كفاية‌الطالب في مناقب علي بن أبي‌طالب عليه‌السلام (کتاب)

کفاية الطالب في مناقب علي بن أبي‌طالب‌ عليه‌السلام

معرفى اجمالى

كفاية‌الطالب في مناقب علي بن أبي‌طالب‌ عليه‌السلام، اثرى است كه درباره مناقب اميرمومنان على بن ابى‌طالب(ع)، كه به وسيله محمد بن يوسف شافعى نگارش يافته است و در آن از فرزندان بزرگوار آن حضرت نيز ياد مى‌شود.اين كتاب مشتمل بر صد باب است.

انگيزه تألیف

مؤلف در مقدمه كتاب به انگيزه خود از نگارش چنين اثرى اشاره مى‌كند و مى‌نويسد، در انتهاى مجلسى كه در حصباء در شهر موصل برگذار بود، به نقل حديث زيد بن ارقم درباره غدير خم و نيز حديث عمار ياسر كه از پيامبر(ص) خطاب به على(ع) روايت كرده بود كه: (طوبى لمن احبك و صدّق فيك) پرداختم و مورد طعن و قدح برخى از حاضرين در مجلس كه شناخت چندانى از دانش نقل حديث نداشتند، قرار گرفتم. سپس به خاطر علاقه و محبت و تعصبى كه به خاندان عصمت و طهارت داشتم، به املاء احاديثى كه از محدثان شهرهاى مختلف درباره مناقب آن بزرگواران شنيده بودم، پرداختم و آن را «كفاية الطالب في مناقب عليّ بن أبي‌طالب» نام نهادم.

ساختار و گزارش محتوا

كتاب؛ مشتمل چهار فصل كه فصل اول و چهارم خود دربردارنده باب‌هاى متعددى در مناقب اميرالمومنين على(ع) است كه ذيلا به برخى از آن باب‌ها اشاره مى‌شود:

الباب الأوّل - في صحّة خطبة النبيّ صلّى الله عليه وآله بماء يُدعى (غدير خُمّ).

الباب الثاني - في حديث عمّار بن ياسر وطرقه.

الباب الثالث - في أنّ محبّة عليّ عليه‌السّلام آية الإيمان، و بغضه آية النفاق.

الباب الرابع - أنّ محبّة عليّ عليه‌السّلام أو بغضه دلالةٌ على محبّة النبيّ صلّى الله عليه و آله أو بغضه.

الباب الخامس - إنّ مَن تولّى عليّاً عليه‌السّلام فقد تولّى اللهَ و رسوله صلّى الله عليه و آله.

الباب السادس - في كرامة الله تعالى لعليّ عليه‌السّلام و فضل محبّته.

الباب السابع - في شدّة محبّة الله لعليّ بن أبي‌طالب عليه‌السّلام.

الباب الثامن - في حبّ الحسن و الحسين و عليّ و فاطمة عليهم السّلام.

الباب العاشر - في كفر مَن سبّ عليّاً عليه‌السّلام.

الباب الثاني عشر - في أمر الله تعالى رسولَه صلّى الله عليه وآله بحبّ عليٍّ عليه‌السّلام.

الباب الرابع و الثلاثون - في أنّ النظر إلى وجه عليٍّ عليه‌السّلام عبادة.

الباب الحادي و الأربعون، إلى الباب السابع و السبعين - في جملة من خصائص الإمام عليّ عليه‌السّلام اختصّ بها دون غيره، منها.

الباب الخامس و الثمانون - في أنّ عليّاً و فاطمة و ولديها عليهم السّلام يوم القيامة في قبّةٍ تحت العرش.

الباب الثالث و التسعون - في قول النبيّ صلّى الله عليه و آله لعليّ و فاطمة و الحسن و الحسين عليهم السّلام: أنا حربٌ لمَن حاربتُم، و سلْمٌ لمن سالمتُم.

الباب التاسع و التسعون - في ذكْر فضائل سيّدة نساء العالمين (فاطمة) عليها السّلام.

الباب المائة - في تطهيرهم عليهم السّلام من الأنجاس؛ لقوله عزّوجلّ:«إنّما يُريدُ اللهُ لِيُذهِبَ عنكمُ الرِّجْسَ أهلَ البيتِ و يُطهِّرَكم تطهيرا.

بعد از اين ابواب گنجى شافعى اشاره‌اى كوتاه به زندگى على(ع) و برخى از وصايا و اندرزها و خطبه‌هاى حضرت و نيز تواضع و عبادت و ويژگى‌هاى ايشان نموده و از ميلاد حضرت و نسب پاك ايشان و نيز همسران و فرزندان حضرت و داستان شهادت و غسل و دفن ايشان سخن مى‌گويد و از پرداختن اجمالى به برخى حالات امام حسن(ع) و امام حسين(ع) و فرزندان گرامى ايشان؛ يعنى امامان دوازده گانه شيعه فروگذار نمى‌كند و در پايان به بيان تفصيلى حادثه جانگداز كربلا و شهادت امام حسين(ع) و ياران گرامى ايشان مى‌پردازد.

كفايه الطالب از قديم الايام به عنوان مرجع بسيار مهمى براى مؤلفان و نويسندگانى نظير ابن طاووس مطرح بوده است و محققين امروز نيز در بررسى مناقب حضرت، بى نياز از اين اثر ارزشمند نيستند، چرا كه اين كتاب حاوى احاديث صحيحه و مشهوره فراوانى است كه مورد وثوق و اطمينان است.

نسخه شناسى

از نسخه‌هاى خطى اين اثر اطلاعى نيافتيم؛ اما اين كتاب بار نخست در مصر با حذف سند احاديث به طبع رسيد و سپس در سال 1356ق/ 1937م. در قطع وزيري به صورت مسند در نجف اشرف به چاپ رسيده است.

نسخه حاضر در برنامه با تحقيق محمد هادى امينى، فرزند مرحوم علامه امينى در قطع وزيرى با جلد گالينگور در 581 صفحه منتشر شده است.

منابع مقاله

1. مقدمه محقق(محمد هادى امينى).
2. الامينى، محمد هادى، معجم المطبوعات النجفيه، ص 285.
3. مقدمه مؤلف و متن كتاب.

منبع

ویکی نور