|
|
| سطر ۱: |
سطر ۱: |
| − | ==معرفی اجمالی==
| + | #تغییر_مسیر [[الارشاد فی معرفة حجج الله علی العباد (کتاب)]] |
| − | '''الإرشاد في معرفة حجج الله علی العباد'''، تألیف [[مفید، محمد بن محمد|محمد بن نعمان عکبری]]، معروف به شیخ مفید (336-413ق)، با تحقیق مؤسسه آلالبيت(ع) لإحياء التراث، کتابیکلامی - تاریخی به زبان عربی است، در شرح زندگانی ائمه(ع) و اسامی، کنیهها، مدت عمر، سال تولد و شهادت، فرزندان و یاران معروفشان که مؤلف آن را به درخواست یکی از یاران خود نگاشته است.
| |
| − | | |
| − | ===تاریخ نگارش و اهمیت کتاب===
| |
| − | ارزش این کتاب، زمانی نمایان میشود که بدانیم، مؤلف، آن را در سال 114ق، در اوج شهرت علمی و کمالات معنوی و در سال قبل از رحلت خود نگاشته است.<ref>ر.ک: پاکنیا تبریزی، عبدالکریم، ص165</ref>
| |
| − | | |
| − | ===سخنان بزرگان پیرامون کتاب===
| |
| − | این اثر در میان دانشمندان اسلامی، چنان مشهور است که [[مجلسی، محمدباقر|علامه مجلسی]] مینویسد: «کتاب ارشاد، مشهورتر از مؤلف خود است».<ref>همان</ref>
| |
| − | | |
| − | ==ساختار==
| |
| − | کتاب با دو مقدمه از محقق و مؤلف آغاز و مطالب در دوازده باب به تعداد ائمه شیعه(ع)، در دو جلد، تنظیم شده است.
| |
| − | | |
| − | نویسنده در ذیل هر باب، از سه تا سیزده فصل را با عناوین مختلف مربوط به مسائل تاریخی عام (حوادث مسلمانان)، مسائل تاریخی هر امام (ولادت، سرگذشت و شهادت)، فضائل، اصحاب، کلمات و خطبهها، اولاد، فضیلت زیارت، کرامات و معجزات و مناظرات و احتجاجهای آن بزرگواران منعقد ساخته است.
| |
| − | | |
| − | این کتاب بااینکه منبع روایی و حدیثی مستند است، اما شیخ مفید به نکات تاریخی و عقیدتی نیز در آن پرداخته است.<ref>ر.ک: همان</ref>
| |
| − | | |
| − | ==گزارش محتوا==
| |
| − | در مقدمه نخست، به توضیح اقدامات تحقیقی صورتگرفته در کتاب پرداخته شده.<ref>مقدمه اول، ج1، ص3-14</ref>و در مقدمه مؤلف، به موضوع کتاب و انگیزه نگارش آن، اشاره شده است.<ref>مقدمه دوم، ص4</ref>
| |
| − | | |
| − | این کتاب از مهمترین منابع معتبر شیعه در زمینه تاریخ زندگانی ائمه(ع) و محل مراجعه محققان سیره اهلبیت(ع) و مشتاقان تاریخ آن گرامیان است. افزون بر آن، این اثر مستند اکثر منابع بعد از خود و مهمترین منبع در موضوع امامت بشمار میآید و مبلغان نیز از این منبع تاریخی، حدیثی و امامشناسی، هرگز بینیاز نیستند و با مطالعه آن، بسیاری از اطلاعات و گمشدههای خود را در این مجموعه ارزشمند خواهند یافت.<ref>ر.ک: پاکنیا تبریزی، عبدالکریم، ص164</ref>
| |
| − | | |
| − | بخش اول که حدودا نیمی از کتاب است، به زندگانی امیر مؤمنان علی(ع) اختصاص دارد و این، حاکی از اهمیتی است که شیخ مفید برای آن حضرت قائل بوده است. وی در این بخش، بعد از مقدمه کوتاهی درباره علت و ضرورت تألیف کتاب، وارد باب اول میشود که درباره تاریخ امیر مؤمنان علی(ع) است. در این باب، فصلهای مختلفی در موضوعات ولادت، خانواده، مبارزات و حضور در صحنههای مختلف نبرد با اهل باطل، دلایل ولایت، امامت و وصایت، علم و دانش، بیعت مردم با امام(ع) و خلافت ظاهری، فضایل و مناقب، قضاوتها، جریان مباهله، سخنان، نامهها، خطبهها و مواعظ، جریان ناکثین و قاسطین و مارقین، شوری، آیات نازلشده درباره علی(ع)، مساوات با انبیا، پیشگوییها، اصحاب، یاران و فرزندان آمده است.<ref>ر.ک: همان، ص165-166</ref>
| |
| − | | |
| − | در بخش دوم، به تاریخ دیگر امامان(ع) پرداخته شده است که به ترتیب عبارتند از:
| |
| − | باب دوم در تاریخ امام حسن مجتبی(ع) است. در این باب، درباره ولادت، شهادت، فضایل، خلافت، جنگ و صلح، نامهها، سخنان و فرزندان امام مجتبی(ع) مطالبی بیان شده است.<ref>ر.ک: همان، ص166</ref>
| |
| − | | |
| − | باب سوم، تاریخ امام حسین(ع) است که در آن، ولادت، قیام، شهادت، فضایل، زیارت و موضوعات مربوط به آن حضرت آمده است. سایر بابها نیز به هر یک از ائمه(ع) اختصاص یافته است.
| |
| − | | |
| − | ==وضعیت کتاب==
| |
| − | برخی از آثاری که درباره این کتاب نوشته شدهاند عبارتند از:
| |
| − | # تلخیص و گزیده ارشاد، اثر [[حلی، حسن بن یوسف|علامه حلی]] به نام «المستجاد من الإرشاد»؛
| |
| − | # شرح چهار جلدی ارشاد، به نام «منهج الرشاد»، اثر شیخ محمدحسن زنجانی؛
| |
| − | # شرح سید محمدباقر دستغیب شیرازی؛
| |
| − | # ترجمه و شرح ارشاد، اثر [[رسولی، هاشم|سید هاشم رسولی محلاتی]] در دو جلد؛ | |
| − | # ترجمه و شرح ارشاد، اثر محمدباقر ساعدی خراسانی.<ref>ر.ک: همان</ref>
| |
| − | | |
| − | فهرست مطالب هر جلد، در انتهای همان جلد و فهارس فنی کتاب، در انتهای جلد دوم آمده است که عبارتند از: فهرستهای آیات؛ احادیث؛ اعلام؛ اماکن و بقاع؛ فرق و جماعات؛ ابیات شعریه؛ لباسها و زینتآلات؛ حیوانات؛ اسلحه؛ وقایع و غزوات و مصادر و منابع تحقیق.
| |
| − | | |
| − | در پاورقیها علاوه بر ذکر منابع.<ref>ر.ک: پاورقی، ج1، ص153</ref>و اشاره به اختلاف نسخ.<ref>ر.ک: همان، ص171</ref>، به توضیح و تشریح برخی از کلمات و عبارات متن پرداخته شده است.<ref>ر.ک: همان، ص172</ref>
| |
| − | | |
| − | ==پانویس ==
| |
| − | <references />
| |
| − | | |
| − | ==منابع مقاله==
| |
| − | # مقدمه و متن کتاب.
| |
| − | # [[:noormags:552842|پاکنیا تبریزی، عبدالکریم، «آشنایی با منابع معتبر شیعه: الإرشاد في معرفة حجج الله علی العباد»، پایگاه مجلات تخصصی نور، مجله: مبلغان، شماره 130، تیر و مرداد 1389 (8 صفحه، از 164 تا 177)]].
| |
| − | | |
| − | | |
| − | ==منبع ==
| |
| − | ویکی نور
| |
| − | | |
| − | [[رده:منابع تاریخ زندگی ائمه (ع)]]
| |
