نصر بن قابوس: تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
 
سطر ۱: سطر ۱:
از اصحاب حضرت [[امام جعفرصادق|امام صادق]] و [[امام موسی کاظم|امام کاظم]] و [[امام رضا]] علیهم السلام، راوی و فقیه موثق [[شیعه]]. البته [[شیخ مفید]] او را صحابه خاص امام هفتم علیه السلام می داند.  
+
'''«نصر بن قابوس لخمی»''' از فقیهان و راویان موثق [[شیعه]] در قرن دوم هجری و از اصحاب [[امام جعفرصادق|امام صادق]] و [[امام موسی کاظم|امام کاظم]] و [[امام رضا]] علیهم‌السلام است. علمای [[رجال]] او را فردی جلیل‌القدر، فاضل و اهل [[ورع]] معرفی کرده‌اند.
 +
{{شناسنامه عالم
 +
||نام کامل =  نصر بن قابوس لخمی
 +
||تصویر=
 +
||زادروز = 
 +
|زادگاه =  کوفه
 +
|وفات = 
 +
|مدفن = 
 +
|اساتید = 
 +
|شاگردان = اسحاق بن ابراهیم، سعید بن ابی الجهم، صالح بن عقیه،...
 +
|آثار = کتاب الحدیث، كتاب نوادر،...
 +
}}
 +
==نصر در نظر رجالیان==
  
==معرفی اجمالی==
+
نصر بن قابوس قابوسی، از قبیله «لخم» و اهل [[کوفه]] بود. ممکن است نامش در بعضی کتابها به گونه «نضر» هم آمده باشد که ظاهراً صحیح نیست.
  
از قبیله «لخمی» و اهل [[کوفه]] بود. ممکن است نامش در بعضی کتابها به گونه "نضر" هم آمده باشد که ظاهراً صحیح نیست.  
+
[[احمد بن علی نجاشی]] می گوید: نصر بن قابوس، از [[امام جعفرصادق|امام صادق]] و [[امام موسی کاظم|امام کاظم]] و [[امام رضا]] عليهم‌السلام روايت مى‌كند و نزد ايشان فردی صاحب منزلت بوده و دارای کتابی است.<ref>نجاشی، احمد بن علی، رجال النجاشی، ص۴۲۷.</ref>
  
==جایگاه نصر بن قابوس==
+
[[شیخ طوسی]] نیز نصر بن قابوس را در زمره سفرا و وکلای فاضل و مورد ستایش امام صادق (علیه‌السّلام) ذکر کرده و نوشته است که وی مدت بیست سال وکیل امام صادق (علیه‌السّلام) بود و کسی از این موضوع آگاهی نداشت.<ref>الغيبة، شيخ طوسى، ص210.</ref>
  
او را بسیار جلیل القدر، متقی، خیر، فاضل و عالم و اهل زهد و ورع می دانند، روايت مى‌كند از حضرت امام صادق و امام کاظم و حضرت امام رضا عليهم‌السلام و صاحب منزلت است نزد ايشان.
+
و [[شیخ مفید]] در «[[الارشاد فی معرفة حجج الله علی العباد (کتاب)|الارشاد]]» می‌گوید: نصر از یاران خاص امام کاظم (علیه‌السّلام) به شمار می‌رفت و از فقیهان برجسته [[شیعه]] و فردی موثق و با [[ورع]] بود و از جمله راویانی است که [[امامت]] حضرت رضا (علیه‌السّلام) را از زبان امام کاظم (علیه‌السّلام) شنیده و نقل کرده است.<ref>ارشاد، شيخ مفيد، 2/251.</ref>
  
[[شيخ طوسى]] فرموده كه وكيل حضرت صادق عليه السلام بود مدت بيست سال و دانسته نشد كه او وكيل آن حضرت است و او مردى خير و فاضل بود<ref>الغيبة، [[شيخ طوسى]]، ص210.</ref> و [[شيخ مفيد]] در ([[الارشاد فی معرفة حجج الله علی العباد (کتاب)|الارشاد]]) او را از [[شیعه|خاصه]] و ثقات حضرت امام موسى عليه السلام شمرده و او را از اهل علم و [[ورع]] و [[فقه]] از شيعیان آن حضرت گفته و روايت كرده از او نص بر حضرت رضا عليه السلام را.<ref>ارشاد [[شيخ مفيد]]، 2/251.</ref>
+
شيخ [[ابوعمرو کشی]] ضمن نقل روایاتی از نصر بن قابوس، آن را دالّ بر منزلت و تدیّن او می داند. کشّی از نصر روايت كرده كه گفت: «كنتُ عند أبي الحسن عليه السلام في منزله، فأخذ بيدي فوقفني على بيت من الدار، فدفع الباب فإذا علي ابنه عليه السلام وفي يده كتاب ينظر إليه، فقال لي: يا نصر تعرف هذا؟ قلت: نعم هذا علي ابنك، قال: يا نصر، أتدري ما هذا الكتاب الذي ينظر فيه؟ فقلت: لا، قال: هذا الجفر الذي لا ينظر فيه إلا نبي أو وصي. قال الحسن بن موسى: فلعمري ما شك نصر فيه ولا ارتاب حتى أتاه وفاة أبي الحسن عليه السلام»؛<ref>رجال كشى، 2/747.</ref> در منزل حضرت [[امام موسی کاظم علیه السلام|ابوالحسن موسى]] عليه السلام بودم، پس گرفت آن حضرت دست مرا و آورد مرا بر در اطاقى از خانه و در را گشود، ديدم پسرش [[امام رضا علیه السلام|على]] عليه السلام را و در دستش كتابى است كه در آن نظر مى‌كند. پس فرمود به من: اى نصر! اين را مى‌شناسى؟ گفتم: آرى، اين پسر تو است. فرمود: اى نصر! مى‌دانى اين كتابى كه در آن نظر مى‌كند چيست؟ گفتم: نه، فرمود: اين جفرى است كه نظر نمى‌كند در آن مگر پيغمبر يا وصى پيغمبر. راوى گويد: كه براى نصر شك و ريب حاصل نشد در باب [[امامت]] تا آمد او را خبر وفات حضرت کاظم عليه السلام.
  
==روایتی از نصر بن قابوس==
+
همچنین در روايت دیگری از نصر بن قابوس آمده است: «قلت لأبي الحسن الأول عليه السلام: إني سألت أبا عبدالله عليه السلام عن الامام من بعده، فأخبرني أنك أنت هو فلما توفى ذهب الناس عنك يمينا وشمالا، وقلت فيك أنا
 +
وأصحابي، فأخبرني عن الامام من ولدك. قال: ابني علي عليه السلام. فدل هذا الحديث على منزلة الرجل من عقله واهتمامه بدينه إن شاء الله»؛<ref>همان.</ref> وقتى خدمت امام موسى عليه السلام عرض كرد كه من از پدرت پرسيدم از امام بعد از او، آن جناب شما را تعيين كرد، پس زمانى كه آن حضرت رحلت فرمود، مردم به راست و چپ رفتند و من و اصحابم امامت را در تو گفتم. پس خبر ده مرا كه امام بعد از تو در اولاد تو كدام است؟ فرمود: پسرم على عليه السلام.
  
شيخ [[ابوعمرو کشی|كشى]] از او روايت كرده كه گفت: بودم در منزل حضرت [[امام موسی کاظم علیه السلام|ابوالحسن موسى]] عليه السلام پس گرفت آن حضرت دست مرا و آورد مرا بر در اطاقى از خانه، پس در را گشود ديدم پسرش [[امام رضا علیه السلام|على]] عليه السلام را و در دستش كتابى است كه در آن نظر مى‌كند. پس فرمود به من: اى نصر! مى‌شناسى اين را؟ گفتم: آرى، اين پسر تو است. فرمود: اى نصر! مى‌دانى چيست اين كتابى كه در آن نظر مى‌كند؟ گفتم: نه، فرمود: اين [[جفر|جفرى]] است كه نظر نمى‌كند در آن مگر پيغمبر يا وصى پيغمبر.
+
==شاگردان و آثار==
 
+
نصر بن قابوس، شاگردان و راویانی را تربیت کرده که از آن جمله‌اند: اسحاق بن ابراهیم، سعید بن ابی الجهم و صالح بن عقیه.<ref>محمد اردبیلی، جامع الرواة، ج۲، ص۲۹۱.</ref>  
راوى گويد: كه براى نصر شك و ريب حاصل نشد در باب [[امامت]] تا آمد او را خبر وفات حضرت ابوالحسن عليه السلام و نيز روايت كرده از نصر مذكور كه وقتى خدمت حضرت امام موسى عليه السلام عرض كرد كه من از پدرت پرسيدم از امام بعد از او، آن جناب شما را تعيين كرد، پس زمانى كه آن حضرت رحلت فرمود، مردم به يمين و شمال رفتند و من و اصحابم امامت را در تو گفتم پس خبر ده مرا كه امام بعد از تو در اولاد تو كدام است؟ فرمود: پسرم على عليه السلام.<ref>رجال كشى، 2/747.</ref>
 
  
 +
كتاب نوادر و کتاب الحدیث را برای او ذکر کرده اند.<ref>رجال ابن داود، حلی، ص۳۵۹؛ معجم رجال الحديث، خویی، ج20، رقم 13053.</ref>
 
==پانویس==
 
==پانویس==
 
<references />
 
<references />
  
 
==منابع==
 
==منابع==
 
+
*"نصر قابوسی"، دائرةالمعارف مؤلفان اسلامی، ج۱، ص۷۹۹.
*حاج شیخ عباس قمی، منتهی الآمال، قسمت دوم، باب یازدهم: در تاريخ حضرت رضا عليه السلام.
+
*[http://www.tahoordanesh.com/page.php?pid=19371 "نصر بن قابوس"، دايرةالمعارف طهور]، بازیابی: 17 اردیبهشت 1393.
*نصر بن قابوس (نَصرِ بن قابوس)، [http://www.tahoordanesh.com/page.php?pid=19371 دايرة المعارف طهور]، بازیابی: 17 اردیبهشت 1393.
+
*منتهی الآمال، شیخ عباس قمی، قسمت دوم، باب یازدهم: در تاريخ حضرت رضا عليه‌السلام.
 
+
[[Category:اصحاب اهل البیت علیهم السلام]][[Category:اصحاب امام صادق علیه السلام]][[Category:اصحاب امام کاظم علیه السلام]][[Category:اصحاب امام رضا علیه السلام]]
[[Category:اصحاب اهل البیت علیهم السلام]]
+
[[رده:علمای قرن دوم]][[رده:فقیهان]]
[[رده:فقیهان]]
 
 
[[رده:راویان حدیث]]
 
[[رده:راویان حدیث]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۳۰ نوامبر ۲۰۲۴، ساعت ۰۷:۰۰

«نصر بن قابوس لخمی» از فقیهان و راویان موثق شیعه در قرن دوم هجری و از اصحاب امام صادق و امام کاظم و امام رضا علیهم‌السلام است. علمای رجال او را فردی جلیل‌القدر، فاضل و اهل ورع معرفی کرده‌اند.

نام کامل نصر بن قابوس لخمی
زادگاه کوفه

Line.png

شاگردان

اسحاق بن ابراهیم، سعید بن ابی الجهم، صالح بن عقیه،...

آثار

کتاب الحدیث، كتاب نوادر،...

نصر در نظر رجالیان

نصر بن قابوس قابوسی، از قبیله «لخم» و اهل کوفه بود. ممکن است نامش در بعضی کتابها به گونه «نضر» هم آمده باشد که ظاهراً صحیح نیست.

احمد بن علی نجاشی می گوید: نصر بن قابوس، از امام صادق و امام کاظم و امام رضا عليهم‌السلام روايت مى‌كند و نزد ايشان فردی صاحب منزلت بوده و دارای کتابی است.[۱]

شیخ طوسی نیز نصر بن قابوس را در زمره سفرا و وکلای فاضل و مورد ستایش امام صادق (علیه‌السّلام) ذکر کرده و نوشته است که وی مدت بیست سال وکیل امام صادق (علیه‌السّلام) بود و کسی از این موضوع آگاهی نداشت.[۲]

و شیخ مفید در «الارشاد» می‌گوید: نصر از یاران خاص امام کاظم (علیه‌السّلام) به شمار می‌رفت و از فقیهان برجسته شیعه و فردی موثق و با ورع بود و از جمله راویانی است که امامت حضرت رضا (علیه‌السّلام) را از زبان امام کاظم (علیه‌السّلام) شنیده و نقل کرده است.[۳]

شيخ ابوعمرو کشی ضمن نقل روایاتی از نصر بن قابوس، آن را دالّ بر منزلت و تدیّن او می داند. کشّی از نصر روايت كرده كه گفت: «كنتُ عند أبي الحسن عليه السلام في منزله، فأخذ بيدي فوقفني على بيت من الدار، فدفع الباب فإذا علي ابنه عليه السلام وفي يده كتاب ينظر إليه، فقال لي: يا نصر تعرف هذا؟ قلت: نعم هذا علي ابنك، قال: يا نصر، أتدري ما هذا الكتاب الذي ينظر فيه؟ فقلت: لا، قال: هذا الجفر الذي لا ينظر فيه إلا نبي أو وصي. قال الحسن بن موسى: فلعمري ما شك نصر فيه ولا ارتاب حتى أتاه وفاة أبي الحسن عليه السلام»؛[۴] در منزل حضرت ابوالحسن موسى عليه السلام بودم، پس گرفت آن حضرت دست مرا و آورد مرا بر در اطاقى از خانه و در را گشود، ديدم پسرش على عليه السلام را و در دستش كتابى است كه در آن نظر مى‌كند. پس فرمود به من: اى نصر! اين را مى‌شناسى؟ گفتم: آرى، اين پسر تو است. فرمود: اى نصر! مى‌دانى اين كتابى كه در آن نظر مى‌كند چيست؟ گفتم: نه، فرمود: اين جفرى است كه نظر نمى‌كند در آن مگر پيغمبر يا وصى پيغمبر. راوى گويد: كه براى نصر شك و ريب حاصل نشد در باب امامت تا آمد او را خبر وفات حضرت کاظم عليه السلام.

همچنین در روايت دیگری از نصر بن قابوس آمده است: «قلت لأبي الحسن الأول عليه السلام: إني سألت أبا عبدالله عليه السلام عن الامام من بعده، فأخبرني أنك أنت هو فلما توفى ذهب الناس عنك يمينا وشمالا، وقلت فيك أنا وأصحابي، فأخبرني عن الامام من ولدك. قال: ابني علي عليه السلام. فدل هذا الحديث على منزلة الرجل من عقله واهتمامه بدينه إن شاء الله»؛[۵] وقتى خدمت امام موسى عليه السلام عرض كرد كه من از پدرت پرسيدم از امام بعد از او، آن جناب شما را تعيين كرد، پس زمانى كه آن حضرت رحلت فرمود، مردم به راست و چپ رفتند و من و اصحابم امامت را در تو گفتم. پس خبر ده مرا كه امام بعد از تو در اولاد تو كدام است؟ فرمود: پسرم على عليه السلام.

شاگردان و آثار

نصر بن قابوس، شاگردان و راویانی را تربیت کرده که از آن جمله‌اند: اسحاق بن ابراهیم، سعید بن ابی الجهم و صالح بن عقیه.[۶]

كتاب نوادر و کتاب الحدیث را برای او ذکر کرده اند.[۷]

پانویس

  1. نجاشی، احمد بن علی، رجال النجاشی، ص۴۲۷.
  2. الغيبة، شيخ طوسى، ص210.
  3. ارشاد، شيخ مفيد، 2/251.
  4. رجال كشى، 2/747.
  5. همان.
  6. محمد اردبیلی، جامع الرواة، ج۲، ص۲۹۱.
  7. رجال ابن داود، حلی، ص۳۵۹؛ معجم رجال الحديث، خویی، ج20، رقم 13053.

منابع

  • "نصر قابوسی"، دائرةالمعارف مؤلفان اسلامی، ج۱، ص۷۹۹.
  • "نصر بن قابوس"، دايرةالمعارف طهور، بازیابی: 17 اردیبهشت 1393.
  • منتهی الآمال، شیخ عباس قمی، قسمت دوم، باب یازدهم: در تاريخ حضرت رضا عليه‌السلام.