آیه 41 مائده: تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
جز (آیه 41 مائده را به آیه ۴۱ مائده منتقل کرد)
جز (تغییرمسیر به آیه 41 سوره مائده)
 
(۲ نسخه‌ٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشده)
سطر ۱: سطر ۱:
==متن آيه==
+
#تغییرمسیر[[آیه 41 سوره مائده]]
 
 
{{قرآن در قاب|«يَا أَيُّهَا الرَّسُولُ لاَيَحْزُنكَ الَّذِينَ يُسَارِعُونَ فِي الْكُفْرِ مِنَ الَّذِينَ قَالُواْ آمَنَّا بِأَفْوَاهِهِمْ وَ لَمْ تُؤْمِن قُلُوبُهُمْ وَ مِنَ الَّذِينَ هِادُواْ سَمَّاعُونَ لِلْكَذِبِ سَمَّاعُونَ لِقَوْمٍ آخَرِينَ لَمْ يَأْتُوكَ يُحَرِّفُونَ الْكَلِمَ مِن بَعْدِ مَوَاضِعِهِ يَقُولُونَ إِنْ أُوتِيتُمْ هَذَا فَخُذُوهُ وَ إِن لَّمْ تُؤْتَوْهُ فَاحْذَرُواْ وَ مَن يُرِدِ اللّهُ فِتْنَتَهُ فَلَن تَمْلِكَ لَهُ مِنَ اللّهِ شَيْئًا أُوْلَئِكَ الَّذِينَ لَمْ يُرِدِاللّهُ أَن يُطَهِّرَ قُلُوبَهُمْ لَهُمْ فِي الدُّنْيَا خِزْيٌ وَ لَهُمْ فِي الآخِرَةِ عَذَابٌ عَظِيمٌ».|سوره=5|آیه=41}}
 
 
 
==ترجمه آیه==
 
 
 
اى پيامبر كسانى كه در كفر شتاب مى‌ورزند تو را غمگين نسازند چه از آنان كه با زبان خود گفتند: ايمان آورديم و حال آن كه دلهايشان ايمان نياورده بود و چه از يهوديان آنان كه به سخنان تو گوش مى‌سپارند تا بهانه‌اى براى تكذيب تو بيابند و براى گروهى ديگر كه خود نزد تو نيامده‌اند خبر چينى (=جاسوسى) مى‌كنند كلمات را از جاهاى خود دگرگون مى‌كنند و مى‌گويند اگر اين حكم به شما داده شد آن را بپذيريد و اگر آن به شما داده نشد پس دورى كنيد و هر كه را خدا بخواهد به فتنه درافكند هرگز در برابر خدا براى او از دست تو چيزى برنمى‌آيد. اينانند كه خدا نخواسته دلهايشان را پاك گرداند در دنيا براى آنان رسوايى و در آخرت عذابى بزرگ خواهد بود.
 
 
 
==نزول==
 
 
 
'''محل نزول:'''
 
 
 
این آیه در [[مدینه]] بر [[پیامبر اسلام]] صلی الله علیه و آله نازل گردیده است. <ref> طبرسی، مجمع البيان في تفسير القرآن، ج ‌3، ص 231.</ref>
 
 
 
'''شأن نزول:'''<ref> محمدباقر محقق،‌ [[نمونه بينات در شأن نزول آيات]] از نظر [[شیخ طوسی]] و ساير مفسرين خاصه و عامه، ص 284.</ref>
 
 
 
«[[شیخ طوسی]]» گوید: [[امام باقر|امام محمدباقر]] عليه‌السلام فرمايد: اين آيه درباره يهوديان بنى‌النضير و بنى‌قريظه نازل گرديده است،<ref> در تفسير على بن ابراهيم بدين شرح آمده كه يهوديان بنوالنضير و بنوقريظه از اولاد هارون بوده اند و عده بنوالنضير هزار نفر و بنوقريظه هفتصد نفر بوده است و بنوالنضير از حيث ثروت و مال و منال در رفاه بوده و با عبدالله ابن ابى رئيس منافقون هم‌سوگند بوده اند و بنوقريظه مانند آن‌ها در رفاه و ثروت نبودند و روى همين تفوق و برترى بنوالنضير در قراردادى كه با يكديگر امضاء كرده بودند، چنين نوشتند كه اگر بنوالنضير فردى از بنوقريظه را كشتند، نصف ديه مقتول را بپردازند و قاتل را بر روى خرى وارونه سوار كنند و او را در شهر بگردانند ولى اگر بنوقريظه فردى از بنوالنضير را كشتند قاتل را به كيفر قتل بكشند و تمام دية مقتول را از او بگيرند. وقتى كه [[رسول خدا]] صلی الله علیه و آله به مدينه هجرت فرمود، طوايف اوس و خزرج به دين [[اسلام]] درآمدند و يهوديان ضعيف شدند و اتفاقا قتلى در ميان آنان رخ داد. بدين شرح كه مردى از بنوقريظه يك نفر از بنوالنضير را به قتل رسانيد، بنوالنضير مطابق قرار داد قبلى مي‌خواستند قاتل را بكشند و تمام دية مقتول را بستانند. بنوقريظه گفتند: ما به آن قرار داد كه برخلاف تورات تنظيم شده تن در نمى دهيم زيرا ما در آن وقت خود را ناگزير از امضاء آن ديده بوديم. اكنون حاضريم محمد را به عنوان قضاوت بين خود حكم قرار دهيم. بنوالنضير نزد عبدالله بن ابى رفتند و از او خواستند كه نزد محمد برود و از او بخواهد كه به نفع بنوالنضير قضاوت نمايد. وقتى كه به پيامبر مراجعه نمودند اين آيه نازل گرديد.</ref> و نيز از امام محمدباقر علیه‌السلام و جماعتى از مفسرين روايت كنند كه زنى از اشراف خيبر كه يهودى بود و شوهر داشت، زنا داده بود و نمى خواستند او را رجم و سنگسار كنند لذا به يهوديان [[مدينه]] پيام فرستادند و به طمع اين كه زن مزبور را از رجم معاف دارند، گفتند: از [[رسول خدا]] صلى الله عليه و آله در مقام پرسش برآيند، وقتى كه از پيامبر پرسش كردند. فرمود: آيا به داورى من تن در مي‌دهيد؟ گفتند: آرى. سپس خداوند رجم را براى آن زن طبق نزول آيه اى مقرر كرد ولى آنان از اجراء حكم مزبور امتناع ورزيدند.
 
 
 
جبرئيل به رسول خدا صلی الله علیه و آله گفت: به آن‌ها بگويد، از ابن صوريا سؤال كنند و او را بين خود و آنان حكم قرار دهد. پيامبر به يهوديان فرمود: آيا جوانى را ميان خود مى شناسيد كه سفيد و كور بوده و صورت وى داراى مو نباشد و در فدك هم سكنى داشته باشد. گفتند: مى شناسيم و او داناترين افراد يهود بر آنچه خدا بر [[حضرت موسی|موسى]] در روى زمين نازل كرده است، مى باشد. پيامبر فرمود: او را بياوريد، رفتند و او را آوردند. رسول خدا صلى الله عليه و آله و سلم از او سؤال كرد و فرمود عبدالله بن صوريا تو هستى؟ گفت: بلى، فرمود: تو اعلم و داناترين يهود مى باشى؟ گفت: چنين مى گويند. سپس فرمود: من شهادت مي‌دهم كه معبودى جز ذات پروردگار نيست كه قوى و توانا و خداى بنى اسرائيل است كه دريا را براى شما شكافت و شما را از غرق شدن نجات داد و آل فرعون را غرق نمود و غمام را بر سر شما سايه افكند و من و سلوى را براى شما فرستاد و كتابى براى شما داد كه [[حلال]] و [[حرام]] را در آن ذكر نمود. اكنون به من بگو آيا در اين كتاب چيزى مى يابى كه به موسى دستور رجم و سنگسار كردن را درباره زناى محصنه داده باشد؟ عبدالله بن صوريا گفت: آرى و اگر ترس از خداى [[تورات]] نمي‌داشتم كه مرا نابود كند، هر آينه كتمان مي‌نمودم.<ref> حميدى در مسند خود از جابر بن عبدالله و بيهقى در دلائل از ابوهريرة اين موضوع را بدون ذكر نام ابن صوريا روايت نموده اند و اضافه كرده اند كه آنان گفتند: اگر پيامبر كيفر زناى محصنه را تازيانه قرار داد، بپذيرند و اگر سنگسار و رجم قرار داد، نپذيريد.</ref>
 
 
 
سپس آيه 15 همين سوره «يا أَهْلَ الْكِتابِ قَدْ جاءَكُمْ رَسُولُنا يُبَيِّنُ لَكُمْ» نازل شد و بعد از آن ابن صوريا از جاى برخاست و گفت: هذا مقام العائذ باللّه و بك ان تذكر لنا الكثير الذى امرت ان تعفو عنه؛ اكنون موقع آنست كه به خداوند و به تو پناه ببرم از چيزهائى را كه يادآور مي شوى (كه ما آن را كتمان مي‌نمائيم) و مأمورى كه صرفنظر كنى و عفو نمائى و دو دست خود را باز كرد و پيامبر را دربرگرفت.
 
 
 
پيامبر از او اعراض نمود سپس ابن صوريا از [[رسول خدا]] صلی الله علیه و آله سه سؤال كرد و پاسخ درست شنيد و مسلمان گرديد و يهوديان زبان به طعن و شماتت به ابن صوريا گشودند و نيز اختلاف كرده اند كه اين آيه درباره چه كسى نازل شده است.
 
 
 
سدى گويد: درباره ابولبابه انصارى نازل گرديد، عكرمة و شعبى گويند: درباره مردى از يهوديان نازل شده كه يكى ديگر از يهوديان را كشته بود و به يكى از هم سوگندهاى خود از مسلمين گفته بود كه از رسول خدا صلى الله عليه و آله و سلم سؤال كند كه اگر ديه مقتول را بپذيرد دعوى خود را نزد او ببرد و اگر دستور كشتن قاتل را بدهد دعوى مزبور را نزد او نبرد.
 
 
 
ابوهريره گويد: درباره عبدالله بن صوريا است كه بعد از اسلام آوردن مرتد گرديد. چنان كه [[امام باقر|امام محمدباقر]] عليه‌السلام نيز فرموده است، ابن جريج و مجاهد گويند: درباره منافقين نازل شده كه سخن چينى مي‌نمودند ولى صحيح ترين اقوال در اين باره آنست كه معتقد شويم كه براى ابن صوريا نازل گرديده چنان كه از امام باقر علیه‌السلام قضيه وى را نقل كرده ايم و اين قول از اخبارى است كه طبرى آن را پذيرفته زيرا او از ابوهريره و براء بن عازب نقل نموده كه از صحابه مى باشند.<ref> در مسند احمد و سنن ابوداود از ابن عباس چنين روايت شده كه اين آيه درباره دو طايفه از يهود نازل گرديد كه يكى از آن دو بر ديگرى چيره شده بود سپس آن دو با يكديگر به مصالحه پرداختند و راضى شدند به اين كه اگر ذليلى از آن‌ها عزيزى را به قتل برساند، ديه او صد وسق باشد (صاحب منتهى الارب گويد: وسق به فتح و او و نيز به كسر آن بار شتر است و شصت صاع است) و اگر بر عكس اتفاق افتد، پنجاه وسق ديه او باشد. در همين حالت بودند تا ذليلى از آن‌ها عزيزى را كشته بود و از او مطالبه صد وسق مى كردند. قاتل از دادن صد وسق امتناع مى ورزيد و مى گفت: چون هر دو از يك دين مى باشيم و نسبت و شهر ما يكى است، بنابراين بايد همان پنجاه وسق كه نصف ديه است، داده شود و گفتند: معاهده اى كه بسته بوديم از ترس و خوف بوده و اگر محمد به اين شهر بيايد همان نصف ديه را هم نخواهيم پرداخت. نزديك بود در ميان آن‌ها جنگ و ستيز درگيرد سپس راضى شدند كه پيامبر را به داورى بين خود قبول كنند. عده اى از منافقين را نزد [[رسول خدا]] صلی الله علیه و آله فرستادند تا رأى او را بخواهند سپس اين آيه نازل گرديد، در مسند احمد و صحيح مسلم و سايرين از علماى عامه از براء بن عازب نقل شده كه پيامبر به يك نفر يهودى برخورد فرمود در حالتى كه تازيانه خورده بود و تب عارض او شده بود. پيامبر يهوديان را خواند و به آن‌ها فرمود: آيا حد مرد زانى در كتاب آسمانى شما ([[تورات]]) اين است؟ گفتند: آرى، سپس يكى از علماى آن‌ها را خواند و فرمود: تو را قسم مي‌دهم به خدائى كه تورة را براى شما فرستاده، آيا حد زانى در تورات به اين قسم گفته شده؟ آن مرد گفت: نه و سپس گفت: اگر مرا به خداوند قسم نمي‌دادى، نمى گفتم. ولى بايد بدانى كه حد زنا در تورات رجم است ولى چون در ميان اشراف و اعيان ما زنا زياد شده است اگر كسى از اشراف باشد و زنا نمايد او را رها مى كنيم و اگر ضعيف باشد، حد را بر او جارى مى سازيم. پيامبر فرمود: خدايا من نخستين كسى هستم كه امر و فرمان تو را زنده مي‌نمايم در موقعى كه يهوديان در انديشه از بين بردن آن مى باشند سپس دستور داد آن مرد يهودى را رجم كنند و اين آيه نازل گرديد.</ref>
 
 
 
==پانویس==
 
<references/>
 
 
 
==منابع==
 
 
 
* قرآن کریم، ترجمه محمدمهدی فولادوند.
 
* محمدباقر محقق، [[نمونه بينات در شأن نزول آيات]] از نظر [[شیخ طوسی]] و ساير مفسرين خاصه و عامه، انتشارات اسلامی، تهران، 1361 ش.
 
* فضل بن حسن طبرسی، مجمع البيان في تفسير القرآن، انتشارات ناصرخسرو، تهران، 1372 ش.
 
 
 
==پیوندها==
 
 
 
* [[سوره مائده]]
 
* [[سوره مائده/متن و ترجمه سوره]]
 
 
 
[[رده:آیات سوره مائده]]
 
[[رده:آیات دارای شان نزول]]
 

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۳ ژوئن ۲۰۱۶، ساعت ۱۲:۳۱

تغییرمسیر به: