علی بن سلیمان بحرانی: تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
(اضافه کردن رده)
جز (مهدی موسوی صفحهٔ علی بن سليمان بحرينی را به علی بن سلیمان بحرانی منتقل کرد)
 
(۳ نسخه‌ٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشده)
سطر ۱: سطر ۱:
{<I>منبع اين نوشتار يک سايت است. آن را با نوشته خودتان جايگزين کنيد.</I>}
+
علی بن سلیمان بحرینی یکی از دانشمندان بزرگ [[بحرین|بحرین]] بشمار می رود؛ این مرد بلند قدر فیلسوف بوده و از حکمای قرن هفتم هجری محسوب است. وی در بحرین می زیسته و از اعاظم دانشمندان آن حدود بشمار می رفته. شهرت وی بیشتر در علم حکمت و [[فلسفه]] بوده است.
  
جمال الدين علي بن سليمان
+
== معرفی اجمالی ==
 +
علی بن سلیمان شاگرد حکیم و دانشمند بزرگ کمال الدین احمد بن علی بن سعید بحرینی است که او نیز از علمای نامی بحرین و مفاخر دانشمندان قرن هفتم هجری است.
  
وي يکي از دانشمندان بزرگ بحرين بشمار ميرود و از حيث زمان نيز مقدم بر دانشمندان نامبرده ميباشد؛ اينمرد بلند قدر فيلسوف بوده و از حکماي اين قرن محسوب است. وي ه در بحرين ميزيسته و از اعاظم دانشمندان آن حدود بشمار ميرفته، شهرت وي بيشتر در علم حکمت و فلسفي بوده است.
+
جمال الدین علی بن سلیمان و استادش کمال الدین احمد هر دو هم عصر فیلسوف بزرگ [[شیعه|شیعه]]، [[خواجه نصیرالدین طوسی|خواجه نصیرالدین طوسی]] بوده‌اند و چنانکه خواهیم دید استاد بوسیله شاگردش با خواجه مکاتبه داشته و با هم مربوط بوده‌اند.
  
علي بن سليمان ( با علي بن سليمان محدث سابق الذکر اشتباه نشود) شاگرد حکيم و دانشمند بزرگ کمال الدين احمد بن علي بن سعيد بحريني است که او نيز از علماي نامي بحرين و مفاخر دانشمندان قرن هفتم هجري است.
+
جمال الدین علی بن سلیمان چنانکه بدست می آید در بحرین از محضر استاد نامبرده استفاده شایان نموده و خود نیز در آن دیار توطن داشته است، و هم در آن بلاد بود که [[ابن میثم بحرانی|ابن میثم بحرینی]] دانشمند معروف از مشکوة دانش وی بهره مند گشت و در محضر پرفیضش شرائط شاگردی بعمل آورد و بعدها کتاب اشارات او را شرح کرد.
  
جمال الدين علي بن سليمان و استادش کمال الدين احمد هر دو همعصر فيلسوف بزرگ شيعه خواجه نصيرالدين طوسي بوده‌اند و چنانکه خواهيم ديد استاد بوسيله شاگردش با خواجه مکاتبه داشته و با هم مربوط بوده‌اند.
+
جمال الدین علی فرزند دانشمندی بنام حسین داشته که استاد [[علامه حلی|علامه حلی]] بوده است. وی در بحرین وفات یافت و همانجا نیز بخاک رفت. تاریخ فوت او در دست نیست ولی مسلم است که وی از علما و حکمای نیمه دوم قرن هفتم هجری است.
  
جمال الدين علي بن سليمان چنانکه بدست ميآيد در بحرين از محضر استاد نامبرده استفاده شايان نموده و خود نيز در آنديار توطن داشته است، و هم در آن بلاد بود که ابن ميثم بحريني دانشمند معروف از مشکوة دانش وي بهره مند گشت و در محضر پرفيضش شرائط شاگردي بعمل آورد و بعدها کتاب اشارات او را شرح کرد.
+
==علی بن سلیمان در نظر عالمان==
  
ولي بايد با کمال تأسف گفت اين مرد نامي با همه شخصيت علمي و شهرتي که در عصر خود داشته است، در کتب تراجم و رجال شيعه کمتر بشرح حال وي پرداخته‌اند و مانند بسياري ديگر از دانشمندان عاليمقام ما تاريخ کامل زندگاني او بر ما پوشيده است.
+
این مرد نامی با همه شخصیت علمی و شهرتی که در عصر خود داشته است، در کتب تراجم و [[علم رجال|رجال]] شیعه کمتر بشرح حال وی پرداخته‌اند و مانند بسیاری دیگر از دانشمندان عالی مقام ما تاریخ کامل زندگانی او بر ما پوشیده است.
  
علامه حلي در کتاب خلاصه و شيخ حر عاملي در امل الامل و شيخ يوسف بحريني در لؤلؤة البحرين و محدث نوري در خاتمه مستدرک هر کدام در شرح حال وي اشاره مختصري نموده و گذشته‌اند ولي همين اشارات بخوبي ما را بمقام علمي و شخصيت فلسفي وي آگاه ميسازد.
+
[[علامه حلی]] در کتاب [[خلاصة الاقوال (کتاب)|خلاصه]] و [[شیخ حر عاملى|شیخ حر عاملی]] در [[امل الآمل فی علماء جبل عامل (کتاب)|امل الامل]] و [[شیخ یوسف بحرانی|شیخ یوسف بحرینی]] در لؤلؤة البحرین و [[محدث نوری|محدث نوری]] در خاتمه [[مستدرک الوسائل (کتاب)|مستدرک]]، هر کدام در شرح حال وی اشاره مختصری نموده و گذشته‌اند، ولی همین اشارات بخوبی ما را بمقام علمی و شخصیت فلسفی وی آگاه میسازد.
  
علامه حلي گفته است: «جمال الدين علي بن سليمان بحريني در علوم عقلي و نقلي دانشمندي گرانمايه و آشناي بقواعد علمي حکما بوده است، و هم داراي مصنفات نيکو است».
+
علامه حلی گفته است: «جمال الدین علی بن سلیمان بحرینی در علوم عقلی و نقلی دانشمندی گرانمایه و آشنای بقواعد علمی حکما بوده است، و هم دارای مصنفات نیکو است».
  
در لؤلؤة البحرين مينويسد: پسر صاحب معالم در اجازه خويش نوشته است: يکي از تصنيفات او کتاب «مفتاح الخير» شرح ديباچه رسالة الطير ابن سينا است. و ديگر شرح قصيده ابن سينا در پيرامون نفس ميباشد و هر دو دليل روشني است که آنچه علامه حلي درباره وي گفته او زائد بر آنرا داشته است.
+
شیخ یوسف بحرانی در لؤلؤة البحرین می نویسد: پسر [[صاحب معالم]] در [[اجازه (علم الحدیث)|اجازه]] خویش نوشته است: یکی از تصنیفات او کتاب «مفتاح الخیر» شرح دیباچه رسالة الطیر [[ابن سینا|ابن سینا]] است. و دیگر شرح قصیده ابن سینا در پیرامون نفس می باشد و هر دو دلیل روشنی است که آنچه علامه حلی درباره وی گفته او زائد بر آنرا داشته است.
  
و هم ميگويد: وي رساله «علم باري و اوصاف الهي» تأليف استادش کمال الدين احمد بن سعيد بحريني را براي خواجه نصيرالدين طوسي فرستاد و از خواجه درخواست نمود که آنرا شرح کند؛ خواجه هم آنرا شرح کرد و در اول آن اشعاري باين مطلع نوشت ه
+
و هم می گوید: وی رساله «علم باری و اوصاف الهی» تألیف استادش کمال الدین احمد بن سعید بحرینی را برای [[خواجه نصیرالدین طوسی|خواجه نصیرالدین طوسی]] فرستاد و از خواجه درخواست نمود که آنرا شرح کند؛ خواجه هم آنرا شرح کرد و در اول آن اشعاری باین مطلع نوشته:
  
اتاني کتاب في البلاغة منته الي غاية ليست تقارب بالوصف
+
أتانی کتاب فی البلاغة منته * إلی غایة لیست تقارب بالوصف
  
يعني: کتابي دريافت داشتم که در بلاغت بدرجه‌اي رسيده که نميتوان آنرا وصف کرد!
+
یعنی: کتابی دریافت داشتم که در [[بلاغت]] بدرجه‌ای رسیده که نمی توان آنرا وصف کرد!
  
آنگاه خواجه آن اثر نفيس و مؤلف آن کمال الدين احمد و فرستنده آن جمال الدين علي بن سليمان را بنام دو دانشمند محقق و مدقق بخوبي و بارساترين عبارت ستوده است که ميرساند آن دو دانشمند بزرگ داراي چه مقامي از علم و دانش بوده‌اند. نسخه اين کتاب در نزد مؤلف لؤلؤة البحرين و محدث نوري بوده است، چنانکه هر دو در کتب خود ذكر کرده‌اند.
+
آنگاه خواجه آن اثر نفیس و مؤلف آن کمال الدین احمد و فرستنده آن جمال الدین علی بن سلیمان را بنام دو دانشمند محقق و مدقق بخوبی و بارساترین عبارت ستوده است که می رساند آن دو دانشمند بزرگ دارای چه مقامی از علم و دانش بوده‌اند. نسخه این کتاب در نزد مؤلف لؤلؤة البحرین و محدث نوری بوده است، چنانکه هر دو در کتب خود ذکر کرده‌اند.
  
جمال الدين علي فرزند دانشمندي بنام حسين داشته که استاد علامه حلي بوده است.
+
در پایان ذکر دو مطلب را لازم می دانیم. اول اینکه در برخی از کتب تراجم مانند [[مستدرک الوسائل (کتاب)|مستدرک]] و [[ریحانة الادب (کتاب)|ریحانة الادب]] لقب او را کمال الدین دانسته و می گوید جمال الدین هم خوانده می شود.
  
وي در بحرين وفات يافت و همانجا نيز بخاک رفت. تاريخ فوت او در دست نيست ولي مسلم است که وي از علما و حکماي نيمه دوم قرن هفتم هجري است.
+
دوم اینکه مؤلف ریحانة الادب می گوید: علی بن سلیمان کتاب مزبور را بعد از فوت استادش کمال الدین احمد برای [[خواجه نصیرالدین طوسی|خواجه]] فرستاد و خواستار حل مشکلات آن گردید. در صورتیکه از عبارتی که مستدرک از دیباچه آن نقل می کند این دو مطلب را بکلی بی اساس می سازد. زیرا خواجه در دیباچه مزبور آنجا که نام آن دو را بطور کنایه به جمال و کمال می برد می گوید: «أدام الله جماله و حرس کماله». این عبارت می رساند که نفر نخست جمال الدین و شخص دوم کمال الدین نام داشته و هر دو زنده بوده‌اند، و بدیهی است که منظور از جمال الدین علی بن سلیمان و کمال الدین استاد وی مؤلف کتاب بوده، بهمین جهت مؤلف [[امل الآمل فی علماء جبل عامل (کتاب)|امل الامل]] و لؤلؤة البحرین نیز او را بهمان لقب جمال الدین نام برده‌اند.
  
در پايان ذکر دو مطلب را لازم ميدانيم. اول اينکه در برخي از کتب تراجم مانند مستدرک و ريحانة الادب لقب او را کمال الدين دانسته و ميگويد جمال الدين هم خوانده ميشود.
+
==پیوندها==
  
دوم اينکه مؤلف ريحانة الادب ميگويد: علي بن سليمان کتاب مزبور را بعد از فوت استادش کمال الدين احمد براي خواجه فرستاد و خواستار حل مشکلات آن گرديد. در صورتيکه از عبارتي که مستدرک از ديباچه آن نقل ميکند اين دو مطلب را بکلي بي اساس ميسازد.
+
*'''[http://lib.ahlolbait.ir/parvan/resource.do?action=resource&id=64228&scope=HalOLVgPCsvgSmEXmeX8pLL82yJNJnvC&flowLastAction=view&from=search&query=%D8%B9%D9%84%D9%8A%20%D8%A8%D9%86%20%D8%B3%D9%84%D9%8A%D9%85%D8%A7%D9%86%20%D8%A8%D8%AD%D8%B1%D9%8A%D9%86%D9%8A&field=&collectionPID=0&lang=&count=20&execute=true زندگينامه]'''
  
زيرا خواجه در ديباچه مزبور آنجا که نام آن دو را بطور کنايه به جمال و کمال ميبرد ميگويد: « ادام الله جماله و حرس کماله» اين عبارت ميرساند که نفر نخست جمال الدين و شخص دوم کمال الدين نام داشته و هر دو زنده بوده‌اند، و بديهي است که منظور از جمال الدين علي بن سليمان و کمال الدين استاد وي مؤلف کتاب بوده، بهمين جهت مؤلف امل الامل و لؤلؤة البحرين نيز او را بهمان لقب جمال الدين نام برده‌اند.
+
==منابع==
  
منبع:تبیان
+
* علی دوانی، با مفاخر اسلام آشنا شویم؛ جمال الدین علی بن سلیمان بحرینی، مکتب اسلام، شماره ۳۲، مهر ۱۳۴۰.
  
'''پيوند ها'''
 
 
* '''[http://lib.ahlolbait.ir/parvan/resource.do?action=resource&id=64228&scope=HalOLVgPCsvgSmEXmeX8pLL82yJNJnvC&flowLastAction=view&from=search&query=%D8%B9%D9%84%D9%8A%20%D8%A8%D9%86%20%D8%B3%D9%84%D9%8A%D9%85%D8%A7%D9%86%20%D8%A8%D8%AD%D8%B1%D9%8A%D9%86%D9%8A&field=&collectionPID=0&lang=&count=20&execute=true زندگينامه]'''
 
 
[[رده:علمای قرن هفتم]]
 
[[رده:علمای قرن هفتم]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۵ مهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۰۹:۴۲

علی بن سلیمان بحرینی یکی از دانشمندان بزرگ بحرین بشمار می رود؛ این مرد بلند قدر فیلسوف بوده و از حکمای قرن هفتم هجری محسوب است. وی در بحرین می زیسته و از اعاظم دانشمندان آن حدود بشمار می رفته. شهرت وی بیشتر در علم حکمت و فلسفه بوده است.

معرفی اجمالی

علی بن سلیمان شاگرد حکیم و دانشمند بزرگ کمال الدین احمد بن علی بن سعید بحرینی است که او نیز از علمای نامی بحرین و مفاخر دانشمندان قرن هفتم هجری است.

جمال الدین علی بن سلیمان و استادش کمال الدین احمد هر دو هم عصر فیلسوف بزرگ شیعه، خواجه نصیرالدین طوسی بوده‌اند و چنانکه خواهیم دید استاد بوسیله شاگردش با خواجه مکاتبه داشته و با هم مربوط بوده‌اند.

جمال الدین علی بن سلیمان چنانکه بدست می آید در بحرین از محضر استاد نامبرده استفاده شایان نموده و خود نیز در آن دیار توطن داشته است، و هم در آن بلاد بود که ابن میثم بحرینی دانشمند معروف از مشکوة دانش وی بهره مند گشت و در محضر پرفیضش شرائط شاگردی بعمل آورد و بعدها کتاب اشارات او را شرح کرد.

جمال الدین علی فرزند دانشمندی بنام حسین داشته که استاد علامه حلی بوده است. وی در بحرین وفات یافت و همانجا نیز بخاک رفت. تاریخ فوت او در دست نیست ولی مسلم است که وی از علما و حکمای نیمه دوم قرن هفتم هجری است.

علی بن سلیمان در نظر عالمان

این مرد نامی با همه شخصیت علمی و شهرتی که در عصر خود داشته است، در کتب تراجم و رجال شیعه کمتر بشرح حال وی پرداخته‌اند و مانند بسیاری دیگر از دانشمندان عالی مقام ما تاریخ کامل زندگانی او بر ما پوشیده است.

علامه حلی در کتاب خلاصه و شیخ حر عاملی در امل الامل و شیخ یوسف بحرینی در لؤلؤة البحرین و محدث نوری در خاتمه مستدرک، هر کدام در شرح حال وی اشاره مختصری نموده و گذشته‌اند، ولی همین اشارات بخوبی ما را بمقام علمی و شخصیت فلسفی وی آگاه میسازد.

علامه حلی گفته است: «جمال الدین علی بن سلیمان بحرینی در علوم عقلی و نقلی دانشمندی گرانمایه و آشنای بقواعد علمی حکما بوده است، و هم دارای مصنفات نیکو است».

شیخ یوسف بحرانی در لؤلؤة البحرین می نویسد: پسر صاحب معالم در اجازه خویش نوشته است: یکی از تصنیفات او کتاب «مفتاح الخیر» شرح دیباچه رسالة الطیر ابن سینا است. و دیگر شرح قصیده ابن سینا در پیرامون نفس می باشد و هر دو دلیل روشنی است که آنچه علامه حلی درباره وی گفته او زائد بر آنرا داشته است.

و هم می گوید: وی رساله «علم باری و اوصاف الهی» تألیف استادش کمال الدین احمد بن سعید بحرینی را برای خواجه نصیرالدین طوسی فرستاد و از خواجه درخواست نمود که آنرا شرح کند؛ خواجه هم آنرا شرح کرد و در اول آن اشعاری باین مطلع نوشته:

أتانی کتاب فی البلاغة منته * إلی غایة لیست تقارب بالوصف

یعنی: کتابی دریافت داشتم که در بلاغت بدرجه‌ای رسیده که نمی توان آنرا وصف کرد!

آنگاه خواجه آن اثر نفیس و مؤلف آن کمال الدین احمد و فرستنده آن جمال الدین علی بن سلیمان را بنام دو دانشمند محقق و مدقق بخوبی و بارساترین عبارت ستوده است که می رساند آن دو دانشمند بزرگ دارای چه مقامی از علم و دانش بوده‌اند. نسخه این کتاب در نزد مؤلف لؤلؤة البحرین و محدث نوری بوده است، چنانکه هر دو در کتب خود ذکر کرده‌اند.

در پایان ذکر دو مطلب را لازم می دانیم. اول اینکه در برخی از کتب تراجم مانند مستدرک و ریحانة الادب لقب او را کمال الدین دانسته و می گوید جمال الدین هم خوانده می شود.

دوم اینکه مؤلف ریحانة الادب می گوید: علی بن سلیمان کتاب مزبور را بعد از فوت استادش کمال الدین احمد برای خواجه فرستاد و خواستار حل مشکلات آن گردید. در صورتیکه از عبارتی که مستدرک از دیباچه آن نقل می کند این دو مطلب را بکلی بی اساس می سازد. زیرا خواجه در دیباچه مزبور آنجا که نام آن دو را بطور کنایه به جمال و کمال می برد می گوید: «أدام الله جماله و حرس کماله». این عبارت می رساند که نفر نخست جمال الدین و شخص دوم کمال الدین نام داشته و هر دو زنده بوده‌اند، و بدیهی است که منظور از جمال الدین علی بن سلیمان و کمال الدین استاد وی مؤلف کتاب بوده، بهمین جهت مؤلف امل الامل و لؤلؤة البحرین نیز او را بهمان لقب جمال الدین نام برده‌اند.

پیوندها

منابع

  • علی دوانی، با مفاخر اسلام آشنا شویم؛ جمال الدین علی بن سلیمان بحرینی، مکتب اسلام، شماره ۳۲، مهر ۱۳۴۰.