عبدالرحمن حیدری ایلامی: تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
(ایلام)
(آرشیو عکس و تصویر)
 
(۹ نسخه‌ٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشده)
سطر ۱: سطر ۱:
'''آیت الله عبدالرحمن حیدری ایلامی''' (1304 - 1365 ش) عالم مجاهد شیعه و از انقلابیون استان ایلام بود. این عالم فرزانه در جریان نهضت امام توانست در استان ایلام اقدامات و خدمات ارزنده‌ای در راستای اهداف انقلاب انجام دهد. آیت‌الله حیدری ایلامی پس از پیروزی انقلاب و در جریان جنگ تحمیلی، رسالت دینی و ملی خود را به بهترین وجه انجام داه و مصدر خدمات ارزنده‌ای در این مقطع تاریخی گردید.
+
'''آیت الله عبدالرحمن حیدری ایلامی''' (۱۳۰۴-۱۳۶۵ ش)، عالم مجاهد [[شیعه]] معاصر و از شاگردان [[امام خمینی]] و [[سید ابوالقاسم خویی|سید ابوالقاسم خویى]] بود. این عالم فرزانه در جریان نهضت امام خمینی توانست در استان ایلام اقدامات و خدمات ارزنده‌ای در راستای اهداف انقلاب انجام دهد. همچنین پس از پیروزی انقلاب با عضویت در مجلس خبرگان و نیز حضور فعال در جریان جنگ تحمیلی، رسالت دینی و ملی خود را به بهترین وجه انجام داد و منشاء خدمات ارزنده‌ای در این مقطع تاریخی گردید.
  
 
{{شناسنامه عالم
 
{{شناسنامه عالم
سطر ۶: سطر ۶:
 
||زادروز =  ۱۳۰۴ شمسی
 
||زادروز =  ۱۳۰۴ شمسی
 
|زادگاه = ایلام
 
|زادگاه = ایلام
|وفات =  1365 شمسی
+
|وفات =  ۱۳۶۵ شمسی
|مدفن =  قم، [[حرم حضرت معصومه عليها السلام|حرم حضرت معصومه]] سلام الله علیها
+
|مدفن =  [[قم]]، [[حرم حضرت معصومه علیها السلام|حرم حضرت معصومه]] علیهاالسلام
|اساتید = [[سید محسن حکیم |سيد محسن حكيم]]، [[خویی، ابوالقاسم|سيد ابوالقاسم موسوى خويى]]، [[سید محمود حسینی شاهرودی |سيد محمود شاهرودى]]،...
+
|اساتید = [[امام خمینی]]، [[سید محسن حکیم |سید محسن حکیم]]، [[خویی، ابوالقاسم|سید ابوالقاسم خویى]]، [[سید محمود حسینی شاهرودی |سید محمود شاهرودى]]،...
 
|شاگردان =  
 
|شاگردان =  
 
|آثار =  
 
|آثار =  
 
}}
 
}}
  
==پیشینه خانوادگی==
+
==ولادت==
  
آیت‌الله عبدالرحمن حیدری در سال 1304 ﻫ. ش در شهر حسین آباد (ایلام کنونی) پا به عرصه‌ی هستی نهاد. پدرش باباخان، فرزند محمدقلی خان پشتکوهی، نایب‌الحکومه پشتکوه به دلیل مبادرت در اجرای ترور «کلنل فلیچر» از افسران اعزامی انگلیس به ایلام در 1320 ﻫ.ش دستگیر و برای مدتی به کرمانشاه تبعید شد.
+
عبدالرحمن حیدری در سال ۱۳۰۴ ﻫ. ش در شهر حسین آباد (ایلام کنونی) پا به عرصه‌ی هستی نهاد. پدرش باباخان، فرزند محمدقلی خان پشت‌کوهی، نایب‌الحکومه پشت‌کوه به دلیل مبادرت در اجرای ترور «کلنل فلیچر» از افسران اعزامی انگلیس به ایلام، در ۱۳۲۰ ﻫ.ش دستگیر و برای مدتی به کرمانشاه تبعید شد.
==تحصیلات==
+
==تحصیل و اساتید==
===ایلام===
+
عبدالرحمن حیدری ابتدا به یکی از مکتب‌خانه‌های ایلام رفت و در همان شهر تحصیلات مقدماتی را تا ششم نظام قدیم ادامه داد<ref>یاران امام به روایت اسناد ساواک، آیت‌الله شیخ عبدالرحمن ایلامی، مرکز بررسی اسناد تاریخی.</ref> و سپس در کسوت معلّمی به تدریس در شهر ملکشاهی مشغول شد. حادثه ای شگرف مسیر زندگی او را تغییر داد و به تحصیل علوم دینی پرداخت.<ref>گلشن ابرار، جمعی از پژوهشگران حوزه علمیه قم، ج ۲، ص ۹۰۷.</ref>
ایشان ابتدا به یکی از مکتب‌خانه‌های ایلام رفت و در همان شهر تحصیلات مقدماتی را تا ششم نظام قدیم ادامه داد<ref>یاران امام به روایت اسناد ساواک، آیت‌الله شیخ عبدالرحمن ایلامی، مرکز بررسی اسناد تاریخی.</ref> و سپس در کسوت معلّمی به تدریس در شهر ملکشاهی مشغول شد. حادثه ای شگرف مسیر زندگی او را تغییر داد و به تحصیل علوم دینی پرداخت.<ref>گلشن ابرار، جمعی از پژوهشگران حوزه علمیه قم، ج ص 907.</ref>
 
  
===کربلا===
+
وی در اواخر سال ۱۳۲۳ ﻫ.ش کسوت معلمی را ترک و راهی [[کربلا]] شد. طی دو سال از ابتدای [[جامع المقدمات (کتاب)|جامع المقدمات]] تا پایان [[الروضة البهیه فی شرح اللمعة الدمشقیه‌ (کتاب)|شرح لمعه]] را نزد استادان آن روزگار مانند حضرات آیات: علی معرفت، سعید تنکابنی، جعفر رشتی، محمد حسین مازندرانی و یوسف بیارجمندی تلمذ می‌کند.<ref>ستارگان حرم، پیشین، جلد ۱، ص۶۲ .</ref>  
آیت‌الله حیدری در اواخر سال 1323 ﻫ.ش کسوت معلمی را ترک و راهی کربلا شد طی دو سال از ابتدای جامع المقدمات تا پایان شرح لمعه را نزد استادان آن روزگار مانند آیات: علی معرفت، سعید تنکابنی، جعفر رشتی، محمد حسین مازندرانی و یوسف بیارجمندی تلمذ می‌کند.<ref>ستارگان حرم، پیشین، جلد 1، ص62 .</ref><br>
 
از آن جا كه شهريه، کفاف زندگی او را نمی داد، با خريد بيل كارگرى، روزها را در باغ هاى خارج شهر به آبيارى و شب ها را در صحن اباعبدالله الحسین علیه السلام و حجره ها به تحصيل مى پردازد.
 
  
===سامرا===
+
با رحلت مرجع عالی قدر عالم [[تشیع]] آیت‌الله [[سید ابوالحسن اصفهانی]]، آیت‌الله حیدری [[حوزه علمیه|حوزه علمیه]] کربلا را به قصد حوزه‌ی [[سامرا]] ترک نمود و در همان‌جا سطوح عالیه را به پایان برد.<ref>یاران امام به روایت اسناد ساواک، آیت‌الله شیخ عبدالرحمن ایلامی، مرکز بررسی اسناد تاریخی.</ref> ایشان در مدت اقامت هشت ساله‌ی خود در کنار مرقد [[حرم عسکریین|امامین عسکریین]] (علیهماالسلام) ضمن تحصیل [[فرائد الاصول (کتاب)|رسائل]] و [[مکاسب (کتاب)|مکاسب]]، در درس خارج [[فقه]] و [[اصول فقه‌‌‌‌|اصول]]، محضر آیات عظام [[شیخ مجتبی لنکرانی]]، شیخ عبدالرسول اصفهانی، شیخ عبدالله اصفهانی را درک کرد.
با رحلت مرجع عالی قدر عالم تشیع حضرت آیت‌الله العظمی [[سید ابوالحسن اصفهانی]]، آیت‌الله حیدری حوزه کربلا را به قصد حوزه‌ی علمیه [[سامرا]] ترک و در همان‌جا سطوح عالیه را به پایان برد.<ref>یاران امام به روایت اسناد ساواک، آیت‌الله شیخ عبدالرحمن ایلامی، مرکز بررسی اسناد تاریخی.</ref> ایشان در مدت اقامت هشت ساله‌ی خود در کنار مرقد امامین عسکریین(علیهماالسلام) ضمن تحصیل رسائل و مکاسب، در درس خارج فقه و اصول، محضر آیات عظام حاج شیخ مجتبی لنکرانی، حاج شیخ عبدالرسول اصفهانی، حاج شیخ عبدالله اصفهانی را درک کرد.
 
  
===نجف===
+
آیت الله حیدری در [[نجف]] در درس خارج آیات عظام: [[سید محسن حکیم|سید محسن حکیم]]، [[سید ابوالقاسم خویی|سید ابوالقاسم موسوى خویى]]، [[سید محمود حسینی شاهرودی|سید محمود شاهرودى]]، آقا میرزا باقر زنجانى و [[شیخ حسین حلی|شیخ حسین حلى]] شرکت کرده، و از محضر استادان [[تفسیر قرآن|تفسیر]]، [[کلام]]، [[فلسفه]] و [[عرفان]] نیز بهره برد.  
آیت الله در نجف در درس خارج آيات عظام: سيد محسن حكيم، سيد ابوالقاسم موسوى خويى، حاج سيد محمود شاهرودى، آقا ميرزا باقر زنجانى و آقا شيخ حسين حلى شركت كرده، در مقابل استادان تفسير، كلام، فلسفه و عرفان نيز زانوى ادب بر زمين مى زند.  
 
  
اقامت آیت‌الله حیدری در نجف اشرف مقارن بود با تبعید حضرت امام خمینی (ره) به عراق در سال 1344 هجری شمسی که آیت‌الله حیدری از این فرصت استفاده کرده و ضمن شرکت در درس خارج اصول و فقه آن بزرگوار، در بحث ولایت فقیه امام (ره) نیز حاضر گردیدند .<ref>همان</ref> آیت‌الله حیدری از معدود شخصیت‌های علمی هستند که در عصر خود ضمن تلمذ از محضر بزرگان و اساتید، شیوه درسی سه مکتب فقهی حوزه‌های کربلا، سامرا و نجف، را درک کرده‌اند.<ref>یاران امام به روایت اسناد ساواک؛ عالم مبارز حجت‌الاسلام تعمیرکاری، ص 143- 145.</ref>
+
اقامت آیت‌الله حیدری در نجف اشرف مقارن بود با تبعید حضرت [[امام خمینی]] (ره) به [[عراق]] در سال ۱۳۴۴ هجری شمسی که وی از این فرصت استفاده کرده و ضمن شرکت در درس خارج اصول و فقه آن بزرگوار، در بحث [[ولایت فقیه]] امام (ره) نیز حاضر گردید.<ref>همان</ref> آیت‌الله حیدری از معدود شخصیت‌های علمی هستند که در عصر خود ضمن تلمذ از محضر بزرگان و اساتید، شیوه درسی سه مکتب فقهی حوزه‌های کربلا، سامرا و نجف، را درک کرده‌اند.<ref>یاران امام به روایت اسناد ساواک؛ عالم مبارز حجت‌الاسلام تعمیرکاری، ص ۱۴۳- ۱۴۵.</ref>
  
==اساتید==
+
==فعالیت‌های فرهنگی و اجتماعی==
* علی معرفت
+
'''تبلیغ و تدریس:'''
* سعید تنکابنی
 
* جعفر رشتی
 
* محمد حسین مازندرانی
 
* یوسف بیارجمندی
 
* [[حاج شيخ مجتبى لنكرانى |مجتبی لنکرانی]]
 
* عبدالرسول اصفهانی
 
* عبدالله اصفهانی
 
* [[سید محسن حکیم |سيد محسن حكيم]]
 
* [[سیدابوالقاسم خویی |سيد ابوالقاسم موسوى خويى]]
 
* [[سید محمود هاشمی شاهرودی |سيد محمود شاهرودى]]
 
* باقر زنجانى
 
* حسين حلى
 
  
==بازگشت به ایران==
+
آیت الله حیدرى در سال ۱۳۵۲ شمسی پس از ۲ سال ارشاد و تبلیغ در مسجد ابوسیفین [[بغداد]]، توسط
===قم===
+
دستگاه امنیتى [[عراق]] از این کشور اخراج شد. ایشان پس از آن، راهى [[قم]] شد و نزدیک به دو سال بر کرسى تدریس فقه و اصول نشست.
  
آیت الله در سال 1352 ش پس از 2 سال ارشاد و تبليغ در مسجد ابوسيفين بغداد، توسط
+
تبعید واعظ شهیر [[احمد کافی|شیخ احمد کافی]] به ایلام، برکات زیادی برای مردم این استان داشت، از جمله این که موجب شناساندن مردم ایلام به علما و سایر مردم کشور شد تا جایی که ایشان بارها در نامه‌‌نگاری‌های خود با مراجع و بزرگان و محققان  به سلامت نفس و عشق مردم این منطقه به [[اهل بیت]] علیهم السلام اشاره می‌کردند. شیخ احمد کافی در نامه‌های خود به مراجع قم و [[نجف]]، از زمینه فرهنگی کاملاً مساعد در ایلام و فقدان روحانی مجتهدی که محوریت کار را بر عهده بگیرد سخن به میان می‌آورند.<ref>آیت‌الله العظمی گلپایگانی به روایت اسناد ساواک، جلد سوم، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی، ص ۳۴۰.</ref> از طرفی دیگر، جمعی از مؤمنین و معتمدان ایلام به ویژه نمازگزاران [[مسجد جامع]] این شهر، با نگاشتن نامه‌هایی به قم و نجف اشرف، از محضر حضرات آیات عظام: [[سید ابوالقاسم خویی]]، [[سید محمدرضا گلپایگانی]] و [[مرعشی، شهاب‌الدین|سید شهاب‌الدین مرعشی نجفی]] می‌خواهند تا زمینه‌ی هجرت آیت‌الله حیدری به شهر ایلام را فراهم کنند.
دستگاه امنيتى [[عراق]] از این کشور اخراج شد. آيت الله حيدرى پس از آن، راهى [[قم]] شد و نزديك به دو سال بر كرسى تدريس فقه و اصول نشست.
+
با ورود آیت الله حیدرى در سال ۵۴ به شهر ایلام، انقلاب و نهضت روحانیت در این منطقه جلوه تازه اى به خود مى گیرد و روحانیت مبارز ایلام شکل مى گیرد.
  
===ایلام===
+
'''عضویت در مجلس خبرگان:'''
تبعید واعظ شهیر شیخ [[احمد کافی]] به ایلام برکات زیادی برای مردم این استان داشت، از جمله این که موجب شناساندن مردم ایلام به علما و سایر مردم کشور شد تا جایی که ایشان بارها در نامه‌‌نگاری‌های خود با مراجع و بزرگان و محققان  به سلامت نفس و عشق مردم این منطقه به [[اهل بیت]] علیهم السلام اشاره می‌کردند. شیخ احمد کافی در نامه‌های خود به مراجع قم و [[نجف]]، از زمینه فرهنگی کاملاً مساعد در ایلام و فقدان روحانی مجتهدی که محوریت کار را بر عهده بگیرد سخن به میان می‌آورند.<ref>آیت‌الله العظمی حاج سید محمد رضا گلپایگانی به روایت اسناد ساواک جلد سوم، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی، ص 340.</ref>
 
  
از طرفی دیگر، جمعی از مؤمنین و معتمدان ایلام به ویژه نمازگزاران مسجد جامع این شهر، با نگاشتن نامه‌هایی به قم و نجف اشرف از محضرحضرات آیات عظام: [[سید ابوالقاسم خویی]]، [[سید محمدرضا گلپایگانی]] و [[مرعشی، شهاب‌الدین|سید شهاب‌الدین مرعشی نجفی]] می‌خواهند تا زمینه‌ی هجرت آیت‌الله حیدری به شهر ایلام را فراهم کنند.
+
آیت الله حیدرى در سال ۱۳۵۸ ه.ش به مجلس خبرگان قانون اساسى راه یافت و از آن پس تا زمان حیات پربارش دو دوره متوالى نمایندگى مردم در مجلس خبرگان را عهده دار بود.
با ورود آيت الله حيدرى در سال 54 به شهر ايلام، انقلاب و نهضت روحانيت در اين منطقه جلوه تازه اى به خود مى گيرد و روحانيت مبارز ايلام شكل مى گيرد.
 
  
==فعالیت ها==
+
'''در سنگر جهاد:'''
  
===مجلس خبرگان===
+
آیت الله حیدرى با پیروزى انقلاب اسلامى، عده اى را مأمور دیدبانى و سرکشى مرز [[عراق]] کرد. وى در چند نوبت بازدید از پاسگاه هاى مرزى وضعیت منطقه و احتمال شروع جنگ را به اطلاع [[امام خمینی]] رساند و کم کارى و عدم توجه از سوى مسئولین امنیتى را گزارش داد. به جرأت مى توان گفت که آیت الله حیدرى اولین مجتهدى است که با به صدا درآمدن ناقوس جنگ با لباس رزم قامت بست.
 +
[[پرونده:Ilam.jpg|thumb|left|آیت الله حیدرى و یاران شهیدش]]
 +
وى بى درنگ در ساعات آغازین شروع جنگ و پس از سقوط شهر مهران، فرمان تشکیل خط پدافندى در تنگه گنجانچم را صادر کرد و با پوشیدن لباس رزم و فراخوانى مردم جوانان و عشایر و مسجد جامع با سخنرانى پرشور خویش فرمان بسیج مردمى را صادر کرد. و پس از پایان سخنرانى به همراه جوانان ایلامى به سمت مهران حرکت کرد.
  
آيت الله حيدرى در سال 1358 ه.ش با 95000 رأى از سوى مردم به مجلس خبرگان قانون اساسى راه يافت و از آن پس تا زمان حيات پربارش دو دوره متوالى نمايندگى مردم در مجلس خبرگان را عهده دار بود.
+
آیت الله حیدرى نخستین کسى است که ستاد جذب و هدایت کمک هاى مردمى را شکل داد. او مسئولیت این امر خطیر را از ساعت هاى نخست جنگ تا پایان عمر پربارش بر عهده داشت. در طى سال هاى دفاع مقدس و آوارگى مردم در کوه و دشت با تشکیل ستادى مرکزى و تقسیم کردن آن به سه محور، به کمک مردم جنگ زده پرداخت. در عملیات پیروزمند فتح میمک که نخستین عملیات نیروهاى [[اسلام]] بشمار مى رود و با هماهنگى ارتش و نیروهاى عشایرى ایلام صورت گرفت، آیت الله حیدرى فرماندهى محورى آن را بر عهده داشت. از این رو مى توان او را یکى از پایه گذاران جنگ هاى چریکى دفاع مقدس برشمرد.
  
===در سنگر جهاد===
+
==وفات==
 +
سرانجام این مرد سنگر و محراب، در یازدهم دى ماه ۱۳۶۵ شمسی دار فانی را وداع گفت. پیکر مطهرش با [[تشییع جنازه|تشییع]] باشکوه مردم ایلام و [[قم]]، به حرم مطهر [[حضرت معصومه]] سلام الله علیها منتقل و در جوار او به خدا سپرده شد.
  
آيت الله حيدرى با پيروزى انقلاب اسلامى، عده اى را مأمور ديدبانى و سركشى مرز [[عراق]] كرد. وى در چند نوبت بازديد از پاسگاه هاى مرزى وضعيت منطقه و احتمال شروع جنگ را به اطلاع امام رساند و كم كارى و عدم توجه از سوى مسئولين امنيتى را گزارش داد. به جرأت مى توان گفت كه آيت الله حيدرى اولين مجتهدى است كه با به صدا درآمدن ناقوس جنگ با لباس رزم قامت بست.
+
==پانویس==
 
+
<references />
وى بى درنگ در ساعات آغازين شروع جنگ و پس از سقوط شهر مهران، فرمان تشكيل خط پدافندى در تنگه گنجانچم را صادر كرد و با پوشيدن لباس رزم و فراخوانى مردم جوانان و عشاير و مسجد جامع با سخنرانى پرشور خويش فرمان بسيج مردمى را صادر كرد. و پس از پايان سخنرانى به همراه جوانان ايلامى به سمت مهران حركت كرد.
+
==منابع==
 +
*ستارگان حرم، جلد ۱، حسین ابراهیم زاده و محمد حیدرى.
  
آيت الله حيدرى نخستين كسى است كه ستاد جذب و هدايت كمك هاى مردمى را شكل داد. او مسئوليت اين امر خطير را از ساعت هاى نخست جنگ تا پايان عمر پربارش بر عهده داشت. در طى سال هاى دفاع مقدس و آوارگى مردم در كوه و دشت با تشكيل ستادى مركزى و تقسيم كردن آن به سه محور، به كمك مردم جنگ زده پرداخت. در عمليات پيروزمند فتح ميمك كه نخستين عمليات نيروهاى [[اسلام]] بشمار مى رود و با هماهنگى ارتش و نيروهاى عشايرى ايلام صورت گرفت. آيت الله حيدرى فرماندهى محورى آن را بر عهده داشت. از اين رو مى توان او را يكى از پايه گذاران جنگ هاى چريكى دفاع مقدس برشمرد.
+
==آرشیو عکس و تصویر==
  
==وفات==
+
<gallery mode="packed" heights="170">
سرانجام اين مرد سنگر و محراب اين زاهد و همقدم امام در نيمه شب يازدهم دى ماه 1365 ش از اين جهان رخت برداشت و رخ بربست و استان ايلام، رزمندگان اسلام و حزب الله را در سوگ خود نشاند.
+
پرونده:حیدری (2).jpg|عبدالرحمن حیدری ایلامی در نوجوانی
 
+
پرونده:حیدری (3).jpg|عبدالرحمن حیدری ایلامی در جوانی
اصرار مردم براى انتقال پيكر مطهرش به ايلام با پا در ميانى حضرت آيت الله العظمى گلپايگانى پايان يافت. پيكر پاك و مطهرشان با تشييع باشكوه مردم ايلام و [[قم]] و نمايندگان بيت امام و رياست جمهورى به حرم مطهر [[حضرت معصومه]] سلام الله علیها منتقل و در جوار او به خدا سپرده شد.
+
پرونده:حیدری (4).jpg|عبدالرحمن حیدری ایلامی
 
+
پرونده:حیدری (1).jpg|عبدالرحمن حیدری ایلامی در میدان جنگ
==منابع==
+
پرونده:حیدری (5).jpg|عبدالرحمن حیدری ایلامی
ستارگان حرم، جلد 1/ نویسنده: حسين ابراهيم زاده - محمد حيدرى
+
</gallery>
  
 
[[رده:علمای معاصر|حیدرى ایلامی،عبدالرحمن]]
 
[[رده:علمای معاصر|حیدرى ایلامی،عبدالرحمن]]
 +
[[رده:علمای شهید]]
 +
[[رده:مدفونین در حرم حضرت معصومه (س)]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۶ اوت ۲۰۲۲، ساعت ۱۳:۳۲

آیت الله عبدالرحمن حیدری ایلامی (۱۳۰۴-۱۳۶۵ ش)، عالم مجاهد شیعه معاصر و از شاگردان امام خمینی و سید ابوالقاسم خویى بود. این عالم فرزانه در جریان نهضت امام خمینی توانست در استان ایلام اقدامات و خدمات ارزنده‌ای در راستای اهداف انقلاب انجام دهد. همچنین پس از پیروزی انقلاب با عضویت در مجلس خبرگان و نیز حضور فعال در جریان جنگ تحمیلی، رسالت دینی و ملی خود را به بهترین وجه انجام داد و منشاء خدمات ارزنده‌ای در این مقطع تاریخی گردید.

۲۲۰px
نام کامل عبدالرحمن حیدری ایلامی
زادروز ۱۳۰۴ شمسی
زادگاه ایلام
وفات ۱۳۶۵ شمسی
مدفن قم، حرم حضرت معصومه علیهاالسلام

Line.png

اساتید

امام خمینی، سید محسن حکیم، سید ابوالقاسم خویى، سید محمود شاهرودى،...




ولادت

عبدالرحمن حیدری در سال ۱۳۰۴ ﻫ. ش در شهر حسین آباد (ایلام کنونی) پا به عرصه‌ی هستی نهاد. پدرش باباخان، فرزند محمدقلی خان پشت‌کوهی، نایب‌الحکومه پشت‌کوه به دلیل مبادرت در اجرای ترور «کلنل فلیچر» از افسران اعزامی انگلیس به ایلام، در ۱۳۲۰ ﻫ.ش دستگیر و برای مدتی به کرمانشاه تبعید شد.

تحصیل و اساتید

عبدالرحمن حیدری ابتدا به یکی از مکتب‌خانه‌های ایلام رفت و در همان شهر تحصیلات مقدماتی را تا ششم نظام قدیم ادامه داد[۱] و سپس در کسوت معلّمی به تدریس در شهر ملکشاهی مشغول شد. حادثه ای شگرف مسیر زندگی او را تغییر داد و به تحصیل علوم دینی پرداخت.[۲]

وی در اواخر سال ۱۳۲۳ ﻫ.ش کسوت معلمی را ترک و راهی کربلا شد. طی دو سال از ابتدای جامع المقدمات تا پایان شرح لمعه را نزد استادان آن روزگار مانند حضرات آیات: علی معرفت، سعید تنکابنی، جعفر رشتی، محمد حسین مازندرانی و یوسف بیارجمندی تلمذ می‌کند.[۳]

با رحلت مرجع عالی قدر عالم تشیع آیت‌الله سید ابوالحسن اصفهانی، آیت‌الله حیدری حوزه علمیه کربلا را به قصد حوزه‌ی سامرا ترک نمود و در همان‌جا سطوح عالیه را به پایان برد.[۴] ایشان در مدت اقامت هشت ساله‌ی خود در کنار مرقد امامین عسکریین (علیهماالسلام) ضمن تحصیل رسائل و مکاسب، در درس خارج فقه و اصول، محضر آیات عظام شیخ مجتبی لنکرانی، شیخ عبدالرسول اصفهانی، شیخ عبدالله اصفهانی را درک کرد.

آیت الله حیدری در نجف در درس خارج آیات عظام: سید محسن حکیم، سید ابوالقاسم موسوى خویى، سید محمود شاهرودى، آقا میرزا باقر زنجانى و شیخ حسین حلى شرکت کرده، و از محضر استادان تفسیر، کلام، فلسفه و عرفان نیز بهره برد.

اقامت آیت‌الله حیدری در نجف اشرف مقارن بود با تبعید حضرت امام خمینی (ره) به عراق در سال ۱۳۴۴ هجری شمسی که وی از این فرصت استفاده کرده و ضمن شرکت در درس خارج اصول و فقه آن بزرگوار، در بحث ولایت فقیه امام (ره) نیز حاضر گردید.[۵] آیت‌الله حیدری از معدود شخصیت‌های علمی هستند که در عصر خود ضمن تلمذ از محضر بزرگان و اساتید، شیوه درسی سه مکتب فقهی حوزه‌های کربلا، سامرا و نجف، را درک کرده‌اند.[۶]

فعالیت‌های فرهنگی و اجتماعی

تبلیغ و تدریس:

آیت الله حیدرى در سال ۱۳۵۲ شمسی پس از ۲ سال ارشاد و تبلیغ در مسجد ابوسیفین بغداد، توسط دستگاه امنیتى عراق از این کشور اخراج شد. ایشان پس از آن، راهى قم شد و نزدیک به دو سال بر کرسى تدریس فقه و اصول نشست.

تبعید واعظ شهیر شیخ احمد کافی به ایلام، برکات زیادی برای مردم این استان داشت، از جمله این که موجب شناساندن مردم ایلام به علما و سایر مردم کشور شد تا جایی که ایشان بارها در نامه‌‌نگاری‌های خود با مراجع و بزرگان و محققان به سلامت نفس و عشق مردم این منطقه به اهل بیت علیهم السلام اشاره می‌کردند. شیخ احمد کافی در نامه‌های خود به مراجع قم و نجف، از زمینه فرهنگی کاملاً مساعد در ایلام و فقدان روحانی مجتهدی که محوریت کار را بر عهده بگیرد سخن به میان می‌آورند.[۷] از طرفی دیگر، جمعی از مؤمنین و معتمدان ایلام به ویژه نمازگزاران مسجد جامع این شهر، با نگاشتن نامه‌هایی به قم و نجف اشرف، از محضر حضرات آیات عظام: سید ابوالقاسم خویی، سید محمدرضا گلپایگانی و سید شهاب‌الدین مرعشی نجفی می‌خواهند تا زمینه‌ی هجرت آیت‌الله حیدری به شهر ایلام را فراهم کنند. با ورود آیت الله حیدرى در سال ۵۴ به شهر ایلام، انقلاب و نهضت روحانیت در این منطقه جلوه تازه اى به خود مى گیرد و روحانیت مبارز ایلام شکل مى گیرد.

عضویت در مجلس خبرگان:

آیت الله حیدرى در سال ۱۳۵۸ ه.ش به مجلس خبرگان قانون اساسى راه یافت و از آن پس تا زمان حیات پربارش دو دوره متوالى نمایندگى مردم در مجلس خبرگان را عهده دار بود.

در سنگر جهاد:

آیت الله حیدرى با پیروزى انقلاب اسلامى، عده اى را مأمور دیدبانى و سرکشى مرز عراق کرد. وى در چند نوبت بازدید از پاسگاه هاى مرزى وضعیت منطقه و احتمال شروع جنگ را به اطلاع امام خمینی رساند و کم کارى و عدم توجه از سوى مسئولین امنیتى را گزارش داد. به جرأت مى توان گفت که آیت الله حیدرى اولین مجتهدى است که با به صدا درآمدن ناقوس جنگ با لباس رزم قامت بست.

آیت الله حیدرى و یاران شهیدش

وى بى درنگ در ساعات آغازین شروع جنگ و پس از سقوط شهر مهران، فرمان تشکیل خط پدافندى در تنگه گنجانچم را صادر کرد و با پوشیدن لباس رزم و فراخوانى مردم جوانان و عشایر و مسجد جامع با سخنرانى پرشور خویش فرمان بسیج مردمى را صادر کرد. و پس از پایان سخنرانى به همراه جوانان ایلامى به سمت مهران حرکت کرد.

آیت الله حیدرى نخستین کسى است که ستاد جذب و هدایت کمک هاى مردمى را شکل داد. او مسئولیت این امر خطیر را از ساعت هاى نخست جنگ تا پایان عمر پربارش بر عهده داشت. در طى سال هاى دفاع مقدس و آوارگى مردم در کوه و دشت با تشکیل ستادى مرکزى و تقسیم کردن آن به سه محور، به کمک مردم جنگ زده پرداخت. در عملیات پیروزمند فتح میمک که نخستین عملیات نیروهاى اسلام بشمار مى رود و با هماهنگى ارتش و نیروهاى عشایرى ایلام صورت گرفت، آیت الله حیدرى فرماندهى محورى آن را بر عهده داشت. از این رو مى توان او را یکى از پایه گذاران جنگ هاى چریکى دفاع مقدس برشمرد.

وفات

سرانجام این مرد سنگر و محراب، در یازدهم دى ماه ۱۳۶۵ شمسی دار فانی را وداع گفت. پیکر مطهرش با تشییع باشکوه مردم ایلام و قم، به حرم مطهر حضرت معصومه سلام الله علیها منتقل و در جوار او به خدا سپرده شد.

پانویس

  1. یاران امام به روایت اسناد ساواک، آیت‌الله شیخ عبدالرحمن ایلامی، مرکز بررسی اسناد تاریخی.
  2. گلشن ابرار، جمعی از پژوهشگران حوزه علمیه قم، ج ۲، ص ۹۰۷.
  3. ستارگان حرم، پیشین، جلد ۱، ص۶۲ .
  4. یاران امام به روایت اسناد ساواک، آیت‌الله شیخ عبدالرحمن ایلامی، مرکز بررسی اسناد تاریخی.
  5. همان
  6. یاران امام به روایت اسناد ساواک؛ عالم مبارز حجت‌الاسلام تعمیرکاری، ص ۱۴۳- ۱۴۵.
  7. آیت‌الله العظمی گلپایگانی به روایت اسناد ساواک، جلد سوم، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی، ص ۳۴۰.

منابع

  • ستارگان حرم، جلد ۱، حسین ابراهیم زاده و محمد حیدرى.

آرشیو عکس و تصویر