اصطخر: تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
 
سطر ۱: سطر ۱:
 
{{بخشی از یک کتاب}}
 
{{بخشی از یک کتاب}}
 +
«اصطخر» شهری باستانی و تاریخی در استان فارس است. [[یاقوت حموی]] مى‌نویسد: اول کسى که بناى شهر اصطخر را نهاد، اصطخر بن طهمورث پیشدادى بود و این شخص نزد مردم [[ایران]] منزلت بسیار داشت.<ref>به نقل از: اعتمادالسلطنه، مرآت البلدان، ۱/ ۱-۹۰؛ زرکوب شیرازى، شیرازنامه، ص ۲۳؛ جیهانى، حدود العالم، ص ۱-۱۳۰.</ref>
  
اصطخر در طول هفتاد و نه درجه و عرض سى و دو درجه جغرافيايى در فارس قرار گرفته است. ياقوت حموى مى‌نويسد: اول كسى كه بناى شهر اصطخر را نهاد، اصطخر بن طهمورث پيشدادى بود و اين شخص نزد مردم ايران منزلت بسيار داشت.<ref>به نقل از: اعتمادالسلطنه، مرآت البلدان، 1/ 1-90؛ زركوب شيرازى، شيرازنامه، ص 23؛ جيهانى، حدود العالم، ص 1-130.</ref>
+
فتح اصطخر در عهد [[عمر بن خطاب|خلیفه دوم]] و در سال ۱۶ هجری توسط عثمان ابى العاص و [[ابوموسى اشعرى]] صورت گرفت.<ref>زرکوب شیرازى، شیرازنامه، ص ۲۴.</ref> و در سال ۷۴ هجرى توسط محمد بن یوسف‌ برادر [[حجاج بن یوسف|حجاج بن یوسف ثقفى]]، در نه فرسخى جنوب اصطخر بناى شهر [[شیراز|شیراز]] گذاشته شد و این شهر روز بروز از رونق اصطخر کاست.<ref>ابن بلخى، فارسنامه، ص ۱۳۲؛ اصطخرى، مسالک الممالک، ص ۱۱۱؛ آربرى مى‌نویسد: نام شیراز را در کشفیات باستان‌شناسى، به صورت (hsi- sti- arihS)، آمده است. ر.ک. به: آربرى، شیراز، ص۴۰.</ref>
  
فتح اصطخر در عهد خليفه دوم و در سال 16 هجرت توسط عثمان ابى العاص و ابوموسى اشعرى صورت گرفت.<ref>زركوب شيرازى، شيرازنامه، ص 24.</ref> و در سال 74 هجرى توسط محمد بن يوسف‌ برادر حجاج بن يوسف ثقفى، در نه فرسخى جنوب اصطخر در وقت طلوع برج سنبله بناى شهر شيراز گذاشته شد و اين شهر روز بروز از رونق اصطخر كاست.<ref>ابن بلخى، فارسنامه، ص 132؛ اصطخرى، مسالك الممالك، ص 111؛ آربرى مى‌نويسد: نام شيراز را در كشفيات باستان‌شناسى، به صورت (hsi- sti- arihS)، آمده است. ر.ك. به: آربرى، شيراز، ص40.</ref>
+
آنچه از نوشته جغرافیدانان قرون اول اسلامى درباره اصطخر بدست مى‌آید، این است که اصطخر در آن زمان بسیار وسیع بوده. اصطخرى در مسالک الممالک مى‌نویسد: اصطخر شهرى است بزرگ...، مقدار ناحیت اصطخر شصت فرسنگ باشد... .<ref>اصطخرى، مسالک الممالک، ص ۸-۹۷. ن.ک. به: اطلس تاریخى ایران، نقشه شماره ۸، ۹، ۱۰.</ref> مسافت بین شیراز تا اصطخر دوازده فرسنگ و وسعت این شهر یک میل بوده است.<ref>اصطخرى، مسالک الممالک، ص ۱۱۵؛ اعتمادالسلطنه، مرآت البلدان، ۱/۱۰۳؛ ابن حوقل، صورة الارض، ص ۱۹۴.</ref>
 
 
آنچه از نوشته جغرافيدانان قرون اول اسلامى درباره اصطخر بدست مى‌آيد، اين است كه اصطخر در آن زمان بسيار وسيع بوده، اصطخرى در مسالك الممالك مى‌نويسد: اصطخر شهرى است بزرگ، چند اردشير خوره باشد به بزرگى و به اردشير خوره شهرهاست چون شيراز و سيراف، ... تا حيث يزد بزرگتر نواحى اصطخر باشد سه جايگاه مسجد آدينه دارد. كثه ميبد و نايين و بهره، مقدار ناحيت اصطخر شصت فرسنگ باشد، ابرقو شهرى است اقليد و سرمق دو پاره شهرند و به پارسى كليد و سرمه خوانند...<ref>اصطخرى، مسالك الممالك، ص 8-97. ن.ك. به: اطلس تاريخى ايران، نقشه شماره 8، 9، 10.</ref>
 
 
 
مسافت بين شيراز تا اصطخر دوازده فرسنگ و وسعت اين شهر يك ميل بوده است.<ref>اصطخرى، مسالك الممالك، ص 115؛ اعتمادالسلطنه، مرآت البلدان، 1/103؛ ابن حوقل، صورة الارض، ص 194.</ref>  
 
  
 +
«اصطخر» از جمله شهرهایی است که در مسیر حرکت [[امام رضا علیه السلام|امام رضا]] علیه السلام از [[مدینه]] به [[خراسان]] قرار داشته است.
 
==پانویس==
 
==پانویس==
 
{{پانویس}}
 
{{پانویس}}
 
 
==منابع==
 
==منابع==
* جلیل عرفان منش، جغرافياى تاريخى هجرت [[امام رضا]] عليه السلام از مدينه تا مرو، آستان قدس رضوى، بنياد پژوهش هاى اسلامى‌، مشهد مقدس‌، 1376، ص88 و 89.
+
*جغرافیاى تاریخى هجرت امام رضا علیه‌السلام از مدینه تا مرو، جلیل عرفان‌منش، بنیاد پژوهشهاى اسلامى‌، مشهد، ۱۳۷۶.
 
 
 
[[رده:شهرهای تاریخی]]
 
[[رده:شهرهای تاریخی]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۳ دسامبر ۲۰۲۳، ساعت ۰۵:۳۰

این مدخل از دانشنامه هنوز نوشته نشده است.

Icon book.jpg

محتوای فعلی بخشی از یک کتاب متناسب با عنوان است.

(احتمالا تصرف اندکی صورت گرفته است)

«اصطخر» شهری باستانی و تاریخی در استان فارس است. یاقوت حموی مى‌نویسد: اول کسى که بناى شهر اصطخر را نهاد، اصطخر بن طهمورث پیشدادى بود و این شخص نزد مردم ایران منزلت بسیار داشت.[۱]

فتح اصطخر در عهد خلیفه دوم و در سال ۱۶ هجری توسط عثمان ابى العاص و ابوموسى اشعرى صورت گرفت.[۲] و در سال ۷۴ هجرى توسط محمد بن یوسف‌ برادر حجاج بن یوسف ثقفى، در نه فرسخى جنوب اصطخر بناى شهر شیراز گذاشته شد و این شهر روز بروز از رونق اصطخر کاست.[۳]

آنچه از نوشته جغرافیدانان قرون اول اسلامى درباره اصطخر بدست مى‌آید، این است که اصطخر در آن زمان بسیار وسیع بوده. اصطخرى در مسالک الممالک مى‌نویسد: اصطخر شهرى است بزرگ...، مقدار ناحیت اصطخر شصت فرسنگ باشد... .[۴] مسافت بین شیراز تا اصطخر دوازده فرسنگ و وسعت این شهر یک میل بوده است.[۵]

«اصطخر» از جمله شهرهایی است که در مسیر حرکت امام رضا علیه السلام از مدینه به خراسان قرار داشته است.

پانویس

  1. به نقل از: اعتمادالسلطنه، مرآت البلدان، ۱/ ۱-۹۰؛ زرکوب شیرازى، شیرازنامه، ص ۲۳؛ جیهانى، حدود العالم، ص ۱-۱۳۰.
  2. زرکوب شیرازى، شیرازنامه، ص ۲۴.
  3. ابن بلخى، فارسنامه، ص ۱۳۲؛ اصطخرى، مسالک الممالک، ص ۱۱۱؛ آربرى مى‌نویسد: نام شیراز را در کشفیات باستان‌شناسى، به صورت (hsi- sti- arihS)، آمده است. ر.ک. به: آربرى، شیراز، ص۴۰.
  4. اصطخرى، مسالک الممالک، ص ۸-۹۷. ن.ک. به: اطلس تاریخى ایران، نقشه شماره ۸، ۹، ۱۰.
  5. اصطخرى، مسالک الممالک، ص ۱۱۵؛ اعتمادالسلطنه، مرآت البلدان، ۱/۱۰۳؛ ابن حوقل، صورة الارض، ص ۱۹۴.

منابع

  • جغرافیاى تاریخى هجرت امام رضا علیه‌السلام از مدینه تا مرو، جلیل عرفان‌منش، بنیاد پژوهشهاى اسلامى‌، مشهد، ۱۳۷۶.