مسجد اعظم قم: تفاوت بین نسخه‌ها
(افزودن 1 رده) |
مهدی موسوی (بحث | مشارکتها) |
||
| (۳ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشده) | |||
| سطر ۱: | سطر ۱: | ||
| + | {{شناسنامه مکان | ||
| + | |تصویر=[[پرونده:21مسجد اعظم قم.jpg|300px]] | ||
| + | |کشور=ایران | ||
| + | |شهر=قم | ||
| + | |نقشه=[[پرونده:مسجد اعظم قم در نقشه.PNG|300px]] | ||
| + | |طول="39.5'52°50 | ||
| + | |عرض="32.1'38°34 | ||
| + | |گوگل مپ=https://www.google.com/maps/place/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF+%D8%A7%D8%B9%D8%B8%D9%85%E2%80%AD/@34.6420955,50.8801267,17z/data=!3m1!4b1!4m5!3m4!1s0x3f93bb7ad6f10917:0xf1dc460ad6656eae!8m2!3d34.6420955!4d50.877938?hl=fa | ||
| + | }} | ||
| + | |||
{{مقاله از یک نشریه}} | {{مقاله از یک نشریه}} | ||
| − | + | یکى از آثار دینى با عظمتى که به همت والاى [[مرجعیت|مرجع]] تقلید عالم [[شیعه|تشیع]]، حضرت آیت الله العظمى [[آیت الله بروجردی|بروجردى]] تأسیس گردید، مسجد اعظم قم بوده که در کنار حرم مطهر حضرت [[حضرت فاطمه معصومه علیها السلام|فاطمه معصومه]] سلام الله علیها جهت رفاه حال زائران ساخته شد. البته این بناى رفیع تنها مسجدى است که با شرائط خاص آن در مجاورت آستان رفیع فاطمى بنا گردیده است. | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| + | ==انگیزه تأسیس مسجد== | ||
| − | + | اساسى‌ترین انگیزه آن فقیه فرزانه براى بناى چنین مسجد عظیمى، این بود که آن بزرگوار بارگاه کریمه [[اهل بیت]] علیهم‌السلام را فاقد [[مسجد]] مناسبى مى‌دید که زائران بتوانند در آنجا از فضاى روحانى بیشترى بهره ببرند، لذا مشاهده این خلأ مهم بود که ایشان را بر چنین تصمیم والایى واداشت. چنانچه خود ایشان (بنابر نقل آیت الله [[آیت الله محمد فاضل لنكرانی|فاضل لنکرانى]] در این رابطه مى‌فرمود: بنا دارم در جوار حرم مطهر حضرت معصومه سلام الله علیها مسجدى چون [[مسجد گوهرشاد]] بنا نمایم). | |
| + | از سوى دیگر پیش‌بینى آن بزرگوار این بود که حوزه مقدسه [[قم]] در درازمدت به فضایى وسیع و مناسب جهت برگزارى دروس حوزویان در سطوح مختلف به ویژه دروس خارج مراجع عظام نیاز دارد و چه بهتر که این مرکز در جوار حرم مطهر و با نام مسجد باشد. چنانچه قرار گرفتن مدفن آن عبدصالح خدا در کنار درب ورودى این مسجد، گواهى صادق بر [[اخلاص]] و پاکى نیت اوست. و به حق مى‌توان آن را یکى از مصادیق روشن (لَمسجد أسّس على التقوى من اول یوم) به شمار آورد. | ||
| − | + | ==تاریخچه تأسیس== | |
| − | مسجد | + | کلنگ بناى این مسجد در روز یازدهم [[ذی القعده]] ۱۳۷۳ هـ.ق، سالروز ولادت با سعادت حضرت [[امام رضا علیه السلام|على بن موسى الرضا]] علیه السلام برابر با بیست و یک تیرماه ۱۳۳۳ هـ.ش طى تشریفات خاصى به زمین زده شد. |
| − | + | یکى از مشکلات مهم احداث [[مسجد]] در این نقطه، محدودیت مکانى زمین و ناموزون بودن آن بود. چون به طورى که مشاهده مى‌شود، مسجد از یک طرف به آستانه مقدسه و از طرف دیگر به ساحل رودخانه محدود است که ضلع غربى آن حدود ۱۲۰ متر و قاعده آن حدود ۱۵ متر مى‌باشد. مشکل دیگر وجود خانه‌هایى بود که در محدوده زمین مسجد قرار داشت که خرید آن‌ها هزینه زیادى را مى‌طلبید. اما به دستور آن بزرگوار با مشکلات زیادى همه آن خانه‌ها خریدارى و رضایت صاحبان آن‌ها جلب شد. همچنین بیش از ۳۰۰۰ متر از کنار مسجد بالاسر از بیوتات و متعلقات آستانه مقدسه بود که با درایت خاص ایشان در حریم مسجد قرار گرفت. | |
| − | + | سرانجام با عنایات الهى و رفع مشکلات یاد شده، نقشه ساختمانى مسجد زیر نظر مهندسان و معماران کارآزموده‌اى چون مرحوم «لرزاده» به طور دقیق و جامع طراحى شد و بر اساس آن، ساخت مسجد آغاز گردید و پس از شش سال کار متمادى عمده کارهاى ساختمانى آن به پایان رسید و در نیمه اول سال ۱۳۳۹ هـ.ش با اقامه [[نماز جماعت]] توسط حضرت آیت الله العظمى بروجردى افتتاح و مورد بهره‌بردارى قرار گرفت. | |
| + | ==مشخصات ساختمانى مسجد== | ||
| − | + | مجموع مساحت مسجد تقریباً ۱۲۰۰۰ مترمربع است و کلیه ساختمان آن با بتون مسلح بنا گردیده ولذا این مسجد از نظر استحکام از بناهاى کم‌نظیر اسلامى است. مسجد داراى چهار شبستان مى‌باشد که مساحت شبستان زیرگنبد ۴۰۰ مترمربع و شبستان‌هاى جانبى آن هر کدام ۹۰۰ مترمربع مى‌باشد و در طرف شمال مسجد نیز شبستان زیر ساعت با مساحتى حدود ۳۰۰ مترمربع قرار دارد. ارتفاع سقف هر یک از شبستان‌ها با سطح آن حدوداً ۱۰ متر است. در ضلع غربى مسجد سرویس بهداشتى و وضوخانه مسجد و یک سالن آسایشگاه براى خادمین احداث شده است. همچنین کتابخانه‌اى با دو سالن مطالعه و یک سالن مخزن در ضلع غربى صحن مسجد بنا گردیده است که درب ورودى آن در طرف راهرو ورودى مسجد اعظم قرار دارد. | |
| + | مسجد به سبک معمارى اسلامى بنا شده است که داراى گنبد بسیار بزرگى به قطر ۳۰ متر و به ارتفاع ۱۵ متر از سطح پشت بام و به ارتفاع ۳۵ متر از کف شبستان مى‌باشد و داراى گلدسته‌هایى بلند به ارتفاع ۲۵ متر از سطح زمین است و داراى دو مأذنه به ارتفاع ۵ متر مى‌باشد و همچنین یک برج با ساعت زنگى بزرگ و زیبا در شمال مسجد قرار دارد که از چهار جهت دیده مى‌شود. | ||
| − | + | این مسجد از نظر تزئینات و کاشی‌کارى و جلوه‌هاى هنر اسلامى از نمونه‌هاى بدیع کاشی‌کارى در قرن اخیر به شمار مى‌رود. فرش‌هاى داخل شبستان‌ها از نوع قالى کرمان است که مخصوص مسجد بافته شده است. مخارج مسجد را عمدتاً مردم متدین و تجار خیراندیش جامعه اسلامى به عهده داشتند که مخارج ساختمانى آن را تا روز افتتاح که بالغ بر مبلغ ۶/۰۰۰/۰۰۰ تومان مى‌شد، تأمین نمودند. | |
| + | حضرت آیت الله العظمى بروجردى همواره با اقامه [[نماز جماعت]] مغرب و عشاء و همچنین نماز ظهر و عصر در ماه [[رمضان]] و برگزارى مراسم مذهبى در شهادت و ولادت [[ائمه اطهار|ائمه معصومین]] علیهم‌السلام موجبات رونق هر چه بیشتر مسجد را فراهم نمود. ولى متأسفانه دیرى نپایید که عمر پربرکت آن قائد عظیم‌الشأن [[شیعه]] به سر آمد و سرانجام در سیزدهم [[شوال]] المکرم سال ۱۳۴۱ هـ.ش امت اسلامى و شیعیان جهان بالاخص [[حوزه علمیه قم]] در فقدان آن فقید فرزانه به سوگ نشستند و جامعه اسلامى در عزا و ماتم فرو رفت. | ||
| − | == موقوفات مسجد == | + | پس از رحلت جانسوز آن یگانه دوران، روند کارهاى عمرانى و ساختمانى مسجد به کندى گرائید. تاکنون هم نماى کامل و ایده‌آل آن شکل نگرفته است که امید است با مساعدت‌هاى مردم متدین و اقدامات اساسى مسئولین مربوطه، این مکان مقدس به نماى مطلوب خود برسد. |
| + | ==موقوفات مسجد== | ||
موقوفات مسجد اعظم عبارتند از: | موقوفات مسجد اعظم عبارتند از: | ||
| − | * | + | *۱. شش دانگ از دهکده محمدآباد واقع در بروجرد. |
| − | * | + | *۲. سه دانگ از دهکده سراب واقع در بروجرد. |
| − | * | + | *۳. ۴۷ شعیر از قریه مسگان واقع در بروجرد. |
| − | * | + | *۴. ۷ شعیر از قریه زارم واقع در بروجرد. |
| − | * | + | *۵. ۴ دانگ از یک خانه در تهران. |
| − | * | + | *۶. ۱۳۵ سهم از کارخانه برق صنایع قم. |
| − | * | + | *۷. ۱۸ باب مغازه اطراف حرم و مسجد اعظم؛ که در سال ۱۳۴۱ هـ.ش حدود یک میلیون ریال عائدى داشته است و اگر دقتى در اداره آن‌ها شود فقط همین یک مورد به خوبى جوابگوى همه احتیاجات روزانه مسجد مى‌باشد. |
| − | * | + | *۸. از سال ۱۳۴۲ هـ.ش به بعد نیز موقوفات دیگرى توسط مردم متدین به همین منظور وقف گردیده است که مجموعاً با اسناد و مدارک در اختیار نواده معظم‌له، جناب حجت الاسلام والمسلمین حاج سید صادق طباطبایى بروجردى مى‌باشد. |
| + | ==استفاده بهینه از مسجد اعظم توسط آستانه مقدسه== | ||
| − | |||
| + | پس از پیروزى انقلاب با توجه به اقبال زیاد زائرین محترم به حرم مطهر [[حضرت معصومه]] سلام الله علیها و احساس نیاز به فضاهاى عبادى، معنوى بیشتر در جوار بارگاه منور حضرت و عدم امکان بهره‌بردارى شایسته از فضا و امکانات وسیع مسجد اعظم به خاطر ضعف مدیریت حاکم بر آن و ناهماهنگى مسئولین آن مکان مقدس با مسئولین آستانه مقدسه در ارائه خدمت به زائران محترم و در نتیجه معطل ماندن آن همه امکانات وسیع که با هدف اصلى بنیان‌گذار عظیم‌الشأن آن موافقت نداشت؛ سرانجام در دهه آخر ماه مبارک رمضان سال ۱۳۷۱ هـ.ش طى یک حرکت مردمى حائل بین مسجد اعظم و مسجد بالاسر برداشته شد و به دنبال آن امورات ادارى و خدماتى مسجد بر عهده آستانه مقدسه قرار گرفت. | ||
| − | + | یادآورى مى‌شود که طبق فرمان [[سید علی حسینی خامنه ای|مقام معظم رهبرى]] به تولیت محترم آستانه مقدسه «مسئولین مربوطه موظفند بدون بهره‌بردارى و دخالتى در موقوفات مسجد، اقدام به نگهدارى و حفاظت از مسجد و متعلقات آن و تأمین حقوق کارمندان و دیگر مخارج لازم، جهت ایجاد خدمات و تسهیلات براى عموم زائرین بنمایند.» ولذا هم اکنون این مکان مقدس محیط بسیار مناسبى براى تحصیل دانش پژوهان علوم دینى فراهم شده، به گونه‌اى که در ایام تحصیلى حوزه، اکثر مراجع معظم تقلید در این مکان مقدس تدریس مى‌نمایند و تعداد کثیرى از طلاب و فضلاى محترم از فیوضات علمى ایشان بهره‌مند مى‌شوند. همچنین مراسم مذهبى مختلفى که از شئونات مسجد است با شکوه خاصى در آن برگزار مى‌شود که مورد تقدیر و تحسین حضرات آیات عظام و علماى گرانقدر حوزه و عموم طلاب و زائران محترم قرار گرفته است. | |
| + | ==خدمات آستانه مقدسه در مسجد اعظم== | ||
| − | + | در این مدت آستانه مقدسه علاوه بر تأمین مخارج مربوط به مسجد و اداره امورات آن، خدمات شایسته‌اى را به شرح زیر انجام داده است: | |
| + | *۱. تعمیرات ساختمانى مختلف در گوشه و کنار مسجد. | ||
| − | + | *۲. ایجاد سیستم صوتى عالى در شبستان‌هاى مسجد. | |
| + | *۳. ایجاد سیستم برقى مناسب و تعمیر و تعویض لوازم برقى در موارد لازم. | ||
| − | + | *۴. ایجاد سیستم گرمایشى و سرمایشى و تعمیر دستگاه‌هاى سابق. | |
| − | * | + | *۵. بازسازى شبستان زیر ساعت که قبلا به یک انبار مخروبه‌اى مبدل شده بود. |
| − | * | + | *۶. بازسازى برج ساعت که سابقاً از طرف خیابان امام مانع دید گنبد [[حضرت معصومه]] سلام الله علیها بود. |
| − | * | + | *۷. احداث ساختمان بزرگ وضوخانه زنانه و مردانه در دو طبقه و یک سالن آسایشگاه براى خدام با تأسیسات کامل آب گرم و غیره. |
| − | * | + | *۸. بازنمودن دو درب ورودى به طرف خیابان ساحلى براى سهولت رفت و آمد زائران حرم مطهر. |
| − | + | در مجموع در رابطه با خدمات ارائه شده توسط آستانه مقدسه در مسجد اعظم از سال ۷۱ تاکنون بیش از ۲۵۰ میلیون تومان هزینه شده است که همه این‌ها با دستور تولیت معظم آستانه مقدسه، حضرت آیت الله مسعودى خمینى و عنایت معاونت محترم امورمالى و ادارى ایشان، جناب آقاى حسین فقیه میرزایى بوده است. | |
| − | + | ==منبع== | |
| − | |||
| − | |||
| − | + | روابط عمومى آستانه مقدسه قم, فرهنگ کوثر، شماره ۴۷، بهمن ۱۳۷۹. | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | + | (یادآور مى‌شود مقدارى از اطلاعات در این مجموعه، برگرفته از کتاب خاطرات زندگى آیت الله العظمى بروجردى تألیف حضرت آیت الله آقاى سید محمدحسین علوى طباطبایى مى‌باشد). | |
[[رده:اماکن مقدسه قم]] | [[رده:اماکن مقدسه قم]] | ||
[[رده:حرم حضرت معصومه سلام الله علیها]] | [[رده:حرم حضرت معصومه سلام الله علیها]] | ||
[[رده:مساجد]] | [[رده:مساجد]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۱۰ ژوئن ۲۰۱۹، ساعت ۰۵:۵۸
| |
|
کشور |
ایران |
|
شهر |
قم |
| |
| |
| مشاهده در نقشه | |
مقاله‌ی مربوط به این عنوان از دانشنامه هنوز نوشته نشده است.
(احتمالا تصرف اندکی صورت گرفته است)
یکى از آثار دینى با عظمتى که به همت والاى مرجع تقلید عالم تشیع، حضرت آیت الله العظمى بروجردى تأسیس گردید، مسجد اعظم قم بوده که در کنار حرم مطهر حضرت فاطمه معصومه سلام الله علیها جهت رفاه حال زائران ساخته شد. البته این بناى رفیع تنها مسجدى است که با شرائط خاص آن در مجاورت آستان رفیع فاطمى بنا گردیده است.
محتویات
انگیزه تأسیس مسجد
اساسى‌ترین انگیزه آن فقیه فرزانه براى بناى چنین مسجد عظیمى، این بود که آن بزرگوار بارگاه کریمه اهل بیت علیهم‌السلام را فاقد مسجد مناسبى مى‌دید که زائران بتوانند در آنجا از فضاى روحانى بیشترى بهره ببرند، لذا مشاهده این خلأ مهم بود که ایشان را بر چنین تصمیم والایى واداشت. چنانچه خود ایشان (بنابر نقل آیت الله فاضل لنکرانى در این رابطه مى‌فرمود: بنا دارم در جوار حرم مطهر حضرت معصومه سلام الله علیها مسجدى چون مسجد گوهرشاد بنا نمایم).
از سوى دیگر پیش‌بینى آن بزرگوار این بود که حوزه مقدسه قم در درازمدت به فضایى وسیع و مناسب جهت برگزارى دروس حوزویان در سطوح مختلف به ویژه دروس خارج مراجع عظام نیاز دارد و چه بهتر که این مرکز در جوار حرم مطهر و با نام مسجد باشد. چنانچه قرار گرفتن مدفن آن عبدصالح خدا در کنار درب ورودى این مسجد، گواهى صادق بر اخلاص و پاکى نیت اوست. و به حق مى‌توان آن را یکى از مصادیق روشن (لَمسجد أسّس على التقوى من اول یوم) به شمار آورد.
تاریخچه تأسیس
کلنگ بناى این مسجد در روز یازدهم ذی القعده ۱۳۷۳ هـ.ق، سالروز ولادت با سعادت حضرت على بن موسى الرضا علیه السلام برابر با بیست و یک تیرماه ۱۳۳۳ هـ.ش طى تشریفات خاصى به زمین زده شد.
یکى از مشکلات مهم احداث مسجد در این نقطه، محدودیت مکانى زمین و ناموزون بودن آن بود. چون به طورى که مشاهده مى‌شود، مسجد از یک طرف به آستانه مقدسه و از طرف دیگر به ساحل رودخانه محدود است که ضلع غربى آن حدود ۱۲۰ متر و قاعده آن حدود ۱۵ متر مى‌باشد. مشکل دیگر وجود خانه‌هایى بود که در محدوده زمین مسجد قرار داشت که خرید آن‌ها هزینه زیادى را مى‌طلبید. اما به دستور آن بزرگوار با مشکلات زیادى همه آن خانه‌ها خریدارى و رضایت صاحبان آن‌ها جلب شد. همچنین بیش از ۳۰۰۰ متر از کنار مسجد بالاسر از بیوتات و متعلقات آستانه مقدسه بود که با درایت خاص ایشان در حریم مسجد قرار گرفت.
سرانجام با عنایات الهى و رفع مشکلات یاد شده، نقشه ساختمانى مسجد زیر نظر مهندسان و معماران کارآزموده‌اى چون مرحوم «لرزاده» به طور دقیق و جامع طراحى شد و بر اساس آن، ساخت مسجد آغاز گردید و پس از شش سال کار متمادى عمده کارهاى ساختمانى آن به پایان رسید و در نیمه اول سال ۱۳۳۹ هـ.ش با اقامه نماز جماعت توسط حضرت آیت الله العظمى بروجردى افتتاح و مورد بهره‌بردارى قرار گرفت.
مشخصات ساختمانى مسجد
مجموع مساحت مسجد تقریباً ۱۲۰۰۰ مترمربع است و کلیه ساختمان آن با بتون مسلح بنا گردیده ولذا این مسجد از نظر استحکام از بناهاى کم‌نظیر اسلامى است. مسجد داراى چهار شبستان مى‌باشد که مساحت شبستان زیرگنبد ۴۰۰ مترمربع و شبستان‌هاى جانبى آن هر کدام ۹۰۰ مترمربع مى‌باشد و در طرف شمال مسجد نیز شبستان زیر ساعت با مساحتى حدود ۳۰۰ مترمربع قرار دارد. ارتفاع سقف هر یک از شبستان‌ها با سطح آن حدوداً ۱۰ متر است. در ضلع غربى مسجد سرویس بهداشتى و وضوخانه مسجد و یک سالن آسایشگاه براى خادمین احداث شده است. همچنین کتابخانه‌اى با دو سالن مطالعه و یک سالن مخزن در ضلع غربى صحن مسجد بنا گردیده است که درب ورودى آن در طرف راهرو ورودى مسجد اعظم قرار دارد.
مسجد به سبک معمارى اسلامى بنا شده است که داراى گنبد بسیار بزرگى به قطر ۳۰ متر و به ارتفاع ۱۵ متر از سطح پشت بام و به ارتفاع ۳۵ متر از کف شبستان مى‌باشد و داراى گلدسته‌هایى بلند به ارتفاع ۲۵ متر از سطح زمین است و داراى دو مأذنه به ارتفاع ۵ متر مى‌باشد و همچنین یک برج با ساعت زنگى بزرگ و زیبا در شمال مسجد قرار دارد که از چهار جهت دیده مى‌شود.
این مسجد از نظر تزئینات و کاشی‌کارى و جلوه‌هاى هنر اسلامى از نمونه‌هاى بدیع کاشی‌کارى در قرن اخیر به شمار مى‌رود. فرش‌هاى داخل شبستان‌ها از نوع قالى کرمان است که مخصوص مسجد بافته شده است. مخارج مسجد را عمدتاً مردم متدین و تجار خیراندیش جامعه اسلامى به عهده داشتند که مخارج ساختمانى آن را تا روز افتتاح که بالغ بر مبلغ ۶/۰۰۰/۰۰۰ تومان مى‌شد، تأمین نمودند.
حضرت آیت الله العظمى بروجردى همواره با اقامه نماز جماعت مغرب و عشاء و همچنین نماز ظهر و عصر در ماه رمضان و برگزارى مراسم مذهبى در شهادت و ولادت ائمه معصومین علیهم‌السلام موجبات رونق هر چه بیشتر مسجد را فراهم نمود. ولى متأسفانه دیرى نپایید که عمر پربرکت آن قائد عظیم‌الشأن شیعه به سر آمد و سرانجام در سیزدهم شوال المکرم سال ۱۳۴۱ هـ.ش امت اسلامى و شیعیان جهان بالاخص حوزه علمیه قم در فقدان آن فقید فرزانه به سوگ نشستند و جامعه اسلامى در عزا و ماتم فرو رفت.
پس از رحلت جانسوز آن یگانه دوران، روند کارهاى عمرانى و ساختمانى مسجد به کندى گرائید. تاکنون هم نماى کامل و ایده‌آل آن شکل نگرفته است که امید است با مساعدت‌هاى مردم متدین و اقدامات اساسى مسئولین مربوطه، این مکان مقدس به نماى مطلوب خود برسد.
موقوفات مسجد
موقوفات مسجد اعظم عبارتند از:
- ۱. شش دانگ از دهکده محمدآباد واقع در بروجرد.
- ۲. سه دانگ از دهکده سراب واقع در بروجرد.
- ۳. ۴۷ شعیر از قریه مسگان واقع در بروجرد.
- ۴. ۷ شعیر از قریه زارم واقع در بروجرد.
- ۵. ۴ دانگ از یک خانه در تهران.
- ۶. ۱۳۵ سهم از کارخانه برق صنایع قم.
- ۷. ۱۸ باب مغازه اطراف حرم و مسجد اعظم؛ که در سال ۱۳۴۱ هـ.ش حدود یک میلیون ریال عائدى داشته است و اگر دقتى در اداره آن‌ها شود فقط همین یک مورد به خوبى جوابگوى همه احتیاجات روزانه مسجد مى‌باشد.
- ۸. از سال ۱۳۴۲ هـ.ش به بعد نیز موقوفات دیگرى توسط مردم متدین به همین منظور وقف گردیده است که مجموعاً با اسناد و مدارک در اختیار نواده معظم‌له، جناب حجت الاسلام والمسلمین حاج سید صادق طباطبایى بروجردى مى‌باشد.
استفاده بهینه از مسجد اعظم توسط آستانه مقدسه
پس از پیروزى انقلاب با توجه به اقبال زیاد زائرین محترم به حرم مطهر حضرت معصومه سلام الله علیها و احساس نیاز به فضاهاى عبادى، معنوى بیشتر در جوار بارگاه منور حضرت و عدم امکان بهره‌بردارى شایسته از فضا و امکانات وسیع مسجد اعظم به خاطر ضعف مدیریت حاکم بر آن و ناهماهنگى مسئولین آن مکان مقدس با مسئولین آستانه مقدسه در ارائه خدمت به زائران محترم و در نتیجه معطل ماندن آن همه امکانات وسیع که با هدف اصلى بنیان‌گذار عظیم‌الشأن آن موافقت نداشت؛ سرانجام در دهه آخر ماه مبارک رمضان سال ۱۳۷۱ هـ.ش طى یک حرکت مردمى حائل بین مسجد اعظم و مسجد بالاسر برداشته شد و به دنبال آن امورات ادارى و خدماتى مسجد بر عهده آستانه مقدسه قرار گرفت.
یادآورى مى‌شود که طبق فرمان مقام معظم رهبرى به تولیت محترم آستانه مقدسه «مسئولین مربوطه موظفند بدون بهره‌بردارى و دخالتى در موقوفات مسجد، اقدام به نگهدارى و حفاظت از مسجد و متعلقات آن و تأمین حقوق کارمندان و دیگر مخارج لازم، جهت ایجاد خدمات و تسهیلات براى عموم زائرین بنمایند.» ولذا هم اکنون این مکان مقدس محیط بسیار مناسبى براى تحصیل دانش پژوهان علوم دینى فراهم شده، به گونه‌اى که در ایام تحصیلى حوزه، اکثر مراجع معظم تقلید در این مکان مقدس تدریس مى‌نمایند و تعداد کثیرى از طلاب و فضلاى محترم از فیوضات علمى ایشان بهره‌مند مى‌شوند. همچنین مراسم مذهبى مختلفى که از شئونات مسجد است با شکوه خاصى در آن برگزار مى‌شود که مورد تقدیر و تحسین حضرات آیات عظام و علماى گرانقدر حوزه و عموم طلاب و زائران محترم قرار گرفته است.
خدمات آستانه مقدسه در مسجد اعظم
در این مدت آستانه مقدسه علاوه بر تأمین مخارج مربوط به مسجد و اداره امورات آن، خدمات شایسته‌اى را به شرح زیر انجام داده است:
- ۱. تعمیرات ساختمانى مختلف در گوشه و کنار مسجد.
- ۲. ایجاد سیستم صوتى عالى در شبستان‌هاى مسجد.
- ۳. ایجاد سیستم برقى مناسب و تعمیر و تعویض لوازم برقى در موارد لازم.
- ۴. ایجاد سیستم گرمایشى و سرمایشى و تعمیر دستگاه‌هاى سابق.
- ۵. بازسازى شبستان زیر ساعت که قبلا به یک انبار مخروبه‌اى مبدل شده بود.
- ۶. بازسازى برج ساعت که سابقاً از طرف خیابان امام مانع دید گنبد حضرت معصومه سلام الله علیها بود.
- ۷. احداث ساختمان بزرگ وضوخانه زنانه و مردانه در دو طبقه و یک سالن آسایشگاه براى خدام با تأسیسات کامل آب گرم و غیره.
- ۸. بازنمودن دو درب ورودى به طرف خیابان ساحلى براى سهولت رفت و آمد زائران حرم مطهر.
در مجموع در رابطه با خدمات ارائه شده توسط آستانه مقدسه در مسجد اعظم از سال ۷۱ تاکنون بیش از ۲۵۰ میلیون تومان هزینه شده است که همه این‌ها با دستور تولیت معظم آستانه مقدسه، حضرت آیت الله مسعودى خمینى و عنایت معاونت محترم امورمالى و ادارى ایشان، جناب آقاى حسین فقیه میرزایى بوده است.
منبع
روابط عمومى آستانه مقدسه قم, فرهنگ کوثر، شماره ۴۷، بهمن ۱۳۷۹.
(یادآور مى‌شود مقدارى از اطلاعات در این مجموعه، برگرفته از کتاب خاطرات زندگى آیت الله العظمى بروجردى تألیف حضرت آیت الله آقاى سید محمدحسین علوى طباطبایى مى‌باشد).
