منصور نمری: تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
(ویرایش)
 
سطر ۱: سطر ۱:
منصور بن سلمة بن زبرقان از طایفه ‌نمر بن قاسط نزاری بود. [[کنیه|کنیه]] ‌او ابوالفضل الشاعر الجرزی البغدادی بود. وی از خواص بارگاه [[هارون الرشید|هارون الرشید]] بوده ولی در باطن به [[اهل بیت]] علیهم ‌السلام ارادت می‌ورزیده است.
+
'''«ابوالفضل منصور بن سلمة بن زبرقان»''' از طایفه ‌نمر بن قاسط نزاری و از شاعران [[بغداد|بغدادی]] بود. وی از خواص دربار [[هارون الرشید|هارون الرشید]] بوده، ولی در باطن به [[اهل بیت]] علیهم‌السلام ارادت می‌ورزیده و در مدح ایشان اشعاری سروده است.
  
==منصور النمری و اهل بیت علیهم السلام==
+
==منصور نمری و اهل بیت علیهم‌السلام==
  
وی‌ در دوران‌ سرکوب‌ [[علویان|علویان‌]] و خصوصاً [[شیعه|شیعیان‌]] توانست‌ مصیبت و ستمی‌ که‌ به‌ [[اهل البیت|اهل‌ بیت‌]] علیهم السلام رسیده‌ بود در گوش‌ تاریخ‌ فریاد کند و با [[مرثیه|مرثیه‌]] سرایی‌ و مدیحه‌ گویی‌ فضایل‌ و [[مناقب|مناقب‌]] آنان‌ را در اشعار خود به طور صادقانه‌ و با صراحت‌ لهجه‌ به‌ همگان‌ برساند. اعتقاد حقیقی او از لابه لای اشعارش به خوبی آشکار است و بکارگیری صنعت [[توریه‌‌‌‌|توریه]] که گاهی نوعی تصریح نیز در آن است این مدعا را اثبات می کند.
+
منصور النمری در دوران‌ سرکوب‌ [[علویان|علویان‌]] و خصوصاً [[شیعه|شیعیان‌]] توانست‌ مصیبت و ستمی‌ که‌ به‌ [[اهل البیت|اهل‌ بیت‌]] علیهم السلام رسیده‌ بود در گوش‌ تاریخ‌ فریاد کند و با [[مرثیه|مرثیه‌]] سرایی‌ و مدیحه‌ گویی‌، فضایل‌ و [[مناقب|مناقب‌]] آنان‌ را در اشعار خود به طور صادقانه‌ و با صراحت‌ لهجه‌ به‌ همگان‌ برساند. اعتقاد حقیقی او از لابه لای اشعارش به خوبی آشکار است و بکارگیری صنعت [[توریه‌‌‌‌|توریه]] که گاهی نوعی تصریح نیز در آن است، این مدعا را اثبات می کند.
  
او از جهت توانایی در [[شعر]] از برگزیدگان شاعران عصر خویش است. شاعری متفنن و چیره دست در انواع شعر است. شعرش سهل و روان، لطیف و دقیق و پرفراز است. بدخواهان و کینه توزان نزد [[هارون الرشید|هارون]] اسرار او را فاش نموده و پرده از [[تشیع]] و محبت بسیارش به اهل بیت [[پیامبر اسلام|پیامبر]] صلی الله علیه و آله برداشتند و خشم هارون را بر وی برانگیختند.  
+
او از جهت توانایی در [[شعر]] از برگزیدگان شاعران عصر خویش است. شاعری متفنن و چیره دست در انواع شعر است. شعرش سهل و روان، لطیف و دقیق و پرفراز است.  
  
==وفات منصور النمری==
+
نمونه ای از اشعار نمری در مدح اهل بیت چنین است:
 
+
{{بیت|و قد شرقت رماح بنی ‌زیاد|بریء من دماء بنی‌ الرسول‌}}
منصور نمری‌ با تکیه‌ بر اصل‌ [[تقیه|تقیه‌]] خود را به‌ [[هارون الرشید|هارون‌ الرشید]] نزدیک‌ کرد ولی‌ دیری‌ نپایید که‌ تشیع‌ وی‌ توسط‌ استادش‌ عتابی‌ برای‌ هارون‌ آشکار شد و بدنبال‌ آن‌ هارون‌ دستور داد که‌ هر جا نمری‌ را یافتند دست‌ و زبانش‌ را قطع‌ کنند و سپس‌ گردنش‌ را بزنند، اما قبل‌ از اجرای‌ حکم‌ خلیفه‌ منصور نمری‌ با مرگ‌ طبیعی‌ از دنیا رفته‌ بود.
 
 
 
بعد از مرگ‌ منصور نمری‌ و سوزانده‌ شدن‌ دیوان‌ اشعارش‌ توسط‌ هارون‌ الرشید، هیچگونه‌ کوششی‌ در جمع‌آوری‌ و نگهداری‌ اشعار وی‌ بخاطر ترس‌ از حکومت‌ وقت‌ صورت‌ نگرفت‌. لذا تعداد اشعار بجا مانده‌ از وی‌ کم‌ می‌باشد و در کتب‌ امالی‌ و تراجم‌ بصورت‌ پراکنده‌ موجود است‌. او به سال ۱۹۰ یا ۱۹۳ هـ.ق درگذشته است.
 
 
 
==از اشعار نمری در مدح اهل بیت==
 
 
 
{{بیت|و قد شرقت رماح بنی ‌زیاد|بری من دماء بنی‌ الرسول‌}}
 
 
{{بیت|برئنا یا رسول الله ممن|أصابک بالاذاة و بالذحول‌}}
 
{{بیت|برئنا یا رسول الله ممن|أصابک بالاذاة و بالذحول‌}}
 
{{بیت|ألا یا لیتنی وصلت یمینی|هناک بقائم السیف الصقیل‌}}
 
{{بیت|ألا یا لیتنی وصلت یمینی|هناک بقائم السیف الصقیل‌}}
 
{{بیت|فجدت علی السیوف بحر وجهی|ولم أخذل بنیک مع الخذول‌}}
 
{{بیت|فجدت علی السیوف بحر وجهی|ولم أخذل بنیک مع الخذول‌}}
  
*نیزه‌ های بنی ‌زیاد آنقدر از خون فرزندان رسول صلی الله علیه و آله و سلم نوشیدند که گلوی آنها گرفت.
+
*نیزه‌ های بنی ‌زیاد آنقدر از خون فرزندان رسول خدا نوشیدند که گلوی آنها گرفت.
 
*ای رسول خدا من از تمام کسانی که تو را آزردند و به کین و دشمنی تو برخاستند، بیزارم و از آنان تبری می‌جویم.
 
*ای رسول خدا من از تمام کسانی که تو را آزردند و به کین و دشمنی تو برخاستند، بیزارم و از آنان تبری می‌جویم.
 
*ای کاش من در آنجا بودم و (در یاری تو) شمشیر بران بدست می‌گرفتم.
 
*ای کاش من در آنجا بودم و (در یاری تو) شمشیر بران بدست می‌گرفتم.
 
*و با چهره ‌ای گشاده خود را سپر شمشیرها قرار می‌دادم و هرگز مانند دیگر مردم نمی‌شدم و نمی‌گذاشتم که فرزندان تو را خوار کنند.
 
*و با چهره ‌ای گشاده خود را سپر شمشیرها قرار می‌دادم و هرگز مانند دیگر مردم نمی‌شدم و نمی‌گذاشتم که فرزندان تو را خوار کنند.
 +
 +
==وفات منصور نمری==
 +
بدخواهان و کینه توزان منصور النمری‌ نزد [[هارون الرشید]] اسرار او را فاش نموده و پرده از [[تشیع]] و محبت بسیارش به اهل بیت [[پیامبر اسلام|پیامبر]] صلی الله علیه وآله برداشتند و خشم هارون را بر وی برانگیختند.
 +
 +
منصور النمری‌ با تکیه‌ بر اصل‌ [[تقیه|تقیه‌]]، خود را به‌ هارون‌ الرشید نزدیک‌ کرد ولی‌ دیری‌ نپایید که‌ تشیع‌ وی‌ توسط‌ استادش‌ عتابی‌ برای‌ هارون‌ آشکار شد و بدنبال‌ آن‌ هارون‌ دستور داد که‌ هر جا نمری‌ را یافتند، دست‌ و زبانش‌ را قطع‌ کنند و سپس‌ گردنش‌ را بزنند؛ اما قبل‌ از اجرای‌ حکم‌ [[خلیفه‌]]، منصور نمری‌ با مرگ‌ طبیعی‌ از دنیا رفته‌ بود. او به سال ۱۹۰ یا ۱۹۳ هـ.ق درگذشته است.
 +
 +
بعد از وفات منصور نمری‌ و سوزانده‌ شدن‌ [[دیوان (شعر)|دیوان‌]] اشعارش‌ توسط‌ هارون‌، هیچگونه‌ کوششی‌ در جمع‌آوری‌ و نگهداری‌ اشعار وی‌ بخاطر ترس‌ از حکومت‌ وقت‌ صورت‌ نگرفت‌. لذا تعداد اشعار بجا مانده‌ از وی‌ کم‌ می‌باشد و در کتب‌ امالی‌ و تراجم‌ بصورت‌ پراکنده‌ موجود است‌.
  
 
==منابع==
 
==منابع==
  
*محمد حسن فؤادیان، "منصور النمری الشاعر الشیعی"، نشریه شناخت فلسفه و کلام، شماره 47 و 48 (پاييز و زمستان 1384): 101-112، در دسترس در [http://www.noormags.com/view/fa/articlepage/80674 پایگاه مجلات تخصصی نور]، بازیابی: 11 مهر 1392.
+
*"منصور النمری الشاعر الشیعی"، محمد حسن فؤادیان، شناخت فلسفه و کلام، شماره ۴۷ و ۴۸، ۱۳۸۴.
*[http://www.ashoora.ir/%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87-%D8%B9%D8%A7%D8%B4%D9%88%D8%B1%D8%A7/article/1695.html دانشنامه عاشورا]، بازیابی: 11 مهر 1392.
+
*[http://www.ashoora.ir/%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87-%D8%B9%D8%A7%D8%B4%D9%88%D8%B1%D8%A7/article/1695.html دانشنامه عاشورا]، بازیابی: ۱۱ مهر ۱۳۹۲.
  
[[رده:شعرای عرب]]
+
[[رده:شعرای عرب]][[رده:شعرای اهل البیت]][[رده:اصحاب اهل البیت علیهم السلام]]
[[رده:شعرای اهل البیت]]
 

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۹ آوریل ۲۰۲۵، ساعت ۱۳:۵۴

«ابوالفضل منصور بن سلمة بن زبرقان» از طایفه ‌نمر بن قاسط نزاری و از شاعران بغدادی بود. وی از خواص دربار هارون الرشید بوده، ولی در باطن به اهل بیت علیهم‌السلام ارادت می‌ورزیده و در مدح ایشان اشعاری سروده است.

منصور نمری و اهل بیت علیهم‌السلام

منصور النمری در دوران‌ سرکوب‌ علویان‌ و خصوصاً شیعیان‌ توانست‌ مصیبت و ستمی‌ که‌ به‌ اهل‌ بیت‌ علیهم السلام رسیده‌ بود در گوش‌ تاریخ‌ فریاد کند و با مرثیه‌ سرایی‌ و مدیحه‌ گویی‌، فضایل‌ و مناقب‌ آنان‌ را در اشعار خود به طور صادقانه‌ و با صراحت‌ لهجه‌ به‌ همگان‌ برساند. اعتقاد حقیقی او از لابه لای اشعارش به خوبی آشکار است و بکارگیری صنعت توریه که گاهی نوعی تصریح نیز در آن است، این مدعا را اثبات می کند.

او از جهت توانایی در شعر از برگزیدگان شاعران عصر خویش است. شاعری متفنن و چیره دست در انواع شعر است. شعرش سهل و روان، لطیف و دقیق و پرفراز است.

نمونه ای از اشعار نمری در مدح اهل بیت چنین است:

و قد شرقت رماح بنی ‌زیاد بریء من دماء بنی‌ الرسول‌

برئنا یا رسول الله ممن أصابک بالاذاة و بالذحول‌

ألا یا لیتنی وصلت یمینی هناک بقائم السیف الصقیل‌

فجدت علی السیوف بحر وجهی ولم أخذل بنیک مع الخذول‌

  • نیزه‌ های بنی ‌زیاد آنقدر از خون فرزندان رسول خدا نوشیدند که گلوی آنها گرفت.
  • ای رسول خدا من از تمام کسانی که تو را آزردند و به کین و دشمنی تو برخاستند، بیزارم و از آنان تبری می‌جویم.
  • ای کاش من در آنجا بودم و (در یاری تو) شمشیر بران بدست می‌گرفتم.
  • و با چهره ‌ای گشاده خود را سپر شمشیرها قرار می‌دادم و هرگز مانند دیگر مردم نمی‌شدم و نمی‌گذاشتم که فرزندان تو را خوار کنند.

وفات منصور نمری

بدخواهان و کینه توزان منصور النمری‌ نزد هارون الرشید اسرار او را فاش نموده و پرده از تشیع و محبت بسیارش به اهل بیت پیامبر صلی الله علیه وآله برداشتند و خشم هارون را بر وی برانگیختند.

منصور النمری‌ با تکیه‌ بر اصل‌ تقیه‌، خود را به‌ هارون‌ الرشید نزدیک‌ کرد ولی‌ دیری‌ نپایید که‌ تشیع‌ وی‌ توسط‌ استادش‌ عتابی‌ برای‌ هارون‌ آشکار شد و بدنبال‌ آن‌ هارون‌ دستور داد که‌ هر جا نمری‌ را یافتند، دست‌ و زبانش‌ را قطع‌ کنند و سپس‌ گردنش‌ را بزنند؛ اما قبل‌ از اجرای‌ حکم‌ خلیفه‌، منصور نمری‌ با مرگ‌ طبیعی‌ از دنیا رفته‌ بود. او به سال ۱۹۰ یا ۱۹۳ هـ.ق درگذشته است.

بعد از وفات منصور نمری‌ و سوزانده‌ شدن‌ دیوان‌ اشعارش‌ توسط‌ هارون‌، هیچگونه‌ کوششی‌ در جمع‌آوری‌ و نگهداری‌ اشعار وی‌ بخاطر ترس‌ از حکومت‌ وقت‌ صورت‌ نگرفت‌. لذا تعداد اشعار بجا مانده‌ از وی‌ کم‌ می‌باشد و در کتب‌ امالی‌ و تراجم‌ بصورت‌ پراکنده‌ موجود است‌.

منابع

  • "منصور النمری الشاعر الشیعی"، محمد حسن فؤادیان، شناخت فلسفه و کلام، شماره ۴۷ و ۴۸، ۱۳۸۴.
  • دانشنامه عاشورا، بازیابی: ۱۱ مهر ۱۳۹۲.
مسابقه از خطبه ۱۱۱ نهج البلاغه