شیخ صفی الدین حلی: تفاوت بین نسخه‌ها
(←منابع) |
مهدی موسوی (بحث | مشارکتها) |
||
| (۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشده) | |||
| سطر ۱: | سطر ۱: | ||
{{الگو:منبع الکترونیکی معتبر|ماخذ=پایگاه}} | {{الگو:منبع الکترونیکی معتبر|ماخذ=پایگاه}} | ||
| − | |||
| − | |||
| − | + | شیخ صفى الدین عبدالعزیز بن سرایا بن على بن ابى القاسم ابن احمد بن نصر بن عبدالعزیز ابى سرایا بن باقى بن عبدالله بن عریض حلى طائى سنبسى (از اولاد سنبس قبیله اى از طى) (۷۵۲-۶۷۷ ق) ادیب بزرگ و از شاعران طراز اول از شعراء لغت عرب بوده است. | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | + | == معرفی اجمالی == | |
| + | '''صفى الدین حلی''' یکی از شاعران بزرگ [[شیعه]] در سده هشتم [[اسلام|اسلامی]] است و بجز مدایح [[پیامبر اسلام|نبوی]]، در ثناگستری [[امام علی علیه السلام|علی]] و اولاد علی نیز اشعار بسیار دارد، که از این جمله است قطعه معروف او در ثنای [[امام علی علیه السلام|امام علی بن ابیطالب]] علیه السلام که دو [[بیت (شعر)|بیت]] آن نقل می شود:{{بیت|جمعت فی صفاتک الاضداد|فلهذا عزت لک الانداد}} | ||
| + | {{بیت|زاهد حاکم حلیم شجاع|فاتک ناسک فقیر جواد}} | ||
| − | + | همین گونه در کوبیدن مداحان [[ظلم]] و ستمگران و خوار ساختن جباران با زبان نیرومند [[شعر]]، کوششی ستودنی داشته است. از اشعار منسوب به او «غدیریه» است که به واقعه [[واقعه غدیر|غدیر خم]] می پردازد: | |
| − | + | ==شعر غدیریه== | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | و غدا ابن ذی یزن ببعثک مؤمنا | + | {{بیت|خمدت لفضل ولادک النیران|وانشق من فرح بک الإیوان}} |
| − | شرح الإله الصدر منک لأربع | + | {{بیت|و تزلزل النادی و أوجس خیفة|من هول رؤیاه أنوشروان}} |
| − | و حییت فی خمس بظل غمامة | + | {{بیت|فتأول الرؤیا سطیح و بشرت|بظهورک الرهبان والکهان}} |
| − | و مررت فی سبع بدیر فانحنى | + | {{بیت|و علیک أرمیا و شعیا أثنیا|و هما و حزقیل لفضلک دانوا}} |
| − | و کذاک فی خمس و عشرین انثنى | + | {{بیت|بفضائل شهدت بهن الصحف و ال|توراة والإنجیل والفرقان}} |
| − | حتى کملت الأربعین و أشرقت | + | {{بیت|فوضعت لله المهیمن ساجدا|واستبشرت بظهورک الأکوان}} |
| − | فرمت رجوم النیرات رجیمها | + | {{بیت|متکملا لم تنقطع لک سرة|شرفا ولم یطلق علیک ختان}} |
| − | + | {{بیت|فرأت قصور الشام آمنة و قد|وضعتک لاتخفى لها أرکان}} | |
| − | و أتت مفاتیح الکنوز بأسرها | + | {{بیت|و أتت حلیمة و هی تنظر فی ابنها|سرا تحار لوصفه الأذهان}} |
| − | و نظرت خلفک کالأمام بخاتم | + | {{بیت|و غدا ابن ذی یزن ببعثک مؤمنا|سرا لیشهد جدک الدیان}} |
| − | و غدت لک الأرض البسیطة مسجدا | + | {{بیت|شرح الإله الصدر منک لأربع|فرأى الملائک حولک الأخوان}} |
| − | و نصرت بالرعب الشدید على العدى | + | {{بیت|و حییت فی خمس بظل غمامة|لک فی الهواجر جرمها صیوان}} |
| − | و سعى إلیک فتى سلام مسلما | + | {{بیت|و مررت فی سبع بدیر فانحنى|منه الجدار و أسلم المطران}} |
| − | و غدت تکلمک الأباعر | + | {{بیت|و کذاک فی خمس و عشرین انثنى|نسطور منک و قلبه ملآن}} |
| − | + | {{بیت|حتى کملت الأربعین و أشرقت|شمس النبوة و انجلى التبیان}} | |
| − | و هوى إلیک العذق ثم رددته | + | {{بیت|فرمت رجوم النیرات رجیمها|و تساقطت من خوفک الأوثان}} |
| − | + | {{بیت|والأرض فاحت بالسلام علیک و ال|أشجار و الأحجار و الکثبان}} | |
| − | و شکا إلیک الجیش من ظمأ به | + | {{بیت|و أتت مفاتیح الکنوز بأسرها|فنهاک عنها الزهد و العرفان}} |
| − | و رددت عین قتادة من بعد ما | + | {{بیت|و نظرت خلفک کالأمام بخاتم|أضحى لدیه الشک و هو عیان}} |
| − | و حکى ذراع الشاة مودع سمه | + | {{بیت|و غدت لک الأرض البسیطة مسجدا|فالکل منها للصلاة مکان}} |
| − | و عرجت فی ظهر البراق مجاوز ال | + | {{بیت|و نصرت بالرعب الشدید على العدى|ولک الملائک فی الوغى أعوان}} |
| − | + | {{بیت|و سعى إلیک فتى سلام مسلما|طوعا و جاء مسلما سلمان}} | |
| − | و فضیلة شهد الأنام بحقها | + | {{بیت|و غدت تکلمک الأباعر والظبا|والضب والثعبان والسرحان}} |
| − | فی الأرض ظل الله کنت | + | {{بیت|والجذع حن إلى علاک مسلما|و ببطن کفک سبح الصوان}} |
| − | نسخت بمظهرک المظاهر بعد ما | + | {{بیت|و هوى إلیک العذق ثم رددته|فی نخلة تزهى به و تزان}} |
| − | و على نبوتک المعظم قدرها | + | {{بیت|والدوحتان و قد دعوت فأقبلا|حتى تلاقت منهما الأغصان}} |
| − | و بک استغاث الأنبیاء جمیعهم | + | {{بیت|و شکا إلیک الجیش من ظمأ به|فتفجرت بالماء منک بنان}} |
| − | أخذ الإله لک العهود علیهم | + | {{بیت|و رددت عین قتادة من بعد ما|ذهبت فلم ینظر بها إنسان}} |
| − | و بک استغاث الله آدم عندما | + | {{بیت|و حکى ذراع الشاة مودع سمه|حتى کأن العضو منه لسان}} |
| − | و بک التجا نوح و قد ماجت به | + | {{بیت|و عرجت فی ظهر البراق مجاوز ال|سبع الطباق کما یشا الرحمن}} |
| − | و بک اغتدى أیوب یسأل ربه | + | {{بیت|والبدر شق و أشرقت شمس الضحى|بعد الغروب و ما بها نقصان}} |
| − | و بک الخلیل دعا الإله فلم یخف | + | {{بیت|و فضیلة شهد الأنام بحقها|لایستطیع جحودها الإنسان}} |
| − | و بک اغتدى فی السجن یوسف سائلا | + | {{بیت|فی الأرض ظل الله کنت ولم یلح|فی الشمس ظلک إن حواک مکان}} |
| − | و بک الکلیم غداة خاطب ربه | + | {{بیت|نسخت بمظهرک المظاهر بعد ما|نسخت بملة دینک الأدیان}} |
| − | و بک المسیح دعا فأحیا ربه | + | {{بیت|و على نبوتک المعظم قدرها|قام الدلیل و أوضح البرهان}} |
| − | و بک استبان الحق بعد خفائه | + | {{بیت|و بک استغاث الأنبیاء جمیعهم|عند الشدائد ربهم لیعانوا}} |
| − | + | {{بیت|أخذ الإله لک العهود علیهم|من قبل ما سمحت بک الأزمان}} | |
| − | فعلیک من رب السلام سلامه | + | {{بیت|و بک استغاث الله آدم عندما|نسب الخلاف إلیه والعصیان}} |
| − | و على صراط الحق آلک کلما | + | {{بیت|و بک التجا نوح و قد ماجت به|دسر السفینة إذ طغى الطوفان}} |
| − | و على ابن عمک وارث العلم الذی | + | {{بیت|و بک اغتدى أیوب یسأل ربه|کشف البلاء فزالت الأحزان}} |
| − | و أخیک فی یوم الغدیر و قد بدا | + | {{بیت|و بک الخلیل دعا الإله فلم یخف|نمرود إذ شبت له النیران}} |
| − | و على صحابتک الذین تتبعوا | + | {{بیت|و بک اغتدى فی السجن یوسف سائلا|رب العباد و قلبه حیران}} |
| − | و شروا بسعیهم الجنان و قد دروا | + | {{بیت|و بک الکلیم غداة خاطب ربه|سأل القبول فعمه الإحسان}} |
| − | یا خاتم الرسل الکرام و فاتح ال | + | {{بیت|و بک المسیح دعا فأحیا ربه|میتا و قد بلیت به الأکفان}} |
| − | أشکو إلیک ذنوب نفس هفوها | + | {{بیت|و بک استبان الحق بعد خفائه|حتى أطاعک إنسها و الجان}} |
| − | فاشفع لعبد شانه عصیانه | + | {{بیت|ولو اننی وفیت وصفک حقه|فنی الکلام و ضاقت الأوزان}} |
| − | فلک الشفاعة فی محبکم إذا | + | {{بیت|فعلیک من رب السلام سلامه|والفضل والبرکات والرضوان}} |
| − | فلقد تعرض للإجازة طامعا | + | {{بیت|و على صراط الحق آلک کلما|هب النسیم و مالت الأغصان}} |
| + | {{بیت|و على ابن عمک وارث العلم الذی|ذلت لسطوة بأسه الشجعان}} | ||
| + | {{بیت|و أخیک فی یوم الغدیر و قد بدا|نورالهدى و تآخت الأقران}} | ||
| + | {{بیت|و على صحابتک الذین تتبعوا|طرق الهدى فهداهم الرحمن}} | ||
| + | {{بیت|و شروا بسعیهم الجنان و قد دروا|أن النفوس لبیعها أثمان}} | ||
| + | {{بیت|یا خاتم الرسل الکرام و فاتح ال|نعم الجسام و من له الإحسان}} | ||
| + | {{بیت|أشکو إلیک ذنوب نفس هفوها|طبع علیه رکب الإنسان}} | ||
| + | {{بیت|فاشفع لعبد شانه عصیانه|إن العبید یشینها العصیان}} | ||
| + | {{بیت|فلک الشفاعة فی محبکم إذا|نصب الصراط و علق المیزان}} | ||
| + | {{بیت|فلقد تعرض للإجازة طامعا|فی أن یکون جزاءه الغفران}} | ||
| − | == منابع == | + | ==منابع== |
| − | *[http://www.tahoordanesh.com/page.php?pid= | + | |
| − | رده | + | *[http://www.tahoordanesh.com/page.php?pid=18950 کتابخانه طهور]، تاریخ بازیابی: ۲۵ شهریور ۱۳۹۲. |
| + | |||
| + | [[رده: شعرای اهل البیت]] | ||
| + | [[رده: شعرای عرب]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۱۰ سپتامبر ۲۰۲۰، ساعت ۰۷:۰۶
این مدخل از دانشنامه هنوز نوشته نشده است.
(احتمالا تصرف اندکی صورت گرفته است)
شیخ صفى الدین عبدالعزیز بن سرایا بن على بن ابى القاسم ابن احمد بن نصر بن عبدالعزیز ابى سرایا بن باقى بن عبدالله بن عریض حلى طائى سنبسى (از اولاد سنبس قبیله اى از طى) (۷۵۲-۶۷۷ ق) ادیب بزرگ و از شاعران طراز اول از شعراء لغت عرب بوده است.
معرفی اجمالی
صفى الدین حلی یکی از شاعران بزرگ شیعه در سده هشتم اسلامی است و بجز مدایح نبوی، در ثناگستری علی و اولاد علی نیز اشعار بسیار دارد، که از این جمله است قطعه معروف او در ثنای امام علی بن ابیطالب علیه السلام که دو بیت آن نقل می شود:
جمعت فی صفاتک الاضداد فلهذا عزت لک الانداد
زاهد حاکم حلیم شجاع فاتک ناسک فقیر جواد
همین گونه در کوبیدن مداحان ظلم و ستمگران و خوار ساختن جباران با زبان نیرومند شعر، کوششی ستودنی داشته است. از اشعار منسوب به او «غدیریه» است که به واقعه غدیر خم می پردازد:
شعر غدیریه
خمدت لفضل ولادک النیران وانشق من فرح بک الإیوان
و تزلزل النادی و أوجس خیفة من هول رؤیاه أنوشروان
فتأول الرؤیا سطیح و بشرت بظهورک الرهبان والکهان
و علیک أرمیا و شعیا أثنیا و هما و حزقیل لفضلک دانوا
بفضائل شهدت بهن الصحف و ال توراة والإنجیل والفرقان
فوضعت لله المهیمن ساجدا واستبشرت بظهورک الأکوان
متکملا لم تنقطع لک سرة شرفا ولم یطلق علیک ختان
فرأت قصور الشام آمنة و قد وضعتک لاتخفى لها أرکان
و أتت حلیمة و هی تنظر فی ابنها سرا تحار لوصفه الأذهان
و غدا ابن ذی یزن ببعثک مؤمنا سرا لیشهد جدک الدیان
شرح الإله الصدر منک لأربع فرأى الملائک حولک الأخوان
و حییت فی خمس بظل غمامة لک فی الهواجر جرمها صیوان
و مررت فی سبع بدیر فانحنى منه الجدار و أسلم المطران
و کذاک فی خمس و عشرین انثنى نسطور منک و قلبه ملآن
حتى کملت الأربعین و أشرقت شمس النبوة و انجلى التبیان
فرمت رجوم النیرات رجیمها و تساقطت من خوفک الأوثان
والأرض فاحت بالسلام علیک و ال أشجار و الأحجار و الکثبان
و أتت مفاتیح الکنوز بأسرها فنهاک عنها الزهد و العرفان
و نظرت خلفک کالأمام بخاتم أضحى لدیه الشک و هو عیان
و غدت لک الأرض البسیطة مسجدا فالکل منها للصلاة مکان
و نصرت بالرعب الشدید على العدى ولک الملائک فی الوغى أعوان
و سعى إلیک فتى سلام مسلما طوعا و جاء مسلما سلمان
و غدت تکلمک الأباعر والظبا والضب والثعبان والسرحان
والجذع حن إلى علاک مسلما و ببطن کفک سبح الصوان
و هوى إلیک العذق ثم رددته فی نخلة تزهى به و تزان
والدوحتان و قد دعوت فأقبلا حتى تلاقت منهما الأغصان
و شکا إلیک الجیش من ظمأ به فتفجرت بالماء منک بنان
و رددت عین قتادة من بعد ما ذهبت فلم ینظر بها إنسان
و حکى ذراع الشاة مودع سمه حتى کأن العضو منه لسان
و عرجت فی ظهر البراق مجاوز ال سبع الطباق کما یشا الرحمن
والبدر شق و أشرقت شمس الضحى بعد الغروب و ما بها نقصان
و فضیلة شهد الأنام بحقها لایستطیع جحودها الإنسان
فی الأرض ظل الله کنت ولم یلح فی الشمس ظلک إن حواک مکان
نسخت بمظهرک المظاهر بعد ما نسخت بملة دینک الأدیان
و على نبوتک المعظم قدرها قام الدلیل و أوضح البرهان
و بک استغاث الأنبیاء جمیعهم عند الشدائد ربهم لیعانوا
أخذ الإله لک العهود علیهم من قبل ما سمحت بک الأزمان
و بک استغاث الله آدم عندما نسب الخلاف إلیه والعصیان
و بک التجا نوح و قد ماجت به دسر السفینة إذ طغى الطوفان
و بک اغتدى أیوب یسأل ربه کشف البلاء فزالت الأحزان
و بک الخلیل دعا الإله فلم یخف نمرود إذ شبت له النیران
و بک اغتدى فی السجن یوسف سائلا رب العباد و قلبه حیران
و بک الکلیم غداة خاطب ربه سأل القبول فعمه الإحسان
و بک المسیح دعا فأحیا ربه میتا و قد بلیت به الأکفان
و بک استبان الحق بعد خفائه حتى أطاعک إنسها و الجان
ولو اننی وفیت وصفک حقه فنی الکلام و ضاقت الأوزان
فعلیک من رب السلام سلامه والفضل والبرکات والرضوان
و على صراط الحق آلک کلما هب النسیم و مالت الأغصان
و على ابن عمک وارث العلم الذی ذلت لسطوة بأسه الشجعان
و أخیک فی یوم الغدیر و قد بدا نورالهدى و تآخت الأقران
و على صحابتک الذین تتبعوا طرق الهدى فهداهم الرحمن
و شروا بسعیهم الجنان و قد دروا أن النفوس لبیعها أثمان
یا خاتم الرسل الکرام و فاتح ال نعم الجسام و من له الإحسان
أشکو إلیک ذنوب نفس هفوها طبع علیه رکب الإنسان
فاشفع لعبد شانه عصیانه إن العبید یشینها العصیان
فلک الشفاعة فی محبکم إذا نصب الصراط و علق المیزان
فلقد تعرض للإجازة طامعا فی أن یکون جزاءه الغفران
منابع
- کتابخانه طهور، تاریخ بازیابی: ۲۵ شهریور ۱۳۹۲.
