هُمْ يَسْتَغْفِرُونَ ﴿33﴾ / ولى تا تو در ميان آنان هستى خدا بر آن نيست كه ايشان را عذاب كند و تا آنان طلب آمرزش مى كنند خدا عذاب كننده ايشان نخواهد بود.(33)

وَ مَا لَهُمْ أَلاَّ يُعَذِّبَهُمُ اللّهُ وَ هُمْ يَصُدُّونَ عَنِ الْمَسْجِدِالْحَرَامِ وَ مَا كَانُواْ أَوْلِيَاءهُ إِنْ أَوْلِيَآؤُهُ إِلاَّ الْمُتَّقُونَ وَلَكِنَّ أَكْثَرَهُمْ لاَيَعْلَمُونَ ﴿34﴾

چرا خدا در آخرت عذابشان نكند با اين كه آنان مردم را از زيارت مسجدالحرام بازمى دارند در حالى كه ايشان سرپرست آن نباشند چرا كه سرپرست آن جز پرهيزگاران نيستند ولى بيشترشان نمى دانند.(34)

وَ مَا كَانَ صَلاَتُهُمْ عِندَالْبَيْتِ إِلاَّ مُكَاء وَ تَصْدِيَةً فَذُوقُواْ الْعَذَابَ بِمَا كُنتُمْ تَكْفُرُونَ ﴿35﴾ / و نمازشان در خانه خدا جز سوت كشيدن و كف زدن نبود پس بسزاى آن كه كفر مى ورزيديد اين عذاب را بچشيد.(35)

إِنَّ الَّذِينَ كَفَرُواْ يُنفِقُونَ أَمْوَالَهُمْ لِيَصُدُّواْ عَن سَبِيلِ اللّهِ فَسَيُنفِقُونَهَا ثُمَّ تَكُونُ عَلَيْهِمْ حَسْرَةً ثُمَّ يُغْلَبُونَ وَالَّذِينَ كَفَرُواْ إِلَى جَهَنَّمَ يُحْشَرُونَ ﴿36﴾

بى گمان كسانى كه كفر ورزيدند اموال خود را خرج مى كنند تا مردم را از راه خدا بازدارند پس بزودى همه آن را خرج مى كنند و آن گاه حسرتى بر آنان خواهد گشت سپس مغلوب مى شوند و كسانى كه كفر ورزيدند به سوى دوزخ گردآورده خواهند شد.(36)

لِيَمِيزَاللّهُ الْخَبِيثَ مِنَ الطَّيِّبِ وَ يَجْعَلَ الْخَبِيثَ بَعْضَهُ عَلَىَ بَعْضٍ فَيَرْكُمَهُ جَمِيعاً فَيَجْعَلَهُ فِي جَهَنَّمَ أُوْلَئِكَ هُمُ الْخَاسِرُونَ ﴿37﴾ / تا خدا ناپاك را از پاك جدا كند و ناپاك ها را روى يكديگر نهد و همه را متراكم كند آن گاه در جهنم قرار دهد اينان همان زيانكارانند.(37)

قُل لِلَّذِينَ كَفَرُواْ إِن يَنتَهُواْ يُغَفَرْلَهُم مَّا قَدْ سَلَفَ وَ إِنْ يَعُودُواْ فَقَدْ مَضَتْ سُنَّةُ الأَوَّلِينِ ﴿38﴾ / به كسانى كه كفر ورزيده اند بگو اگر بازايستند آن چه گذشته است برايشان آمرزيده مى شود و اگر بازگردند به يقين سنت خدا در مورد پيشينيان گذشت.(38)

وَ قَاتِلُوهُمْ حَتَّى لاَتَكُونَ فِتْنَةٌ وَ يَكُونَ الدِّينُ كُلُّهُ لِلّه فَإِنِ انتَهَوْاْ فَإِنَّ اللّهَ بِمَا يَعْمَلُونَ بَصِيرٌ ﴿39﴾ / و با آنان بجنگيد تا فتنه اى بر جاى نماند و دين يكسره از آن خدا گردد پس اگر از كفر بازايستند قطعا خدا به آن چه انجام مى دهند بيناست.(39)

وَ إِن تَوَلَّوْاْ فَاعْلَمُواْ أَنَّ اللّهَ مَوْلاَكُمْ نِعْمَ الْمَوْلَى وَ نِعْمَ النَّصِيرُ ﴿40﴾ / و اگر روى برتافتند پس بدانيد كه خدا سرور شماست چه نيكو سرور و چه نيكو ياورى است.(40)

وَاعْلَمُواْ أَنَّمَا غَنِمْتُم مِّن شَيْءٍ فَأَنَّ لِلّهِ خُمُسَهُ وَلِلرَّسُولِ وَلِذِي الْقُرْبَى وَالْيَتَامَى وَالْمَسَاكِينِ وَابْنِ السَّبِيلِ إِن كُنتُمْ آمَنتُمْ بِاللّهِ وَ مَا أَنزَلْنَا عَلَى عَبْدِنَا يَوْمَ الْفُرْقَانِ يَوْمَ الْتَقَى الْجَمْعَانِ وَاللّهُ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ ﴿41﴾

و بدانيد كه هر چيزى را به غنيمت گرفتيد يك پنجم آن براى خدا و پيامبر و براى خويشاوندان او و يتيمان و بينوايان و در راه ماندگان است اگر به خدا و آن چه بر بنده خود در روز جدايى حق از باطل روزى كه آن دو گروه با هم روبرو شدند نازل كرديم ايمان آورده ايد و خدا بر هر چيزى تواناست.(41)

إِذْ أَنتُم بِالْعُدْوَةِ الدُّنْيَا وَهُم بِالْعُدْوَةِ الْقُصْوَى وَالرَّكْبُ أَسْفَلَ مِنكُمْ وَلَوْ تَوَاعَدتَّمْ لاَخْتَلَفْتُمْ فِي الْمِيعَادِ وَلَكِن لِّيَقْضِيَ اللّهُ أَمْراً كَانَ مَفْعُولاً لِّيَهْلِكَ مَنْ هَلَكَ عَن بَيِّنَةٍ وَ يَحْيَى مَنْ حَيَّ عَن بَيِّنَةٍ وَ إِنَّ اللّهَ لَسَمِيعٌ عَلِيمٌ ﴿42﴾

آن گاه كه شما بر دامنه نزديكتر كوه بوديد و آنان در دامنه دورتر كوه و سواران دشمن پايين تر از شما موضع گرفته بودند و اگر با يكديگر وعده گذارده بوديد قطعا در وعده گاه خود اختلاف مى كرديد ولى چنين شد تا خداوند كارى را كه انجام شدنى بود به انجام رساند و تا كسى كه بايد هلاك شود با دليلى روشن هلاك گردد و كسى كه بايد زنده شود با دليلى واضح زنده بماند و خداست كه در حقيقت شنواى داناست.(42)

إِذْ يُرِيكَهُمُ اللّهُ فِي مَنَامِكَ قَلِيلاً وَلَوْ أَرَاكَهُمْ كَثِيرًا لَّفَشِلْتُمْ وَ لَتَنَازَعْتُمْ فِي الأَمْرِ وَلَكِنَّ اللّهَ سَلَّمَ إِنَّهُ عَلِيمٌ بِذَاتِ الصُّدُورِ ﴿43﴾

اى پيامبر ياد كن آن گاه را كه خداوند آنان (=سپاه دشمن) را در خوابت به تو اندك نشان داد و اگر ايشان را به تو بسيار نشان مى داد قطعا سست مى شديد و حتما در كار جهاد منازعه مى كرديد ولى خدا شما را به سلامت داشت چرا كه او به راز دل ها داناست.(43)

وَ إِذْ يُرِيكُمُوهُمْ إِذِ الْتَقَيْتُمْ فِي أَعْيُنِكُمْ قَلِيلاً وَ يُقَلِّلُكُمْ فِي أَعْيُنِهِمْ لِيَقْضِيَ اللّهُ أَمْرًا كَانَ مَفْعُولاً وَ إِلَى اللّهِ تُرْجَعُ الأمُورُ ﴿44﴾

و آن گاه كه چون با هم برخورد كرديد آنان را در ديدگان شما اندك جلوه داد و شما را نيز در ديدگان آنان كم نمودار ساخت تا خداوند كارى را كه انجام شدنى بود تحقق بخشد و كارها به سوى خدا بازگردانده مى شود.(44)

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ إِذَا لَقِيتُمْ فِئَةً فَاثْبُتُواْ وَاذْكُرُواْ اللّهَ كَثِيرًا لَّعَلَّكُمْ تُفْلَحُونَ ﴿45﴾ / اى كسانى كه ايمان آورده ايد چون با گروهى برخورد مى كنيد پايدارى ورزيد و خدا را بسيار ياد كنيد باشد كه رستگار شويد.(45)

وَ أَطِيعُواْاللّهَ وَ رَسُولَهُ وَلاَ تَنَازَعُواْ فَتَفْشَلُواْ وَ تَذْهَبَ رِيحُكُمْ وَاصْبِرُواْ إِنَّ اللّهَ مَعَ الصَّابِرِينَ ﴿46﴾ / و از خدا و پيامبرش اطاعت كنيد و با هم نزاع مكنيد كه سست شويد و مهابت شما از بين برود و صبر كنيد كه خدا با شكيبايان است.(46)

وَلاَ تَكُونُواْ كَالَّذِينَ خَرَجُواْ مِن دِيَارِهِم بَطَرًا وَ رِئَاء النَّاسِ وَ يَصُدُّونَ عَن سَبِيلِ اللّهِ وَاللّهُ بِمَا يَعْمَلُونَ مُحِيطٌ ﴿47﴾ / و مانند كسانى مباشيد كه از خانه هايشان با حالت سرمستى و به صرف نمايش به مردم خارج شدند و مردم را از راه خدا بازمى داشتند و خدا به آن چه مى كنند احاطه دارد.(47)

وَ إِذْ زَيَّنَ لَهُمُ الشَّيْطَانُ أَعْمَالَهُمْ وَقَالَ لاَغَالِبَ لَكُمُ الْيَوْمَ مِنَ النَّاسِ وَ إِنِّي جَارٌ لَّكُمْ فَلَمَّا تَرَاءتِ الْفِئَتَانِ نَكَصَ عَلَى عَقِبَيْهِ وَ قَالَ إِنِّي بَرِيءٌ مِّنكُمْ إِنِّي أَرَى مَا لاَتَرَوْنَ إِنِّيَ أَخَافُ اللّهَ وَاللّهُ شَدِيدُ الْعِقَابِ ﴿48﴾

و ياد كن هنگامى را كه شيطان اعمال آنان را برايشان بياراست و گفت امروز هيچ كس از مردم بر شما پيروز نخواهد شد و من پناه شما هستم پس هنگامى كه دو گروه يكديگر را ديدند شيطان به عقب برگشت و گفت من از شما بيزارم من چيزى را مى بينم كه شما نمى بينيد من از خدا بيمناكم و خدا سخت كيفر است.(48)

إِذْ يَقُولُ الْمُنَافِقُونَ وَالَّذِينَ فِي قُلُوبِهِم مَّرَضٌ غَرَّ هَؤُلاء دِينُهُمْ وَ مَن يَتَوَكَّلْ عَلَى اللّهِ فَإِنَّ اللّهَ عَزِيزٌ حَكِيمٌ ﴿49﴾ / آن گاه كه منافقان و كسانى كه در دل هايشان بيمارى بود مى گفتند اينان (=مؤمنان) را دينشان فريفته است و هر كس بر خدا توكل كند بداند كه در حقيقت خدا شكست ناپذير حكيم است.(49)

وَلَوْ تَرَى إِذْ يَتَوَفَّى الَّذِينَ كَفَرُواْ الْمَلآئِكَةُ يَضْرِبُونَ وُجُوهَهُمْ وَ أَدْبَارَهُمْ وَ ذُوقُواْ عَذَابَ الْحَرِيقِ ﴿50﴾ / و اگر ببينى آن گاه كه فرشتگان جان كافران را مى ستانند بر چهره و پشت آنان مى زنند و گويند عذاب سوزان را بچشيد.(50)

ذَلِكَ بِمَا قَدَّمَتْ أَيْدِيكُمْ وَ أَنَّ اللّهَ لَيْسَ بِظَلاَّمٍ لِّلْعَبِيدِ ﴿51﴾ / اين كيفر دستاوردهاى پيشين شماست وگرنه خدا بر بندگان خود ستمكار نيست.(51)

كَدَأْبِ آلِ فِرْعَوْنَ وَالَّذِينَ مِن قَبْلِهِمْ كَفَرُواْ بِآيَاتِ اللّهِ فَأَخَذَهُمُ اللّهُ بِذُنُوبِهِمْ إِنَّ اللّهَ قَوِيٌّ شَدِيدُ الْعِقَابِ ﴿52﴾

رفتارشان مانند رفتار خاندان فرعون و كسانى است كه پيش از آنان بودند به آيات خدا كفر ورزيدند پس خدا بسزاى گناهانشان گرفتارشان كرد، آرى خدا نيرومند سخت كيفر است.(52)

ذَلِكَ بِأَنَّ اللّهَ لَمْ يَكُ مُغَيِّرًا نِّعْمَةً أَنْعَمَهَا عَلَى قَوْمٍ حَتَّى يُغَيِّرُواْ مَا بِأَنفُسِهِمْ وَ أَنَّ اللّهَ سَمِيعٌ عَلِيمٌ ﴿53﴾ / اين كيفر بدان سبب است كه خداوند نعمتى را كه بر قومى ارزانى داشته تغيير نمى دهد مگر آن كه آنان آن چه را در دل دارند تغيير دهند و خدا شنواى داناست.(53)

كَدَأْبِ آلِ فِرْعَوْنَ وَالَّذِينَ مِن قَبْلِهِمْ كَذَّبُواْ بآيَاتِ رَبِّهِمْ فَأَهْلَكْنَاهُم بِذُنُوبِهِمْ وَ أَغْرَقْنَا آلَ فِرْعَونَ وَ كُلٌّ كَانُواْ ظَالِمِينَ ﴿54﴾ / رفتارى چون رفتار فرعونيان و كسانى كه پيش از آنان بودند كه آيات پروردگارشان را تكذيب كردند پس ما آنان را بسزاى گناهانشان هلاك و فرعونيان را غرق كرديم و همه آنان ستمكار بودند.(54)

إِنَّ شَرَّ الدَّوَابِّ عِندَاللّهِ الَّذِينَ كَفَرُواْ فَهُمْ لاَيُؤْمِنُونَ ﴿55﴾ / بى ترديد بدترين جنبندگان پيش خدا كسانى اند كه كفر ورزيدند و ايمان نمى آورند.(55)

الَّذِينَ عَاهَدتَّ مِنْهُمْ ثُمَّ يَنقُضُونَ عَهْدَهُمْ فِي كُلِّ مَرَّةٍ وَهُمْ لاَيَتَّقُونَ ﴿56﴾ / همانان كه از ايشان پيمان گرفتى ولى هر بار پيمان خود را مى شكنند و از خدا پروا نمى دارند.(56)

فَإِمَّا تَثْقَفَنَّهُمْ فِي الْحَرْبِ فَشَرِّدْ بِهِم مَّنْ خَلْفَهُمْ لَعَلَّهُمْ يَذَّكَّرُونَ ﴿57﴾ / پس اگر در جنگ بر آنان دست يافتى با عقوبت آنان كسانى را كه در پى ايشانند تار و مار كن باشد كه عبرت گيرند.(57)

وَ إِمَّا تَخَافَنَّ مِن قَوْمٍ خِيَانَةً فَانبِذْ إِلَيْهِمْ عَلَى سَوَاء إِنَّ اللّهَ لاَيُحِبُّ الخَائِنِينَ ﴿58﴾ / و اگر از گروهى بيم خيانت دارى پيمانشان را به سويشان بينداز تا طرفين به طور يكسان بدانند كه پيمان گسسته است زيرا خدا خائنان را دوست نمى دارد.(58)

وَلاَ يَحْسَبَنَّ الَّذِينَ كَفَرُواْ سَبَقُواْ إِنَّهُمْ لاَيُعْجِزُونَ ﴿59﴾ / و زنهار كسانى كه كافر شده اند گمان نكنند كه پيشى جسته اند زيرا آنان نمى توانند ما را درمانده كنند.(59)

وَ أَعِدُّواْ لَهُم مَّااسْتَطَعْتُم مِّن قُوَّةٍ وَ مِن رِّبَاطِ الْخَيْلِ تُرْهِبُونَ بِهِ عَدْوَّاللّهِ وَ عَدُوَّكُمْ وَ آخَرِينَ مِن دُونِهِمْ لاَتَعْلَمُونَهُمُ اللّهُ يَعْلَمُهُمْ وَ مَا تُنفِقُواْ مِن شَيْءٍ فِي سَبِيلِ اللّهِ يُوَفَّ إِلَيْكُمْ وَ أَنتُمْ لاَتُظْلَمُونَ ﴿60﴾

و هر چه در توان داريد از نيرو و اسب هاى آماده بسيج كنيد تا با اين تداركات دشمن خدا و دشمن خودتان و دشمنان ديگرى را جز ايشان كه شما نمى شناسيدشان و خدا آنان را مى شناسد بترسانيد و هر چيزى در راه خدا خرج كنيد پاداشش به خود شما بازگردانيده مى شود و بر شما ستم نخواهد رفت.(60)

وَ إِن جَنَحُواْ لِلسَّلْمِ فَاجْنَحْ لَهَا وَ تَوَكَّلْ عَلَى اللّهِ إِنَّهُ هُوَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ ﴿61﴾ / و اگر به صلح گراييدند تو نيز بدان گراى و بر خدا توكل نما كه او شنواى داناست.(61)

وَ إِن يُرِيدُواْ أَن يَخْدَعُوكَ فَإِنَّ حَسْبَكَ اللّهُ هُوَ الَّذِيَ أَيَّدَكَ بِنَصْرِهِ وَ بِالْمُؤْمِنِينَ ﴿62﴾ / و اگر بخواهند تو را بفريبند يارى خدا براى تو بس است همو بود كه تو را با يارى خود و مؤمنان نيرومند گردانيد.(62)

وَ أَلَّفَ بَيْنَ قُلُوبِهِمْ لَوْ أَنفَقْتَ مَا فِي الأَرْضِ جَمِيعاً مَّا أَلَّفَتْ بَيْنَ قُلُوبِهِمْ وَلَكِنَّ اللّهَ أَلَّفَ بَيْنَهُمْ إِنَّهُ عَزِيزٌ حَكِيمٌ ﴿63﴾ / و ميان دل هايشان الفت انداخت كه اگر آن چه در روى زمين است همه را خرج مى كردى نمى توانستى ميان دل هايشان الفت برقرار كنى ولى خدا بود كه ميان آنان الفت انداخت چرا كه او تواناى حكيم است.(63)

يَا أَيُّهَا النَّبِيُّ حَسْبُكَ اللّهُ وَ مَنِ اتَّبَعَكَ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ ﴿64﴾ / اى پيامبر خدا و كسانى از مؤمنان كه پيرو تواند تو را بس است.(64)

يَا أَيُّهَا النَّبِيُّ حَرِّضِ الْمُؤْمِنِينَ عَلَى الْقِتَالِ إِن يَكُن مِّنكُمْ عِشْرُونَ صَابِرُونَ يَغْلِبُواْ مِئَتَيْنِ وَ إِن يَكُن مِّنكُم مِّئَةٌ يَغْلِبُواْ أَلْفًا مِّنَ الَّذِينَ كَفَرُواْ بِأَنَّهُمْ قَوْمٌ لاَّيَفْقَهُونَ ﴿65﴾

اى پيامبر مؤمنان را به جهاد برانگيز اگر از ميان شما بيست تن شكيبا باشند بر دويست تن چيره مى شوند و اگر از شما يكصد تن باشند بر هزار تن از كافران پيروز مى گردند چرا كه آنان قومى اند كه نمى فهمند.(65)

الآنَ خَفَّفَ اللّهُ عَنكُمْ وَ عَلِمَ أَنَّ فِيكُمْ ضَعْفًا فَإِن يَكُن مِّنكُم مِّئَةٌ صَابِرَةٌ يَغْلِبُواْ مِئَتَيْنِ وَ إِن يَكُن مِّنكُمْ أَلْفٌ يَغْلِبُواْ أَلْفَيْنِ بِإِذْنِ اللّهِ وَاللّهُ مَعَ الصَّابِرِينَ ﴿66﴾

اكنون خدا بر شما تخفيف داده و معلوم داشت كه در شما ضعفى هست پس اگر از ميان شما يكصد تن شكيبا باشند بر دويست تن پيروز گردند و اگر از شما هزار تن باشند به توفيق الهى بر دو هزار تن غلبه كنند و خدا با شكيبايان است.(66)

مَا كَانَ لِنَبِيٍّ أَن يَكُونَ لَهُ أَسْرَى حَتَّى يُثْخِنَ فِي الأَرْضِ تُرِيدُونَ عَرَضَ الدُّنْيَا وَاللّهُ يُرِيدُ الآخِرَةَ وَاللّهُ عَزِيزٌ حَكِيمٌ ﴿67﴾

هيچ پيامبرى را سزاوار نيست كه براى اخذ سرب ها از دشمنان اسيرانى بگيرد تا در زمين به طور كامل از آنان كشتار كند شما متاع دنيا را مى خواهيد و خدا آخرت را مى خواهد و خدا شكست ناپذير حكيم است.(67)

لَّوْلاَ كِتَابٌ مِّنَ اللّهِ سَبَقَ لَمَسَّكُمْ فِيمَا أَخَذْتُمْ عَذَابٌ عَظِيمٌ ﴿68﴾ / اگر در آن چه گرفته ايد از جانب خدا نوشته اى نبود قطعا به شما عذابى بزرگ مى رسيد.(68)

فَكُلُواْ مِمَّا غَنِمْتُمْ حَلاَلاً طَيِّبًا وَاتَّقُواْ اللّهَ إِنَّ اللّهَ غَفُورٌ رَّحِيمٌ ﴿69﴾ / پس از آن چه به غنيمت برده ايد حلال و پاكيزه بخوريد و از خدا پروا داريد كه خدا آمرزنده مهربان است.(69)

يَا أَيُّهَا النَّبِيُّ قُل لِّمَن فِي أَيْدِيكُم مِّنَ الأَسْرَى إِن يَعْلَمِ اللّهُ فِي قُلُوبِكُمْ خَيْرًا يُؤْتِكُمْ خَيْرًا مِّمَّا أُخِذَ مِنكُمْ وَ يَغْفِرْلَكُمْ وَاللّهُ غَفُورٌ رَّحِيمٌ ﴿70﴾

اى پيامبر به كسانى كه در دست شما اسيرند بگو اگر خدا در دل هاى شما خيرى سراغ داشته باشد بهتر از آن چه از شما گرفته شده به شما عطا مى كند و بر شما مى بخشايد و خدا آمرزنده مهربان است.(70)

وَ إِن يُرِيدُواْ خِيَانَتَكَ فَقَدْ خَانُواْ اللّهَ مِن قَبْلُ فَأَمْكَنَ مِنْهُمْ وَاللّهُ عَلِيمٌ حَكِيمٌ ﴿71﴾ / و اگر بخواهند به تو خيانت كنند پيش از اين نيز به خدا خيانت كردند و خدا تو را بر آنان مسلط ساخت و خدا داناى حكيم است.(71)

إِنَّ الَّذِينَ آمَنُواْ وَ هَاجَرُواْ وَ جَاهَدُواْ بِأَمْوَالِهِمْ وَ أَنفُسِهِمْ فِي سَبِيلِ اللّهِ وَالَّذِينَ آوَواْ وَّنَصَرُواْ أُوْلَئِكَ بَعْضُهُمْ أَوْلِيَاء بَعْضٍ وَالَّذِينَ آمَنُواْ وَلَمْ يُهَاجِرُواْ مَا لَكُم مِّن وَلاَيَتِهِم مِّن شَيْءٍ حَتَّى يُهَاجِرُواْ وَ إِنِ اسْتَنصَرُوكُمْ فِي الدِّينِ فَعَلَيْكُمُ النَّصْرُ إِلاَّ عَلَى قَوْمٍ بَيْنَكُمْ وَ بَيْنَهُم مِّيثَاقٌ وَاللّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِيرٌ ﴿72﴾

كسانى كه ايمان آورده و هجرت كرده اند و در راه خدا با مال و جان خود جهاد نموده اند و كسانى كه مهاجران را پناه داده اند و يارى كرده اند آنان ياران يكديگرند و كسانى كه ايمان آورده اند ولى مهاجرت نكرده اند هيچ گونه خويشاوندى دينى با شما ندارند مگر آن كه در راه خدا هجرت كنند و اگر در كار دين از شما يارى جويند يارى آنان بر شما واجب است مگر بر عليه گروهى باشد كه ميان شما و ميان آنان پيمانى منعقد شده است و خدا به آن چه انجام مى دهيد بيناست.(72)

وَالَّذينَ كَفَرُواْ بَعْضُهُمْ أَوْلِيَاء بَعْضٍ إِلاَّ تَفْعَلُوهُ تَكُن فِتْنَةٌ فِي الأَرْضِ وَ فَسَادٌ كَبِيرٌ ﴿73﴾ / و كسانى كه كفر ورزيدند ياران يكديگرند اگر اين دستور را به كار نبنديد در زمين فتنه و فسادى بزرگ پديد خواهد آمد.(73)

وَالَّذِينَ آمَنُواْ وَ هَاجَرُواْ وَ جَاهَدُواْ فِي سَبِيلِ اللّهِ وَالَّذِينَ آوَواْ وَّنَصَرُواْ أُولَئِكَ هُمُ الْمُؤْمِنُونَ حَقًّا لَّهُم مَّغْفِرَةٌ وَ رِزْقٌ كَرِيمٌ ﴿74﴾ / و كسانى كه ايمان آورده و هجرت كرده و در راه خدا به جهاد پرداخته و كسانى كه مهاجران را پناه داده و يارى كرده اند آنان همان مؤمنان واقعى اند براى آنان بخشايش و روزى شايسته اى خواهد بود.(74)

وَالَّذِينَ آمَنُواْ مِن بَعْدُ وَ هَاجَرُواْ وَ جَاهَدُواْ مَعَكُمْ فَأُوْلَئِكَ مِنكُمْ وَ أُوْلُواْالأَرْحَامِ بَعْضُهُمْ أَوْلَى بِبَعْضٍ فِي كِتَابِ اللّهِ إِنَّ اللّهَ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمٌ ﴿75﴾

و كسانى كه بعدا ايمان آورده و هجرت نموده و همراه شما جهاد كرده اند اينان از زمره شمايند و خويشاوندان نسبت به يكديگر از ديگران در كتاب خدا سزاوارترند آرى خدا به هر چيزى داناست.(75)